Για ποιά Ευρώπη ψηφίζουμε; (Άρθρο του Χρήστου Αλεξανδρή)

Βρισκόμαστε μια ανάσα από τις κάλπες και το ενδιαφέρον των πολιτών για τις ευρωεκλογές παραμένει υποτονικό όπως διαπιστώνουν, εκλογολόγοι, αναλυτές και δημοσκόποι. Όλα δείχνουν ότι οι πολίτες ενδιαφέρονται περισσότερο για τις διακοπές του καλοκαιριού παρά για το τι θα ψηφίσουν και αν θα πάνε να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές. 

Ούτε το κυβερνητικό αφήγημα περί πολιτικής σταθερότητας, αλλά ουτε και το αφήγημα των κομμάτων της αντιπολίτευσης για ψήφο αποδοκιμασίας της κυβέρνησης κατάφεραν να ξυπνήσουν το ενδιαφέρον του εκλογικού σώματος, στο βαθμό τουλάχιστον που προσδοκούσαν οι ηγεσίες των κομμάτων. 

Ένα μήνα τώρα ξεδιπλώνονται επικοινωνιακές στρατηγικές των κομμάτων, οι υποψήφιοι ευρωβουλευτές περιοδεύουν σε όλη την Ελλάδα, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να κινητοποιήσουν μεγάλες μάζες πολιτών σαν κι αυτές που ζήσαμε πριν ένα χρόνο στις εθνικές εκλογές. Ήταν μια προεκλογική περίοδος που σημαδεύτηκε απο το φαινόμενο της ΤιΚ -Τοκμανίας και τη ρηχότητα του πολιτικού λόγου. Καμία συζήτηση δεν έγινε, κανένα σχέδιο δεν παρουσιάστηκε για τα μεγάλα ευρωπαϊκά ζητήματα.

Για την ευρωπαϊκή άμυνα, το μεταναστευτικό, την ενεργειακή κρίση, τα μεγάλα προβλήματα της αγροτικής παραγωγής, την αποβιομηχάνιση, την κλιματική κρίση, το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης των πολιτών, την στεγαστική κρίση. Για να είμαστε ειλικρινείς και ακριβείς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν αυτός που μίλησε αρκετά για την Ευρώπη, ενώ αντίθετα οι αρχηγοί των κομμάτων της αντιπολίτευσης προσπάθησαν να μετατρέψουν τις ευρωεκλογές σε δημοψήφισμα για την κυβέρνηση.

Το αν το πέτυχαν ή όχι θα μας το πουν τα αποτελέσματα των εκλογών την Κυριακή. Το σίγουρο πάντως είναι ότι σε αυτές τις ευρωεκλογές δεν πρόκειται να πέσει καμία κυβέρνηση. Υπάρχει όμως ο κίνδυνος να διαλυθεί η Ευρώπη, όπως φοβάται ο Εμμανουέλ Μακρόν ξορκίζοντας το φάντασμα της ακροδεξιάς ;

Στο σημείο αυτό θα μας επιτραπεί να καταθέσουμε κάποιες δικές μας σκέψεις.

Η σημερινή Ευρώπη δεν έχει καμία σχέση με την Ευρώπη της ασφάλειας και της ευημερίας που γνώρισαν οι πατεράδες μας στην μεταπολεμική περίοδο.

Η σημερινή Ευρώπη δεν έχει καμία σχέση με την Ευρώπη που γνωρίσαμε μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, με την Ευρώπη του ευρώ και της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Η σημερινή Ευρώπη δεν έχει καμία σχέση με την Ευρώπη της φιλελευθεροποίησης του εμπορίου και της ελεύθερης διακίνησης αγαθών, υπηρεσιών και προϊόντων. Ούτε φυσικά έχει καμία σχέση με την Ευρώπη που γνωρίζαμε πριν πέντε χρόνια στις ευρωεκλογές του 2019.

