Το «στοίχημα» του υπουργείου Παιδείας για τη φιλαναγνωσία

Στην τελική ευθεία φαίνεται να μπαίνει η υλοποίηση της εξαγγελίας για την εισαγωγή ολόκληρων λογοτεχνικών έργων σε όλες τις τάξεις της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, έχει χαρακτηριστεί ως η μία από τις 11 αλλαγές που θα δουν μαθητές και εκπαιδευτικοί στα σχολεία κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά, κάνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα πρώτο βήμα προς το -εξαγγελθέν για το 2025- πολλαπλό βιβλίο.

Ήδη, από τον Ιούλιο του 2024, ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, είχε ανακοινώσει ότι τα βιβλία με τα ολοκληρωμένα λογοτεχνικά έργα στο μάθημα της Λογοτεχνίας θα ενταχθούν στο ωρολόγιο πρόγραμμα κατά το δεύτερο μισό της σχολική χρονιάς.

Πράγματι, πριν από λίγες ημέρες, το ΙΕΠ απηύθυνε πρόσκληση «υποβολής προσφοράς για την ανάθεση της προμήθειας του περιεχομένου δεκαεννέα ολόκληρων λογοτεχνικών βιβλίων», με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης μέχρι το τέλος του χρόνου. Παράλληλα, έγιναν γνωστά τα βιβλία που θα μοιραστούν ανά τάξη και τα οποία έχει εγκρίνει το ΙΕΠ.

Η λίστα των λογοτεχνικών βιβλίων για τα σχολικά έτη 2024/25 και 2025/26, όπως αναγράφονται στην πρόσκληση του ΙΕΠ, είναι η εξής:

Προσχολική βαθμίδα

Μύθοι Αισώπου

Παραμύθια - Επιλογή (Χανς Κρίστιαν 'Αντερσεν)

Παραμύθια - Επιλογή (Αδερφοί Γκριμ)

Δημοτικό

Α' τάξη: Ελληνική Μυθολογία

Β' τάξη: Ο μικρός πρίγκιπας (Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί)

Γ' τάξη: Παραμύθι χωρίς όνομα (Πηνελόπη Δέλτα)

Ε' τάξη: Μαύρη Καλλονή ('Αννα Σιούελ)

ΣΤ' τάξη: Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες (Ιούλιος Βερν)

Γυμνάσιο

Α' τάξη: Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς ('Αρθουρ Κόναν Ντόιλ)

Τα λόγια της πλώρης (Ανδρέας Καρκαβίτσας)

Β' τάξη: Το ημερολόγιο της 'Αννας Φρανκ ('Αννα Φρανκ)

Ο θάνατος του παλικαριού (Κωστής Παλαμάς)

Γ' τάξη: Ο Βάνκας και άλλα διηγήματα ('Αντον Τσέχωφ)

Λύκειο

Α' τάξη: Τα ρόδινα ακρογιάλια (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης)

Περηφάνια και προκατάληψη (Τζέιν Ώστιν)

Β' τάξη: Ιούλιος Καίσαρας (Ουίλιαμ Σαίξπιρ)

Η τιμή και το χρήμα (Κωνσταντίνος Θεοτόκης)

Γ' τάξη: Το αμάρτημα της μητρός μου (Γεώργιος Βιζυηνός)

1984 (Τζωρτζ Όργουελ)

Η επιλογή των κειμένων, σύμφωνε με το ΙΕΠ, βασίστηκε, «υιοθετώντας συγκεκριμένα επιστημονικά και παιδαγωγικά κριτήρια, αλλά και αξιοποιώντας τη βιωματική εμπλοκή των μαθητών/τριών, την ενεργοποίηση της φαντασίας και της κριτικής τους ικανότητας».

«Επιλέχτηκαν έργα, αντιπροσωπευτικά του γενικότερου λογοτεχνικού αλλά και του σχολικού λογοτεχνικού κανόνα, εμβληματικών λογοτεχνών, για τους οποίους υπάρχει ήδη πολύχρονη εμπειρία από τη διδακτική τους αξιοποίηση και ως εκ τούτου είναι ευρύτερα αποδεκτή η παιδαγωγική καταλληλότητα και η αισθητική τους αξία», αναφέρεται στην πρόσκληση του ΙΕΠ.

