Η 28Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ’40
Γράφει ο Χρήστος Δελημπούρας
πρ. Σχολικός Σύμβουλος – Προϊστάμενος Π.Ε.
«Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις προσβάλλουν από της 05.30π.μ. της σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαταλήψεως της ελληνικής μεθορίου.
Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους»
Ιερή συγκίνηση κατέχει σήμερα τις ψυχές μας. Μια μεγάλη επέτειο γιορτάζουμε, ένα φωτεινό σταθμό της ιστορίας μας πανηγυρίζουμε. Η ημέρα αυτή, επέτειος του «ΟΧΙ» και της νίκης του 1940 στα βουνά της Πίνδου και της Αλβανίας κατά της φασιστικής Ιταλίας, προσθέτει καινούργιες σελίδες δόξας στην ελληνική ιστορία.
Ο εορτασμός του «ΟΧΙ» μνημονεύει την άρνηση της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις που περιείχε το ιταλικό τελεσίγραφο που επιδόθηκε στις 28 Οκτωβρίου 1940 στον Έλληνα πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά από τον Ιταλό πρέσβη στην Αθήνα Εμ. Γκράτσι. Με αυτό το τελεσίγραφο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του ιταλικού στρατού από την ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία της χώρας μας. Ο τότε πρωθυπουργός Ι. Μεταξάς του απάντησε με το περίφημο «ΟΧΙ», όπως ο ίδιος ο Ιταλός πρέσβης περιγράφει στα απομνημονεύματά του. Ο νυχτερινός επισκέπτης έφυγε αμέσως, για να πληροφορήσει τον ονειροπαρμένο και κομπορρήμονα αφέντη του, πως δεν ήταν εύκολος ο περίπατος που σχεδίαζε, αλλά δύσβατος ο δρόμος της πορείας του στην ξηρά, ανοιχτός ο τάφος του στη θάλασσα, ολύμπια η τιμωρία του στον αέρα και ότι θα ήταν μάλλον πικρός ο καφές, που φανταζόταν να πιει στην Αθήνα στο τέλος μιας εύκολης διαδρομής, όπως υπολόγιζε.
Η κήρυξη του πολέμου ήταν γεγονός. Είχε προηγηθεί το πρώτο φοβερό χτύπημα,, ο άνανδρος τορπιλισμός της «ΕΛΛΗΣ», που τον κάνει φοβερότερο το γεγονός ότι η «ΕΛΛΗ» βυθίστηκε στο λιμάνι της Τήνου, ενώ τιμούσε ευλαβικά τη Μεγαλόχαρη, 15 Αυγούστου 1940. Έτσι, έφτασε η μεγάλη και αξέχαστη εκείνη νύχτα της 28ης Οκτωβρίου. «ΟΧΙ»! είπε ο πρωθυπουργός. «ΟΧΙ»! είπαν μ’ ένα στόμα όλοι οι Έλληνες, νέοι, γέροι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. «ΟΧΙ»! τη χώρα αυτή τη δοξασμένη και την τιμημένη δεν πρέπει να τη μολύνει πόδι κατακτητή. Το δοξασμένο της παρελθόν και η αθάνατη ιστορία της πρέπει να συνεχιστούν. «ΟΧΙ»! δεν είχαν δικαίωμα να προδώσουν αγώνες αιώνων και ποτάμια αίματος. Τα στήθη τους ας είναι το τείχος, που θα εμποδίσει κάθε βέβηλη πράξη.
Το «ΟΧΙ» δεν ακούεται για πρώτη φορά στο δοξασμένο τούτο τόπο. Επαναλαμβάνεται συχνά, ίσως με λόγια διαφορετικά, γιατί είναι μοίρα μας και πεπρωμένο του τόπου μας να αντιμετωπίζουμε επιδρομές βαρβάρων κατακτητών.
Αν κάνουμε μια αναδρομή στην ιστορία μας θα δούμε ότι και το 480π.Χ. στη μάχη των Θερμοπυλών ο βασιλιάς της Σπάρτης Λεωνίδας με λίγες εκατοντάδες μαχητές έδωσε τον «υπέρ πάντων» αγώνα κατά των Περσών, χωρίς να φοβηθεί τις χιλιάδες – εκατομμύρια άνδρες στρατό. «Μολών λαβέ», είπε ο Λεωνίδας στο βασιλιά Ξέρξη των Περσών! Έλα να την πάρεις την πατρίδα μας. Θα αγωνιστούμε και θα πεθάνουμε, ποτέ, όμως, δε θα την προδώσουμε. Και πράγματι ο κατακτητής πέρασε μόνο, όταν κανείς δεν έμεινε ζωντανός.
Έλα να την πάρεις είπε κι ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ΄, όταν του ζήτησε τη βασιλεύουσα ο Οθωμανός κατακτητής Μωάμεθ Β΄. Και πολέμησε εκεί στις επάλξεις της τιμής και του καθήκοντος και έπεσε μαχόμενος, γιατί ήταν το χρέος του.
Και στην επανάσταση του 1821 έχουμε το «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ» των αγωνιστών του, γιατί έτσι είναι γεννημένος και γαλουχημένος ο Έλληνας σε όλο τον ιστορικό του βίο.
Οι Έλληνες στρατιώτες και αξιωματικοί φιλούν το χέρι της μάνας τους και παίρνουν την ευχή της να γυρίσουν νικητές. Με τις πρώτες μάχες τα αλαζονικά ιταλικά στρατεύματα παθαίνουν αληθινές πανωλεθρίες. Έξι μήνες πάλεψαν οι Έλληνες μα δε δείλιασαν καθόλου. Οι θυσίες, οι κακουχίες και οι ταλαιπωρίες δε μείωσαν ούτε στο ελάχιστο το ηθικό τους, δεν έκαψαν τον ενθουσιασμό τους. Πολέμησαν σαν ήρωες και πολύ σωστά ειπώθηκε ότι «οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες». Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί όλου του κόσμου αναπέμπουν ύμνους και διθυράμβους στους Έλληνες.
Στη συνέχεια δυο στρατιές, γερμανικές και ιταλικές ενωμένες τους πολεμούν. Τα φοβερά γερμανικά στούκας σπέρνουν τον όλεθρο και την καταστροφή στα άγια χώματα της πατρίδας μας. Οι Έλληνες βάλλονται από παντού. Δεν είναι δυνατό ν’ αντέξουν περισσότερο. Το μέτωπο καταρρέει. Οι εχθροί πατούν τα άγια και αιματοβαμμένα χώματα της πατρίδας μας τον αξέχαστο εκείνο Απρίλη του 1941. Από τις 6 Απριλίου μέχρι τις 30-4-1941 οι Γερμανοί γίνονται κύριοι ολόκληρης της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ο ηρωικός αγώνας των Ελλήνων κατά του Ιταλο-γερμανικού άξονα μέχρι και τις 31 Μαΐου 1941, μαζί με τη μάχη της Κρήτης, υπήρξε πραγματικά μεγάλο ιστορικό γεγονός, με την πολλαπλή και κρίσιμη συμβολή του για την έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πατέρας της νίκης του μεγάλου αυτού πολέμου, ο Τσώρτσιλ έλεγε: «Μαχόμενοι εναντίον του κοινού εχθρού θα μοιραστούμε τη νίκη… Άλλοτε λέγαμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέμε ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».
«Η μάχη τη Ελλάδας άλλαξε τη ροή της ιστορίας» (Στρατάρχης Γιάν Σματς). Ο Βίσμαρκ θαυμάζοντας την ψυχική δύναμη των Ελλήνων καταμαρτυρεί: «Από την ιστορία των Ελλήνων αποδεικνύεται ότι οι Έλληνες αν δεν αλληλοσπαράσσονταν θα κατακτούσαν την υφήλιο». Οι Ρώσοι ομολογούν από το ραδιοφωνικό σταθμό της Μόσχας στις 27-4-1942: «Σαν Ρώσοι και σαν άνθρωποι θα ευγνωμονούμε πάντοτε τους Έλληνες για τη νίκη και τον αγώνα τους κατά του φασισμού, που βοήθησε αποτελεσματικά την έκβαση της μάχης της Ρωσίας».
