Την επέτειο έναρξης της Εθνικής Αντίστασης τίμησαν στην «Καλύβα Στεφανή» στη Σπερχειάδα
Την έναρξη της ένοπλης εθνικής αντίστασης κατά των γερμανικών και ιταλικών δυνάμεων κατοχής, τον Μάη του 1942, από το ΕΑΜ και την πρώτη ομάδα ανταρτών του ΕΛΑΣ με καπετάνιο τον Άρη Βελουχιώτη, τίμησαν στην «Καλύβα του Στεφανή» στη Σπερχειάδα, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, ο Δήμος Μακρακώμης και η Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδας. 
Την επιμνημόσυνη δέηση τέλεσε με κάθε ιεροπρέπεια ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδας κ. Συμεών.
Από πλευράς κυβέρνησης το παρών έδωσε ο Υπουργος Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, όπως επίσης οι Βουλευτές Φθιώτιδας κ.κ. Γιώργος Κοτρωνιάς και Θέμης Χειμάρας, από την Περιφέρεια οι Αντιπεριφερειαρχες Θανάσης Καρακαντζας και Κώστας Αποστολόπουλος, ο Δήμαρχος Μακρακώμης Γιωργος Χαντζής, Αντιδήμαρχοι Δημοτικοί Σύμβουλοι Πρόεδροι Κοινοτήτων Δημότες και εκπρόσωποι Σωμάτων Ασφαλείας.
Την κεντρική ομιλία πραγματοποίησε η ιστορικός - συγγραφέας Καθηγήτρια στο ΑΠΘ και Πρόεδρος του «Σωματείου Φίλων Μουσείου Εθνικής Αντίστασης» Βασιλική Λάζου.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με κατάθεση στεφάνων.
80 χρόνια από την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα στην Καλύβα Στεφανή
Της Δρ. Βασιλικής Λάζου, διδάσκουσας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ
Ήταν 22 Μάη του 1942, πριν 80 χρόνια, όταν 15 ψυχωμένα παλικάρια συγκεντρώθηκαν στην Καλύβα του Στεφανή λίγο εξω από την Σπερχειάδα και ξεκίνησαν την πορεία τους προς τα βουνά της Ρούμελης και την αιωνιότητα.
Ο Θανάσης Κλάρας, ο κατοπινός Άρης Βελουχιώτης, ο Στέφανος Στεφανής (ιδιοκτήτης της καλύβας) ο Φώτης Μαστροκώστας από τη Σπερχειάδα, οι αδελφοί Νίκος και Βαγγέλης Λέβας από την Ομβριακή, ο Βασίλης Ξυνοτρούλιας από τους Βελεσιώτες, ο νεαρός σύνδεσμος Βασίλης Λαγός και άλλοι από τα γύρω χωριά, σύνολο 15, αποτέλεσαν τη μαγιά, την πρώτη εθελοντική ομάδα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ξεκινούσε στη Ρούμελη. Οπλισμός τους πέντε περίστροφα και έναν γκρά....
Απέναντί τους οι σιδερόφραχτες στρατιές της Βέρμαχτ και των Ιταλών φασιστών. Είχαν επιβάλει τη φυλετική «Νέα τάξη» στην Ευρώπη και εκστράτευαν βαθιά στο ανατολικό μέτωπο για να ολοκληρώσουν την κατάκτηση του «ζωτικού» για τα ναζιστικά τους σχέδια χώρου.
Πλάι τους ο ελληνικός λαός. Οι άνδρες, οι γυναίκες, οι νέοι και οι νέες στις πόλεις και τα χωριά που υπέφεραν από τις στερήσεις και τη ληστρική συμπεριφορά των κατοχικών οργάνων και των συνεργατών τους. Που αγανακτούσαν από το πλιάτσικο και την συγκέντρωση της σοδειάς τους. Που κινδύνευαν καθημερινά από την αυθαιρεσία και τη βία των κατακτητών. Γιατί, όπως έδειξε η ιστορική εμπειρία, κανένας λαϊκός στρατός δεν μπορεί να σταθεί χωρίς τη στήριξη της κοινωνίας, που είναι ο ζωοδότης και αιμοδότης του.
Απαντώντας ενεργά στο φλογερό κάλεσμα για ‘Νέο Αρματολίκι’, για τη συνέχιση και την ολοκλήρωση της Επανάστασης του 1821, οι πρώτοι αυτοί αντάρτες ορκίστηκαν ως παιδιά του εργαζόμενου λαού να αγωνιστούν χύνοντας και την τελευταία ρανίδα του αίματός τους για να διώξουν τον εχθρό της πατρίδας από τον τόπο.