Είναι μια διαφορετική Ευρώπη και κανένας δεν γνωρίζει ποιά μορφή θα έχει μετά τις ευρωεκλογές και την τελική διαμόρφωση των πολιτικών συσχετισμών.
 

Η Ευρώπη που για δεκαετίες πρόσφερε στους λαούς της πρωτόγνωρα επίπεδα ασφάλειας, ειρήνης και ευημερίας χάνει την δυναμική της. Είναι μια Ευρώπη που φοβάται για το μέλλον της. Είναι μια Ευρώπη που ανησυχεί για την ραγδαία άνοδο της ακροδεξιάς και του λαϊκισμού όπως παρατηρούμε σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Σουηδία, που λειτουργούσαν ως πρότυπα δημοκρατίας οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας. Δεν είναι τυχαίο ότι φιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες βλέπουν σήμερα τα κόμματά τους να συρρικνώνονται με τους άλλοτε παραδοσιακούς ψηφοφόρους τους να τους έχουν γυρίσει την πλάτη και να εμφανίζονται θερμοί υποστηρικτές ακροδεξιών, λαϊκιστικών και ξενοφοβικών κομμάτων. Στην Ευρώπη των πολυκρίσεων και των μεγάλων απειλών, οι Ευρωπαϊκές ηγεσίες βλέπουν τα γεγονότα να τους ξεπερνούν και οι ίδιοι να βρίσκονται σε αδυναμία να επηρεάσουν τις εξελίξεις.

Σε αυτή τη συγκυρία οι πολίτες έχουν πολλούς λόγους να φοβούνται και να ανησυχούν για το μέλλον τους. Ανησυχούν για την επιστροφή του πολέμου ως μέσο διευθέτησης των διαφορών μεταξύ των κρατών. Ανησυχούν ότι θα συνεχίσουν να πληρώνουν ένα δυσβάστακτο κόστος από τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία.

Ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που απειλούν ζωές και περιουσίες. Ανησυχούν για την εκτόπιση των αγροτικών προϊόντων από τις εγχώριες και διεθνείς αγορές από προϊόντα τρίτων χωρών λόγω χαμηλού κόστους και ανύπαρκτων περιβαλλοντικών και υγειονομικών ελέγχων.

Ανησυχούν ότι θα υποχρεωθούν να δεχτούν νέα κύματα μεταναστών από τις συνεχιζόμενες πολεμικές συρράξεις και τους εμφύλιους στη Μέση Ανατολή.
Η Ευρώπη είναι το κοινό μας σπίτι και αυτό το σπίτι κινδυνεύει περισσότερο σήμερα από κάθε άλλη φάση της ιστορικής εξέλιξης.

Και όμως, σε αυτή τη συγκυρία, το ενδιαφέρον των πολιτών για τις ευρωπαϊκές εξελίξεις είναι σχεδόν ανύπαρκτο. Ίσως γιατί οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στους πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς της Ευρώπης.

Ίσως γιατί νιώθουν ότι αυτή η Ευρώπη για την οποία μας μιλάνε οι πολιτικοί και τα κόμματα δεν είναι η Ευρώπη των λαών, της συνοχής και της αλληλεγγύης που οραματίζονταν και επιθυμούσαν. Και όμως παρατηρώντας με μεγαλύτερη ψυχραιμία, λογική και χωρίς φανατισμό, τις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας εύκολα θα διαπιστώναμε ότι αυτή η Ευρώπη που απορρίπτουμε, είναι η Ευρώπη που κράτησε όρθιες τις κοινωνίες στην πανδημική, υγειονομική, ενεργειακή, μεταναστευτική, κλιματική και πολεμική κρίση της τελευταίας 5ετίας.

Γι’ αυτή την Ευρώπη ποτέ δεν μιλήσαμε στην προεκλογική περίοδο.

Γι’ αυτή την Ευρώπη αξίζει άραγε να ψηφίσουμε ;

Χρήστος Αλεξανδρής

Δημοσιογράφος