Ντέμης Χασάμπης: Σκακιστής, gamer και νομπελίστας

Πολύ πριν ο Ντέμης Χασάμπης πρωτοπορήσει στις τεχνικές τεχνητής νοημοσύνης και κερδίσει το βραβείο Νόμπελ, ήταν αριστοτέχνης στα επιτραπέζια παιχνίδια.

Ο γεννημένος στο Λονδίνο γιος Ελληνοκύπριου πατέρα και μητέρας από τη Σιγκαπούρη, Ντέμης Χασάμπης, άρχισε να παίζει σκάκι όταν ήταν μόλις τεσσάρων ετών, ενώ στα 13 του έφτασε στον βαθμό του μάστερ.

«Αυτό ήταν που με έκανε να ασχοληθώ με την τεχνητή νοημοσύνη εξ αρχής, το να παίζω σκάκι από μικρή ηλικία και να σκέφτομαι και να προσπαθώ να βελτιώσω τις δικές μου διαδικασίες σκέψης», δήλωσε ο 48χρονος στους δημοσιογράφους αφού μοιράστηκε το βραβείο Νόμπελ Χημείας με άλλους δύο επιστήμονες την Τετάρτη.

Ήταν το δεύτερο βραβείο Νόμπελ σε ισάριθμες ημέρες που αφορούσε την τεχνητή νοημοσύνη και ο Χασάμπις ακολούθησε τους βραβευθέντες της Τρίτης στη χημεία προειδοποιώντας ότι η τεχνολογία που υπερασπίστηκαν μπορεί επίσης «να χρησιμοποιηθεί για κακό».

Δούλεψα πάνω σε αυτό όλη μου τη ζωή επειδή πιστεύω ότι θα είναι η πιο ωφέλιμη τεχνολογία για την ανθρωπότητα

 

Αντί όμως για καταστροφολογικές προειδοποιήσεις για την αποκάλυψη της τεχνητής νοημοσύνης, ο διευθύνων σύμβουλος του εργαστηρίου DeepMind της Google περιέγραψε τον εαυτό του ως «συγκρατημένα αισιόδοξο».

«Δούλεψα πάνω σε αυτό όλη μου τη ζωή επειδή πιστεύω ότι θα είναι η πιο ωφέλιμη τεχνολογία για την ανθρωπότητα – αλλά με κάτι τόσο ισχυρό και τόσο μετασχηματιστικό, συνοδεύεται από κινδύνους», είπε.

Η ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια

Ο Χασάμπης τελείωσε το λύκειο στο βόρειο Λονδίνο σε ηλικία 16 ετών και έκανε ένα μονοετές διάλειμμα από τις σπουδές του για να ασχοληθεί με βιντεοπαιχνίδια, συν-σχεδιάζοντας το «Theme Park» του 1994.

Στα 20 του χρόνια, ο Χασάμπης κέρδισε πέντε φορές το «pentamind», ένα τουρνουά του Λονδίνου που συνδυάζει τα αποτελέσματα του μπριτζ, του σκακιού, του Go, του Mastermind και του Scrabble.

«Θα ενθάρρυνα πραγματικά τα παιδιά να παίζουν παιχνίδια, αλλά όχι μόνο να τα παίζουν… το πιο σημαντικό είναι να προσπαθούν να τα φτιάχνουν», δήλωσε ο Χασάμπης.

Στη συνέχεια σπούδασε νευροεπιστήμες στο University College του Λονδίνου, ελπίζοντας να μάθει περισσότερα για τον ανθρώπινο εγκέφαλο με στόχο τη βελτίωση της εκκολαπτόμενης τεχνητής νοημοσύνης.

 

Το 2007, το περιοδικό Science συμπεριέλαβε την έρευνά του στις 10 κορυφαίες ανακαλύψεις της χρονιάς.

Το 2010 συνίδρυσε την εταιρεία DeepMind, η οποία στη συνέχεια επικεντρώθηκε στη χρήση τεχνητών νευρωνικών δικτύων – τα οποία βασίζονται χαλαρά στον ανθρώπινο εγκέφαλο και στηρίζουν την τεχνητή νοημοσύνη – για να νικήσει τους ανθρώπους σε επιτραπέζια και βιντεοπαιχνίδια.

Η Google αγόρασε την εταιρεία τέσσερα χρόνια αργότερα.

Το 2016, η DeepMind έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο όταν το πρόγραμμα υπολογιστών AlphaZero που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη της νίκησε τον κορυφαίο παίκτη στον κόσμο στο αρχαίο κινεζικό επιτραπέζιο παιχνίδι Go.

Θα ενθάρρυνα πραγματικά τα παιδιά να παίζουν παιχνίδια

Ένα χρόνο αργότερα, το AlphaZero νίκησε το πρόγραμμα Stockfish, το παγκόσμιο πρωταθλητή στο σκάκι, δείχνοντας ότι δεν ήταν ένα θαύμα ενός παιχνιδιού. Κατέκτησε επίσης μερικά ρετρό βιντεοπαιχνίδια.

Το θέμα δεν ήταν να διασκεδάσει ή να κερδίσει παιχνίδια, αλλά να διευρύνει τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης.

