Εξάρχεια: Μια δημοκρατική λύση!
Η επιχείρηση που έλαβε χώρα στα Εξάρχεια είχε απολογισμό τη μεταφορά 143ων αλλοδαπών (35 ανήλικοι) και την εκκένωση τεσσάρων κατειλημμένων κτιρίων. Όλοι οι πρόσφυγες κατέθεσαν αίτηση για παροχή ασύλου κι αναμένεται να μεταφερθούν σε οργανωμένες ανοικτές δομές φιλοξενίας. Όπως αναμενόταν, η κυκλοφορία της είδησης πρόσφερε βορά στους πάσας προέλευσης πολιτικάντηδες να ασκήσουν τη μικροπολιτική τους.
Οι μεν συνιστώσες της αντιπολίτευσης, διαφώνησαν στην οργανωμένη αστυνομική επιχείρηση εκφράζοντας σε κάθε τόνο τον αποτροπιασμό τους προς την «απάνθρωπη» στάση των αρχών, χωρίς όμως να διατυπώνουν μια ουσιαστική πρόταση για τη λύση του προβλήματος- εφόσον βέβαια αναγνωρίζουν ότι αυτό υφίσταται…Την ίδια ώρα στην αντίπερα όχθη, σε μια -όχι τόσο- πρωτοφανή εκδήλωση αναισθησίας και σφοδρότητας, στέλεχος της αστυνομίας κοκορεύεται δημόσια για ηλεκτρικές σκούπες ψυχών κι άλλες ρατσιστικές χαριτωμενιές. Κανείς βέβαια δεν υποσκελίζει την ιδεολογική αλλά και κομματική αντιπαράθεση για να ασχοληθεί επισταμένως με την ουσία του προβλήματος που δεν είναι άλλη από την επόμενη μέρα. Όχι μόνο των 143ων των Εξαρχείων αλλά και των υπολοίπων 90 χιλιάδων που αναμένεται να βρίσκονται στη χώρα μας μέχρι το τέλος του 2019.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, τηρώντας μια όσο το δυνατόν πιο ψύχραιμη προσέγγιση. Ήταν απαραίτητο να δοθεί μια λύση στο ζήτημα των Εξαρχείων; Αναμφίβολα. Η κατάσταση στην περιοχή τα τελευταία χρόνια είχε εκτραχυνθεί παρά τα καθησυχαστικά αφηγήματα των «αλληλέγγυων» φωνών. Το πάλαι ποτέ κέντρο ελεύθερης αναρχικής σκέψης είχε μετατραπεί σε άντρο παραβατικότητας και διακίνησης ναρκωτικών. Από εκεί που τα Εξάρχεια ...επώαζαν αντιεξουσιαστές τώρα παρήγαγαν εγκληματίες. Κι αυτό είναι μια πολύ βασική διαφορά παρότι κύκλοι των αρχών εμμένουν πεισματικά να συγχέουν τις δύο κατηγορίες. Κάθε Δημοκρατία που σέβεται τον εαυτό της οφείλει να υποκλίνεται μπροστά στο μεγαλείο της ελευθερίας της έκφρασης χωρίς όμως να υποχωρεί ούτε βήμα σε φαινόμενα παραβατικότητας.
Το δεύτερο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι κατά πόσο η ιδιότυπη δομή «φιλοξενίας» των προσφύγων στο κέντρο του αστικού ιστού ήταν μια βιώσιμη συνθήκη - πρώτα απ’ όλα για τους ίδιους. Όλο αυτό το διάστημα, στο οποίο το κράτος διαδραμάτιζε ρόλο Ποντίου Πιλάτου, μια μερίδα πολιτών φρόντιζε - στην κυριολεξία - για την επιβίωση των εν λόγω συνανθρώπων, παρέχοντάς τους τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης. Δε χωράει αμφιβολία ότι η ευγενής πρωτοβουλία υποδαυλίζεται από ευαγή κίνητρα. Παρά ταύτα, κι ανεξάρτητα από το γεγονός ότι οι συνθήκες διαβίωσης ήταν ομολογουμένως καλύτερες συγκριτικά με πολλά κρατικά κέντρα φιλοξενίας, σε μια ευνομούμενη Δημοκρατία κανένας πολίτης ή κοινωνική ομάδα δε μπορεί να σφετερίζεται το ρόλο του κράτους. Το κράτος είναι αρμόδιο για τη μοίρα αυτών των ανθρώπων και ο κάθε υπεύθυνος πολίτης μπορεί να αγωνιστεί για το μέλλον και την ενσωμάτωσή τους μέσα από το αναφαίρετο δικαίωμά του στη διαδήλωση. Όχι με λεονταρισμούς, μολότοφ και καταλήψεις ιδιόκτητων κτιρίων. Με λίγα λόγια, το ποιος είναι ο φορέας της εξουσίας δε μπορεί να τίθεται υπό αμφισβήτηση από κανέναν, όμως ταυτόχρονα είναι απαραίτητο οι πολιτικές που ασκούνται να υποβάλλονται σε διαρκή έλεγχο και κριτική.
