«ΚΕΝΤΡΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ» ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ
Γράφει η Ελισάβετ Πρέζα-Ράμμου
Περιφερειολόγος–Οικονομολόγος, ΜSc “Πολεοδομία- Χωροταξία-Περιφερειακή Ανάπτυξη”
Τα τελευταία ιδιαίτερα χρόνια η οικονομική κρίση της χώρας μας δημιούργησε νέα δεδομένα για τους ΟΤΑ Α΄ βαθμού στο πεδίο της κοινωνικής τους πολιτικής, αναδεικνύοντας νέες προκλήσεις με την αύξηση τόσο των κοινωνικών προβλημάτων όσο και του αριθμού των πολιτών που αντιμετώπισαν δυσκολίες. Παράλληλα, είναι γενικά αποδεκτό ότι οι δήμοι παρά τα περιορισμένα κονδύλια που έχουν στη διάθεσή τους, σε αντίθεση με τα οξυμένα κοινωνικά προβλήματα, ανταποκρίθηκαν επαρκώς στην άσκηση της κοινωνικής τους πολιτικής, ενώ αρκετοί από αυτούς ανέπτυξαν και αξιόλογες καινοτόμες δράσεις για την ανακούφιση των ευάλωτων ομάδων τους.
Αναδεικνύεται έτσι ο κεντρικός ρόλος των δήμων σε σχέση με την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών «τοπικού» χαρακτήρα και την αποτελεσματικότερη κάλυψη των αναγκών των τοπικών κοινωνιών.
Στα πλαίσια της προγραμματικής περιόδου 2014-2020 ένα σημαντικό εργαλείο που τίθεται στη διάθεση των Δήμων αποτελούν τα «Κέντρα Κοινότητας», σύμφωνα με την εκδοθείσα Κοινή Υπουργική Απόφαση: «Καθορισμός ελάχιστων προδιαγραφών λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας» (Κ.Υ.Α. αριθμ. Δ23/ΟΙΚ. 14435- 1135/ 29.3.2016). Ειδικότερα, τα «Κέντρα Κοινότητας» θα λειτουργούν ως δομές συμπληρωματικές των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων και θα εποπτεύονται από αυτούς.
Όπως ορίζεται στο άρθρο 1 της παραπάνω Κ.Υ.Α. σκοπός των «Κέντρων Κοινότητας» είναι η ‘’περαιτέρω υποστήριξη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α' βαθμού στην εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής προστασίας και η ανάπτυξη ενός τοπικού σημείου αναφοράς για την υποδοχή, εξυπηρέτηση και διασύνδεση των πολιτών με όλα τα Κοινωνικά Προγράμματα και Υπηρεσίες που υλοποιούνται στην περιοχή λειτουργίας τους’’.
Πιο συγκεκριμένα, ως αντικείμενο των Κέντρων Κοινότητας καθορίζεται:
• Η υποδοχή- Ενημέρωση- Υποστήριξη των πολιτών για προγράμματα πρόνοιας και κοινωνικής ένταξης (π.χ. Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, προγράμματα του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς Απόρους, προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Δία Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς κ.λ.π.).
• Η συνεργασία και παραπομπή αιτημάτων σε άλλες δομές και υπηρεσίες του Δήμου (Κοινωνικοί Ξενώνες Αστέγων, Ξενώνες Κακοποιημένων Γυναικών και θυμάτων διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, Κοινωνικά Φροντιστήρια, Δομές Ψυχικής Υγείας, Δομές για ΑμεΑ, Βρεφονηπιακοί και Παιδικοί Σταθμοί, Προγράμματα για Ηλικιωμένους, Προγράμματα για Ρομά, Προγράμματα για Μετανάστες κλπ).
• Η Συνεργασία με υπηρεσίες (ΟΑΕΔ, Φορείς αρμόδιους για την εφαρμογή προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Δία Βίου Μάθησης και Νέας Γενιά),
• Η συνεργασία με την τοπική αγορά εργασίας για ένταξη των ανέργων,
• Η παροχή υπηρεσιών που θα αποσκοπούν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και θα εξασφαλίζουν την κοινωνική ένταξη των ωφελουμένων (συμβουλευτική υποστήριξη για ένταξη στην αγορά εργασίας, υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού, δράσεις δημιουργικής απασχόλησης και μαθησιακής στήριξης παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας, προγράμματα δημιουργίας ευκαιριών για νέους κ.λ.π.)
• Η διοργάνωση εκδηλώσεων με επιμορφωτικό, επικοινωνιακό και κοινωνικό περιεχόμενο: οργάνωση ομάδων γειτονιάς και ενεργοποίηση των πολιτών, εκπαιδευτικά σεμινάρια προληπτικής ιατρικής και συνθηκών υγιεινής διαβίωσης, δικτύωση με φορείς της τοπικής κοινωνίας κ.α.
• Η υλοποίηση δράσεων για την κοινωνικοποίηση και κοινωνική ένταξη ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού
• Η παροχή ενημερωτικής συνδρομής για θέματα νομικού χαρακτήρα σε σχέση με τις παρεχόμενες δυνατότητες, όργανα, διαδικασίες κ.λ.π.
• Η συγκέντρωση και διανομή βασικών αγαθών
• Η ανάπτυξη Δικτύου Εθελοντισμού
Προκειμένου για την κάλυψη του συνολικού πληθυσμού ενός Δήμου με την παροχή των παραπάνω υπηρεσιών τα «Κέντρα Κοινότητας» δύναται να διευρύνουν τη δράση τους είτε με Παραρτήματα είτε μέσω Κινητών Μονάδων για εντοπισμό και εξυπηρέτηση ατόμων απομακρυσμένων περιοχών.
Στο πλαίσιο αυτό οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού καλούνται να αξιοποιήσουν και τις δυνατότητες των «Κέντρων Κοινότητας», παράλληλα με τις μέχρι σήμερα δράσεις που αναπτύσσουν στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής τους, ώστε να δημιουργήσουν ένα δίκτυο συντονισμένης κοινωνικής φροντίδας για τους πολίτες τους, σε ένα πνεύμα αλληλεγγύης και πολυεπίπεδης κοινωνικής παρέμβασης.
Πηγή: Κ.Υ.Α. αριθμ. Δ23/ΟΙΚ. 14435- 1135/ 29.3.2016 «Καθορισμός ελάχιστων προδιαγραφών λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας» (ΦΕΚ 854/30-03-2016)
