Μουσειο…λόγος : «Ένα μουσείο για την άγρια ζωή στη Φθιώτιδα»

Γράφει η Ηλιάνα Ζιώγα

Μουσειολόγος - Επιμελήτρια Εκθέσεων, 
Διδακτορική Ερευνήτρια Μουσειολογίας & Επικοινωνίας της Επιστήμης 

Η Κυριακή 3 Μαρτίου είναι αφιερωμένη στην «Άγρια ζωή» και εορτάζεται ως  «Παγκόσμια Ημέρα Άγριας Ζωής» (World Wildlife Day), μια πρωτοβουλία των «Ηνωμένων Εθνών» που ξεκίνησε το 2013 με σκοπό να ευαισθητοποιήσει το κοινό για την προστασία και τη διατήρηση της άγριας ζωής και των φυσικών οικοσυστημάτων. Η ημέρα αυτή τονίζει τη σημασία της άγριας ζωής για την ποικιλομορφία του πλανήτη μας και τη συμβολή της στη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος.

Επιπλέον, αναδεικνύει τις απειλές που αντιμετωπίζει η άγρια ζωή λόγω της παράνομης εμπορίας, της απώλειας φυσικού περιβάλλοντος και άλλων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων.

Ο εορτασμός της ημέρας αυτής έχει σκοπό να προωθήσει την κοινωνική συνείδηση και τη δράση προς την προστασία της άγριας ζωής, τη διατήρηση των φυσικών οικοσυστημάτων και την ανάπτυξη βιώσιμων πρακτικών που θα εξασφαλίσουν τη συνύπαρξη μεταξύ του ανθρώπου και του φυσικού κόσμου.

Στην ομιλία του ο Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας Ηνωμένων Εθνών για την ημέρα αυτή αναφέρει: «Στην Παγκόσμια Ημέρα Άγριας Ζωής, αναλογιζόμαστε την ευθύνη μας να προστατεύσουμε την υπέροχη ποικιλομορφία της ζωής στον πλανήτη μας. Αναγνωρίζουμε επίσης την παταγώδη αποτυχία μας. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες καταστρέφουν τα κάποτε ακμάζοντα δάση, τις ζούγκλες, τις γεωργικές εκτάσεις, τους ωκεανούς, τα ποτάμια, τις θάλασσες και τις λίμνες.

Ένα εκατομμύριο είδη βρίσκονται στο χείλος της εξαφάνισης, λόγω της καταστροφής των οικοτόπων, της ρύπανσης από ορυκτά καύσιμα και της επιδεινούμενης κλιματικής κρίσης. Πρέπει να σταματήσουμε αυτόν τον πόλεμο κατά της φύσης. Τα καλά νέα είναι ότι έχουμε τα εργαλεία, τη γνώση και τις λύσεις.

Η Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων ειδών, η οποία συνέβαλε στην προστασία χιλιάδων φυτών και ζώων και η συμφωνία για το Παγκόσμιο Πλαίσιο Βιοποικιλότητας σηματοδότησε ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της επούλωσης του πλανήτη μας. Πρέπει να συνεργαστούμε με όλες τις κυβερνήσεις, την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα για να μετατρέψουμε τη δέσμευση σε δράση. Χρειαζόμαστε  επίσης πολύ πιο τολμηρές δράσεις τώρα για τη μείωση των εκπομπών, την επιτάχυνση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την οικοδόμηση ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή.

Καθ’ όλη τη διάρκεια, πρέπει να θέσουμε τις φωνές των τοπικών κοινοτήτων και των αυτοχθόνων πληθυσμών – των πιο αποτελεσματικών θεματοφυλάκων της βιοποικιλότητας στον κόσμο μας – στο επίκεντρο. Σήμερα και κάθε μέρα, ας κάνουμε όλοι αυτό που μας αναλογεί για να διατηρήσουμε τους φυσικούς οικοτόπους και να οικοδομήσουμε ένα ακμάζον μέλλον για όλα τα έμβια όντα. 50.000 άγρια ​​είδη καλύπτουν τις ανάγκες δισεκατομμυρίων παγκοσμίως.

