Η παρακαταθήκη του Κώστα Σημίτη (Αρθρο του Χρήστου Αλεξανδρή)

Πολλά ειπώθηκαν και γράφτηκαν τις προηγούμενες ημέρες για την προσωπικότητα του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη που “έφυγε” από τη ζωή την προηγούμενη Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2025, σε ηλικία 88 ετών.

Πολλά ακόμη θα ειπωθούν και θα γραφτούν τις επόμενες ημέρες στα πλαίσια του εθνικού πένθους που κηρύχθηκε από την κυβέρνηση για το θάνατό του. Πιστεύω όμως ότι για την προσωπικότητα του Κώστα Σημίτη μιλά το ίδιο το έργο του. Και το εργο του συμπυκνώνεται σε μια φράση του μηνύματος του σημερινού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. “Ο Κώστας Σημίτης ήταν ο πολιτικός που συνόδευσε την Ελλάδα στα μεγάλα της βήματα”.

Η γενναιότητα του πολιτικού ανδρός φαίνεται από το να αναγνωρίζει τα θετικά στο έργο του αντιπάλου του. Πράγματι επί της δικής του πρωθυπουργίας η Ελλάδα πέτυχε μεγάλους εθνικούς στόχους που φαίνονταν απλησίαστοι για πολλές δεκαετίες.

Επί των ημερών του Κώστα Σημίτη, ως πρωθυπουργού της Ελλάδας, στην οικονομία σημειώθηκαν μεταπολιτευτικά οι υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης. Εκείνη την κρίσιμη οκταετία της δικής του διακυβέρνησης, η Ελλάδα μπήκε στην ΟΝΕ και αντικατέστησε το εθνικό της νόμισμα, την δραχμή, με το ευρώ.

Εκείνη την περίοδο δρομολογήθηκαν και κατασκευάστηκαν τα μεγάλα έργα υποδομής με την Ελλάδα να βαδίζει με αυτοπεποίθηση στο δρόμο της ευρωπαϊκής σύγκλισης που ήταν πολυπόθητος στόχος σε όλη την μεταπολιτευτική περίοδο.

Η μεγάλη πολιτική παρακαταθήκη του Κώστα Σημίτη, κατά την ταπεινή μας άποψη, η βαριά του κληρονομιά για την νεώτερη γενιά πολιτικών, αλλά και αυτό που τον χαρακτήριζε ως προσωπικότητα ήταν το ήθος του. Η μετριοπάθεια του λόγου του, η συναινετική του διάθεση. Η ικανότητά του να υπερβαίνει τις διαχωριστικές γραμμές, την πόλωση, τις στείρες κομματικές αντιπαραθέσεις, τις προσχηματικές διαφωνίες, τους ανέξοδους λαϊκισμούς.

Ο Κώστας Σημίτης δεν ήταν ο πολιτικός που αρέσκονταν να χαϊδεύει αυτιά και να γίνεται αρεστός, αλλά επεδίωκε πάντα να είναι χρήσιμος και ωφέλιμος για τον τόπο. Και γι’ αυτό μιλά το έργο του.

Αυτό που τον χαρακτήριζε ήταν ένας ψυχρός πραγματισμός. Να λέει την αλήθεια όσο δυσάρεστη και αν αυτή ακουγόταν.

Ενθερμος οπαδός των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων που είχε ανάγκη η χώρα και η ελληνική οικονομία. Δεν δίστασε να συγκρουστεί με οργανωμένα συντεχνιακά συμφέροντα και κατεστημένες νοοτροπίες την πρώτη τετραετία της διακυβέρνησής του, έστω κι αν το δικό του αφήγημα του εκσυγχρονισμού διακόπηκε βίαια από ένα κύμα πολιτικών αντιδράσεων και λαϊκών κινητοποιήσεων, κατά την περίοδο της δεύτερης τετραετίας, με την μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος να μην προχωρά.

Δυστυχώς αυτά που δεν τολμήσαμε να κάνουμε μόνοι μας, τότε που έπρεπε, υποχρεωθήκαμε να τα κάνουμε, με πολύ μεγαλύτερο κόστος, μια δεκαετία αργότερα, υπό την δαμόκλειο σπάθη της χρεοκοπίας και των μνημονίων.

Η πρωθυπουργία Σημίτη ωστόσο άνοιξε νέους δρόμους συνεργασίας των κομμάτων εξουσίας στην Ελλάδα. Ο Κώστας Σημίτης ηταν ο ευρωπαϊστής πολιτικός που αποϊδεολογικοποίησε τις πολιτικές διαφορές Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ και με την πολιτική “της συναίνεσης στο κέντρο”, προετοίμασε την συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ που χαρακτηρίστηκε ως αναγκαίο κακό την εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης.

Η αναγνώριση του έργου του από τους πολιτικούς του αντιπάλους αναδεικνύει την προσωπικότητα του ανδρός. Οι δυνάμεις του λαϊκισμού αγωνίστηκαν με νύχια και με δόντια εκείνη την περίοδο για να γκρεμίσουν το αφήγημα του εκσυγχρονισμού και εν μέρει το κατάφεραν αν δούμε τι ακολούθησε.

Το πνεύμα του εκσυγχρονισμού όμως δεν πέθανε και φαίνεται να επανακάμπτει. Όπως ανέφερε στο συλληπητήριο μήνυμά του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης “ανεξάρτητα από πολιτικές διαφορές, νομίζω ότι αυτή η παρακαταθήκη του διατρέχει και σήμερα, ως κοινή διεκδίκηση, τα ζητούμενα της πατρίδας”.  

                                                                                                                                                                        Χρήστος Αλεξανδρής

                                                                                                                                                                                Δημοσιογράφος