Η κρίση που μαστίζει τους θεσμούς μας δεν μπορεί να αλλοιώσει τις αρχές τις αξίες και τις ιδέες μας

O Πανηγυρικός Λόγος για τον εορτασμό της Δικαιοσύνης, που εκφωνήθηκε από τη δικηγόρο κα Αικατερίνη Α. Ξάνθη, την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2024, στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στη Λαμία.

Η σημερινή ημέρα έχει καθιερωθεί να τιμάται η μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρα Διονυσίου του Αεροπαγίτου. Με διάταγμα του 1936 ανακηρύχθηκε πολιούχος, προστάτης και έφορος  της πόλης των Αθηνών, προστάτης του Δικαστικού Σώματος και της Δικαιοσύνης! Γεννήθηκε στην Αθήνα περί το 9 μ.Χ, γόνος εύπορης και επιφανούς οικογένειας, από γονείς ειδωλολάτρες, οι οποίοι φρόντισαν να λάβει την καλύτερη μόρφωση και εκπαίδευση! Σύντομα απέκτησε τη φήμη ενός εξαίρετου ρήτορα, ενώ διακρίθηκε για τη φιλοσοφική του κατάρτιση και τη βαθιά του καλλιέργεια. Ως δικαστής, υπηρέτησε την Δικαιοσύνη με βασική αρχή και κανόνα το μέτρο, προσπαθώντας πάντα να αποκαλύψει «το μέσον της αληθείας». Τον διέκρινε η συμπάθεια προς τον άνθρωπο και συνδύαζε ακρίβεια και επιείκεια, δικαιοσύνη και φιλανθρωπία.

Αυτές οι αξίες του χαρακτήρα του, σε συνδυασμό με την ευγενή καταγωγή του και τις πλούσιες σπουδές του, είχαν ως φυσικό αποτέλεσμα να εκλεγεί και να διαπρέψει ως ένας από τους εννέα Σοφούς που συνέθεταν το Δικαστήριο του Αρείου Πάγου, ενός θεσμού που απολάμβανε, και τότε, το ίδιο κύρος, από την ίδρυσή του 1.400 χρόνια πριν. Το έργο αυτό ήταν και είναι δύσκολο και απαιτεί ψυχραιμία, σοφία και σύνεση. Ωστόσο, ο ίδιος φημιζόταν ως ένας δικαστής πάνω απ’ όλα δίκαιος, που έδειχνε επιείκεια στους αδύνατους και τιμωρούσε τους αυθάδεις παραβάτες,  απολαμβάνοντας την εύνοια και το σεβασμό των Αθηναίων.

Όντας σύγχρονος του Ιησού, την ημέρα της Σταυρώσεως, σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, βρισκόταν για σπουδές στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου, όπου και έγινε μάρτυρας του «σκοτισμού» που επέπεσε, κατά τη Σταύρωση. Η εμπειρία του αυτή έμεινε χαραγμένη βαθιά στη μνήμη του και υπήρξε καθοριστική για την πίστη του. Όταν, μετά από χρόνια, ο Απόστολος Παύλος έφθασε στην Αθήνα κηρύσσοντας για μία πρωτοεμφανιζόμενη τότε θρησκεία, για τον Ένα και Μοναδικό Θεό, οι ειδωλολάτρες κάτοικοι των Αθηνών τον χλεύασαν. Ωστόσο, ο Διονύσιος, ειδωλολάτρης και υπηρετώντας σε μία από τις πιο περίοπτες και ευσεβείς θέσεις της Αθηναϊκής Κοινωνίας, παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον το κήρυγμά του. Όταν μάλιστα αναφέρθηκε στη ζωή και το μαρτύριο του Ιησού Χριστού, βρήκε την απάντηση που έψαχνε για το υπερφυσικό εκείνο φαινόμενο που είχε ο ίδιος βιώσει και έτσι εδραιώθηκε η πίστη του και έγινε ένας από τους πρώτους Αθηναίους που βαπτίστηκε, δίνοντας έτσι και το παράδειγμα σε πολλούς άλλους. Πολύ σύντομα διαπίστωσε ότι ζούσε σαν χριστιανός, προτού βαπτιστεί χριστιανός. Οι ίδιες αξίες που τον διέκριναν ως δικαστή, συνέχισαν να τον χαρακτηρίζουν ως ποιμενάρχη των Αθηναίων, καθώς σύμφωνα με την παράδοση διαδέχθηκε τον Ιερόθεο στον Επισκοπικό θρόνο των Αθηνών. Μαρτύρησε «δια ξίφους ή δια πυρός» μαζί με δύο από τους μαθητές του, τον Ρούστικο και Ελευθέριο, κατά τον διωγμό που επιβλήθηκε επί αυτοκράτορα Δομετιανού. Στο πρόσωπο του απαντάται ο ιδανικός συνδυασμός των αξιών που μας διδάσκουν η αρχαία ελληνική σοφία και η χριστιανική πίστη και το μήνυμά του είναι σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ.

Είναι γεγονός ότι η Δικαιοσύνη έχει κάνει μεγάλα προοδευτικά άλματα . Ωστόσο τα τελευταία χρόνια, ο θεσμός της Δικαιοσύνης πλήττεται. Ωστόσο, πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η κρίση που μαστίζει τους θεσμους μας  δεν μπορεί να αλλοιώσει τις αρχές τις αξίες  και τις ιδέες μας. Οι θεσμοί, αλλάζουν, προσαρμόζονται στα δεδομένα κάθε εποχής και εξελίσσονται. Οι Ιδέες είναι όμως διαχρονικές.

Όπως έπραξε και η Εκκλησία στο παρελθόν, έτσι ακριβώς και η Δικαιοσύνη, ως θεσμός, πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που επιτάσσουν οι συνθήκες, όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα, και να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις δυνατότητες που δίνουν η εξέλιξη της τεχνολογίας και της ίδιας της επιστήμης. Οι προκλήσεις της σύγχρονης εποχής απαιτούν ψυχραιμία, νηφαλιότητα, ταπεινότητα και γενναίες αποφάσεις, αξίες οι οποίες χαρακτήριζαν τον Άγιο Διονύσιο. Το ίδιο ακριβώς καλούμαστε να κάνουμε και όλοι οι λειτουργοί της Δικαιοσύνης, δικαστές, εισαγγελείς, δικηγόροι, δικαστικοί υπάλληλοι, συμβάλλοντας έτσι στο να αποκατασταθεί στα μάτια ολόκληρης της κοινωνίας η εικόνα της Δικαιοσύνης. Τώρα περισσότερο από ποτέ είναι επίκαιρο το μήνυμα και το παράδειγμα του Αγίου Διονυσίου, τη μνήμη του οποίου σήμερα τιμούμε όλοι εδώ.

Οι Δικαστές και Δικηγόροι στην συντριπτική τους πλειοψηφία δίνουν καθημερινά και υπό τις πλέον αντίξοες συνθήκες τον αγώνα για την εμπέδωση της Δικαιοσύνης με όπλο της επιστημοσύνη τους, τον ζήλο και την αυταπάρνησή τους. Καθημερινά γινόμαστε δέκτες και μάρτυρες δικαστικών αποφάσεων που πραγματικά ανατρέπουν νοσηρές καταστάσεις, καταρρίπτουν την κρατική αυθαιρεσία, αποκαθιστούν τη κοινωνική ειρήνη και συνοχή. Αυτό άλλωστε αναμένουν και οι πολίτες από την Ελληνική Δικαιοσύνη. Ο μόνος τρόπος ενίσχυσης του θεσμού της δικαιοσύνης παραμένει η ενίσχυση της ανεξαρτησίας της. Όσο ανεξάρτητη είναι η δικαιοσύνη τόσο πιο κοντά είναι στην κοινωνία μας, και υπηρετεί τη δημοκρατία μας. Εμείς όλοι οι λειτουργοί της δικαιοσύνης οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα πλέγμα προστασίας της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης για να απολαύσουμε τα αγαθά που αυτή παρέχει

Είθε ο Άγιος Ιερομάρτυς Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης να φωτίζει τη σκέψη, το λόγο και τις πράξεις μας.