Παγκόσμιος καταναλωτισμός: Στοιχεία που προκαλούν ανησυχία
Πλέον δεν προκαλεί εντύπωση σε κανέναν το γεγονός ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο καταναλώνει 'τυφλά' κάθε είδους διαθέσιμη πηγή που υπάρχει γύρω μας. Λόγω του ότι ο τρόπος ζωής μας δεν είναι βιώσιμος, καταλήγουμε να ληστεύουμε τη γη που μας τρέφει.
Στην λεγόμενη καταναλωτική τάξη ανήκουν σήμερα περισσότεροι από 1,7 δισ. άνθρωποι, από τους οποίους το μεγαλύτερο ποσοστό διαμένει στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο καταναλωτικός τρόπος ζωής αποτελεί μια παγκόσμια πραγματικότητα η οποία δεν περιορίζεται πλέον στη δυτική Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική.
Το 2000, δαπανήθηκαν 20 τρισ. δολ. παγκοσμίως σε ακίνητα. Ο αριθμός αυτός είναι τέσσερεις φορές μεγαλύτερος από εκείνον του 1960. Η διαθεσιμότητα των καταναλωτικών αγαθών συνεχίζει να αυξάνεται δραματικά. Παραδείγματος χάρη, το 2002, τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου πληθυσμού ζούσε σε σπίτια που διέθεταν μόνο μια συσκευή τηλεόρασης.
Η αύξηση της κατανάλωσης οφείλεται κυρίως στην αύξηση του πληθυσμού, η οποία παρατηρείται ως επί το πλείστον στις αναπτυσσόμενες χώρες. Τα Ηνωμένα Έθνη υπολογίζουν ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα αυξηθεί κατά 41% μέχρι το 2050, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 9 δισ. ανθρώπους.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, οι ΗΠΑ είναι η χώρα με την μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2050 ο πληθυσμός των ΗΠΑ θα προσεγγίζει τα 400 εκ. κατοίκους. Οι αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία αποτελούν το 20% της τάξης των καταναλωτών. Οι καταναλωτικά ενεργοί πληθυσμοί των δύο αυτών χωρών μαζί υπερβαίνουν σε αριθμό εκείνον της δυτικής Ευρώπης.
Παρόλο που η καταναλωτική τάξη αποτελεί μόνον το 16% του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού, πρωτίστως οι αναπτυσσόμενες χώρες αναμένεται να 'συνεισφέρουν' σε αριθμούς στην συνεχιζόμενη αύξηση. Από την άλλη, στην Ευρώπη, περίπου το 89% του πληθυσμού ανήκει στην καταναλωτική τάξη. Το 1950, ο παγκόσμιος πληθυσμός ανερχόταν σε περίπου 2,6 δισ. και ο αριθμός των αυτοκινήτων ήταν περίπου 53 εκ. Αυτό σήμαινε ένα αυτοκίνητο για 50 κατοίκους. Όταν ο παγκόσμιος πληθυσμός έφθασε τα 6 δισ. κατοίκους, υπήρχαν κατά προσέγγιση 500 εκ. αυτοκίνητα παγκοσμίως, ήτοι ένα αυτοκίνητο για κάθε δώδεκα κατοίκους. Το 1980, ο παγκόσμιος πληθυσμός κατανάλωνε 59,9 εκ. βαρέλια πετρελαίου την ημέρα. Το 2010, ο αριθμός αυτός έφτασε τα 86,9 εκ. βαρέλια την ημέρα.
Εάν καταφέρναμε να επιλύσουμε τα κοινωνικά και οικονομικά μας προβλήματα, οι ανισότητες ανάμεσα στους διάφορους λαούς θα εξαλείφονταν και δεν θα είμαστε αναγκασμένοι να δαπανούμε τόσα χρήματα για την επιβίωση. Αντ' αυτού τα χρήματα αυτά θα επενδύονταν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους.
Σήμερα, περισσότεροι από 2 δισ,. άνθρωποι κερδίζουν λιγότερα από 2 δολάρια την ημέρα και οι μισοί από αυτούς δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, περισσότεροι από 800 εκ. άνθρωποι στον κόσμο υποφέρουν από έλλειψη τροφής.
Οι ΗΠΑ αποτελούν το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού αλλά καταναλώνουν το 25% των ορυκτών καυσίμων του πλανήτη.
