ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Η ΛΗΣΤΕΙΑ ΣΤΗ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

Γράφει ο Νίκος Ταξ. Δαβανέλλος

Η ληστεία στη μετεπαναστατική Ελλάδα, και ιδιαίτερα η μορφή που πήρε στη Στερεά, συνδέεται άμεσα με την εδαφική  ρύθμιση του Ελληνικού ζητήματος και την οργάνωση του νεοσύστατου κράτους. Το πρόβλημα υπήρχε βέβαια και είχε απασχολήσει στο παρελθόν και την κυβέρνηση του Καποδίστρια. Πήρε όμως απειλητικές διαστάσεις μετά το 1833, και συγκεκριμένα μετά τη διάλυση των ατάκτων στρατευμάτων του Αγώνα από τους Βαυαρούς αντιβασιλείς το Μάρτιο του ιδίου χρόνου». (Γιάννης Κολιόπουλος-ΛΗΣΤΕΣ).
   Συμπλοκή με ληστές στην Αγία Μαρίνα κοντά στη Λαμία, 1836.
Η εικόνα αποδίδει συμπλοκή εφίππου βασιλικού στρατιωτικού αποσπάσματος με ληστές στην Αγία Μαρίνα, κοντά στη Λαμία. Οι ληστές φουστανελοφόροι με φλοκωτό επενδύτη, μάχονται παραδοσιακά, με καριοφίλια και γιαταγάνια οχυρωμένοι σε πρόχειρα ταμπούρια από λιθοσωρούς και θάμνους.
Η περιφέρεια της Λαμίας, παραμεθόριος από το 1833 έως το 1881, όμορη με την τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία, ήταν πρόσφορο έδαφος για τη δράση των ληστοσυμμοριών για τη διαφυγή των ληστών στο «τούρκικο» τους εξασφάλιζε από τη δίωξη.
Συνηθέστατες στην περιοχή οι επιθέσεις ληστών, προκάλεσαν το 1835, σύμφωνα με τον τύπο της εποχής, τη μετάθεση του γνωστού Σκώτου φιλέλληνα συνταγματάρχη Thomas Gordon, που είχε αναλάβει, ως αρχηγός των στρατιωτικών σωμάτων, την αποκατάσταση της έννομης τάξης στη Στερεά. Σχετικό δημοσίευμα γράφει: «… Κατά τα από Λαμίας γράμματα ο Κύριος Γόρδων εκινδύνευσε να συλληφθή από τους ληστάς, κατά το χωρίον Αγίαν Μαρίναν, όπου εάν δεν τον επρόφθανε βέβαια ο υποσυνταγματάρχης Γαρδικιώτης, όστις έτυχε να ευρίσκεται εις την Στυλίδα και αμέσως όπου ήκουσε τουφεκιαίς, έτρεξε προς βοήθειάν του, ήταν αδύνατο να γλυτώση. Εν τοσούτω οι λησταί εξεγύμνωσαν τον δυστυχή δημογέροντα, επήραν μίαν κόρην του αιχμάλωτον και ανεχώρησαν» Και αλλού αναφέρεται: «Άδεται, ότι ο Κύριος Γόρδων, αφού ως φαίνεται του επήραν και αυτούς τους ίππους του οι λησταί, μετατίθεται ήδη από την Στερεάν Ελλάδα εις την Πελοπόννησον, ως αρχηγός των εκεί όπλων, εις την θέσιν δε τούτου διωρίσθη ο Κύριος Πίζας, ο μέχρι τούδε Φρούραρχος Αθηνών…»
Αριθ. 697.
   Την Τετάρτην του Μηνός Αυγούτου, του χιλιοστού οκτακωσιοστού τριακοστού ογδόου έτους, ημέραν Παρασκευήν μετά Μεσημβρίαν, παρουσιασθέντες εις το Ειρηνοδικείον τούτο Λαμίας ο κύριος Γεώργιος Χατζή Βασιλείου, κάτοικος εις χωρίον Σμόκοβον των Αγράφων  της Οθωμανικής Επικρατείας, ωμολόγησεν ενώπιον εμού του εκπληρούντος τα Συμβολαιογραφικά Ειρηνοδίκου Λαμίας, επί παρουσία και των υποφαινομένων μαρτύρων, κυρίων Θεοδώρου Χατζηκώστα και Νικολάου Αλεξίου Μαρούλη κατοίκων ενταύθα, εμποροϊδιοκτητών γνωστόν μοι, ότι αποκαθιστά πληρεξούσιον αντιπρόσωπόν του τον κκύριον Δημητρούλην Ιατρού κάτοικον ενταύθα έμπορον, επί διαφοράς, την οποίαν έχει με τους Κοντομήτρον Σμοκοβίτην,  και Γιαννακάκην Γιαννιτζιώτην , και λοιπούς ΣΥΝΤΡΟΦΟΥΣ ΛΗΣΤΑΣ,διαμενόντων εις την Φυλακήν του Δικαστηρίου Λαμίας, οίτινες ΛΗΣΤΡΙΚΩΣ εγύμνωσαν όλην του την οικιακήν του κατάστασιν κατά την εβδόμην του παρελθόντος Απριλίου τρέχοντος έτους, ημέραν Πέμπτην προς το εσπέρας, ΑΙΧΜΑΛΩΤΗΣΑΝΤΕΣ και τον υιόν του Συμβαλλομένου ονόματι Δημήτριον, ως από δέκα Απριλίου 1838, ο κατά πιστοποιητικόν των προυχόντων επαρχίας, επικυρούμενον παρά του Επισκόπου Θαυμακού, και η βεβαίωσις του Κοτσάμπαση της Υψηλής Πόρτας Τζελιοδίζαρη διαβεβαιούν, ότι ήρπασαν από τον ειρημένον Γεώργιον Χατζή Βασιλείου υπέρ είκοσι χιλιάδων γροσίων Τούρκικων, οι ειρημένοι ΛΗΣΤΑΙ καθώς από τον κατάλογον ιδιαίτερον φαίνεται, ομού και τα οποία ανεγνωρίσθησαν εις το εν Λαμία Δικαστήριον δίδει προς τον αντπρόσωπόν του όλην την πληροξησιοδότητα να κάμνη συμβιβασμόν με αυτούς τους ληστάς,τυχούσης να τους ενάγη εις Δικαστήρια ενταύθα και να αντικαταστήση Δικηγόρον, ον εγκρίνει, υποσχόμενος να αναγνωρίση τας πράξεις του αντιπροσώπου του ως ιδίας του. Ταύτα εκθέσαντος…

         Ο εκπληρών τα Συμβολαιογραφικά Ειρηνοδίκης Λαμίας,
                        Βασίλης Δ. Περραιβός.

 ΓΑΚ, Νομού Φθιώτιδος.