Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

Εθιμοτυπικές καταλήψεις: Ένας «δούρειος ίππος» για το δημόσιο σχολείο

Γράφει η Σοφία Ηλ. Προβοπούλου

Κάθε χρόνο, κάθε Φθινόπωρο, σε πολλά δημόσια σχολεία της χώρας, ως έθιμο πλέον, πραγματοποιούνται καταλήψεις. Η εικόνα είναι συνήθης. Αλυσίδα στην πόρτα, θρανία καρφωμένα σε πόρτα και κάγκελα, ίσως κάποια πανό κρεμασμένα με συνθήματα και αστεία- συνήθως- αιτήματα και φυσικά, μία ομάδα παιδιών να υπερασπίζονται την κατάληψη. Ας δούμε, όμως, σε βάθος το φαινόμενο των σχολικών καταλήψεων τα τελευταία χρόνια.

Οι καταλήψεις είναι παράνομες και αυτομάτως  αντιδημοκρατικές, καθώς αντιβαίνουν στους νόμους της πολιτείας. Τον αντιδημοκρατικό χαρακτήρα των καταλήψεων ενισχύει και το γεγονός πως  συχνά γίνονται χωρίς συνεννόηση και ψηφοφορία μεταξύ των μαθητών και συμμετέχει η συντριπτική ΜΕΙΟΨΗΦΙΑ της μαθητικής κοινότητας. Αυτή η μειοψηφία, λοιπόν, απαγορεύει αυταρχικά, αφενός στους καθηγητές να ασκήσουν το κοπιώδες και αξιοθαύμαστο λειτούργημά τους, αφετέρου στους μαθητές να μορφωθούν.

Ένα άλλο στοιχείο που δείχνει τη σαθρότητα της κατάληψης είναι τα αιτήματα των μαθητών. Είναι κοινός τόπος ότι το δημόσιο σχολείο αντιμετωπίζει προβλήματα, τα οποία ποικίλλουν. Άλλα σημαντικά κι άλλα ασήμαντα, κτηριακά προβλήματα, ζητήματα που αφορούν την οργάνωση και τη λειτουργία αλλά και το περιεχόμενο των σπουδών. Παρ’ όλα αυτά, παρακολουθώντας κριτικά τα αιτήματα των καταληψιών συμμαθητών μου, ποτέ δεν ξεχώρισα κάποιο τόσο σημαντικό, ώστε να δικαιολογείται η κατάληψη. Αντιθέτως, απογοητευόμουν συχνά με τη γελοιότητά των αιτημάτων και των επιχειρημάτων. Δεν θα ξεχάσω μία κατάληψη στο σχολείο μου στην οποία οι μαθητές είχαν ως παράπονο τις γόπες  στις τουαλέτες και στο προαύλιο, ενώ την ίδια στιγμή είδα μαθητή- καταληψία να καπνίζει και να πετά τη γόπα κάτω.

Τέλος, σε κάθε κατάληψη, παρατηρούσα το εξής: οι συμμετέχοντες στην πλειοψηφία τους ήταν εκείνοι οι μαθητές, οι οποίοι έχουν χάσει το παιχνίδι της γνώσης στο σχολικό περιβάλλον. Είναι αυτοί που, δυστυχώς, με τη βοήθεια του συστήματος, πέρασαν τάξεις και, φτάνοντας στο λύκειο, αδυνατούν να παρακολουθήσουν το μάθημα (λόγω ελλείψεων στα γνωστικά αντικείμενα) και νιώθουν ότι η υποχρεωτική παρουσία τους στην τάξη αποτελεί γι αυτούς μεγάλη καταπίεση. Είναι μαθητές αδιάφοροι, αγνοούν την αξία και την προσφορά του σχολείου. Γι αυτό, δεν διστάζουν να προβούν σε καταλήψεις με γελοία αιτήματα, αφού στόχος τους είναι να χάσουν μάθημα και να προβληθούν.

Κάθε φορά, λοιπόν, που έβλεπα το σχολείο υπό κατάληψη, αντί να ανακουφιστώ γιατί χάνω μάθημα, θλιβόμουν και προβληματιζόμουν για τα αίτια, τις συνέπειές της και τον τρόπο με τον οποίον μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Αρχικά, τα ελάχιστα αιτήματα από τη σχετική λίστα, που έχουν κάποια υπόσταση θα μπορούσαν να λυθούν με διάλογο με τους αρμόδιους φορείς. Παρ’ όλα αυτά, αυθαίρετα και αντιδημοκρατικά καταλαμβάνουν το δημόσιο σχολείο όχι για τη λύση των προβλημάτων αλλά, όπως προανέφερα, για να χάσουν μάθημα. Αν, όμως, ενδιαφέρονται πραγματικά για τα προβλήματα, τότε οι καταληψίες δεν έχουν διαπαιδαγωγηθεί πολιτικά, έτσι ώστε να προσπαθήσουν να λύσουν τα προβλήματα με δημοκρατικούς τρόπους.

Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι κάποιες φορές υπήρξαν καταλήψεις που υποκινήθηκαν από πολιτικές παρατάξεις. Θεωρώ απαράδεκτο μαθητές να χρησιμοποιούνται ως πιόνια συμμετέχοντας σε πολιτικά παιχνίδια εξυπηρετώντας κάποιους πολιτικούς που, ορισμένοι από αυτούς, δεν στάθηκαν ποτέ ουσιαστικά δίπλα στα προβλήματα των μαθητών και της εκπαίδευσης και υποτιμούν το δημόσιο σχολείο στέλνοντας μάλιστα τα παιδιά τους σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια.

Σημαντικό, επίσης, είναι πως οι καταλήψεις έχουν και σοβαρές συνέπειες.

Χαμένες διδακτικές ώρες, αν και δεν το αντιλαμβάνονται οι καταληψίες. Θυμάμαι, όταν ήμουν στη Β’ λυκείου κι έγινε η εθιμοτυπική φθινοπωρινή κατάληψη, δεν άντεξα τη γελοιότητα των επιχειρημάτων και μαζί με κάποιους συμμαθητές μου μπήκαμε μες στο σχολείο να συζητήσουμε και να βρούμε μία συμβιβαστική λύση, ώστε να ανοίξει το σχολείο. Είπα, λοιπόν, σε μία ομάδα κοριτσιών- υπέρμαχων της κατάληψης, που κάθονταν με τα πόδια απλωμένα σε καρέκλες και έπαιζαν με τα κινητά τους, ότι δεν είναι σωστό να είναι τρείς μέρες κλειστό το σχολείο για γελοίους λόγους γιατί χάνουμε μαθήματα. Μόλις το είπα αυτό, ξέσπασε ένα γέλιο τόσο περιφρονητικό, που με έκανε να νιώσω όχι ντροπή γιατί ΝΟΜΙΖΑΝ ότι με κορόιδευαν αλλά ΛΥΠΗ και ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ.

Αναρωτιόμουν και εξακολουθώ να αναρωτιέμαι, αυτοί είναι οι πολίτες της χώρας; Αυτοί που αντιμετωπίζουν το δημόσιο σχολείο ως καφενείο και το κλείνουν για να χάσουν μάθημα; Αυτοί οι άνθρωποι ψηφίζουν και θα καθοδηγήσουν την αμέσως επόμενη γενιά; Όλα αυτά με βασάνιζαν και με βασανίζουν.

Έπειτα, προσπάθεια για γρήγορη και μη αποδοτική κάλυψη της ύλης, ακυρώσεις ψυχαγωγικών – εκπαιδευτικών εκδρομών, ένταση μεταξύ καταληψιών και μη και φυσικά, υλικές καταστροφές (βανδαλισμοί) εντός του κτηρίου, συνήθως με τη συνδρομή εξωσχολικών παραγόντων.

Υπάρχουν ακόμη μακροχρόνιες και επιζήμιες επιπτώσεις. Με τις εθιμοτυπικές καταλήψεις, δίνεται το λανθασμένο και επικίνδυνο  μήνυμα στους νέους, ότι , δηλαδή, μπορούν μέσα σε μία δημοκρατία, οι λίγοι να επιβάλλονται στους πολλούς, παρακάμπτοντας τους κανόνες και στερώντας από τους πολλούς το δικαίωμα στη μάθηση. Ακολούθως, οι μειοψηφικές σχολικές καταλήψεις ευνοούν την απαξίωση της δημόσιας εκπαίδευσης. Οι μαθητές κλείνουν το σχολείο τις πρωινές ώρες για να μη γίνει μάθημα με το πρόσχημα των «σοβαρών» αιτημάτων τους, το απόγευμα, όμως, πηγαίνουν στο φροντιστήριο στηρίζοντας, τοιουτοτρόπως, την ιδιωτική εκπαίδευση. Και ως γνωστόν, υπάρχουν συμφέροντα  που επιθυμούν σκόπιμα την υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου και την προώθηση της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Κάνοντας καταλήψεις, λοιπόν, υποβιβάζουμε το δημόσιο σχολείο, δίνοντας απλόχερα τη χαρά σε αυτά τα συμφέροντα  να πραγματοποιήσουν τις επιδιώξεις τους.