Η Ρούμελη αποτελούσε ιδανικό ορμητήριο. Τα ψηλά βουνά της, Οίτη, Γκιώνα, Παρνασσός, Βαρδούσια, Βελούχι, και οι αγωνιστική παράδοση των κατοίκων της αγκάλιασαν το νεοσύστατο εθνικοαπελευθερωτικό στρατό. Πρώτη φροντίδα ήταν το ξεκαθάρισμα της υπαίθρου από συνεργάτες των κατακτητών, αλλά και από ληστές, ζωοκλέφτες και άλλους πλιατσικολόγους. Έτσι ανάσανε η ύπαιθρος και επεκτάθηκε το αντάρτικο κίνημα. Η πρώτη μάχη εναντίον των Ιταλών στη Ρικά της Γκιώνας τον Ιούλιο 1942 έδωσε το στίγμα για την εποποιία που θα ακολουθούσε. Η μαζική συμμετοχή του ΕΛΑΣ, μαζί με τον ΕΔΕΣ στις 25 Νοεμβρίου 1942 στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, μια από τις σημαντικότερες ενέργειες δολιοφθοράς στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, ανύψωσε το ηθικό του χειμαζόμενου λαού και πύκνωσε τις γραμμές του ένοπλου αγώνα.
Ο πόλεµος έπαψε να είναι αποκλειστική υπόθεση των στρατιωτικών και των «Μεγάλων». Ο κοινωνικός πολιτικός χώρος, ο δοκιμαζόμενος λαός, µπορούσε να δηµιουργήσει αληθινούς στρατούς, «υπόγειους» ή σε «ελεύθερες ζώνες», και να τους χρησιµοποιήσει ως µέρος του πολιτικού του οπλοστασίου. Το «ένοπλο» έγινε µέρος αναπόσπαστο του «πολιτικού». Ο πόλεµος διαχύθηκε όπου υπήρχε συγκροτηµένη και οργανωµένη κοινωνία και όπου η πολιτική µπορούσε να αρθρώσει την απαραίτητη για τη δηµιουργία ελεύθερης επικράτειας και κράτους πρόταση.
Η πολιτική συσπείρωση των ανθρώπων µε στόχο τον πόλεµο ενάντια στον κατακτητή και στη ναζιστική του ιδεολογία και πρακτική προάσπιζε πολύ συγκεκριµένα πράγµατα. Κατ’ αρχάς την ίδια τη νοµική υπόσταση των υπόδουλων. Κυρίως όμως την αξιοπρέπεια του µόχθου τους, της εργασίας, ενάντια στον ευτελισµό, την ανάδειξη της δουλικής εργασίας ως µορφής υποχρέωσης του φυλετικά κατώτερου προς τον ανώτερο. Προφανώς, ένα κίνηµα που προάσπιζε τόσο ουσιώδη αγαθά και κατακτήσεις της ανθρωπότητας δεν µπορούσε παρά να έχει ισχυρά πολιτικά οράµατα για το µέλλον.
Στα δυόμισυ χρόνια δράσης του ο λαϊκός στρατός, που ξεκίνησε στη Ρούμελη από αυτόν εδώ τον τόπο, έδωσε εκατοντάδες μάχες ενάντια στους κατακτητές, πραγματοποίησε δεκάδες μικρά και μεγάλα σαμποτάζ γράφοντας απαράμιλλες σελίδες ηρωισμού και αυτοθυσίας στον αγώνα ενάντια στο φασισμό και το ναζισμό. Χιλιάδες πατριώτες, ανάμεσά τους χιλιάδες νέοι μέσα από τις τάξεις της ΕΠΟΝ, πλαισίωσαν τα αντάρτικα τμήματα και πάλεψαν με το όπλο στο χέρι για την απελευθέρωση της χώρας αλλά και για μια καλύτερη ζωή. Για μια κοινωνία ισότητας και δημοκρατίας, στην οποία ο λαός θα ήταν αφέντης στον τόπο του. Επιστέγασμα της δράσης αυτής ήταν η απελεύθέρωση εκτεταμένων περιοχών και η δημιουργία της Ελεύθερης Ελλάδας με τις δικές της δομές λαϊκής αυτοδιοίκησης και δικαιοσύνης. Τις ημέρες της Απελευθέρωσης η συνολική δύναμη του λαϊκού στρατού ΕΛΑΣ έφτασε τους 80.000 μαχητές σε ολόκληρη την Ελλάδα, ενώ ο εφεδρικός ΕΛΑΣ διέθετε περίπου 30.000 μαχητές
Έχει υποστηριχθεί, και το ασπάζομαι, ότι το να ερμηνεύουμε το παρελθόν μας βοηθά να κατανοούμε το παρόν και πιο σημαντικό μας βοηθά να σχεδιάζουμε το μέλλον...Τι νόημα λοιπόν έχει σήμερα – 80 χρόνια μετά - να μνημονεύουμε τούτα εδω τα γεγονότα;
Ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας ενάντια στους κατακτητές αποτελεί, όπως και κάθε αγώνας του λαού μας, πάνω από όλα μια παρακαταθήκη. Μια παρακαταθήκη για τα καθήκοντα και τους αγώνες, στο παρόν, στο σήμερα.
