ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ - Επανέρχονται οι Δημαρχιακές

Με Εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών παρέχεται ενημέρωση για τις βασικές αλλαγές που επήλθαν με τις διατάξεις του ν. 5056/2023, στο σύστημα διακυβέρνησης των Δήμων, στον τρόπο συγκρότησης και λειτουργίας των αιρετών οργάνων των δήμων και την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, την κατάργηση των νομικών προσώπων και των κοινωφελών επιχειρήσεων.

Οι αλλαγές αυτές, οι οποίες θα εφαρμοστούν από την έναρξη της νέας αυτοδιοικητικής περιόδου, συνδέονται κυρίως με:

• την ανάγκη εναρμόνισης του συστήματος διακυβέρνησης των δήμων με την εφαρμογή του νέου πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος που θεσπίστηκε με το ν. 4804/2021, την απλοποίηση και τον εκσυγχρονισμό του τρόπου συγκρότησης και λειτουργίας των δημοτικών αρχών, την κατάργηση της εκτελεστικής επιτροπής και της επιτροπής διαβούλευσης, καθώς και την αντικατάσταση της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής, με ενοποίηση των αρμοδιοτήτων τους, σε ένα νέο όργανο, τη δημοτική επιτροπή, την επέκταση της δημοτικής περιόδου από τα τέσσερα στα πέντε έτη,

• τον εξορθολογισμό στην κατανομή της αυτοδιοικητικής ύλης, με την επαναφορά στο νομικό πρόσωπο του εκάστοτε δήμου αρμοδιοτήτων των 500 δημοτικών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των πάνω από 600 σχολικών επιτροπών και των κοινωφελών επιχειρήσεων που καταργούνται.

Στο νέο αυτό πλαίσιο η δημοτική επιτροπή αποτελεί πλέον ένα ολιγομελές -σε σχέση με τη μέχρι σήμερα σύνθεση της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής αιρετό συλλογικό όργανο.

Βασικά χαρακτηριστικά στη συγκρότηση της νέας δημοτικής επιτροπής, τα οποία συμβαδίζουν με την ισχυρή παρουσία της πλειοψηφούσας παράταξης στο δημοτικό συμβούλιο, είναι: η κατάργηση της πρόβλεψης των δύο οριζόμενων μελών από τον δήμαρχο, η κατάργηση της δυνατότητας των ανεξάρτητων δημοτικών συμβούλων να λογίζονται ως ενιαία παράταξη και να δικαιούνται έδρα στη δημοτική επιτροπή, και η προσαρμογή της θητείας της επιτροπής στην πενταετή, πλέον, διάρκεια της δημοτικής περιόδου, η απλούστευση της διαδικασίας εκλογής των μελών της δημοτικής επιτροπής.

Ειδικότερα, ο αριθμός των εκλεγομένων μελών από την παράταξη του δημάρχου και από το σύνολο των παρατάξεων της μειοψηφίας, καθορίζονται εκ του νόμου, χωρίς τον υπολογισμό εκλογικού μέτρου.

Τα υποψήφια μέλη της δημοτικής επιτροπής δεν εκλέγονται από το σύνολο του δημοτικού συμβουλίου αλλά από τα μέλη της αντίστοιχης παράταξης που τα πρότεινε. Οι 8 σύμβουλοι της παράταξης πλειοψηφίας ψηφίζουν μόνο τους υποψηφίους που προτείνει η παράταξη της πλειοψηφίας και αντίστοιχα οι σύμβουλοι του συνόλου των παρατάξεων της μειοψηφίας ψηφίζουν μόνο τους υποψηφίους που προτείνουν οι παρατάξεις της μειοψηφίας συνολικά σε ξεχωριστό ψηφοδέλτιο.

Τέλος, η διαδικασία εκλογής των μελών της δημοτικής επιτροπής ελέγχεται πλέον ως προς τη νομιμότητά της μόνο αυτεπαγγέλτως από το αρμόδιο εποπτικό όργανο.

Όσον αφορά τις αρμοδιότητες της δημοτικής επιτροπής ορίζεται ρητά, προς αποφυγή ερμηνευτικών δυσχερειών, ότι στη δημοτική επιτροπή περιέρχεται το σύνολο των αρμοδιοτήτων που, μέχρι τώρα, είχαν ανατεθεί, με οιαδήποτε υφιστάμενη διάταξη, στην εκτελεστική επιτροπή, στην οικονομική επιτροπή και στην επιτροπή ποιότητας ζωής.

Επιπλέον, προστίθενται στη δημοτική επιτροπή αρμοδιότητες επί διαχειριστικών ζητημάτων, προς αποσυμφόρηση του δημοτικού συμβουλίου και διευκόλυνση της ενασχόλησής του με ζητήματα μείζονος σημασίας για τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων αρμοδιότητάς του.

Οι νέες αρμοδιότητες που περιέρχονται στη δημοτική επιτροπή αφορούν και την υποβολή αιτημάτων πρόσληψης του πάσης φύσεως προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων των δικηγόρων και νομικών συμβούλων με σχέση έμμισθης εντολής και των συμβασιούχων μίσθωσης έργου, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, καθώς και για την αναγκαιότητα πρόσληψης του προσωπικού των άρθρων 206, 209, 211 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων και 36 του ν. 4765/2021 (Α’ 6), ➢ την τροποποίηση του φυσικού ή οικονομικού αντικειμένου συμβάσεων, σύμφωνα με την εφαρμοζόμενη σε κάθε περίπτωση νομοθεσία, και την έγκριση του πρωτοκόλλου παραλαβής με αιτιολογημένη απόφασή της, την έγκριση των όρων και τη σύναψη κάθε είδους προγραμματικών συμβάσεων και συμβάσεων του άρθρου 12 του ν. 4412, τη διαγραφή χρεών και την απαλλαγή από προσαυξήσεις μέχρι του ποσού των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ, κατά το άρθρο 174 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, ➢ την επιστροφή από τον δήμο αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, τη σύναψη χρηματοδοτικών μισθώσεων (leasing) μηχανολογικού εξοπλισμού και οχημάτων του δήμου, τις δωρεές εξοπλισμού, ειδών και οχημάτων σε άλλους δήμους ή κοινωφελείς οργανισμούς.

Ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας δημοτικής αρχής

 Με τη νέα διάταξη του άρθρου 7 του ν. 5056/2023 εισάγεται μια ειδική αλλά μη αποφασιστικού χαρακτήρα συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, με σκοπό τον έλεγχο των πεπραγμένων της δημοτικής αρχής. Το δημοτικό συμβούλιο συγκαλείται υποχρεωτικά κάθε δύο (2) μήνες, προκειμένου για γίνει συζήτηση για τα θέματα που θέτουν οι δημοτικοί σύμβουλοι αλλά και οι πρόεδροι των δημοτικών κοινοτήτων. 

Στην εν λόγω ειδική συνεδρίαση δεν λαμβάνεται κάποια απόφαση και επομένως δεν εφαρμόζονται διατάξεις σχετικές με την τήρηση των κανόνων της απαρτίας. Για τη συμμετοχή στη διμηνιαία ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας της δημοτικής αρχής προβλέπεται αποζημίωση των μελών του δημοτικού συμβουλίου, πλην αυτών που λαμβάνουν αντιμισθία, πέραν της αποζημίωσης που λαμβάνουν για τη συμμετοχή τους στις λοιπές συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου.