Τοπικός Τύπος και Δημοκρατία

του Αντώνη Σκαμνάκη
Αν. καθηγητή, Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ, ΑΠΘ

Η υγειονομική κρίση δεν επιφέρει σοβαρές αλλαγές μόνο στην κοινωνία και την οικονομία αλλά και στον ευρύτερο χώρο της επικοινωνίας και της πληροφορίας.
Στην χώρα μας, η πολυετής οικονομική ύφεση είχε ήδη διαμορφώσει δραματικές συνθήκες στο χώρο της ενημέρωσης με κύρια χαρακτηριστικά την περαιτέρω συρρίκνωση της κυκλοφορίας των έντυπων Μέσων, τις σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας, την υποβάθμιση του περιεχομένου και την εξαφάνιση δεκάδων τοπικών εφημερίδων. Με την υγειονομική κρίση απλά οι συνθήκες αυτές έγιναν ακόμα  περισσότερο δραματικές.
Περισσότερες από 40 ημερήσιες εφημερίδες της περιφέρειας έχουν κλείσει ή μετατραπεί σε εβδομαδιαίες τα τελευταία χρόνια. Ανάλογες τάσεις υπάρχουν και στο χώρο του εβδομαδιαίου Τύπου της περιφέρειας. Το γεγονός αυτό έχει άμεσες συνέπειες στη δημοκρατική ενημέρωση των τοπικών κοινοτήτων.
Ο ρυθμιστικός ρόλος που μπορεί να έχει το κράτος  στη διασφάλιση της πολυφωνίας και τη δημοκρατίας είναι σημαντικός. Εδώ οι προσπάθειες ελέγχου και χειραγώγησης, όπου αυτές υφίσταται, πρέπει να δώσουν την θέση τους σε ένα ορθολογικό πλαίσιο που θα ενισχύει εκείνα τα έντυπα τα οποία δεν έχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Αυτό ισχύει ειδικά για τον ελληνικό περιφερειακό Τύπο ο οποίος στο σύνολο του αποτελείται από μικρές, συνήθως οικογενειακές επιχειρήσεις, οι οποίες δεν αποτελούν μέρος μεγάλων επιχειρηματικών εκδοτικών αλυσίδων όπως συμβαίνει σε αρκετές χώρες της Ευρώπης.
Αυτό επιτυγχάνεται διαμέσου ενός συστήματος άμεσων ή έμμεσων δημόσιων ενισχύσεων που έχουν θεσμοθετηθεί στις περισσότερες χώρες. Πρόκειται για ένα είδος κρατικής παρέμβασης θετικού χαρακτήρα αν και βεβαίως το ζήτημα της δημόσιας ενίσχυσης των έντυπων Μέσων είναι ένα θέμα το οποίο μπορεί να συμβάλλει, στην ενίσχυση των σχέσεων αλληλεξάρτησης με τις πολιτικές ελίτ. Αυτό που μπορεί να εμποδίσει το προαναφερθέν είναι η ύπαρξη και εφαρμογή ενός πλαισίου ορθολογικών κριτηρίων που να συνδέει, κυρίως, την δημόσια ενίσχυση με την διασφάλιση θέσεων εργασίας δημοσιογράφων και  εργαζομένων στις τοπικές εφημερίδες.
Φρονώ ότι θα πρέπει να αναληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες δημόσιας στήριξης των τοπικών εφημερίδων διότι τα εν λόγω έντυπα μπορούν πράγματι να στηρίξουν την πολυφωνία και να συνδιαμορφώσουν ένα άτυπο αλλά ισχυρό πυλώνα, αντίβαρο στις ισχυρές τάσεις συγκέντρωσης και δημοκρατικής ενημέρωσης.

Αναδημοσίευση
από την εφημερίδα Τα Νέα