Έκθεση του ΣΕΒ για τη Δικαιοσύνη

Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, το 2015 οι υποθέσεις που διεκπεραιώθηκαν από τα ελληνικά δικαστήρια ήταν περισσότερες από τις νέες που εισήλθαν στο δικαστικό σύστημα. Ωστόσο, η απόσταση που πρέπει να διανύσει η Ελλάδα προκειμένου να μειωθούν οι εκκρεμείς υποθέσεις σε αντίστοιχα επίπεδα με τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι μεγάλη, ειδικά για τις διοικητικές υποθέσεις. Επιπλέον, ο χρόνος εκδίκασης των υποθέσεων (σε πρώτο βαθμό) στην Ελλάδα είναι σημαντικά υψηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ και ξεπερνάει το ένα έτος το 2015, τόσο για τις αστικές και εμπορικές υποθέσεις, όσο και για τις διοικητικές υποθέσεις.
 
Τα στοιχεία προκύπτουν από ειδική έκθεση του ΣΕΒ για τη Δικαιοσύνη, στην οποία επισημαίνεται ότι η βελτίωση της επίδοσης του 2015 αντανακλά τον συνδυασμό μεταρρυθμίσεων και της ομαλοποίησης της κατάστασης στα δικαστήρια. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση, οι εκκρεμείς υποθέσεις πλησιάζουν το 1.000.000 (συγκεκριμένα, ήταν 648.947 το 2016 στα ειρηνοδικεία, πρωτοδικεία και εφετεία και 305.909 το 2015 στα διοικητικά πρωτοδικεία και εφετεία).
 
Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν και από πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, (Justice Scoreboard 2017), οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης για τα δικαστήρια στην Ελλάδα ανέρχονται σε 51 ευρώ ανά κάτοικο το 2015, έναντι 79 ευρώ ανά κάτοικο στην ΕΕ. Επίσης, η αναλογία των δικαστών ανά κάτοικο στην Ελλάδα είναι ανάλογη του μέσου όρου της ΕΕ, ενώ στους δικηγόρους είναι σχεδόν διπλάσια.
 
Ακόμη, η αντίληψη του κοινού και των επιχειρήσεων σχετικά με το «αρκετά καλό» ή «πολύ καλό» επίπεδο ανεξαρτησίας των δικαστηρίων και των δικαστών στην Ελλάδα είναι παρόμοια με τον μέσο όρο της ΕΕ για το 2017. Η έλλειψη ανεξαρτησίας αποδίδεται από τους πολίτες, κυρίως, στις παρεμβάσεις ή πιέσεις από οικονομικά ή άλλα ειδικά συμφέροντα, ενώ από τις επιχειρήσεις στις παρεμβάσεις ή πιέσεις από την κυβέρνηση ή πολιτικούς.
 
Σημειώνεται, ότι οι Έλληνες πολίτες έχουν πρόσβαση, μέσω ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων, στο σύνολο της νομολογίας μόνο για τις αποφάσεις των τριτοβάθμιων δικαστηρίων. Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, οι πολίτες έχουν πρόσβαση στο σύνολο της νομολογίας, όλων των βαθμίδων της δικαιοσύνης.
 
Οι αδυναμίες του δικαστικού συστήματος αποτελούν από τους βασικότερους παράγοντες υπονόμευσης του κράτους δικαίου στη χώρα, επιδείνωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, αποθάρρυνσης των επενδύσεων και, τελικά, αποδυνάμωσης των προσπαθειών ανάπτυξης της οικονομίας και αύξησης της απασχόλησης», υπογραμμίζει ο ΣΕΒ. Επανέρχεται, τέλος, σε παλαιότερες προτάσεις του για επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης (πρόκριση των εξωδικαστικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών, εκπαίδευση του δικαστικού προσωπικού, βελτίωση της ποιότητας της νομοθεσίας, περιορισμός της κατάχρησης ένδικων μέσων από το ίδιο το κράτος, κ.ά.), από τις οποίες μπορούν να εξοικονομηθούν έως και 800.000 ανθρωποημέρες, 235 εκατ. ευρώ για το ελληνικό Δημόσιο, αύξηση του ρυθμού επίλυσης των υποθέσεων έως 100% και δημιουργία 1.400 νέων θέσεων εργασίας.

(ΑΠΕ)