Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

H νέα ΚΑΠ 2021-2027 υπό το πρίσμα της Κλιματικής Αλλαγής

Γράφει ο Δρ. Κων/νος Μπαγινέτας *


Η προσαρμογή και η αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, σε συνδυασμό με την ανάγκη διασφάλισης της βιωσιμότητας της Γεωργίας αποτελούν δύο από τις βασικότερες παραμέτρους του στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδιασμού για την νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς δημιουργούν νέα δεδομένα στην οικονομική και όχι μόνο ανάπτυξη τόσο του πρωτογενή μας τομέα όσο και των αγροτικών μας περιοχών.

Η κλιματική αλλαγή αδιαμφισβήτητα επηρεάζει το σύνολο σχεδόν των οικονομικών δραστηριοτήτων, με τη γεωργία να αποτελεί έναν από τους πιο εκτεθειμένους τομείς, καθώς εξαρτάται άμεσα, για τη βιωσιμότητά της από τα κλιματικά φαινόμενα. Ήδη οι παραγωγοί μας βιώνουν τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες θέτουν τις γεωργικές τους εκμεταλλεύσεις, την παραγωγή και το εισόδημά τους σε σημαντικό κίνδυνο.

Απαιτείται λοιπόν να αναλάβουμε έγκαιρα πρωτοβουλίες και να σχεδιάσουμε αποτελεσματικές δράσεις αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, ξεκινώντας από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, όπου προχωράμε άμεσα στην προκήρυξη της δράσης των Σχεδίων Βελτίωσης για την άρδευση (Μέτρο 4.1.2 «Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ύδατος») του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020, το οποίο θα ενισχύει ιδιωτικές επενδύσεις εξοικονόμησης ύδατος σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις, ενώ επισπεύδουμε και τις διαδικασίες δημοπράτησης 31 μεγάλων εγγειοβελτιωτικών έργων που έχουν ήδη ενταχθεί στο ΠΑΑ.

Παράλληλα σχεδιάζουμε την επόμενη μέρα, συμμετέχοντας ενεργά στις εξελίξεις και τις διαβουλεύσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, προετοιμάζοντας το Εθνικό Στρατηγικό μας Σχέδιο για την νέα ΚΑΠ 2021-2027, στο οποίο θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση σε μέτρα πολιτικής και δράσεις για το περιβάλλον και το κλίμα. Ενδεικτικά, θα περιλαμβάνει μέτρα που θα οδηγούν μεταξύ άλλων, στην ορθολογική και βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων με επενδύσεις σε αγροπεριβαλλοντικές υποδομές και ΑΠΕ, στην υιοθέτηση βιώσιμων και πράσινων γεωργοπεριβαλλοντικών πρακτικών, στην αξιοποίηση εργαλείων διαχείρισης κινδύνου για την προστασία του εισοδήματος των παραγωγών από τις διακυμάνσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής, στην εκπαίδευση-κατάρτιση των παραγωγών σχετικά με την κλιματική αλλαγή, κλπ.

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας μας σε εθνικό επίπεδο, ήδη κυρώθηκε τον Δεκέμβριο 2019 το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής, στο οποίο περιλαμβάνονται μέτρα πολιτικής και δράσεις που αφορούν στην Γεωργία. Στην ίδια κατεύθυνση, ήδη ανατέθηκε στον Υφυπουργό κ. Σκρέκα από τον Πρωθυπουργό, η εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης Αγροπεριβαλλοντικών Υποδομών, ένα φιλόδοξο σχέδιο καταγραφής και ιεράρχησης αρδευτικών αναγκών του πρωτογενή τομέα, που θα οδηγήσει σε βιώσιμες επενδύσεις διαχείρισης νερού.

Ο σχεδιασμός μας αυτός, ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις σημαντικότατες πολιτικές πρωτοβουλίες της Ε.Ε. για το περιβάλλον και το κλίμα, όπως αυτές αποτυπώνονται:

•    Στο σχέδιο του βασικού κανονισμού της νέας ΚΑΠ 2021-2027 για την ενίσχυση του αγροτικού τομέα και των αγροτικών περιοχών, το οποίο κατά τη νέα προγραμματική περίοδο θέτει αυξημένες φιλοδοξίες, καθώς προβλέπει ότι η ΚΑΠ θα συνεισφέρει τουλάχιστον 40% των πόρων της για δράσεις που αφορούν στην κλιματική αλλαγή.