Ο ίδιος ο Αδ. Χίτλερ είπε: «Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να διαπιστώσω ότι από όλους τους αντιπάλους που αντιμετωπίσαμε, ο Έλληνας στρατιώτης ιδίως πολέμησε με ύψιστο ηρωισμό και αυτοθυσία…». Ο στρατηγός και αργότερα πρόεδρος των ΗΠΑ Αϊζενχάουερ δήλωσε: «Τα λαμπρά κατορθώματα των Ελλήνων στρατιωτών στον πόλεμο τούτο δεν είναι δυνατό να εξαρθούν με λέξεις».
Αυτή ήταν η εποποιία του Σαράντα. Μια νέα δόξα, ένα μεγαλείο για την πατρίδα μας. Τεράστιες οι υπηρεσίες που πρόσφερε. Καθυστέρησε έξι ολόκληρους μήνες την προέλαση του Άξονα. Αυτούς τους έξι μήνες μπόρεσαν οι Μεγάλες Δυνάμεις να συνέλθουν, να αναδιοργανωθούν, για να αντιμετωπίσουν μελλοντικές δυνάμεις. Απασχόλησε περίπου 7.000.000 Ιταλούς και αργότερα αρκετούς Γερμανούς. Δίδαξε ότι η νίκη δεν ανήκει πάντα στο πλήθος, αλλά και σ’ εκείνους που έχουν θάρρος, δύναμη, ηρωισμό και ανδρεία. Ανήκει σ’ εκείνους που μάχονται για να υπερασπίσουν τα ιερά και τα όσια, τη θρησκεία, την πατρίδα και την οικογένεια.
Στο νόημα αυτό της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940 επιβεβαιώνεται η δύναμη της ενότητας και της ομοψυχίας των Ελλήνων. Αυτή την ομοψυχία είναι εξαιρετικά επιβεβλημένο να τονίσουμε ιδιαίτερα και σήμερα. Να ενστερνιστούμε τη δύναμή της, να τη δυναμώσουμε περισσότερο, για να αντιμετωπίσουμε, αν χρειαστεί, καινούργιες απειλές. Το παράδειγμα των μαχητών της Πίνδου, της Αλβανίας του Ρούπελ, της Κρήτης, του Ρίμινι, της Εθνικής Αντίστασης κατά του Άξονα απόδειξε πως η λευτεριά, η εθνική αξιοπρέπεια και η εθνική ανεξαρτησία δε χαρίζονται. Κερδίζονται «με της καρδιάς το πύρωμα, και της ψυχής τη φλόγα και με το αίμα που έτρεξε και πότισε το χώμα».
Αν το δέντρο της λευτεριάς βλαστάνει και φουντώνει στην πατρίδα μας αυτό οφείλεται στα δοξασμένα παιδιά της, που έχυσαν το αίμα τους για να το ποτίσουν. Η θυσία τους, το μεγαλείο τους κι η δόξα τους θα μείνουν αιώνια στη μνήμη μας. Οι πράξεις τους θα είναι ο φάρος που θα φωτίζει και θα παραδειγματίζει τις επόμενες γενεές.
Σε κάθε σπίτι ας ανεμίζει και ένα λάβαρο ελευθερίας! Υποσχόμαστε, λοιπόν, να διατηρήσουμε ψηλά, αμόλυντη και αγνή, την παράδοση που από εσάς τους ήρωες κληρονομήσαμε! Υποσχόμαστε ότι θα είμαστε άξιοι συνεχιστές των πράξεων και των θυσιών σας. Άξιοι απόγονοι ενδόξων προγόνων!
Αιωνία ας είναι η μνήμη των ηρωικών νεκρών του πολέμου 1940-41 και της Εθνικής μας Αντίστασης, που έπεσαν πολεμώντας για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά μας!
«Ελευθερία και Έλληνας ζυμώθηκαν μαζί
και το ’να δίχως τ’ άλλο δεν μπορεί να ζει».
ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΘΝΟΣ!
ΖΗΤΩ Η 28Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940!
ΖΗΤΩ Η ΕΘΝΙΚΗ ΜΑΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ!
