Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

Οι φορείς ΟΤΑ πρωταθλητές στις δημόσιες συμβάσεις

Oι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης προβαίνουν σε λιγότερους δημόσιους διαγωνισμούς, αλλά μεγαλύτερης αξίας, συγκριτικά με αυτούς των άλλων φορέων, για να καλύψουν με συγκεντρωτικό τρόπο τις ανάγκες τους. Οι φορείς ΟΤΑ είναι η κατηγορία των φορέων με το μεγαλύτερο μερίδιο ως προς το πλήθος και τη συνολική αξία των εγκεκριμένων αιτημάτων και συμβάσεων, ενώ η μικρότερη συνολική αξία για δημόσιες συμβάσεις, παρατηρείται στους φορείς του τομέα Υγείας.

Στο μεταξύ, σε σύγκριση με το 2015, εκτιμάται ότι το 2016, 23% περισσότεροι φορείς προχώρησαν σε τουλάχιστον μία καταχώρηση οποιουδήποτε αντικειμένου δημόσιων συμβάσεων στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων («ΚΗΜΔΗΣ»).
 
Ωστόσο διαπιστώνεται, ότι περίπου το 53% των φορέων του ΚΗΜΔΗΣ δεν προέβει σε καμία καταχώρηση αιτήματος, το 73% των φορέων του ΚΗΜΔΗΣ δεν προέβη σε καμία καταχώρηση προκήρυξης και το 55% των φορέων του ΚΗΜΔΗΣ δεν προέβη σε καμία καταχώρηση σύμβασης εντός του 2016.
 
Αυτά προκύπτουν από το στατιστικό δελτίο παρουσίασης των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων για τον τομέα των δημοσίων συμβάσεων του έτους 2016.
 
Όπως αναφέρει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Αντώνης Παπαδεράκης:
 
«Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, συνειδητοποιούν τα οφέλη που προκύπτουν από τον εξορθολογισμό του τομέα των Δημόσιων Συμβάσεων. Για τη χώρα μας, πέραν των άλλων, μπορεί να αποτελέσει και μοχλό στην προσπάθεια παραγωγικής ανασυγκρότησης της ελληνικής Οικονομίας. Το βάρος για την επιτυχή έκβαση της μεταρρύθμισης στον τομέα των Δημόσιων Προμηθειών, εκτός από το υπουργείο Οικονομίας το οποίο την τελευταία διετία έχει επωμιστεί τον κύριο όγκο των δράσεων για την υλοποίηση αυτού του οράματος και ιδιαίτερα την επέκταση και συντήρηση των ηλεκτρονικών συστημάτων Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) και ΚΗΜΔΗΣ, αφορά όλους τους δημόσιους φορείς χάραξης και υλοποίησης πολιτικής αλλά και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις».

Συμπεράσματα

Μετά την ανάλυση των καταχωρήσεων των φορέων στο ΚΗΜΔΗΣ προκύπτουν τα εξής ευρήματα:

- Οι προμήθειες πρωταγωνιστούν ως προς το πλήθος στα εγκεκριμένα αιτήματα (66%), στις προκηρύξεις (63%) και στις συμβάσεις (56%). Επίσης, ως προς την αξία, το μεγαλύτερο μερίδιο στις προκηρύξεις έχουν οι προμήθειες (48%) ενώ στα εγκεκριμένα αιτήματα και τις συμβάσεις το έχουν οι υπηρεσίες (39% και 41% αντιστοίχως).

- Τα πρώτα πέντε είδη προμηθειών με τη μεγαλύτερη συνολική αξία συμβάσεων είναι το πετρέλαιο ντίζελ, τα καύσιμα αεριωθούμενων τύπου κηροζίνης, τα αντιδραστήρια εργαστηρίων, το πετρέλαιο θέρμανσης και τα ιατρικά αναλώσιμα. Οι πρώτες πέντε υπηρεσίες με τη μεγαλύτερη συνολική αξία συμβάσεων είναι οι υπηρεσίες διαχείρισης συμβάσεων (συμβάσεις παραχώρησης), οι υπηρεσίες ειδικών οδικών μεταφορών επιβατών, οι υπηρεσίες οδικών μεταφορών, οι υπηρεσίες καθαρισμού κτιρίων και οι υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες. Τα πέντε πρώτα έργα με τη μεγαλύτερη συνολική αξία συμβάσεων είναι η κατασκευή αυτοκινητοδρόμων και οδών, τα έργα οδοποιίας, οι εργασίες συντήρησης οδών, οι κατασκευαστικές εργασίες για σιδηρόδρομους και οι εργασίες κτιριακών εγκαταστάσεων.

- Τα εγκεκριμένα αιτήματα αξίας έως 999,99 ευρώ αντιπροσωπεύουν το 50,47% του συνολικού πλήθους των εγκεκριμένων αιτημάτων και μόλις το 0,67% της συνολικής αξίας των εγκεκριμένων αιτημάτων. Το πλήθος αυτών είναι ιδιαίτερα μεγάλο σε σχέση με τη συνολική αξία και αυτό οφείλεται στην υποχρέωση που υπήρχε για τους φορείς μέχρι τις 7-8-2016 να καταχωρούν στο ΚΗΜΔΗΣ αιτήματα ανεξαρτήτως αξίας, δηλ. από 0 ευρώ (με το ν.4412/2016 από 8-8-2016 καταχωρούνται πλέον από 1.000 ευρώ).

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η τάση καταχώρησης αιτημάτων κάτω του ορίου των 1.000 ευρώ συνεχίστηκε και μετά την ψήφιση του ν.4412/2016, είτε επειδή υπήρχαν παλιότερα αιτήματα που εκκρεμούσαν προς καταχώρηση, είτε λόγω μη έγκαιρης ενημέρωσης των χειριστών των φορέων για την αλλαγή του ορίου βάσει του ν.4412/2016. Συνεπώς συμπεραίνεται ότι οι καταχωρήσεις στοιχείων αξίας κάτω των 1.000 ευρώ είναι σημαντικά πολλές σε πλήθος χωρίς να επηρεάζουν ιδιαίτερα τα συνολικά μεγέθη ως προς την αξία.

- Οι καταχωρημένες προκηρύξεις αξίας έως 999,99 ευρώ αντιπροσωπεύουν το 15,5% του συνολικού πλήθους και μόλις το 0,06% της συνολικής αξίας των καταχωρημένων προκηρύξεων με δημοσίευση ή διενέργεια το 2016. Αυτές οι καταχωρήσεις είναι σε μικρότερο ποσοστό επί του συνολικού πλήθους σε σχέση με τα εγκεκριμένα αιτήματα (15,5% έναντι 50,47% των αιτημάτων), το οποίο όμως δεν παύει να είναι σημαντικό συγκρινόμενο με την αισθητά μικρή συνολική αξία.

- Οι καταχωρημένες συμβάσεις αξίας έως 999,99 ευρώ αντιπροσωπεύουν το 21% του συνολικού πλήθους και μόλις το 0,35% της συνολικής αξίας των καταχωρημένων και υπογεγραμμένων εντός του 2016 συμβάσεων.

Στo B' εξάμηνο 2016 καταχωρήθηκαν οι περισσότερες προκηρύξεις και συμβάσεις, ενώ αντίθετα στο Α' εξάμηνο 2016 καταχωρήθηκαν τα περισσότερα εγκεκριμένα αιτήματα. Για τις συμβάσεις η μεγαλύτερη συνολική αξία σημειώνεται στο Β' εξάμηνο 2016 ενώ αντίθετα για τα εγκεκριμένα αιτήματα και τις προκηρύξεις η μεγαλύτερη συνολική αξία σημειώνεται στο Α' εξάμηνο 2016.

ΓΓΕΠΚ - Ετήσιο Δελτίο ΚΗΜΔΗΣ 2016

Ως προς την κατηγορία φορέα έχουμε:

- Οι φορείς ΟΤΑ είναι η κατηγορία των φορέων με το μεγαλύτερο μερίδιο ως προς το πλήθος και τη συνολική αξία των εγκεκριμένων αιτημάτων (36% και 45% αντιστοίχως) και των συμβάσεων (48% και 44% αντιστοίχως). Στις προκηρύξεις την πρωτιά ως προς το συνολικό πλήθος έχουν οι φορείς ΟΤΑ (42%) ενώ ως προς τη συνολική αξία πρωταγωνιστούν οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης (40%). Η δε μικρότερη συνολική αξία στα εγκεκριμένα αιτήματα (5%), στις προκηρύξεις (6%) και τις συμβάσεις (11%), δηλαδή σε όλα τα καταχωρούμενα αντικείμενα των δημόσιων συμβάσεων, παρατηρείται στους φορείς του τομέα Υγείας.

