Το ΑΠΕ-ΜΠΕ στην «καρδιά» του πρώτου ΣΔΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων της χώρας

«Σάρκα και οστά» πήρε στη Δυτική Μακεδονία ένα έργο που επί μακρόν υπήρξε στο επίκεντρο διαμάχης, διαφωνιών και προβληματισμών, και σήμερα είναι έτοιμο να βάλει την περιοχή στην περιβαλλοντική πρωτοπορία της διαχείρισης στερεών αποβλήτων σε όλη τη χώρα. Ο λόγος για τη νέα Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στην Κοζάνη, που εδώ και μια βδομάδα βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ μπήκε στις εγκαταστάσεις της νέας μονάδας και συνομίλησε με τους τεχνικούς και τα στελέχη της εταιρείας.

Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας απορριμμάτων έχουν αναπτυχθεί σε μια έκταση 200 στρεμμάτων στην περιοχή παλιών ορυχείων της ΔΕΗ. Συνεργεία τεχνικών και μηχανήματα εργάζονται πυρετωδώς για να ολοκληρώσουν τον περιβάλλοντα χώρο του εργοστασίου.

Στο ξεκίνημα την δοκιμαστικής λειτουργίας της νέας ΜΕΑ στη δυτική Μακεδονία από την ΕΠΑΔΥΜ ΑΕ αναμένεται να δώσει το «παρών», την Τρίτη 14 Φεβρουαρίου, στις 11 το πρωί, ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας, ο οποίος θα ενημερωθεί από τους επιτελείς της ΔΙΑΔΥΜΑ και της αναδόχου εταιρείας ΗΛΕΚΤΩΡ για τα χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες του εργοστασίου.

Ο μηχανικός και εργοταξιάρχης του έργου, Χριστόφορος Γουναρίδης, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι σε όλα τα τμήματα του εργοστασίου έχουν ολοκληρωθεί οι τεχνικοί έλεγχοι και «ήδη η βιομηχανική εγκατάσταση βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία, ενώ κάθε μέρα μεγαλώνουν οι ποσότητες απορριμμάτων που έρχονται για επεξεργασία και διαλογή».

Από το κοντρόλ του χώρου υποδοχής απορριμμάτων μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει τα οχήματα της ΔΙΑΔΥΜΑ να αποθέτουν το φορτίο τους, που στη συνέχεια, μέσω μια θηριώδους αρπάγης, μεταφέρεται στον χώρο προεργασίας και ακολούθως στη μηχανική διαλογή, που αποτελεί την «καρδιά» του εργοστασίου.

Ερωτηθείς για την πολύ μικρή παρουσία ανθρώπινου δυναμικού στους χώρους, ο κ. Γουναρίδης εξηγεί ότι όλες οι εργασίες είναι πλήρως αυτοματοποιημένες, ελέγχονται από Η/Υ και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, με τη χειρωνακτική εργασία να περιορίζεται στο ελάχιστο δυνατό και την ανθρώπινη παρουσία μόνο στην παρακολούθηση και τον έλεγχο των συστημάτων στα ειδικά κοντρόλ που είναι εγκατεστημένα σε κάθε στάδιο της επεξεργασίας.

Μετά τη μηχανική διαλογή, οι ποσότητες γυαλιού, χαρτιού, πλαστικού και διαφόρων σιδηρούχων υλικών συγκεντρώνονται σε ειδικούς κάδους και οδηγούνται σε εργοστάσια ανακύκλωσης, όπου γίνεται η επανάκτηση των υλικών.

Η ξενάγηση συνεχίζεται στους χώρους όπου τα υπολείμματα της μηχανικής διαλογής, μέσα από μια περίπλοκη επεξεργασία, κομποστοποιούνται για να καταλήξουν να γίνουν ένα πολύτιμο εδαφοβελτιωτικό υλικό, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις αποκαταστάσεις των εδαφών των παλιών ορυχείων, αλλά και για εμπλουτισμό φτωχών επιφανειακών εδαφών σε καλλιεργούμενες γεωργικές εκτάσεις.

Προξενεί θετική έκπληξη το σύντομο πέρασμα από το «χημικό εργαστήριο» του εργοστασίου, όπου τα υγρά που στραγγίζονται σε όλα τα στάδια επεξεργασίας των απορριμμάτων μέσα από ειδική επεξεργασία, γίνονται νερό που τροφοδοτεί τα συστήματα υγρής πυρόσβεσης των εγκαταστάσεων καθώς και την ύγρανση της χλωρίδας, που περιβάλλει τον χώρο των 200 στρεμμάτων του εργοστασίου.

