H μητέρα του Καραϊσκάκη

Γράφει o
Γεώργιος Καλλιώρας
Απόστρατος Αξιωματικός Π.Ν.
Συγγραφέας, Ερευνητής

Από λιανοπαίδι ακόμα ο αγαπημένος μου ήρωας ήταν ο Καραϊσκάκης.  Διάβασα πρώτη φορά για αυτόν σε ένα βιβλίο της σχολικής βιβλιοθήκης σε ηλικία εννέα ετών. Εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ,  που από τότε δεν άφησα βιβλιογραφία που  αναφέρεται σε αυτόν,  να μην την ξεσκονίσω.
Για τον Καραϊσκάκη ήξερα τα πάντα. Τουλάχιστον ότι μπορούσα να μάθω εκείνη την εποχή (δεκαετία του 60) με την περιορισμένη βιβλιογραφία του σχολείου μου.
Η παραπάνω βιβλιογραφία ανέφερε και την μικρότερη μάχη  που είχε δώσει ο καπετάνιος. Τις κουβέντες του, τα ελαττώματά  του, τις αρρώστιες του και  τα κατορθώματά του. Δεν ανέφερε όμως πουθενά, ποιοι ήταν οι γονείς του. Ήξερα μόνο ότι η μητέρα του ήταν καλόγρια  και για΄ αυτό τον  αποκαλούσαν  «γιο της καλόγριας»
Λέξη παραπάνω!
Ούτε ποια ήταν, ούτε από πού ήρθε, ούτε τι απέγινε ....
Μεγαλώνοντας,  η παραπάνω απορία μου έγινε ένα μεγάλο πάθος. Έπρεπε οπωσδήποτε να βρω ποιοι ήταν οι γονείς που έφεραν στη ζωή  αυτόν τον ήρωα. Εκείνα τα χρόνια βέβαια η βιβλιογραφία ήταν περιορισμένη και αυστηρά ελεγχόμενη.
Από την μεταπολίτευση και μετά όμως δημιουργήθηκαν νέοι εκδοτικοί οίκοι, με περισσοτέρους ερευνητές με πιο πλούσια  και πιο αξιόλογη βιβλιογραφία. Ψάχνοντας για τον αγαπημένο μου ήρωα σιγά-σιγά έμαθα και για άλλους αγωνιστές όπως και για κάποιες αλήθειες που τα προηγούμενα χρόνια ήταν ταμπού. Έτσι μπήκα στο μαγικό κόσμο της λαογραφίας, αλλά και στον υπέροχο αλλά σκληρό κόσμο των πιο ανεξάρτητων Ελλήνων, των Σαρακατσαναίων.
Με την πληθώρα βιβλίων που άρχισε να έρχεται σιγά -σιγά, κάποια στιγμή έφτασα και στους γονείς του Καραϊσκάκη και ιδιαίτερα στην τραγική μητέρα του. Η ανυπομονησία όλων των προηγούμενων χρόνων ξαφνικά μετατράπηκε σε έκπληξη και οργή.
 Μητέρα του Καραϊσκάκη ήταν η Σαρακατσάνα Ζωή Ντιμισκή ή Τσιμισκή, αδερφή του περίφημου Σαρακατσάνου κλέφτη Κώστα Ντιμισκή και πρώτη ξαδέρφη του διαβόητου αρματολού του Ραδοβιζίων Γώγου Μπακόλα (Γαζής, Βιογραφία των ηρώων Μάρκου Μπότσαρη και Καραϊσκάκη, 1828, σ.17. Γεννήθηκε στην Σκουλικαριά Άρτας ή στο Μαυρομάτη Καρδίτσας. Σε μικρή ηλικία παντρεύτηκε κάποιον Γιαννάκη Μαυρομάτη από το Μαυρομάτη Καρδίτσας. Ο άντρας της όμως πέθανε πολύ νέος και η Ζωή βρέθηκε ξεκρέμαστη σε έναν κόσμο ιδιαίτερα σκληρό για μια μόνη γυναικά και ειδικά χήρα. Οι γονείς της και οι συγγενείς της  δεν μπορούσαν να την δεχτούν πίσω διότι για αυτούς ήταν ένα γραμμάτιο το οποίο είχε ξεχρεωθεί. Μια χήρα γυναικά εκείνη την εποχή δεν είχε βοήθεια από πουθενά και πολύ σύντομα θα κατέληγε πόρνη. Έτσι απελπισμένη η μικρή Ζωή σκέφτηκε να μπει στο μοναστήρι του Άγιου Γεωργίου που ο ηγούμενος ήταν γνωστός της. Εκεί η Ζωή ανακάλυψε με τρόμο ότι η ζωή στο μοναστήρι δεν ήταν όπως το φαντάζονταν το αθώο της μυαλό.