«Είναι αυτού του είδους οι τεχνικές μάθησης που κατέληξαν να τροφοδοτούν τη σύγχρονη αναγέννηση της τεχνητής νοημοσύνης», δήλωσε ο Χασάμπης.

Η συνάντηση με τον Έλον Μασκ

Σπάνια θα δούμε τον Έλον Μασκ να μένει άφωνος και χρειάζεται μια ιδιοφυΐα για να πετύχει αυτό το ηράκλειο κατόρθωμα. Σε ένα τέτοιο περιστατικό, ο Ντέμης Χασάμπης επισήμανε ένα θεμελιώδες ελάττωμα στο σχέδιο του Μασκ για τον αποικισμό του Άρη, αφήνοντάς τον άναυδο.

Η συνάντηση μεταξύ του Χασάμπης και του Μασκ έλαβε χώρα το 2012 σε ένα συνέδριο που διοργάνωσε ο ιδρυτής του PayPal Peter Thiel, ο οποίος ήταν κοινός επενδυτής τόσο στη SpaceX όσο και στη DeepMind.

Ο Χασάμπης, ικανός στο να πείθει πλούσιους ιδιώτες να υποστηρίζουν το όραμά του για την τεχνητή γενική νοημοσύνη (AGI), ξεναγήθηκε στα κεντρικά γραφεία της SpaceX μαζί με τον Μασκ.

Κατά τη διάρκεια της ενθουσιώδους εξήγησης του Μασκ για το σχέδιο αποικισμού του Άρη ως λύση για τον παγκόσμιο υπερπληθυσμό και τα άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας, ο Χασάμπης εισήγαγε μια κρίσιμη προειδοποίηση.

Επισήμανε ότι αν η τεχνητή νοημοσύνη ξεπεράσει την ανθρώπινη νοημοσύνη, θα μπορούσε ενδεχομένως να ακολουθήσει την ανθρωπότητα στον Άρη ή σε οποιαδήποτε άλλη γωνιά του σύμπαντος και να αποτελέσει απειλή και εκεί.

Σύμφωνα με την New York Times ο Μασκ αιφνιδιάστηκε και έμεινε «άφωνος» με την αποκάλυψη.

Παρά το γεγονός αυτό, ο Μασκ επένδυσε τελικά στην DeepMind. Ωστόσο, χρόνια αργότερα, ο Μασκ επέκρινε δημοσίως την εταιρεία, εκφράζοντας ανησυχίες για τις δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης της.

Αυτή η ανταλλαγή, ενώ είναι αξιοσημείωτη για τη χιουμοριστική της πτυχή, καθώς άφησε τον Μασκ στιγμιαία χωρίς λόγια, υπογραμμίζει επίσης μια πιθανή παράλειψη στις φιλοδοξίες του για τον αποικισμό του Άρη.

Η συνειδητοποίηση ότι τα γήινα ζητήματα θα μπορούσαν να συνεχίσουν να υφίστανται στον Άρη, συμπεριλαμβανομένων των απειλών από την προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη, υπογραμμίζει τις πολύπλοκες προκλήσεις και εκτιμήσεις που εμπλέκονται στον διαπλανητικό αποικισμό.

Δύναμη πρωτεϊνών

Στη συνέχεια ο Χασάμπης έστρεψε την ισχύ που είχε αναπτύξει προς τις πρωτεΐνες.

Αυτές είναι τα δομικά στοιχεία της ζωής, τα οποία παίρνουν τις πληροφορίες από το σχέδιο του DNA και μετατρέπουν ένα κύτταρο σε κάτι συγκεκριμένο, όπως ένα εγκεφαλικό κύτταρο ή ένα μυϊκό κύτταρο – ή σχεδόν οτιδήποτε άλλο.

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι χημικοί γνώριζαν ότι η αλληλουχία των 20 αμινοξέων που συνθέτουν τις πρωτεΐνες θα έπρεπε να τους επιτρέπει να προβλέψουν την τρισδιάστατη δομή στην οποία θα συστρέφονταν και θα αναδιπλώνονταν.

Αλλά για μισό αιώνα, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει με ακρίβεια αυτές τις τρισδιάστατες δομές. Υπήρχε ακόμη και ένας εξαμηνιαίος διαγωνισμός που ονομάστηκε «ολυμπιακοί αγώνες πρωτεϊνών» για τους χημικούς που προσπαθούσαν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους.

 

Το 2018, ο Χασάμπης και η AlphaFold του συμμετείχαν στον διαγωνισμό.

Δύο χρόνια αργότερα, τα πήγε τόσο καλά που το 50 ετών πρόβλημα θεωρήθηκε λυμένο.

Περίπου 30.000 επιστημονικές εργασίες έχουν πλέον αναφερθεί στην AlphaFold, σύμφωνα με τον Τζον Τζάμπερ της DeepMind, ο οποίος μοιράστηκε το Νόμπελ της Τετάρτης μαζί με τον Αμερικανό βιοχημικό Ντέιβιντ Μπέικερ.

«Το AlphaFold έχει ήδη χρησιμοποιηθεί από περισσότερους από δύο εκατομμύρια ερευνητές για να προωθήσουν κρίσιμες εργασίες, από τον σχεδιασμό ενζύμων έως την ανακάλυψη φαρμάκων», δήλωσε ο Χασάμπης.

ΠΗΓΗ ΙΝ.GR