Νέο Γουέστερν με σερίφηδες και Ινδιάνους! (Άρθρο του Χρήστου Αλεξανδρή)

Η ιστορία του δυτικού κόσμου είναι γεμάτη από τις αφηγήσεις των πρωταγωνιστών της. Για το πως δηλαδή φωτισμένοι ηγέτες της Ευρώπης και της Αμερικής κατάφεραν να ξεπεράσουν πρωτοφανείς κρίσεις και μεγάλες καταστροφές και να οδηγήσουν τους λαούς τους σε επίπεδα Δημοκρατίας και Πολιτισμού που δεν είχαν φανταστει ότι θα μπορούσαν κάποτε να γίνουν πραγματικότητα.   

Και όμως με την καθοδήγηση εμπνευσμένων ηγεσιών που γνώριζαν άριστα την τέχνη της πολιτικής διακυβέρνησης ξεπεράστηκαν πολύ δυσάρεστες καταστάσεις για τους λαούς. Με πνεύμα συνεργασίας, ευελιξία στη λήψη αποφάσεων και αμοιβαίους συμβιβασμούς, οι ηγεσίες που πρωταγωνίστησαν επηρέασαν καταλυτικά τις εξελίξεις.

Κατάφεραν να βρουν κοινό έδαφος και να διαμορφώσουν ένα σύστημα κανόνων που λειτούργησε αποτελεσματικά για πάνω από 80χρόνια. Ήταν ο κόσμος του Τσώρτσιλ, του Ντε Γκωλ, του Αντενάουερ, του Βίλλυ Μπραντ, του Ρούσβελτ, που οικοδόμησαν ένα πολυμερές σύστημα κανόνων μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν ένας κόσμος που απέκτησε νέα δυναμική μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, το γκρέμισμα του τείχους του Βερολίνου και το άνοιγμα των οικονομιών και των κοινωνιών σε μια πορεία οικονομικής και πολιτικής ολοκλήρωσης.

Ήταν ο κόσμος του Μιτεράν, του Κολ, ο κόσμος της Μέρκελ, του Μπλερ, του Κλίντον. Ήταν ένας κόσμος που καμία σχέση και ομοιότητα δεν είχε με τον κόσμο του Χίτλερ, του Στάλιν, του Φράνκο και πολλών άλλων δικτατόρων και αυταρχικών ηγετών που είχαν επικρατήσει στα χρόνια του μεσοπολέμου.

Ήταν ένας κόσμος που πίστευε στην ιδέα της διεθνούς συνεργασίας και δεν έμεινε μόνο στα λόγια αλλά την υπηρέτησε στην πράξη. Ήταν ένας κόσμος που πίστευε στην ιδέα των ανοιχτών κοινωνιών και των ανοιχτών συνόρων. Που πίστευε στα αμοιβαία οφέλη του ελεύθερου εμπορίου και της άρσης των περιορισμών στις διεθνείς συναλλαγές. Ήταν ένας κόσμος που είχε δοκιμάσει τις ολέθριες επιπτώσεις του οικονομικού προστατευτισμού με την καθήλωση του βιοτικού του επιπέδου από τις απανωτές πληθωριστικές πιέσεις. Ένας κόσμος όπου οι δημοκρατίες λειτούργησαν καλύτερα γιατί κατάφεραν να συνδυάσουν τον ιδεαλισμό με τα συμφέροντα και να αντικαταστήσουν το δίκαιο του ισχυρότερου με την ισχύ του νόμου. Που σέβονταν την εθνική ανεξαρτησία των χωρών, την εδαφική ακεραιότητα, το απαραβίαστο των συνόρων, τα ανθρώπινα δικαιώματα, με βάση την οικουμενική διακήρυξη και τις αρχές του διεθνούς δικαίου.

Ηταν ο κόσμος που είχε εδραία την πεποίθηση οτι βρίσκεται στη σωστή πλευρά της ιστορίας ! Αυτός είναι ο κόσμος που ηττάται σήμερα. Χάνει τη μία μάχη πίσω από την άλλη. Βρίσκεται σε διαρκή άμυνα, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα όλων των εκλογών.

Αναρωτιέται τι πήγε στραβά και ποιά λάθη έκαναν οι ηγεσίες του. Τι συνέβη και οι αξίες και οι αρχές που υπερασπίζονταν όλα αυτά τα χρόνια όχι μόνο δεν γίνονται σεβαστές σήμερα αλλά αποδοκιμάζονται στις κάλπες από τους περισσότερους πολίτες.

Λοιδορούνται και χλευάζονται από ηγέτες που δεν πιστεύουν στη φιλελεύθερη δημοκρατία και μετέρχονται κάθε μέσο για να την υπονομεύσουν. Και γιατί όχι να την ανατρέψουν, εγκαθιδρύοντας στη θέση τους ανελεύθερα και αυταρχικά συστήματα διακυβέρνησης των λαών. Ηγέτες με ακραίες απόψεις που δεν δίνουν δεκάρα για την διατήρηση διεθνών συμμαχιών, για τη λειτουργία των θεσμών, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για τις προκλήσεις της δημόσιας υγείας και της κλιματικής αλλαγής. Για το απαραβίαστο των συνόρων και την εδαφική ακεραιότητα ανεξάρτητων κρατών.

Για το μόνο που νοιάζονται και δεν διστάζουν να το δειχνουν με ωμό και κυνικό τρόπο είναι “η κοινή επιθυμία για εξουσία, πλούτο και ατιμωρησία” όπως μας προειδοποιεί η συγγραφέας Απλεμπάουμ. Αποσβολωμένοι οι δυτικοί ηγέτες παρακολουθούν σήμερα αυτόν τον κόσμο να ξεθωριάζει, να υποχωρεί και να χάνεται και τον νέο Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τους υπουργούς του πρωταγωνιστές σε ένα νέο γουέστερν με σερίφηδες και Ινδιάνους !

Να δικαιώνουν με τις επιλογές τους και την πολιτική τους την επιθετικότητα, την ανομία, την αρπακτικότητα, την διεθνή αυθαιρεσία, την ατιμωρησία. Μια νέα ατζέντα διακυβέρνησης με προτεραιότητες που ανατρέπουν τα όσα ίσχυαν μέχρι σήμερα στις διεθνείς σχέσεις. Ένα παιχνίδι εξουσίας και κυριαρχίας, χωρίς κανόνες, χωρίς αρχές και χωρίς καμία ηθική πυξίδα.

Χρήστος Αλεξανδρής

Δημοσιογράφος