- Η Κεντρική Διοίκηση αν και είναι η κατηγορία των φορέων με τις λιγότερες σε πλήθος καταχωρήσεις εγκεκριμένων αιτημάτων, προκηρύξεων και συμβάσεων, ως προς την αξία είναι δεύτερη στην κατάταξη στα εγκεκριμένα αιτήματα και τις συμβάσεις ενώ έχει την πρωτιά στις προκηρύξεις. Αυτό αποδεικνύει ότι οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης προβαίνουν σε λιγότερους διαγωνισμούς αλλά μεγαλύτερης αξίας συγκριτικά με αυτούς των άλλων φορέων για να καλύψουν με συγκεντρωτικό τρόπο τις ανάγκες τους.

- Σε σύγκριση με το 2015 εκτιμάται ότι έχουμε 23% περισσότερους φορείς που προχώρησαν σε τουλάχιστον μία καταχώρηση οποιουδήποτε αντικειμένου δημόσιων συμβάσεων στο ΚΗΜΔΗΣ. Ωστόσο διαπιστώνεται ότι περίπου το 53% των φορέων του ΚΗΜΔΗΣ δεν προέβη σε καμία καταχώρηση αιτήματος, το 73% των φορέων του ΚΗΜΔΗΣ δεν προέβη σε καμία καταχώρηση προκήρυξης και το 55% των φορέων του ΚΗΜΔΗΣ δεν προέβη σε καμία καταχώρηση σύμβασης εντός του 2016. Λοιπά στοιχεία που προκύπτουν είναι τα ακόλουθα:

- Εκτιμάται ότι το 8,5% του πλήθους και το 25,7% της αξίας των προκηρύξεων που καταχωρήθηκαν στο ΚΗΜΔΗΣ το 2016 φέρουν ως έτος δημοσίευσης ή διενέργειας διαφορετικό από το έτος της καταχώρησης. Παρομοίως, οι υπογεγραμμένες το 2016 συμβάσεις αποτελούν ως προς το πλήθος και τη συνολική αξία το 84% και το 28% αντιστοίχως των καταχωρημένων συμβάσεων στο ΚΗΜΔΗΣ το ίδιο έτος.

- Το 34,5% των καταχωρημένων προκηρύξεων του 2016 έχουν συνδεθεί με σύμβαση που καταχωρήθηκε και υπογράφηκε το 2016.

- Το 32% των καταχωρημένων συμβάσεων του 2016 δεν έχουν συνδεθεί με αίτημα ή προκήρυξη Κατά την ανάλυση των καταχωρήσεων των φορέων στο ΚΗΜΔΗΣ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην αναγνώριση και μελέτη των λανθασμένων περιπτώσεων καταχώρησης.

Τα πιο συχνά λάθη

Τα πιο συχνά λάθη των φορέων είναι τα ακόλουθα:

- Κατά την καταχώρηση στοιχείων με χρήση α) της σύνδεσης πρωτογενών με εγκεκριμένα αιτήματα, β) προκηρύξεων με εγκεκριμένα αιτήματα, γ) συμβάσεων με προκηρύξεις και δ) συμβάσεων με εγκεκριμένα αιτήματα, οι χειριστές των φορέων συχνά δεν προβαίνουν στη συμπλήρωση της αξίας και τη συμπερίληψη των σωστών αντικειμένων αλλά αφήνουν ανέπαφη την προσυμπληρωμένη αξία και τα προεπιλεγμένα αντικείμενα βάσει CPV που κληρονομούνται από το προηγούμενο αντικείμενο καταχώρησης (πχ η αξία και τα αντικείμενα της σύμβασης προσυμπληρώνονται από τη συνδεόμενη προκήρυξη) με αποτέλεσμα να προκύπτουν οι διπλοεγγραφές.

- Η καταχώρηση λανθάνουσας αξίας σε σχέση με την πραγματική αξία που υπάρχει στην επισυναπτόμενη πράξη.

