ΧΡΟΝΟΣ !!! ΕΝΝΟΙΑ – ΟΡΙΣΜΟΙ – ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ – ΕΙΔΗ !!!
Του Δημήτρη Γ. Μπράνη
Πολιτικός Επιστήμων
Νομικός – Δημοσιογράφος
Ι. ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ !!!
Ως χρόνος νοείται: «η ακαθόριστη κίνησης της ύπαρξης και των γεγονότων – σε τρισδιάστατο σχήμα – στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Θεωρείται δε – η κίνηση – ως: «σύνολο».
Η μέτρησή του γίνεται με μονάδες. Το δευτερόλεπτο είναι μονάδα !!!Οι μονάδες του μετρούνται με ειδικά όργανα, τα λεγόμενα: χρονόμετρα. Π.χ. το ρολόι είναι ειδικό όργανο μέτρησης του χρόνου, μέτρησης των μονάδων του. Μονάδα μέτρησης του χρόνου είναι το δευτερόλεπτο !!!
ΙΙ. ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ – ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΟΙ !!!
Α΄. ΟΡΙΣΜΟΣ
Χρόνος είναι: «ένα μη χωρικό γραμμικό συνεχές, στο οποίο τα γεγονότα συμβαίνουν με εμφανώς μη αναστρέψιμη τάξη».
Β΄. ΟΡΙΣΜΟΣ
Χρόνος είναι: «αλληλουχικά στάδια συστηματικού εντροπισμού».
Γ΄. ΟΡΙΣΜΟΣ
«Χρόνος είναι η ατελείωτη κίνηση, χωρίς ενός δευτερολέπτου ανάπαυση».
ΙΙΙ. ΡΥΘΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ !!!
Ο χρόνος: «κυλάει» με τον ίδιο πάντα ρυθμό. Και μόνο προς μία κατεύθυνση !!! «Κυλάει» από το παρόν προς το μέλλον !!! Ένα ρυθμό και μια κατεύθυνση έχει !!!
Σχόλιο 1ο. Ο χρόνος: «κυλάει» αενάως και αδιακόπως !!! Έχει ροή αέναη και αδιάκοπη και μη αντιστρέψιμη !!!
Σχόλιο 2ο. Με το χρόνο ασχολήθηκε τόσο η Φιλοσοφία, όσο και η Επιστήμη !!!
IV. ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ !!!
Για τη Φυσική ο χρόνος είναι διάσταση !!!
Αυτό επιτρέπει, σε δύο ταυτόσημα γεγονότα, που λαβαίνουν χώρα στο αυτό σημείο στο χώρο, να διακρίνεται το ένα από το άλλο. Αυτή είναι η έννοια της διάστασης.
Το 1905 δημοσιεύτηκε η ειδική θεωρία του Άλμπερτ Αϊνστάιν περί της σχετικότητας. Η θεωρία αυτή του Άλμπερτ Αϊνστάιν ανατρέπει τα δεδομένα της Φυσικής. Τα σαρώνει κυριολεκτικά και μεταφορικά !!!
Την «υποχρεώνει» να εγκαταλείψει την έννοια του απολύτου χρόνου. Είναι αδύνατο ο απόλυτος χρόνος να εφαρμοστεί στη μέτρηση ενός χρονικού διαστήματος.
Το γεγονός αυτό οι φιλόσοφοι το χαρακτήρισαν ως πρωτότυπο και ως επανάσταση του 20ου αιώνα !!!
V. ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ !!!
Παρελθόν – παρόν – μέλλον. Είναι το τρισδιάστατο σχήμα του χρόνου.
Τι είναι παρελθόν; Απλά. Είναι το σημείο, όπου τελειώνει κάτι. Είναι το τέλος της αρχής, της έναρξης. «Τα πάντα όλα» έχουν μια αρχή και ένα τέλος. Αν τίποτα δεν τελείωνε, δεν θα υπήρχε παρελθόν.
Ζούμε μέσα στο χρόνο !!! Καθημερινά ζούμε και βιώνουμε με την νέα έναρξη. Την αρχή ενός νέου έργου, που αναλαμβάνουμε την εκτέλεσή του.
Αν τίποτα δεν υπήρχε, τότε δεν θα υπήρχε και παρόν. Δεν θα υπήρχε το τώρα. Το «ΝΥΝ».
Αν, πάλι, τίποτα δεν πλησίαζε, δεν θα υπήρχε μέλλον !!!
Έτσι, έχουμε το παρελθόν, το πριν, έχουμε το τώρα, το παρόν, και έχουμε το μετά, το μέλλον !!!
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Α΄. Λέμε. Ας ανατρέξουμε νοερά στο παρελθόν, στα παρελθόντα γεγονότα, στα ιστορικά συμβάντα και γεγονότα !!!
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Β΄. Λέμε. Ας ζούμε το τώρα, το παρόν, ως επιβάλλεται και ως αρμόζει. Ας το ζούμε: ενεργώς, ηθικώς και δικαίως !!!
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Γ΄. Λέμε. Το μέλλον είναι πάντα στενώς: «συνδεδεμένον» με το παρελθόν !!! Οδηγεί, διδάσκει και διαφωτίζει !!! Είναι η πυξίδα του μέλλοντος !!!
VI. ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ !!!
Χρόνος και άνθρωπος ταυτίζονται απολύτως, όπως, επίσης, απολύτως, ταυτίζονται χώρος και άνθρωπος !!!
Ο χρόνος – ο κύκλος της ημέρας και της νύχτας – ρυθμίζεται στον άνθρωπο από το βιολογικό του ρολόι !!! Φαίνεται δε πως αυτό εμφανίζει και αρκετά μεγάλη ακρίβεια !!! Απόδειξη το γεγονός, ότι, όχι λίγες φορές, ξυπνάμε λίγο πριν ή λίγο μετά από το σήμα, που δίνει, το ξυπνητήρι !!!
VΙΙ. ΤΟ ΑΠΑΤΗΛΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ !!!
α) Όταν αναμένουμε κάτι και ρίχνουμε το βλέμμα μας επάνω στο ρολόι του χεριού ή του τοίχου, τότε μας φαίνεται πως ο χρόνος κυλάει αργά !!!
β) Ενώ υπολογίζω, ότι ο υπολογιστής θα μου δώσει κάτι, που θέλω σε ελάχιστο χρόνο – σε ¼ της ώρας το πολύ – μου το δίνει σε διπλάσιο χρόνο !!!
γ) Εάν έχω ένα πολύ ενδιαφέρον ραντεβού, στο τέλος θα πω: πόσο γρήγορα πέρασε η ώρα;
δ) Αλλιώς βλέπουν τα παιδιά το χρόνο των θερινών διακοπών και αλλιώς τον βλέπουν οι μεσήλικες. Τα παιδιά τον βλέπουν ως πολύ, ενώ οι μεσήλικες τον βλέπουν ως ελάχιστο.
ε) Εάν ένας εκτελεί ελεύθερη πτώση τριών δευτερολέπτων σε δίκτυ, αισθάνεται, ότι ο χρόνος ήταν διπλάσιος.
στ) Εάν ο αναβάτης μοτοσυκλέτας γίνει ατύχημα και πέσει, η πτώση περιγράφεται από τον αναβάτη ως: «κινηματογραφική».
VΙΙΙ. ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ !!!
Όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση φόβου, εκκρίνονται ορμόνες. Μια ορμόνη είναι και η λεγόμενη αδρεναλίνη. Η αδρεναλίνη κάνει το μνήμη: «να χαράζει» ανεξίτηλα.
Αποτέλεσμα: Η διαστολή του χρόνου. Τότε η μνήμη «γράφει», επί συνόλου, πιο πυκνά.
Η αδρεναλίνη κάνει μόνιμη τη μνήμη !!! Καταγράφει περισσότερες μονάδες μνήμης στα κέντρα του εγκεφάλου. Συντελεί στην έγκαιρη πρόβλεψη παρόμοιου σκηνικού στο μέλλον και στη μη καταγραφή στη μνήμη «πλειόνων» μονάδων, που παρέχουν την αίσθηση διαστολής του χρόνου.
Το θέρος. Τα πάντα στην παιδική ηλικία είναι πρωτόγνωρα. Τότε η μνήμη «γράφει» διαρκώς. Γι’ αυτό το θέρος φαίνεται να έχει μεγαλύτερη διάρκεια.
Στο πολύ ενδιαφέρον ραντεβού υπάρχει η απώλεια εγγραφών στη μνήμη. Έτσι επικρατεί η αίσθηση υποστολής του χρόνου.
ΙΧ. Η ΟΡΜΟΝΗ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ
Στη μνήμη επιδρά, κατά περίεργο τρόπο, η κορτιζόλη.
Εδώ πυκνώνονται οι εγγραφές και επικρατεί η αίσθηση διαστολής του χρόνου. Με το άγχος βιώνουμε ταυτοχρόνως και συνδυαστικά δύο καταστάσεις. Η μία είναι, αυτή, που πραγματικά είμαστε και θέλουμε να απαλλαγούμε το γρηγορότερο. Και η άλλη είναι αυτή, που θα θέλαμε ή θα: «έπρεπε» να βρισκόμαστε. Εδώ ο εγκέφαλος καταγράφει δύο καταστάσεις ταυτοχρόνως στη μνήμη.
Ο χρόνος, έτσι φαίνεται, καταγράφεται στη συνείδηση του ανθρώπου σε μονάδες μνήμης !!!
Χ. ΤΙ ΜΙΚΡΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΜΑΚΡΑΙΝΕΙ ΤΗ ΖΩΗ;
Είναι το γεγονός ότι το άγχος συνδέεται άμεσα με την κορτιζόλη. Πώς παράγεται η κορτιζόλη; Παράγεται κατά την έντονη άσκηση και δράση, όπως τα στερεοειδή. Κι’ αυτό έχει ως αποτέλεσμα την επιτάχυνση βιολογικών διαδικασιών.
Αυξημένα, λοιπόν, και επί μακρόν επίπεδα κορτιζόλης τί κάνουν; Απλούστατα !!! Μικραίνουν τη ζωή !!! Μικραίνουν το φυσικό ή βιολογικό χρόνο. Ο λόγος; Η αιτία; Το στρες. Υπό το καθεστώς του στρες οι μηχανισμοί προστασίας δεν προλαβαίνουν να επέμβουν. Να δράσουν.
Η αδρεναλίνη είναι συγγενής με την κορτιζόλη. Δρα, με παρόμοιο τρόπο, στο βιολογικό ρολόι των κυττάρων και δίνει έκρηξη δύναμης σε καταστάσεις ανάγκης. «Οι ορμόνες του εγκεφάλου, που μας προκαλούν ευχαρίστηση, φαίνεται, να δρουν αντίθετα και να βοηθούν στη μακροζωΐα». Το άγχος του ανθρώπου, η καταπόνηση του οργανισμού αποτυπώνεται στο πρόσωπο. Άνθρωπος με βιολογικό χρόνο 70 ετών, φαίνεται σαν να είναι 90 ετών. Και αντίθετα. Άνθρωπος με βιολογικό ή φυσικό χρόνο 90 ετών, φαίνεται σαν να είναι 65 και κάτω ετών !!!
Υπάρχουν άνθρωποι, που δεν αλλάζουν στη όψη και φαίνονται, όπως ήταν στην ηλικία των 25 ή των 30 ετών !!! Το ομολογεί ο κοινωνικός περίγυρος !!!
Λέει για τον άνθρωπο που δεν άλλαξε όψη !!! «Δεν άλλαξε !!! Ο ίδιος είναι !!!».
ΧΙ. ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΧΡΟΝΟΥ
Α΄. Ναυτιλιακός χρόνος. Λέγεται και αστρονομικός χρόνος. Ως αστρονομικός ή ως ναυτιλιακός χρόνος: «χαρακτηρίζεται η έννοια του χρόνου, που έχει αστρονομικούς συμβολισμούς ή ναυτιλιακό ενδιαφέρον !!!».
Β΄. Κυκλικός χρόνος. Ο τετραγωνισμός του Κύκλου δεν είναι ένα πρόβλημα μαθηματικό. Είναι ένα πρόβλημα, που έχει ρίζα του στα εσώτατα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης !!!
Γ΄. Μυθικός χρόνος. Ο μύθος δεν είναι παραμύθι, ως πιστεύεται, αλλά είναι: «αληθινή ιστορία !!!». Ο μύθος και η πραγματικότητα είναι δύο έννοιες αρρήκτως συνδεδεμένες και συνυφασμένες !!!
Έχουν ρεαλιστικό, πραγματικό χαρακτήρα !!! Είναι μέσα στη ζωή !!!
Έτσι ο μύθος γίνεται ζωή και η ζωή γίνεται μύθος !!!
ΧΙΙ. ΕΣΧΑΤΟΣ, ΧΡΟΝΟΣ Ή ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ
Ως έσχατος χρόνος ή ως εσχατολογία νοείται η άποψη, που έχει ο άνθρωπος για το τι υπήρχε πριν τη δημιουργία του κόσμου και για το τι θα υπάρξει μετά το τέλος του. Θρησκευτικώς δε και Θεολογικώς με τον όρο εσχατολογία δηλώνεται ο σκοπός της δημιουργίας και η συντέλεια του κόσμου.
ΧΙΙΙ. ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΡΗΤΑ !!!
Α΄. «Ο χρόνος είναι η μορφή της Αιωνιότητας !!!». ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ
Β΄. «Ο χρόνος είναι ο κήρυκας της Αλήθειας !!!». ΚΙΚΕΡΩΝ. Σχόλιο. Είναι το στόμα της αλήθειας !!!
Γ΄. «ΧΡΟΝΟΥ ΦΕΙΔΟΥ». ΧΕΙΛΩΝ.
Σχόλιο. Το χρόνο να τον κάνει έργο !!!
Δ΄. «Αν αγαπάς τη ζωή σου, μη σπαταλάς το χρόνο, γιατί απ’ αυτόν είναι καμωμένη η ζωή !!!». Β. ΦΡΑΓΚΛΙΝΟΣ.
Ε΄. «Ο χρόνος είναι η ζωή της ψυχής !!!». ΛΟΓΓΦΕΔΛΩ
ΣΤ΄. «Όποιος χάνει μιαν ημέρα, χάνει ζωή !!!». ΕΜΕΡΣΩΝ
Ζ΄. «Ο Αντιφών είπε πως η θυσία των χρόνου είναι η πλέον δαπανηρή θυσία εξ όλων των θυσιών». ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ.
Η΄. «Όσες τέχνες εξελίχθηκαν, τις δίδαξε ο χρόνος και όχι ο δάσκαλος». ΦΙΛΗΜΩΝ
Θ΄. «Ο χρόνος είναι βότανο, που θεραπεύει όλες τις αρρώστιες». Β. ΦΡΑΓΚΛΙΝΟΣ
Ι΄. «Μην κρύβεις τίποτα, γιατί ο χρόνος, που τα βλέπει και τα’ ακούει όλα, αποκαλύπτει το καθετί». ΣΟΦΟΚΛΗΣ
ΙΑ΄. «Κάθε στιγμή ο άνθρωπος έχει να επιτελέσει ένα καθήκον !!!». ΚΙΚΕΡΩΝ
ΙΒ΄. «Ο χρόνος είναι χρήμα !!!». ΑΓΓΛΙΚΗ ΠΑΡΟΙΜΙΑ !!!