Δημοκρατία... η δακρυόεσσα!

Γράφει η Ευμορφία Ρουποτιά

Φιλόλογος

Δημοτική Σύμβουλος

Η δημοκρατία αναμφισβήτητα θεωρείται η πεμπτουσία των πολιτευμάτων, όπως άλλωστε φανερώνει και η ετυμολογία της λέξης που είναι ένα λεκτικό κράμα των λέξεων δήμος και κράτος η κρατώ, λέξεις που προσανατολίζουν στην ισχύ του πλήθους.

Ο Αριστοτέλης αιώνες πριν προβληματιζόμενος πάνω στο θέμα της άποψης για την εξουσία στα χέρια των πολλών είχε αναπτύξει την αθροιστική θεωρία πιστεύοντας ότι είναι πιο επιτυχής η διακυβέρνηση από τους πολλούς λόγω του συναθροισματος των μορίων αρετής και φρόνησης που διαθέτει έκαστος.

 Από τότε μέχρι και σήμερα η δημοκρατία είναι μια έννοια και ένα έμπρακτο αποτύπωμα στη συλλογική και ατομική ζωή του ατόμου που άλλοτε γνώρισε ήττες και άλλοτε δαφνοφόρες περιόδους. Τα βασικά της χαρακτηριστικά, η ελευθερία, η ισότητα, η αρχή της πλειοψηφίας, η αξιοκρατία, ο σεβασμός και η ανεκτικότητα στις ανθρώπινες σχέσεις και η συμμετοχή στην άσκηση της εξουσίας είναι μερικά από αυτά που πρέπει να μας απασχολούν, καθώς η αυθεντικότητα τους αλλοιώνεται και θρυμματίζεται συχνά με κύριους υπαίτιους τους θιασώτες της που δεν δύνανται να την προασπίσουν.

Ξεκινώντας με δεδομένο, βέβαια, ότι η δημοκρατία είναι το καλύτερο από τα υπόλοιπα πολιτεύματα, συχνά παρατηρούμε την υποτονική λειτουργία της η τη φθορά της γνησιότητας της.  Έτσι, η ελευθερία, όπως ορίζεται από τον Δημόκριτο σημαίνει παρρησι, δηλαδή ελευθερία λόγου και έκφρασης, ελευθερία επιλογών και φυσικά ελευθερία να ζει κανείς και να δρα ως βούλεται χωρίς να παραβιάζει την ελευθερία του άλλου, αλλά και τα φύσει και νομω καθορισμένα. Ωστόσο, συχνά η παρρησία κατέρχεται στα Τάρταρα της γλωσσικής απρέπειας, της θρασυνουσας έκφρασης, της βωμολοχίας, του φίλαυτου λόγου ως ένδειξης υπεροχής η ακύρωσης του λόγου του άλλου

Το δικαίωμα πάλι των ελεύθερων επιλογών καταβυθίζεται στο φαύλο κύκλο του δικαιωματισμού ποδοπατώντας πολλάκις τα θεσφατα και τα νόμιμα που αποτελούν τα δέοντα προς πράξη.  Έπειτα, η ισότητα ορίζεται ως η αρετή εκείνη κατά την οποία όλοι γεύονται τα ίδια αγαθά με ίσους όρους.

Ο Αριστοτέλης είχε υποστηρίξει, όμως, ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο άνισο από την ίση μεταχείριση των άνισων Αντ αυτού σήμερα είναι έκδηλη η προσπάθεια για τη διασφάλιση μιας ισότητας με οικονομικά μεγέθη ταυτοποιώντας κάθε άτομο με ένα κατά κεφαλών εισόδημα και καθορίζοντας την παροχή αγαθών βάσει αυτού.

Στο σημείο αυτό δημιουργείται ένα έλλειμμα αφού δεν προσμετρώνται και οι πνευματικές και ψυχικές ανάγκες ως κριτήριο παροχής η μη αγαθών. Για παράδειγμα, οι ψυχικές ανάγκες ενός ατόμου μπορεί να τίθενται στο περιθώριο ως προς τη δυνατότητα λήψης αγαθών που τις ικανοποιούν η αυτές μπορεί να χρήζουν ειδικής μέριμνας σε σχέση με εκείνες ενός άλλου ατόμου.

  Περνωντας, τωρα, στην αρχή της πλειοψηφίας είναι μια αρχη ουσιώδης και με αξιακο υπόβαθρο, όταν η συμμετοχή των πολλών δια των εκπροσώπων τους είναι η ρυθμιζουσα το σύνολο των αποφάσεων και ενεργειων. Ωστοσο, πρέπει να έχουμε καταγεγραμμενα στη μνήμη μας τα τόσο αληθινά και πάντα επικαιρα λογια του Γκαιτε: "Τιποτα δεν είναι πιο αποκρουστικό από την πλειοψηφία, αφού αποτελείται από μερικούς ισχυρούς ηγετες, από κατεργαρηδες που προσαρμοζονται, από αδύναμους ανθρώπους που αφομοιωνουν και από τη μάζα που τρέχουν πίσω χωρίς να ξέρουν τι θέλουν. "Και ας σκεφθούμε μήπως αυτές οι συνιστώσες της πλειοψηφίας που αναφέρει ο Γκαίτε δίνουν ενα ισχυρό πλήγμα στη λειτουργία της δημοκρατίας καθιστώντας την ένα ανάπηρο πολιτευμα.