Εκεί και κάτω από τις εντολές του Ηγούμενου ήταν αναγκασμένη να υποκύπτει στις ορμές και στα θέλγητρα του κάθε υψηλού  επισκέπτη που κονάκιαζε στο μοναστήρι.  
Κάποια στιγμή στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου κονάκιασε ο φοβερός αρματολός του Βάλτου Δημήτρης Καραΐσκος. Είδε την όμορφη και νέα καλόγρια έπλεξε τα δίχτυα του και κοιμήθηκε μαζί της. Από αυτή την ένωση ήρθε ο μεγάλος κλέφτης και αργότερα αρχιστράτηγος της Ελληνικής επανάστασης Γεώργιος Καραϊσκάκης. Με αυτή την άποψη συμφωνούν οι περισσότεροι ιστορικοί  (Περραιβός ,Γαζής, Βλαχογιάννης)
Κατ΄ άλλους, πατέρας του Καραϊσκάκη ήταν ο επίσης Σαρακατσάνος κλέφτης Αραπογιάννης και για κάποιους άλλους κάποιος Πλακιάς κάτοικος του χωριού Μαυρομάτη.   
Όταν πλησίαζε η ώρα να γεννήσει το παιδί της συνειδητοποίησε για μια ακόμη φορά  την σκληρή πραγματικότητα της κοινωνίας της. Φίλοι, ηγούμενος,  ακόμη και οι εκλεκτοί επισκέπτες που πέρασαν πάνω από το κορμί της, την πέταξαν σαν σκουπίδι έξω από το μοναστήρι με ένα παιδί στην κοιλιά.
Τελικά τον Απρίλιο του 1872 η Ζωή Τσιμισκή γέννησε το παιδί της στην σπηλιά του Λώλου επτά χιλιόμετρα έξω από το χωριό Μαυρομάτη Καρδίτσας.  Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση η λεχώνα σκέπαζε το παιδί της με κουρέλια και φύλλα δέντρων. Πολλές φορές άφηνε το παιδί μόνο του για να πηγαίνει να ζητιανεύει για αυτήν και το παιδί της.  
Κάποιαν στιγμή μέσα στην απελπισία της η άτυχη μάνα αποφάσισε να δώσει το παιδί της σε μια άκληρη γυναίκα ενός τσέλιγκα την Πουλιάνα για να μπορέσει να εργαστεί.
Αυτή άρχισε να γυρίζει στα χώρια και να πουλάει διάφορα μοναστηριακά είδη, για να μπορέσει να εξασφαλίσει τα αναγκαία εφόδια για το παιδί της αλλά και για την ίδια.
Μετά από οκτώ χρόνια η Ζωή Ντιμισκή μια ατιμασμένη καλόγρια, μια γυναίκα μόνη, απελπισμένη και χωρίς βοήθεια, όπως ήταν αναμενόμενο πέθανε από τις κακουχίες.
Το τραγικό της ιστορίας και η αρχή των προβλημάτων  για την άτυχη Ζωή Ντιμισκή ήταν ότι έμεινε έγκυος σε  μια πολύ δύσκολη εποχή για μια γυναίκα. Όχι μόνο διότι ήταν μια χήρα(άλλο σοβαρό κοινωνικό ατόπημα)  γυναίκα, αλλά ήταν και καλόγρια (που λογικά θα πρέπει να ήταν άμεμπτη διότι εκπροσωπούσε το μοναστήρι του θεού) που έφερε στον κόσμο ένα νόθο παιδί. Όλα τα στραβά και ανάποδα για την εποχή της είχαν πέσει πάνω της.
Κατά την προσωπική μου  άποψη, τα προβλήματα της άτυχης γυναίκας είχαν ξεκινήσει πιο πριν. Ξεκίνησαν από την ημέρα που παντρεύτηκε και αποχωρίστηκε την οικογένεια της.
Σύμφωνα με τα ήθη και έθιμα εκείνης της εποχής όταν μια γυναίκα παντρεύεται φεύγει για πάντα από την οικογένεια του πατέρα της. Είναι ένα φορτίο που αλλάζει χέρια. Είναι ξένη, ανήκει αλλού.
Η άτυχη Ζωή αυτό το ήξερε πολύ καλά και όταν έχασε τον άντρα  και προστάτη της, ήξερε πως δεν είχε περιθώρια να γυρίσει στην οικογένεια της. Ήξερε επίσης ότι είχε χάσει όλα τα δικαιώματα και τα  περιθώρια για μια αξιοπρεπή ζωή.
Έτσι αποφάσισε να πάει να γίνει καλόγρια σε κάποιο μοναστήρι, που υποτίθεται πως ο ηγούμενος ήταν γνωστός της και θα είχε κάποια μορφή προστασίας.
Σύντομα όμως  απ’ ότι φαίνεται, η άτυχη γυναίκα συνειδητοποίησε ότι και μέσα στο μοναστήρι οι κανόνες της επιβίωσης δεν ήταν καλύτεροι απ’ ότι ήταν έξω.
Κατάλαβε ότι και το μοναστήρι ακόμα δεν μπορούσε να της εξασφαλίσει την απαιτούμενη στήριξη, αλλά  και την  προστασία από κάποιους εκλεκτούς επισκέπτες! Έτσι αποδέχτηκε την μοίρα της ...;
Ο Καραϊσκάκης δεκαπέντε ετών παράτησε την ποιμενική ζωή και κατατάχτηκε σε ένα σώμα κλεφτών. Ξέρουμε επίσης ότι ο Καραϊσκάκης έβριζε πολύ ήταν απότομος κάτι που  απ’ ότι φαίνεται το κληρονόμησε από την μητέρα του.  Από μικρό παιδί γνώρισε την αδικία την κακουχία, τον κατατρεγμό και τον εξευτελισμό, αντιμετώπισε όλα τα κρίματα της κοινωνίας του λες και ήταν αυτός υπεύθυνος για όλα τα κακά και τα άδικα που συνέβησαν στην μητέρα του ή που συνέχισαν να συμβαίνουν γύρω του. Αργότερα συνελήφθη από τους τουρκαλβανούς μεταφέρθηκε στα Γιάννενα φυλακίστηκε βασανίσθηκε, αλλά οι πίκρες, οι αδικίες και οι κακουχίες της ζωής του είχαν γίνει πλέων βίωμα, τον θέριεψαν και τον έκαναν να  επιβιώσει, να  κυριαρχήσει και  να γίνει ο μεγάλος ήρωας του 21! Εκείνα τα δύσκολα χρόνια του κατατρεγμού, και του εξευτελισμού, κυνηγημένος στα βουνά ή κλεισμένος  στη φυλακή στα Γιάννενα, ο Καραϊσκάκης χρειάζονταν κάτι που να τον ξεκουράζει και να του δίνει κουράγιο και σίγουρα αυτό το  κάτι ήταν η μητέρα του η μόνη που του φέρθηκε ανθρώπινα.
Την σχέση του Καραϊσκάκη με τον πατέρα του δεν την γνωρίζουμε. Ούτε ξέρουμε αν έδωσε κάποια βοήθεια στο «παιδί της καλόγριας», όταν  αυτό την χρειάζονταν. Ξέρουμε μόνο ότι ο μεγάλος ήρωας στην σφραγίδα του το 1916 υπέγραφε σαν Καραΐσκος και από μικρό παιδί το προσωνύμιό του ήταν «ο γιος της καλόγριας».
Για την Ζωή Ντιμισκή  καταφέραμε και μάθαμε κάποια πράγματα επειδή ήταν η μητέρα του ήρωα. Όμως πόσες άλλες μητέρες εκείνης της εποχής είχαν την ίδια ή και χειρότερη τύχη απ’ αυτή,  χωρίς να μάθει ποτέ κανείς κάτι για αυτές!
Πόσες μητέρες αναγκάστηκαν να αποχωριστούν τα παιδιά τους, είτε για να μπορέσουν αυτά να ζήσουν μία καλύτερη ζωή, είτε για να τα σώσουν από τους διάφορους κινδύνους της εποχής εκείνης!
Τελειώνοντας θα ήθελα να συμπληρώσω ότι οι ήρωες δεν γίνονται από την μια στιγμή στην άλλη. Χρειάζονται πρότυπα. Πολλές φορές οι μητέρες αποτελούν τα πρότυπα για τα παιδιά τους. Πολύ δε περισσότερο, η  Ζωή Ντιμισκή  που έκανε τα πάντα για το παιδί της, τον μεγάλο αυτόν ήρωα του 21!! Εκείνη ήταν σίγουρα  το μεγάλο και μοναδικό πρότυπο του ήρωα!!
Αν υπήρχε κάποιος τρόπος να ρωτήσουμε τον καπετάνιο, για ποιόν ήταν πιο υπερήφανος,  για την μάνα του ή για τον πατέρα του, είμαι βέβαιος για την απάντηση....