Για ποιά ανάπτυξη μιλάμε ;

Γράφει ο Χρήστος Αλεξανδρής

Η κυβέρνηση διακατέχεται από μια υπερχειλίζουσα αισιοδοξία ότι στον τομέα της οικονομίας θα πετύχει σπουδαία πράγματα. Είναι πεπεισμένη εξαιτίας μιας ευνοϊκής οικονομικής συγκυρίας ότι θα πετύχει μια δυναμική ανάκαμψη βελτιώνοντας τη θέση όλων στην οικονομική πυραμίδα. Υποθέτω ότι δεν υπάρχει Έλληνας πολίτης που να εύχεται το αντίθετο. Όλοι έχουμε προσδοκίες από μια κυβέρνηση, είτε την ψηφίζουμε είτε όχι.

Την ώρα όμως που η κυβέρνηση πανηγυρίζει για τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, η πλειονότητα των πολιτών ανησυχεί για την ακρίβεια στην αγορά και την επικείμενη μεγαλύτερη αύξηση των τιμών.

Την ώρα που η κυβέρνηση δηλώνει αισιόδοξη για το μέλλον, η πλειοψηφία των πολιτών σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, δηλώνει αδυναμία να εξυπηρετήσει μια έκτακτη ανάγκη 400 ευρώ.

Την ώρα που η κυβέρνηση μιλά για έκρηξη επενδύσεων, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αισθάνονται αποκλεισμένοι από το Τραπεζικό σύστημα και τα προβλήματα ρευστότητας επιδεινώνονται.

Την ώρα που η κυβέρνηση μιλά για δυναμική ανάπτυξη, οι γονείς που σπουδάζουν τα παιδιά τους αγχώνονται για το δυσβάστακτο κόστος της φοιτητικής στέγης.

Στην οικονομία, είχε πει κάποτε ένας οικονομολόγος, “οι απαισιόδοξες απόψεις είναι πιο ψαγμένες από τις αισιόδοξες”. Δεν γνωρίζω αν ισχύει κάτι τέτοιο και στην ελληνική περίπτωση, αλλά ευλόγως κάποιος θα απορήσει. Γιατί να είναι αισιόδοξοι οι πολίτες όταν βλέπουν τις τιμές των πρώτων υλών, των καυσίμων και των τροφίμων να εκτοξεύονται στα ύψη και όταν βλέπουν τις τιμές των ενοικίων να τραβάνε κι αυτές την ανηφόρα κάνοντας δυσβάσταχτο το κόστος της στέγασης για τους ενοικιαστές σπιτιών μεγαλώνοντας τις ανισότητες ανάμεσα στους έχοντες και τους μη κατέχοντες ;

Η σημερινή κυβέρνηση στο ζήτημα της οικονομίας έχει μια στερεότυπη απάντηση. Στόχος της λέει είναι να επιστρέψει στη μεσαία τάξη ότι της αφαίρεσε η προηγούμενη κυβέρνηση της αριστεράς. Φιλόδοξος στόχος.

Θα πρέπει όμως να διευκρινίσουμε ότι η αναφορά της κυβέρνησης στη μεσαία τάξη αφήνει παντελώς ασυγκίνητους όσους τα χρόνια της κρίσης είδαν τις επιχειρήσεις τους να κλείνουν, τα εισοδήματά τους να εξανεμίζονται και τις οικονομίες τους να χρεοκοπούν. Αφήνει παντελώς ασυγκίνητους όσους βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα βουνό χρεών που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν και απειλούνται με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς. Με άλλα λόγια η αναφορά σε κάποια μεσαία τάξη είναι μάλλον ένας ευφημισμός εφόσον η ακμάζουσα μεσαία τάξη της δεκαετίας του 90 και του 2000 δεν υπάρχει πια. Έχει συρρικνωθεί.

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχουν μεγαλώσει οι ανισότητες, οι φτωχοί έγιναν φτωχότεροι και η άλλοτε μεσαία τάξη που ευημερούσε έζησε μια δραματική φτωχοποίηση. Επομένως για ποιά ανάπτυξη μιλάμε σήμερα;

Χωρίς να αμφισβητώ τα στοιχεία για την ανάπτυξη, διαισθάνομαι ότι βιώνουμε μια διαφορετική ανάπτυξη. Μια ανάπτυξη με μεγάλες ανισότητες και μεγάλη ανασφάλεια για την εργασία και τα εισοδήματα των πολιτών. Μια ανάπτυξη που δεν αποτελεί εγγύηση για την αύξηση του εισοδήματος και την αποφυγή της φτώχειας.

Πολύ φοβάμαι δηλαδή ότι δεν αρκεί η μείωση της φορολογίας για να επανασυστήσει η κυβέρνηση μια νέα μεσαία τάξη στην Ελλάδα.

Θα χρειαστεί να γίνουν πολύ περισσότερα απ’ όλους μας για να πετύχουμε μια δυναμική ανάπτυξη.