Ο υπουργός Παιδείας αναφερόμενος στα λογοτεχνικά αυτά έργα σε τηλεοπτική του εμφάνιση, ανέφερε ότι τα βιβλία αυτά είναι βιβλία χωρίς πνευματικά δικαιώματα, προκειμένου να γίνει δυνατή η διαχείριση τους γρήγορα, χωρίς πολλούς διαγωνισμούς και χαρακτήρισε την παραπάνω λίστα ως «ένα πρώτο βήμα», καθώς μέσα στις επόμενες χρονιές θα εμπλουτίζεται. Ο κ. Πιερρακάκης, άλλωστε, πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς είχε θέσει ως τελικό στόχο «με την καθιέρωση του πολλαπλού βιβλίου, να υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις εναλλακτικές σε κάθε τάξη, από τις οποίες κάθε εκπαιδευτικός μαζί με τους μαθητές θα επιλέγουν τα δύο που επιθυμούν».

Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Παιδείας, η αρχική λίστα της σχετικής υπουργικής απόφασης για τη φετινή και την επόμενη σχολική χρονιά συμπεριελάμβανε δύο επιπλέον βιβλία, ένα για την Δ' τάξη του δημοτικού και ένα για την Γ' τάξη του γυμνασίου, ωστόσο, δεν αναφέρονται στην πρόκληση του ΙΕΠ, σε αυτή την φάση τουλάχιστον.

Επίσης, σύμφωνα με τα όσα έχει αναφέρει ο κ. Πιερρακάκης, τα βιβλία αυτά θα ηχογραφηθούν, ώστε να είναι διαθέσιμα και ως audiobooks, «για να μπορούν τα παιδιά και να ακούν τα βιβλία στο σπίτι». Σύμφωνα με πηγές του ΑΠΕ-ΜΠΕ, που πρόσκεινται στην ηγεσία του υπουργείου, τα χέρια με καλλιτέχνες εγνωσμένου κύρους έχουν ήδη δοθεί, ωστόσο μένουν οι τυπικές υπογραφές, προκειμένου να ανακοινωθούν τα ονόματα όσων θα «ζωντανέψουν» με τη φωνή τους τα λογοτεχνικά κείμενα.

Το «στοίχημα» για την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, είναι να καταστεί η ανάγνωση των λογοτεχνικών κειμένων πιο ελκυστική, με στόχο τη διεύρυνση των οριζόντων των μαθητών.

«Κορυφαίοι Έλληνες και ξένοι συγγραφείς θα βοηθήσουν τα παιδιά να αγαπήσουν το βιβλίο και να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα και σκέψη», τονιζόταν στην ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας στην αρχή της σχολικής χρονιάς για τις 11 φετινές αλλαγές στην εκπαίδευση, ενώ ο ίδιος ο υπουργός εξέφρασε την πεποίθηση στην εν λόγω τηλεοπτική του εμφάνιση ότι «τα παιδιά πρέπει να πάρουν το βιβλίο στα χέρια τους».

«Με ένα έντυπο βιβλίο, οπτικοποιείται αυτό που θέλουμε να πετύχουμε: το να ξεκινάς και να τελειώνεις κάτι, το να μπορείς να συγκεντρώνεσαι σε κάτι, ειδικά σε μια εποχή που αρνητικές πτυχές της τεχνολογίας και δη των κινητών τηλεφώνων μειώνουν τη δυνατότητα συγκέντρωσης των παιδιών», είχε αναφέρει σε συνέντευξη τον περασμένο Ιούλιο ο κ. Πιερρακάκης.

Σε ανάλογο μήκος κύματος, από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, τονίζεται ότι «η ανάγνωση του λογοτεχνικού κειμένου τελικά αφυπνίζει και προσφέρει απόλαυση». «Απόλαυση που θα μπορεί το παιδί και σε μεγαλύτερη ηλικία να αναζητήσει, μιας και το λογοτεχνικό έργο θα εμπλουτίσει ή/και θα αποτελέσει μέρος της προσωπικής ή οικογενειακής βιβλιοθήκης του. Ταυτόχρονα, αποβαίνει ένα παιχνίδι ενεργοποίησης της φαντασίας, ανακάλυψης του εαυτού του στην αναμέτρηση με τον κόσμο τον οποίο ανιχνεύουν και «κατεργάζονται» οι δημιουργοί της τέχνης του λόγου και μέσα από αυτήν», καταλήγει.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