Το πιο ανησυχητικό κεφάλαιο σχετικά με τη χθεσινή επιχείρηση έχει να κάνει με τον άκομψο τρόπο που η κυβέρνηση επέλεξε να την επικοινωνήσει. Η χολιγουντιανή κινηματογράφηση χρησιμοποιήθηκε κατά μια άποψη ως σειρήνα εκφοβισμού των δυνάμει εγκληματιών. Η επίδειξη κατασταλτικής ισχύος ωστόσο, σε καμία περίπτωση δε συμπορεύεται με τα δημοκρατικά ιδεώδη αλλά αντίθετα προσιδιάζει σε πιο αυταρχικά καθεστώτα. Κατά την ρητορική της κυβέρνησης, το βίντεο χρησιμοποιήθηκε για να σταλθεί ένα ηχηρό μήνυμα πάταξης της ανομίας στο όνομα της προστασίας της Δημοκρατίας. Στο δικό μου πεδίο αντίληψης, βέβαια, η εικόνα γυναικών και βρεφών να οδηγούνται σωρηδόν στην κλούβα δεν ενδυναμώνει καθόλου το δημοκρατικό μας status.
Κατά τραγική ειρωνεία της τύχης, λίγες ώρες αφότου η κυβέρνηση εξάλειφε τη βασιλεία της ανομίας, ένας 28χρονος Έλληνας παρέσυρε στο θάνατο μια γιαγιά με το εγγονάκι της βυθίζοντας μια οικογένεια στην οδύνη. Σαν να μην έφτανε αυτό, ο απερίσκεπτος οδηγός εγκατέλειψε τα άτυχα θύματα κι επιδόθηκε σε «κρυφτούλι» με τις αρχές. Ασφαλώς δεν είναι η πρώτη φορά που η θλιβερή οδηγική μας συνείδηση θερίζει ζωές στο πέρασμά της. Το εξοργιστικό στη συγκεκριμένη υπόθεση είναι ότι ο δράστης αφέθηκε ελεύθερος και η πράξη του θα εκδικαστεί ως πλημμέλημά για ανθρωποκτονία από αμέλεια, με ανώτατη ποινή φυλάκισης τα 5 έτη! Κάτι τέτοιες περιπτώσεις έρχονται να φωτίσουν δομικές «ατασθαλίες» του δικαστικού μας συστήματος που συνθέτουν ένα δεσμευτικό πλέγμα λειτουργίας.
Δε θέλω να προκαλέσω παρανοήσεις: κανένας δεν είναι υπεράνω του Νόμου και κανένας δε μπορεί χωρίς αιτιολόγηση και στοιχεία να αμφισβητήσει ότι οι δικαστές τον τηρούν ευλαβικά. Εν τούτοις, δε μπορούμε παρά να στηλιτεύσουμε έναν νόμο ολωσδιόλου ασύμβατο με το κοινωνικό αίσθημα του δικαίου. Ούτε βέβαια να κάνουμε τα στραβά μάτια όταν στο νομικό μας σύστημα έχουμε θεσπίσει διαφόρων τύπων ασυλίες για εκλεκτούς παρανομούντες…
Καταλήγοντας, και για να επανέλθω στο κυρίως θέμα, η επιχείρηση στα Εξάρχεια, αν εξαιρέσουμε το πως προβλήθηκε και πλαισιώθηκε από συγκεκριμένα ΜΜΕ, υπήρξε μια θετική εξέλιξη που δρομολόγησε και την εκπλήρωση μιας βασικής προεκλογικής δέσμευσης. Παρά ταύτα, θα ήταν μέγα σφάλμα αν το κυβερνών κόμμα αναλωθεί σε άτοπες θριαμβολογίες για την «πάταξη της ανομίας». Εξάλλου, αυτή δεν επιτεύχθηκε ακόμα ενώ με ασφάλεια μπορούμε να πούμε ότι το έργο θα έχει πολλά ακόμη <<επεισόδια>>. Ο βασικός γνώμονας για την αξιολόγηση της παρέμβασης στα Εξάρχεια, πρέπει να είναι η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης αυτών των ανθρώπων και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να προσανατολιστούν οι όποιες πιέσεις. Αυτή θα είναι μια καθολική επικράτηση του ανθρωπισμού ενάντια στην παραβατικότητα.
Σπύρος Αλεξανδρής
Φοιτητής ΑΠΘ- Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ
