Σερβία: Σημαντικές οι μεταρρυθμίσεις και ο διάλογος με το Κόσοβο

Η Σερβία έχει επιτύχει πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις, αλλά πρέπει να εφαρμόσει πλήρως τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως στο κράτος δικαίου και τις συμφωνίες με το Κόσοβο για να ανοίξουν το συντομότερο δυνατό τα πρώτα κεφάλαια στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της με την ΕΕ, τονίζεται σε σχέδιο ψηφίσματος, το οποίο τίθεται σήμερα σε ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ο Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν κάλεσε τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να μην επιβάλουν στη Σερβία νέους όρους στη διαδικασία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

"Είναι σημαντικό να μην εγερθούν νέες απαιτήσεις στη Σερβία" τόνισε ο κ. Χαν, αναφερόμενος σε τροπολογία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP), με την οποία ζητείται από τη Σερβία να επανεξετάσει νόμο που δίνει στο ειδικό δικαστήριο στο Βελιγράδι αρμοδιότητα δίωξης εγκλημάτων πολέμου που διαπράχθηκαν σε όλη την επικράτεια της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Η τροπολογία, που κατατέθηκε με την επιμονή των ευρωβουλευτών της Κροατίας, έγινε αντικείμενο σφοδρής αντιπαράθεσης στη συζήτηση στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί του ψηφίσματος για τη Σερβία.

Ο Αντρέι Πλένκοβιτς, βουλευτής του EPP από την Κροατική Δημοκρατική Ένωση (HDZ), δήλωσε ότι ο σερβικός νόμος για τα εγκλήματα πολέμου επιφέρει νομική ανασφάλεια στους πολίτες της Κροατίας και των υπόλοιπών μελών της ΕΕ και ανάφερε την υπόθεση του Βέλικο Μάριτς, ο οποίος στη Σερβία καταδικάστηκε για εγκλήματα πολέμου σε βάρος αμάχων στη διάρκεια της επιχείρησης "Καταιγίδα".

Ο κ. Χαν είπε ότι κατανοεί πως το ζήτημα των εγκλημάτων πολέμου είναι λεπτό, αλλά το ζήτημα της δικαιοδοσίας είναι πολύ πιο σημαντικό, ώστε οι δίκες για εγκλήματα πολέμου να είναι αμερόληπτες με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Στον κ. Πλένκοβιτς απάντησε η ευρωβουλευτής των Πρασίνων από την Αυστρία, Ούρλικε Λούνατσεκ, η οποία υπενθύμισε ότι ο αμφιλεγόμενος νόμος υιοθετήθηκε το 2003 και ότι η δίκη εναντίον του Μάριτς διεξήχθη σε συνεργασία με την κροατική εισαγγελία.

Η βουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών από τη Σλοβενία, Τάνια Φαγιόν κάλεσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να απορρίψει την τροπολογία με το επιχείρημα ότι πρόκειται για διμερές ζήτημα, το οποίο δεν πρέπει να ανάγεται σε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες στις χώρες, υπογράμμισε.

Στη συζήτηση που διεξήχθη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τονίστηκε ότι η Σερβία επιτέλεσε μεγάλη πρόοδο στη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ, αλλά είναι αναγκαίο να ενισχύσει το έργο στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, στην προστασία των μειονοτήτων και στην εφαρμογή της συμφωνίας των Βρυξελλών για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο.

Ο εισηγητής Ντέιβιντ Μακάλιστερ, ο οποίος συνέταξε το σχέδιο ψηφίσματος για τη Σερβία, είπε στα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι η χρονιά που πέρασε ήταν πολύ σημαντική για τη χώρα και εξήρε τον Σέρβο πρωθυπουργό επειδή, όπως τόνισε, με τόλμη αντιμετώπισε δύσκολες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και στη δικαιοσύνη.

Στην έκθεση για την πρόοδο της Σερβίας, που συμφωνήθηκε τον περασμένο μήνα στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εμπεριέχονται έπαινοι για τις μεταρρυθμίσεις, την ανάπτυξη περιφερειακής συνεργασίας και την πρόοδο στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων Βελιγραδίου - Πρίστινας, αλλά και εκφράζονται ανησυχίες για παραβίαση της ελεύθερης έκφρασης και και καλείται η Σερβία να συνταχθεί με τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας.

Ο Γιοχάνες Χαν τόνισε τη σημασία της ελευθερίας της έκφρασης υπογραμμίζοντας ότι είναι θεμελιώδης ευρωπαϊκή αξία, η οποία δεν αποτελεί αντικείμενο συζήτησης.

Εκτός από την τροπολογία για το νόμο για τα εγκλήματα πολέμου υπήρξαν και άλλες. Οι ευρωβουλευτές των Φιλελεύθερων ζήτησαν ο Συνήγορος του Πολίτη στη Σερβία, Σάσα Γιάνκοβιτς να προστατευθεί από "αβάσιμες" επιθέσεις και να του επιτραπεί να επιτελέσει το έργο του ανεμπόδιστα και να λάβει τα έγγραφα που έχει ζητήσει από κρατικά όργανα.

Οι ευρωβουλευτές των Πρασίνων ζητούν με πρόταση τροπολογίας που κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναγνωρίσει τη συμφωνία για το δικαστικό σύστημα που επιτεύχθηκε τον Φεβρουάριο στο νέο γύρο του διαλόγου Βελιγραδίου - Πρίστινας.

Οι ευρωβουλευτές της Ενωμένης Ευρωπαϊκής Αριστεράς ζήτησαν από το σχέδιο ψηφίσματος να διαγραφεί το τμήμα, με το οποίο ζητείται από τη Σερβία να συνταχθεί με τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να καταδικάσει τη δήλωση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ότι τα επόμενα πέντε χρόνια δεν θα ενταχθούν νέα μέλη στην ΕΕ ως αντίθετη στη Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης του 2004.

Στο σχέδιο ψηφίσματος, το οποίο τίθεται σε ψηφοφορία, αναφέρεται ότι το κεφάλαιο 23 για τη δικαιοσύνη και τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κεφάλαιο 24 δικαιοσύνη, ελευθερία και ασφάλεια πρέπει να ανοίξουν σε πρώιμη φάση των διαπραγματεύσεων ΕΕ-Σερβίας.

Επιπλέον καλούνται το Βελιγράδι και η Πρίστινα να συνεχίσουν τον διάλογο για την εφαρμογή των συμφωνιών που έχουν επιτευχθεί και μόλις αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις ΕΕ - Σερβίας να ανοίξει το κεφάλαιο 35, το οποίο περιλαμβάνει την εξομάλυνση σχέσεων Σερβίας - Κοσόβου.

Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα ψηφίσουν πρώτα για τις προτεινόμενες τροπολογίες και στη συνέχει θα υιοθετηθεί η τελική εκδοσή του ψηφίσματος, που έχει πολιτική βαρύτητα κατά τη λήψη απόφασης για την περαιτέρω πρόοδο της Σερβίας στην πορεία ένταξης στην ΕΕ.


(ΑΠΕ)