Ένα παρόν στο οποίο οι άδικες νεοφιλελεύθερες πολιτικές και η έκτακτη υγειονομική κρίση οξύνουν τις κοινωνικές ανισότητες και επαναφέρουν αυταρχικές πρακτικές. Το φάντασμα του φασισμού και του εθνικισμού έχει επιστρέψει ξανά απειλητικό στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο πόλεμος στην Ουκρανία επαναφέρει τη φρίκη των συγκρούσεων σε εμπόλεμους και άμαχους. Η χώρα μας κινδυνεύει να γίνει εφαλτήριο πολέμου. Η Γερμανία, 77 χρόνια μετά, δεν έχει υπογράψει συνθήκη ειρήνης με την Ελλάδα. Ακόμη παραμένουν αδικαίωτες οι απαράγραπτες γερμανικές οφειλές προς τη χώρα μας, ζήτημα νομικό αλλά και πολιτικό. Ο κύκλος αδικίας και αίματος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ακόμη παραμένει ανοιχτός. Φρικώδη εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σε Κομμένο, Βιάννο, Καλάβρυτα, Δίστομο και πάνω από χίλια καμένα χωριά και πόλεις συνεχίζουν να είναι χωρίς δικαίωση. Ουδέποτε αποδόθηκε δικαιοσύνη από τη συντεταγμένη πολιτεία, στο πλαίσιο του ποινικού μηχανισμού, αλλά και από την πολιτική δικαιοσύνη για τις μαζικές θηριωδίες. Και όσο δεν αποδίδεται δικαιοσύνη, όσο δεν τιμωρούνται οι θύτες και δεν αποζημιώνονται τα θύματα, ανοίγει ο δρόμος για την επανάληψη αυτών των εγκλημάτων.
Σήμερα καλούμαστε να αγωνιστούμε ενάντια στη λήθη και τη παραχάραξη της Ιστορίας. Καλούμαστε να υπερασπιστούμε την κληρονομιά της Εθνικής και Ευρωπαϊκής Λαϊκής Αντίστασης απέναντι στον ναζισμό – φασισμό. Και τούτος εδώ ο τόπος έχει πολλά προσφέρει και πολλά να αναδείξει.
Και αυτός είναι ένας αγώνας που αποτελεί γέφυρα πραγματικής Φιλίας, Ειρήνης και Δημοκρατίας μεταξύ των Λαών.
Η σημερινή ημέρα είναι ακόμα μια υπενθύμιση. Μια υπενθύμιση ότι ο λαός όταν θέλει, μπορεί να υψώσει το ανάστημά του. Μπορεί, όταν είναι αποφασισμένος, όταν οργανώνεται, όταν εμπνέεται από οράματα, να αγωνιστεί και να νικήσει όποιον επιβουλεύεται την ελευθερία και τα δικαιώματά του. Είναι μια υπενθύμιση ότι οι απλοί και καθημερινοί άνθρωποι που με τον ιδρώτα τους ποτίζουν αυτή τη γη μπορούν με την ενεργό συμμετοχή και δράση τους να ανατρέψουν την αδικία, τη βία και την αυθαιρεσία.
Μα πάνω από όλα είναι μια υπενθύμιση ότι οι λαοί μπορούν να ονειρεύονται έναν δικαιότερο κόσμο. Έναν κόσμο με ελευθερία, ανεξαρτησία, κοινωνική δικαιοσύνη.
Δόξα και τιμή στους αγωνιστές του εθνικοπαλευθερωτικού αγώνα. Δόξα και τιμή σε όσους αγωνίστηκαν και σε όσους αγωνίζονται για ένα καλύτερο κόσμο.