Πώς, όμως, μπορούμε να σταματήσουμε το έθιμο των καταλήψεων;

Όπως προανέφερα, οι μαθητές προβαίνουν κατευθείαν σε κατάληψη χωρίς να προσπαθούν να επιλύσουν τα αιτήματά τους με συζήτηση, γιατί δεν έχουν πολιτικοποιηθεί ορθά ,δεν έχουν εμπεδώσει σωστά την αξία της δημοκρατίας και του διαλόγου. Το σχολείο, λοιπόν, πρωτίστως, κι έπειτα, η οικογένεια, η οποία δεν επιτρέπεται να μένει αδρανής, καλό θα ήταν να καταστήσουν ,από μικρή ηλικία, κατανοητό στο παιδί ότι η λύση των προβλημάτων και η διεκδίκηση αιτημάτων, μέσα σε μία δημοκρατία, γίνεται με διάλογο και δημοκρατικές κινητοποιήσεις κι όχι με κατάληψη και στέρηση των δικαιωμάτων. Και το σχολείο αλλά και οι γονείς θα πρέπει να μάθουν στο παιδί να σέβεται το δημόσιο σχολείο και το δικαίωμα του ίδιου και των συμμαθητών του στη γνώση.

Μην ξεχνάμε, φυσικά, ότι και η πολιτεία έχει τον τρόπο να σταματήσει κάθε κατάληψη, αφού, σύμφωνα με τον ποινικό κώδικα (άρθρο 334, παρ.3), οι καταλήψεις απαγορεύονται. Βέβαια, επιμένω στην άποψη πως η λύση στο πρόβλημα δεν είναι τόσο η καταστολή, με αυστηρή εφαρμογή του νομικού πλαισίου, όσο η αλλαγή νοοτροπίας μέσω της σωστής διαπαιδαγώγησης.

Σ’ αυτό το σημείο, όμως, θα ήθελα να καταστήσω σαφή την αντίθεση ανάμεσα σε μία σχολική, μειοψηφική κατάληψη με γελοία αιτήματα και σε μία κατάληψη που έχει χαρακτηριστικά επαναστατικής κινητοποίησης. Όταν γίνεται επαναστατική κατάληψη, σημαίνει ότι η δημοκρατία, οι φορείς της και οι νόμοι δεν λειτουργούν σωστά ή και καθόλου και, γι αυτό ο λαός παίρνει στα χέρια του την ευθύνη να ανατρέψει το πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Αυτό σημαίνει ότι τα αιτήματα είναι πολύ σοβαρά και υπάρχει ευρεία συμμετοχή.

Εν κατακλείδι, οι καταλήψεις τα τελευταία χρόνια αποτελούν ένα έθιμο το οποίο ζημιώνει το κύρος και τη λειτουργία του δημόσιου σχολείου γιατί καταργεί το δικαίωμα στη μάθηση και γενικά κάθε δημοκρατική μέθοδο επίλυσης των προβλημάτων. Έχει μηδαμινή επιρροή, αφού δεν έχει φέρει απολύτως καμία θετική αλλαγή στην εκπαίδευση. Αυτό έχει δείξει και η εμπειρία. Τα προβλήματα δεν λύνονται με καταλήψεις μειοψηφίας. Τα προβλήματα, όταν είναι υπαρκτά, λύνονται με δημοκρατικές κινητοποιήσεις. Λύνονται από δημοκρατικά ενεργούς και μορφωμένους πολίτες. Και να θυμόμαστε ότι σε μία ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, οι αλλαγές  γίνονται μέσω της ψήφου και, κυρίως, της γνώσης. Το βιβλίο είναι το όπλο μας κι όχι η αλυσίδα. Για τα όποια σχολικά προβλήματα οφείλουμε να αγωνιστούμε για τη λύση τους. Ο αληθινός και νόμιμος αγώνας γίνεται με τα σχολεία ανοιχτά. Με τις πόρτες ανοιχτές και κυρίως με τα ΜΥΑΛΑ μας ΑΝΟΙΧΤΑ!

 

 

    

 

Απόψεις

Το ταξίδι στον  Νομό Έβρου είχε και δυσάρεστα απρόοπτα. Συνάντησα στην Ορεστιάδα τον ιντερνετικό μου φίλο Χρήστο. Η χαρά μεγάλη και από τις δύο πλευρές, μέχρι την...

Ενημερωτικά δελτία

Ενημερωθείτε άμεσα από την εφημερίδα μας για τις τελευταίες ειδήσεις μέσα από την ηλεκτρονική σας διεύθυνση.
randomness