Ο Ρυθμός Μεγέθυνσης / Ύφεσης της Ελληνικής Οικονομίας κατά τον 21ο αιώνα

Γράφει ο Κωνσταντίνος Τσαμαδιάς

Ομότιμος Καθηγητής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρόεδρος Ελληνικού Επιστημονικού Ινστιτούτου Οικονομικών της Εκπαίδευσης & Διά Βίου Μάθησης, της Έρευνας & Καινοτομίας.

Η Ελλάδα πορεύτηκε ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, κατά τη χρονική περίοδο 2001 – 2019.
Είναι γνωστό ότι η διαχρονική επίδοση κάθε οικονομίας άρα και της ελληνικής, μπορεί να αξιολογηθεί με «καλάθι / δέσμη» δεικτών, εκ των οποίων πρώτος είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) και οι μεταβολές του (που προσδιορίζουν τη μεγέθυνση – ύφεση της οικονομίας).
Είναι θεωρητικά και εμπειρικά τεκμηριωμένο ότι η επίδοση της ελληνικής οικονομίας επηρεάζεται  από τη μέση επίδοση των χωρών της ευρωζώνης και επιδρά λιγότερο, βεβαίως, σε αυτή. Συγκεκριμένα, σε περίοδο μεγέθυνσης των οικονομιών των χωρών της ευρωζώνης η ελληνική οικονομία έλκεται προς τα άνω ενώ σε περίοδο ύφεσής τους η ελληνική οικονομία πιέζεται προς τα κάτω. Πρόβλημα για την ελληνική οικονομία υπάρχει όταν οι οικονομίες των χωρών της ευρωζώνης, κατά μέσο όρο ανέρχονται και η ελληνική κατέρχεται. Συνακόλουθα, σημασία έχει και η κλίση (ρυθμός) ανόδου και καθόδου.
Η αξιολόγηση, της επίδοσης της ελληνικής οικονομίας, ως προς το ρυθμό μεταβολής (μεγέθυνση / ύφεση), στα διαδοχικά έτη, μπορεί να γίνει με τη χρήση δύο κριτηρίων:  
Κριτήριο 1ο. Ο ρυθμός μεταβολής του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος (ΑΕΠ) είναι θετικός (>0), (δηλαδή η οικονομία επιτυγχάνει μεγέθυνση) ή αρνητικός (<ο ), (δηλαδή η οικονομία παρουσιάζει ύφεση);
Κριτήριο 2ο. O ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος από το μέσο ρυθμό μεταβολής των ΑΕΠ των οικονομιών των χωρών της ευρωζώνης;
Έχει κρίσιμη σημασία λοιπόν να γνωρίζει κανείς, αν ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας είναι θετικός ή αρνητικός και πόσο; και αν είναι υψηλότερος ή χαμηλότερος από το μέσο των οικονομιών των χωρών της Ευρωζώνης.
Στον Πίνακα 1 και το Διάγραμμα 1 παρουσιάζεται ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας, καθώς και ο μέσος ρυθμός μεταβολής των ΑΕΠ των χωρών της Ευρωζώνης.

Πίνακας 1: Ρυθμός Μεταβολής του ΑΕΠ της Ελληνικής Οικονομίας και Μέσος Ρυθμός Μεταβολής των Οικονομιών των Χωρών της Ευρωζώνης.

Έτος     Ελλάδα    Ευρωζώνη
2001    4,1%    2,2%
2002    3,9%    0,9%
2003    5,8%    0,6%
2004    5,1%    2,3%
2005    0,6%    1,7%
2006    5,7%    3,2%
2007    3,3%    3,0%
2008    -0,3%    0,4%
2009    -4,3%    -4,5%
2010    -5,5%    2,1%
2011    -9,1%    1,7%
2012    -7,3%    -0,9%
2013    -3,2%    -0,2%
2014    0,7%    1,4%
2015    -0,4%    2,0%
2016    -0,2%    1,9%
2017    1,5%    2,6%
2018    1,9%    1,8%
2019    1,9%    1,3%

Από τα στοιχεία του Πίνακα και το αντίστοιχο Διάγραμμα αποκαλύπτονται τα εξής:
1.    Τα έτη: 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 (πρώτο εξάμηνο), 2014, 2017, 2018, 2019 ο ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας υπήρξε θετικός (δηλαδή, υπήρξε μεγέθυνση οικονομίας).
2.    Τα έτη: δεύτερο εξάμηνο του 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2015, 2016 ο ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας υπήρξε αρνητικός (δηλαδή, υπήρξε ύφεση της οικονομίας).
3.    Τα έτη: 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2007, 2009, 2018 και 2019 ο ρυθμός μεταβολής της ελληνικής οικονομίας υπήρξε καλύτερος από το μέσο ρυθμό μεταβολής των οικονομιών των χωρών της Ευρωζώνης.
4.    Τα έτη: 2005, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 ο ρυθμός μεταβολής της ελληνικής οικονομίας υπήρξε χειρότερος από το μέσο ρυθμό μεταβολής των οικονομιών των χωρών της Ευρωζώνης.

Συνεπώς, η αξιολόγηση  της ελληνικής οικονομίας ως προς το ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ, αποκαλύπτει ότι η ελληνική οικονομία, με συνδυασμό των δύο κριτηρίων, είχε καλές επιδόσεις κατά τα έτη: 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2007, 2018, 2019, ενώ μόνο με το 1ο κριτήριο κατά τα έτη: 2005, 2014, 2017.
Σημειώνεται ότι κατά την εξεταζόμενη χρονική περίοδο έλαβαν χώρα δύο μεγάλα γεγονότα με σημαντικές επιδράσεις στις διαδικασίες μεταβολής του ΑΕΠ (μεγέθυνση –  ύφεση της  οικονομίας), που πρέπει να συνεκτιμηθούν.
Οι Ολυμπιακοί αγώνες με θετική επίδραση στη μεταβολή του ΑΕΠ (βάρυναν άλλους δείκτες), κατά τα έτη 2000, 2001, 2002, 2003, πρώτο οκτάμηνο του 2004 (δηλαδή, κατά την προετοιμασία των έργων υποδομής και τη διεξαγωγής τους).
Η Παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση (2007 – 2011), με ισχυρή αρνητική επίδραση στη μεταβολή του ΑΕΠ. Η αρνητική αυτή επίδραση, λόγω και λανθασμένων πολιτικών χειρισμών οδήγησε τη χώρα στα μνημόνια και τον μηχανισμό στήριξης, προς το καλοκαίρι του 2010.  
Αυτά τα ολίγα, με την ελπίδα ότι θα είναι χρήσιμα σε κάθε καλοπροαίρετο πολίτη, ώστε να μπορεί να αξιολογεί αντικειμενικά α). την εξέλιξη της ετήσιας συνολικής παραγωγής της ελληνικής οικονομίας, κατά τον 21ο αιώνα και β). τα όσα διαχρονικά λέγονται σχετικά με το θέμα (τα περισσότερα σκόπιμα, διάσπαρτα και ατεκμηρίωτα) από διάφορους, πολιτευόμενους (ακόμη και πολιτικούς αρχηγούς), και άλλους κατευθυνόμενους δημοσιολογούντες.