1 στους 5 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο βασίζεται σε άγρια ​​είδη για το εισόδημα και τη διατροφή, ενώ 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από καυσόξυλα για το μαγείρεμα.

Φαίνεται περίεργο, αλλά οι κάκτοι, τα φύκια, οι καμηλοπαρδάλεις, οι παπαγάλοι και οι βελανιδιές είναι ομάδες ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση. Σήμερα, ένα εκατομμύριο είδη απειλούνται.»

Ένας τρόπος για να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο της άγριας ζωής και να κατανοήσουμε τη σημασία του φυσικού περιβάλλοντος στη ζωή μας είναι μέσω της επίσκεψης σε Μουσεία Φυσικής Ιστορίας. Οι μουσειακές εκθέσεις αναδεικνύουν την ποικιλομορφία της άγριας ζωής και διδάσκουν τον ρόλο που διαδραματίζει το φυσικό περιβάλλον στην ισορροπία του πλανήτη.

Με αυτόν τον τρόπο, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν τη βιολογία και τη συμπεριφορά των ζώων, να κατανοήσουν τη σύνθεση των οικοσυστημάτων και να ανακαλύψουν πώς η άγρια ζωή αλληλεπιδρά με το περιβάλλον.

Παράλληλα, μέσω της εμπειρίας αυτής, οι μαθητές και ενήλικες επισκέπτες ευαισθητοποιούνται για τη σημασία της διατήρησης της άγριας ζωής και αναζητούν περισσότερους τρόπους για αλληλεπίδραση με τη φύση. Στην Ελλάδα, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή είναι αφιερωμένο στην έρευνα, διατήρηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ξεκίνησε τη δραστηριότητά του το 1964 και από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας πρωτοστάτησε σε μια νέα προσέγγιση της συνύπαρξης του ανθρώπου με τη φύση.

Με ποικίλες δράσεις επιστημονικής έρευνας και εκπαιδευτικών προγραμμάτων το μουσείο, επιδιώκει να αναδιαμορφώσει τη σχέση του ανθρώπου με τις λειτουργίες της φύσης και να δημιουργήσει μια νέα προοπτική για την επανένταξη του ανθρώπου στο περιβάλλον, ενισχύοντας την αμοιβαία ευημερία και συνεργασία. Μερικές από τις μόνιμες εκθέσεις του μουσείου είναι η έκθεση πετρωμάτων που εστιάζει κυρίως σε πετρώματα που προέρχονται από την ελληνική γη. Ξεκινώντας με μια συνολική παρουσίαση του κύκλου ζωής των πετρωμάτων, εξηγεί τον τρόπο δημιουργίας και τη μετασχηματιστική τους διαδικασία. Η έκθεση των ορυκτών ξεκινά με μια ειδική αναφορά στα ορυκτά του Λαυρίου, υπογραμμίζοντας την ιστορική τους σημασία.

Επίσης, το Μουσείο παρουσίασε την Πρώτη Διαδραστική Έκθεση με θέμα την Κλιματική Αλλαγή, με τίτλο «Κλιματική Αλλαγή και Εμείς». Ο στόχος αυτής της έκθεσης είναι να ενημερώσει τους επισκέπτες για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο μας επηρεάζει, καθώς και να παρουσιάσει τον ρόλο διαδραματίζει ο καθένας μας για την αντιμετώπιση της.

Στην περιοχή μας, βρίσκεται το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Οίτης,  η ίδρυση του ξεκίνησε τη δεκαετία του '80. Ο χώρος που επιλέχθηκε ήταν οι πρόποδες του ομώνυμου όρους και εντάχθηκε στον χώρο του εκτροφείου της Ιεράς Μονής Αγάθωνος.

Το Μουσείο προσφέρει σημαντικό πληροφοριακό υλικό και πλούσια ποικιλία εκθεμάτων που καλύπτουν τη Γεωλογία, Παλαιοντολογία, Κλιματολογία, Εδαφολογία και Οικολογία της περιοχής του Εθνικού Δρυμού Οίτης. Μια επίσκεψη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Οίτης, θα σας παροτρύνει να ανακαλύψετε τον εντυπωσιακό κόσμο της φύσης και της ιστορίας της.