Πάνω από τους μισούς κατοίκους του πλανήτη έχουν κινητό τηλέφωνο και ο μέσος χρήστης κρατά το ίδιο τηλέφωνο κατά προσέγγιση 18 μήνες. Το μεγαλύτερο ποσοστό των τηλεφώνων που αντικαθίστανται από νέα λειτουργούν χωρίς κανένα πρόβλημα.
Σήμερα σε κάθε άνθρωπο αναλογούν 1,9 εκτάρια γης. Ωστόσο, ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει όσα παράγουν 2,3 εκτάρια γης. Κάποιος που ζει στις ΗΠΑ κάνει χρήση κατά μέσο όρο 9,7 εκταρίων, ενώ κάποιος που ζει στη Μοζαμβίκη καταλαμβάνει μόλις 0,47 εκτάρια.
Ενώ όμως ο καταναλωτισμός αυξάνεται κάθε χρόνο, η υγεία δεν μοιάζει να βελτιώνεται. Ο μέσος όρος ζωής στις ΗΠΑ μειώθηκε για πρώτη φορά το 2016 μετά από 22 χρόνια συνεχούς αύξησης. Ο καταναλωτισμός μπορεί να οδηγήσει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων στη δημιουργία χρεών και κατά συνέπεια στο στρες και στις επιπλέον ώρες απασχόλησης προκειμένου να διατηρηθεί το τρέχον επίπεδο ζωής. Ως αποτέλεσμα, η υγεία μπορεί να επιδεινωθεί και να οδηγήσει σε ασθένειες όπως η παχυσαρκία και οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Ενδεικτικά μόνο, αξίζει να αναφέρουμε πως το 65% του πληθυσμού της Β. Αμερικής είναι παχύσαρκοι. Μάλιστα, ένας Αμερικανός καταναλώνει την ίδια ποσότητα αποθεμάτων που θα κατανάλωναν 35 Ινδιάνοι σε όλη τους τη ζωή!
Η αύξηση του καταναλωτισμού κατά τον 20ο αιώνα είχε σαν αποτέλεσμα την άνοδο της ποιότητας ζωής. Αυτό όμως δεν ισχύει πλέον. Οι άνθρωποι θα έπρεπε να επικεντρωθούν σε νέους τρόπους βελτίωσης της ποιότητας της ζωής κι αυτό συνολικά, για την κοινωνία και τον κόσμο γενικότερα.
Παρόλο που η Αυστραλία μαστίζεται ως γνωστόν από ξηρασίες, οι κάτοικοί της καταναλώνουν 509 λίτρα νερό την ημέρα το άτομο, σύμφωνα με στατιστικές που δημοσίευσαν τοπικοί φορείς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2008, οι ΗΠΑ καταναλώνουν 575 λίτρα το άτομο καθημερινά όταν η Κίνα το 2006 κατανάλωνε 86 λίτρα.
Το 1950, η ετήσια κατανάλωση πλαστικών αγαθών ήταν 5 εκ. τόνοι. Σήμερα ο αριθμός αυτός υπερβαίνει τα 200 εκ. Έχει υπολογιστεί ότι στις ΗΠΑ, πετιούνται περίπου 2 εκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια κάθε ώρα. Ταυτόχρονα, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο πετιούνται χωρίς να ανακυκλωθούν περίπου 350 εκ. δοχεία μελάνι.
Οι παλαιότερες γενιές έκαναν τα πάντα προκειμένου να μπορούν να καταναλώνουν περισσότερο και να έχουν υψηλότερα πρότυπα διαβίωσης, επιλέγοντας να διαμένουν σε λιγότερο πυκνοκατοικημένες περιοχές. Οι millenials έχουν την τάση να μένουν σε μεγαλύτερες πόλεις και να κάνουν χρήση των δημόσιων υπηρεσιών και μέσων ακολουθώντας ένα πιο βιώσιμο τρόπο ζωής από εκείνο των παππούδων τους.
Συγκριτικά, στις αναπτυσσόμενες χώρες οι λιγότερο ευκατάσταστοι άνθρωποι δαπανούν το 60 με 80% του μισθού τους σε τρόφιμα, ενώ μια οικογένεια στις ΗΠΑ θα δαπανήσει λιγότερο από το 10%.
Μελέτες έδειξαν ότι το 2030, μόνο 1 στα 7 άτομα θα καταναλώνει λιγότερο από 2.500 θερμίδες την ημέρα. Παρόλο που ακούγεται ανησυχητικό, είναι θετικό για τις αναπτυσσόμενες χώρες όπου οι κάτοικοι θα διατρέφονται καλύτερα από σήμερα.
(ΠΗΓΗ STARSINSIDER)