 Προσεγγιζοντας την αξιοκρατια ως προμαχωνα της δημοκρατίας, ενώ έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για να εκριζωθουν τα αποστήματα τα ναρκοθετουντα την υπέρτατη αυτή αξία και ο κάθε φορέας εξουσίας φωνασκει υπέρ της, ωστόσο ούτε οι πολιτικοί έχουν ξεπεράσει το σύνδρομο της εξυπηρέτησης των "δικών μας", γνωστης καταγωγής ούτε ο απλός πολιτης μπορεί από μόνος του να κόψει τον γόρδιο δεσμό που τον προσδενει στο κομματικο άρμα εκεινου από τον οποίο θα δρεψει τους καρπούς των συνεχών εξυπηρετησεων: μια θέση εργασίας, ευνοϊκή στρατιωτική θητεία, μεταθέσεις, λήψη θέσεων στην ιεραρχία, διαγραφή κλήσεων και γενικά τέτοιου είδους διευθετήσεις που απομεγαλειοποιουν το υπέρτατο πολιτευμα.

 Ετσι η αξιοκρατια τελειώνει εκεί που όλοι νομίζουμε ότι είμαστε ικανοί για όλα και δε δισταζουμε να διεκδικούμε και θέσεις που δεν μπορούμε να τις υποστηριξουμε, ενώ και οι εκπροσωποι της εκάστοτε εξουσίας δεν εχουν τη βουληση να λύσουν τον γόρδιο δεσμό, όχι με σπαθιά αλλά με θεσμούς και νόμους χωρίς "παραθυράκια".

 Συνεχίζοντας η δημοκρατία είναι νοοτροπία και βρίσκει την πλήρη αξία η απαξία της στην καθημερινότητα. Τι ζητάει ο ανθρωπος;μα φυσικά τον σεβασμό, τη ζεστασιά, τη διαχυτικότητα και την ανεκτικότητα στην ετερότητα.

Τι βρισκει; μα φυσικά τον φθόνο, την καχυποψία, την ψυχρότητα, τον θυμό, την οργή, τη βια και τη δυσανεξία σε κάθε διαφορετική επιλογή, ενώ και κάθε περίπτωση καλού ακροατή και συνομιλητή υποχωρεί μπροστά σε έναν απύθμενο εγωισμό, "ξερολισμο", "τιποτισμο"και μηδενισμό του άλλου

 Τέλος, η δημοκρατία είναι ταυτισμένη με την έννοια της συμμετοχής και της συνδιαχείρισης στην εξουσία. Όμως, η αποχή καλπάζει σε ανησυχητικούς ρυθμούς και ο διψων και πεινων για ενεργό ρόλο στα κοινά, ο ιδεαλιστής, όταν διαπιστώνει το δυσπόρθητο τείχος της παραπληροφόρησης, της διαπλοκής, της δολοπλοκίας, της ακατανόητης μετάλλαξης των ιδεολογιών, της καθίζησης της πολιτικής σε έναν κόσμο που για να αναδειχθεί κάνεις χρειάζεται το χρυσοποίκιλτο σύστημα ανάδειξης προσώπων, τότε απογοητεύεται, παύει το αυθεντικό του ενδιαφέρον, ιδιωτεύει έχοντας ως έναν σημείο απολέσει την πολιτική του ταυτότητα.

 Όταν, λοιπόν, η ελευθερία υποκαθίσταται από την ελευθεριότητα, η ισότητα εφαρμόζεται με προκρούστειους τρόπους, η πλειοψηφία μπορεί να είναι ένα συνονθύλευμα ατόμων αδύναμων προς ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών, η αξιοκρατια τελειώνει εκεί που επικρατεί το ίδιον όφελος, ο σεβασμός οπισθοχωρεί και η συμμετοχή χάνει το γνήσιο λαϊκό έρεισμα τότε, δυστυχώς, η δημοκρατία δακρυοεσσα πληγώνει και απωθεί τις υγιείς της δυνάμεις να αγωνιστούν γι' αυτή.

Γι' αυτο η δημοκρατία δεν χρειάζεται τις γιορτές με τα ποσοτικά κριτήρια του ποιοι /ες ήρθαν ποιοι όχι, ποιοι/ες είχαν την πιο λαμπερή παρουσία στις χλιδάτες αίθουσες και στα πλουσιοπάροχα δείπνα Εκείνο που χρειάζεται είναι η συστράτευση όλων των υγιών δυνάμεων, των δυνάμεων της επιστήμης, της γνώσης και του πολιτισμού που θα την αναλάμψουν. Αυτή είναι η πραγματική γιορτή της δημοκρατίας.

Σε μια επέτειο της δημοκρατίας προσωπικά θα ήθελα μια συνάντηση δημοκρατίας στον λόφο της Πνύκας με συμμετοχή αντιπροσωπειών από κάθε νομό με βασικό θέμα συζήτησης τις αρχές της δημοκρατίας. Ας τολμήσουμε πράγματα που εξυψώνουν τον τόπο τούτο, τον Μικρό Μέγα όπως τον αποκάλεσε ο ποιητή μας και ας καταστήσουμε τη δημοκρατία χαριοεσσα!!!