•    Στην “Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία” (European Green Deal), η οποία αφορά μια ενιαία στρατηγική της Ε.Ε. για να καταστεί η Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Σημαντικό κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας συνιστά η Στρατηγική για τη γεωργία, η οποία φέρει τον τίτλο “Από το αγρόκτημα στο πιάτο” (Farm to Fork Strategy) και προβλέπει τη μετάβαση σε ένα δίκαιο, υγιεινό και φιλικό προς το περιβάλλον διατροφικό σύστημα, αξιοποιώντας μια πληθώρα πολιτικών και μέτρων για τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα, την κυκλική οικονομία, τη βιο-οικονομία, τις επενδύσεις, τα φορολογικά κίνητρα, την έρευνα και την καινοτομία.

•    Στον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Mechanism), ο οποίος στο πλαίσιο του επενδυτικού πυλώνα της Πράσινης Συμφωνίας, θα κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 100 δις ευρώ κατά την περίοδο 2021-2027 για τη στήριξη των εργαζομένων και των πολιτών στις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την πράσινη μετάβαση, όπως για παράδειγμα στην Δυτική Μακεδονία και την Μεγαλόπολη, λόγω της απολιγνιτοποίησης.

•    Στον Ευρωπαϊκό Νόμο για το κλίμα, τον οποίο υπέβαλλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 4 Μαρτίου 2020, ώστε να κατοχυρωθεί θεσμικά η πολιτική δέσμευση της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα ως το 2050.

Διαπιστώνουμε λοιπόν, ότι αυτή τη στιγμή έχει ωριμάσει τόσο σε επίπεδο Ε.Ε., όσο και σε εθνικό επίπεδο, ένα ολοκληρωμένο, ριζοσπαστικό και εξαιρετικά φιλόδοξο πλαίσιο προώθησης πολιτικών για το περιβάλλον και το κλίμα, ιδιαίτερα όσον αφορά τη νέα ΚΑΠ, το οποίο όμως για να επιτύχει στην εφαρμογή του θα πρέπει να διαθέτει επαρκή χρηματοδότηση. Αυτό σημαίνει ότι οι επιπλέον περιβαλλοντικές δεσμεύσεις για τους παραγωγούς απαιτούν πρόσθετους οικονομικούς πόρους, ώστε να διασφαλιστεί η διατήρηση της γεωργικής δραστηριότητας στις αγροτικές μας περιοχές.

Αυτές ακριβώς τις θέσεις προέταξε ο Πρωθυπουργός στο πρόσφατο συμβούλιο αρχηγών της ΕΕ, όπου συζητήθηκε ο προϋπολογισμός του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου για την περίοδο 2021-2027, αξιώνοντας επαρκή χρηματοδότηση της νέας ΚΑΠ, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα των αυξημένων φιλοδοξιών και απαιτήσεων για το κλίμα, καθώς όπως δήλωσε δεν μπορούμε να ζητάμε από τους αγρότες μας “να κάνουν περισσότερα με λιγότερα”.

Συμπερασματικά, βρισκόμαστε ενώπιον εξαιρετικά σημαντικών εξελίξεων, προκλήσεων και αλλαγών, οι οποίες υπαγορεύονται σε μεγάλο βαθμό από την ανάγκη αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Η Χώρα μας δεν μπορεί να μείνει απλός θεατής των εξελίξεων, αλλά έγκαιρα να προετοιμαστεί, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες που παρουσιάζονται για την ανασυγκρότηση του παραγωγικού της μοντέλου και τον συνολικότερο ανασχεδιασμό των πολιτικών της για την αγροτική ανάπτυξη και τον πρωτογενή τομέα.


* Γεωπόνος - Ειδικευμένος σε θέματα

Αειφορικής Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης,
Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής
& Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων ΥπΑΑΤ

 

 

    

 

Απόψεις

Το ταξίδι στον  Νομό Έβρου είχε και δυσάρεστα απρόοπτα. Συνάντησα στην Ορεστιάδα τον ιντερνετικό μου φίλο Χρήστο. Η χαρά μεγάλη και από τις δύο πλευρές, μέχρι την...

Ενημερωτικά δελτία

Ενημερωθείτε άμεσα από την εφημερίδα μας για τις τελευταίες ειδήσεις μέσα από την ηλεκτρονική σας διεύθυνση.