Μετρώντας τα δόντια ενός αλόγου

Γράφει ο Παναγιώτης Ιακωβής

Το σωτήριο Μεσαιωνικό έτος 1432, οι Μοναχοί ενός αξιοσέβαστου Μοναστηριού, βρέθηκαν να διαφωνούν επί εβδομάδες ολόκληρες σχετικά με τον αριθμό των δοντιών που έχει ένα άλογο.

Πλήθος βιβλίων επιστρατεύτηκαν από γνωστές Θεολογικές Αυθεντίες. Παρά ταύτα, η διαμάχη δεν οδηγούσε σε ένα συμπέρασμα, καθώς τα κείμενα έδιναν διαφορετικούς αριθμούς.

Την τρίτη εβδομάδα, ένας νεαρός Δόκιμος Μοναχός, πρότεινε απλώς να ... μετρήσουν τα δόντια ενός αλόγου.

Αναταραχή μεγάλη επικράτησε και οι Πρεσβύτεροι πέταξαν έξω από το Μοναστήρι τον νεαρό Δόκιμο, που τόλμησε να αμφισβητήσει τα πατερικά κείμενα.

Οριστικώς, λοιπόν, απεφάνθησαν ότι το ερώτημα θα παραμείνει άλυτο, όσο οι ... Αυθεντίες δεν έδιναν μια οριστική απάντηση.

Η ιστορία είναι τυπική της απέχθειας προς την εμπειρική γνώση που αναδύεται σε σκοτεινές εποχές, όπως και η δική μας.

Παρά ταύτα, θα ήταν χρήσιμο να σημειωθεί ότι τα άλογα άλλοτε σε άλλες ηλικίες έχουν διαφορετικό αριθμό δοντιών, άλλα έχουν κυνόδοντες και άλλα όχι, ενώ υπάρχουν διαφορές και ως προς το φύλο.

Επιπλέον, ορισμένες φορές έχουν τους "λυκόδοντες" που αμφισβητείται αν είναι όντως δόντια.

Έτσι, απαιτείται να ορίσουμε τι εννοούμε ως "δόντια" κι αν ο ορισμός π.χ είναι λειτουργικός ή μορφολογικός.

Η εμπειρική γνώση, λοιπόν, απαιτεί και σαφείς ορισμούς και επαρκείς διευκρινίσεις, ενώ φαίνεται ότι ο καθένας μας βλέπει και μετράει όχι με τα μάτια, αλλά με αυτά που έχει ως ήδη διαμορφωμένο κοσμοείδωλο.

Στο ίδιο άλογο, μπορεί να μετρήσουμε διαφορετικό αριθμό οδόντων, ανάλογα με το τί ορίζουμε ως "δόντι" και διαφορετικό αριθμό σε άλλοτε άλλη χρονική στιγμή.

Η εμπειρική μέτρηση, δεν είναι καθόλου "αντικειμενική" όπως ίσως νομίζουμε, αφού εξαρτάται από το πλαίσιο που γίνεται η μέτρηση.

Βλέπουμε με αυτά που έχουμε στο μυαλό μας και όχι με τα μάτια μας.