- Η ετεροχρονισμένη καταχώρηση των αντικειμένων δημοσίων συμβάσεων με αποτέλεσμα ειδικά για το 2016 και σε σχέση με προηγούμενες χρονιές να έχουμε περισσότερες ετεροχρονισμένες καταχωρήσεις σε αιτήματα, προκηρύξεις και συμβάσεις. Για παράδειγμα αιτήματα και συμβάσεις συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων που υπογράφηκαν προγενέστερα του 2016, καταχωρήθηκαν εντός του 2016 βάσει σχετικών νομοθετικών διατάξεων.

- Η μη ενημέρωση των καταχωρήσεων, ιδιαίτερα αυτών που ενώ ακυρώθηκαν, ωστόσο παραμένουν ακόμη ενεργές στο ΚΗΜΔΗΣ.

- Η μη ορθή καταχώρηση του στοιχείου που αφορά το είδος του διαγωνισμού (ανοιχτός, κλειστός, διαπραγμάτευση με ή χωρίς προκήρυξη) οδηγεί σε έλλειμμα σχετικής πληροφόρησης με άμεση συνέπεια στα επίσημα στατιστικά στοιχεία των δημόσιων συμβάσεων. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει πληροφόρηση για τις συμφωνίες πλαίσιο και τις εκτελεστικές συμβάσεις των συμφωνιών πλαίσιο (call offs) καθώς εκλείπουν τα σχετικά πεδία προς συμπλήρωση και οι φορείς δεν σημειώνουν τη σχετική πληροφορία σε άλλο πεδίο κειμένου προς ενημέρωση.

- Η μη χρήση της δυνατότητας της τροποποίησης των αντικειμένων των δημοσίων συμβάσεων προς διόρθωση των λανθασμένων στοιχείων στα ήδη καταχωρημένα αντικείμενα κατά τις 72 πρώτες ώρες από την αρχική καταχώρηση. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το άρθρο 38 - παρ. 7 του ν.4412/2016, ορίζεται ότι «αν υπάρχει διαφορά μεταξύ των στοιχείων (μεταδεδομένων) που καταχωρίστηκαν στο ΚΗΜΔΗΣ και του κειμένου της πράξης που αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ, κατισχύει το κείμενο της πράξης» και ότι «με ευθύνη του προσώπου ή του οργάνου που έχει εκδώσει την πράξη γίνονται αμελλητί οι αναγκαίες διορθώσεις στα στοιχεία καταχώρησης (μεταδεδομένα) ή στο κείμενο που έχει αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ».

Παρά τη νομοθετική πρόβλεψη της διαφοράς στην καταχώρηση και στην υποχρεωτική διόρθωσή της, οι φορείς συχνά δεν ελέγχουν τις καταχωρήσεις ή δεν προβαίνουν σε διόρθωση αυτών με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται τα λανθασμένα αντικείμενα με το άλλοθι ότι κατισχύει το κείμενο της επισυναπτόμενης πράξης.

- Η καταχώρηση λανθασμένων στοιχείων για τους οικονομικούς φορείς που σύναψαν συμβάσεις καθώς αποδίδονται διαφορετικές ονομασίες στο ίδιο ΑΦΜ ενώ έχουν γίνει και λάθη στην αναγραφή του ΑΦΜ.

Για την αντιμετώπιση των περιπτώσεων λανθασμένης καταχώρησης καθώς και για τη βελτίωση της χρήσης του ΚΗΜΔΗΣ έχουν δρομολογηθεί διάφορες δράσεις, όπως στην εφαρμογή ελέγχων ορθότητας ορισμένων στοιχείων που καταχωρούνται με σφάλματα προκειμένου τα αντίστοιχα λάθη να προλαμβάνονται εν τη γέννηση τους. Στη σύνταξη και δημοσιοποίηση ανανεωμένων οδηγιών χρήσης και στη δημιουργία ενός νέου Μητρώου Αναθετουσών Αρχών και Αναθετόντων Φορέων καθώς το Μητρώο Φορέων του Δημοσίου που αντλείται από το ΔΙΑΥΓΕΙΑ περιέχει φορείς που σε μεγάλο ποσοστό εκδίδουν διοικητικές πράξεις αλλά δεν δημοσιεύουν στοιχεία δημοσίων συμβάσεων.

(ΑΠΕ)

 

    

 

Απόψεις

Το ταξίδι στον  Νομό Έβρου είχε και δυσάρεστα απρόοπτα. Συνάντησα στην Ορεστιάδα τον ιντερνετικό μου φίλο Χρήστο. Η χαρά μεγάλη και από τις δύο πλευρές, μέχρι την...
randomness