Από τη μηχανική διαλογή και επεξεργασία τίποτα δεν πάει χαμένο παρά μόνο μια πολύ μικρή ποσότητα αδρανών υλικών, που στο τέλος καταλήγει στον χώρο υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), που έχει ήδη ετοιμαστεί σε μια έκταση 100 στρεμμάτων πλησίον του εργοστασίου.

Η δυναμικότητα επεξεργασίας απορριμμάτων του εργοστασίου «αγγίζει» τους 120.000 τόνους/ετησίως, θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες της δυτικής Μακεδονίας αλλά θα έχει και δυνατότητα να δέχεται απορρίμματα από γειτονικές περιοχές. Η δοκιμαστική λειτουργία θα διαρκέσει έως τις 17 Μαΐου, θα μεσολαβήσει ένα διάστημα χορήγησης διαφόρων αδειών από τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας και στις 10 Ιουνίου 2017 θα ξεκινήσει κανονικά η εμπορική λειτουργία. Στο αρχικό στάδιο προβλέπονται 90 θέσεις εργασίας καταμερισμένες σε δύο βάρδιες λειτουργίας, ενώ αναμένεται να φθάσουν τις 120 όταν εξασφαλιστούν οι μέγιστες ποσότητες επεξεργασίας απορριμμάτων, που προβλέπονται και από τη σύμβαση.

Μια Περιφέρεια χωρίς πρόστιμα από την ΕΕ

Η δυτική Μακεδονία είναι η μόνη Περιφέρεια της χώρας, στην οποία δεν επιβλήθηκαν ποτέ περιβαλλοντικά πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για χωματερές και κακές πρακτικές στη διαχείριση των απορριμμάτων και, όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής της ΔΙΑΔΥΜΑ Δημοσθένης Μαυρίδης «με τη λειτουργία του νέου εργοστασίου και τα αποτελέσματα που επιτυγχάνει, η περιφέρειά μας αλλά και η ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ κατατάσσονται στην κορυφή της περιβαλλοντικής πυραμίδας της χώρας». Επισήμανε, δε, ότι «το έργο έχει βραβευθεί ως καλή πρακτική, ενώ έχουν γίνει αρκετές αναφορές με θετικό περιεχόμενο σε εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

Με τη λειτουργία της νέας ΜΕΑ δίνεται η δυνατότητα στους δήμους της δυτικής Μακεδονίας «να πετύχουν τον στόχο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 1999/31 (ΚΥΑ 29407/3508/2002), η οποία προβλέπει επεξεργασία του βιοαποδομήσιμου κλάσματος των απορριμμάτων σε ποσοστό 65% έως το 2019, αλλά και να τον υπερκαλύψουν, καθώς η ΜΕΑ πετυχαίνει επεξεργασία σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80%».

Όσο κι αν επικρίνεται ο αυτοδιοικητικός κόσμος για παραλείψεις, αμέλειες και απουσία καλών πρακτικών, στην περίπτωση της δυτικής Μακεδονίας, οι άνθρωποι της Αυτοδιοίκησης σε συνεργασία με την Πολιτεία απέδειξαν ότι μπορεί να γίνουν ακόμη και ...θαύματα.

Η ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ που είναι η διαδημοτική εταιρεία των δήμων της δυτικής Μακεδονίας στο πλαίσιο της διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων που ορίζουν οι οδηγίες και οι αποφάσεις της ΕΕ, μετά τη δημιουργία του πρώτου ΧΥΤΑ στις αρχές του 2000, εμπνεύστηκε την κατασκευή του εργοστασίου διαχείρισης απορριμμάτων με τη χρησιμοποίηση ιδιωτικών και κρατικών κεφαλαίων στα πλαίσια του ΣΔΙΤ.

Το έργο κόστισε 48 εκατ. ευρώ και η χρηματοδότησή του προήλθε από:

- την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με 13 εκατ. ευρώ

- το Ταμείο Αστικής Ανάπτυξης (Jessica) Δυτικής Μακεδονίας με περίπου 13 εκατ. ευρώ

- την Εθνική Τράπεζα που χρηματοδοτεί το κατασκευαστικό ΦΠΑ του Έργου με 5.6 εκατ. ευρώ

- την Άκτωρ Παραχωρήσεις Α.Ε. και την Ηλέκτωρ με ίδιους πόρους 17 εκατ. ευρώ

Για 25 χρόνια ο ανάδοχος του έργου, η εταιρεία ΕΠΑΔΥΜ ΑΕ, θα έχει την ευθύνη λειτουργίας του εργοστασίου και, όπως προβλέπουν οι συμβάσεις, θα παραδώσει τη «σκυτάλη» στη ΔΙΑΔΥΜΑ για τη συνέχιση της λειτουργίας του.