Μουσειο…λόγος : «Δέκα λόγοι για να επισκεφθείς ένα μουσείο»

Γράφει η Ηλιάνα Ζιώγα, 

Μουσειολόγος - Σύμβουλος Διαχείρισης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Το μουσείο ένας τόπος ξεχωριστός, ένας τόπος «γαλήνης και φαντασίας» όπου ο επισκέπτης μπορεί να δραπετεύσει από τη μονοτονία της καθημερινής ζωής, να ζήσει κάτι διαφορετικό, μοναδικό και έξω από τα συνηθισμένα.

Οι λόγοι που ωθούν το κοινό σε ένα μουσείο, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, μπορεί να είναι ψυχαγωγικοί, εκπαιδευτικοί ειδικοί, ψυχολογικοί. Σύμφωνα με έρευνες οι επισκέπτες των μουσείων θεωρούν ότι κατά την επίσκεψή τους μπορούν να βρουν και να ικανοποιήσουν και τα έξι κριτήρια, με τα οποία επιλέγει κάποιος να αξιοποιήσει τον ελεύθερο χρόνο του.

Σύμφωνα με την Ηood το 1981, η οποία προχώρησε σε μια λεπτομερή ανάλυση για την αξιοποιήσει του ελεύθερου χρόνου, αναφέρει ότι, το άτομο αναζητά στις δραστηριότητες του τα εξής:  

1. κοινωνική επαφή

2. να κάνει κάτι χρήσιμο

3. να νιώθει άνετα στο περιβάλλον που βρίσκεται

4. να έχει την πρόκληση για νέες εμπειρίες

5. να έχει τη δυνατότητα να μάθει κάτι και 6. να συμμετέχει ενεργά.

Σας παρουσιάζουμε τους δέκα λόγους για να επισκεφθείτε ένα μουσείο,

1.   Τα μουσεία σε κάνουν να νιώθεις καλά

Οι άνθρωποι είναι πιο ευτυχισμένοι όταν ξοδεύουν χρήματα σε εμπειρίες και όχι σε αγορές υλικών αγαθών.

Σύμφωνα με έρευνες, οι εμπειρίες δημιουργούν περισσότερη ευτυχία και το αίσθημα της δημιουργίας από τα υλικά αγαθά και παρέχουν θετικές προσωπικές ερμηνείες με την πάροδο του χρόνου.

Οι εμπειρίες, όπως η επίσκεψη σε ένα μουσείο, μπορούν να γίνουν ένα σημαντικό μέρος της ταυτότητας κάποιου και να συμβάλουν σε επιτυχημένες κοινωνικές σχέσεις με τρόπο που τα υλικά αντικείμενα δεν μπορούν.

 2. Τα μουσεία σε κάνουν ευφυέστερο

Στη σύγχρονη μουσειολογία, ένας από τους βασικούς ρόλους των μουσείων είναι η συμμετοχή και η εκπαίδευση της κοινότητας. Η εκθεσιακή πολιτική, το υλικό προς έκθεση και η επικοινωνία δημιουργούν έντονο ενδιαφέρον στους επισκέπτες για να μελετήσουν περαιτέρω μια χρονική περίοδο, ένα έκθεμα, να ανταλλάξουν απόψεις. Στις περισσότερες χώρες παρατηρείται μεταξύ των φορέων, συνεργασία σχολείων και πολιτιστικών ιδρυμάτων για την προετοιμασία των μαθητών του 21^ου αιώνα.

Τα σχολεία βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στα μουσεία για να εμπλουτίσουν βιωματικά το πρόγραμμα σπουδών τους. Οι αίθουσες των μουσείων γίνονται αίθουσες διδασκαλίας, όχι μόνο για τους μαθητές αλλά για όλες τις ομάδες κοινού μέσω εξειδικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Οι ιστορίες που αφηγούνται τα μουσεία εμπνέουν και εκπαιδεύουν τους επισκέπτες κάθε ηλικίας.

3. Τα μουσεία παρέχουν έναν βιωματικό τρόπο μάθησης

Τα μουσεία είναι παραδείγματα άτυπων περιβαλλόντων μάθησης, που σημαίνει ότι είναι αφιερωμένα κυρίως στην άτυπη εκπαίδευση, που αφορά τη δια βίου διαδικασία κατά την οποία τα άτομα αποκτούν στάσεις, αξίες, δεξιότητες και γνώσεις από την καθημερινή εμπειρία και τις εκπαιδευτικές επιρροές και πόρους στο περιβάλλον τους. Ακόμη και εκτός μουσείων, η άτυπη μάθηση παίζει καθοριστικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας.

Σύμφωνα με έρευνες, μια και μόνο επίσκεψη σε ένα μουσείο μπορεί να εκθέσει τους επισκέπτες σε εις βάθος πληροφορίες για ένα θέμα, και η φύση του μουσειακού περιβάλλοντος είναι μια τέτοια φύση όπου μπορείτε να αφιερώσετε όσο χρόνο θέλετε για να εξερευνήσετε τα εκθέματα.

4. Τα μουσεία ως χώροι κοινωνικών συναναστροφών

Τα μουσεία δεν είναι «αποθήκη αλλά ζωντανοί οργανισμοί», όπως αναφέρει και στο βιβλίο της η αγαπημένη Καθηγήτρια Μουσειολογίας  κα. Οικονόμου Μαρία, είναι πολύ περισσότερα από μια απλή έκθεση των αντικειμένων. Το μουσείο του 21^ου αι. «επιτρέπει» και παροτρύνει τη συνάντηση φίλων στους χώρους του, με σκοπό τη συζήτηση, την ανταλλαγή απόψεων και τη συμμετοχή τους σε εκδηλώσεις. Τα περισσότερα μουσεία στον κόσμο διοργανώνουν όλο και περισσότερο καλλιτεχνικές βιωματικές εκδηλώσεις, όπως παρουσιάσεις βιβλίων, μαθήματα εικαστικών, συναυλίες. ακόμη και φεστιβάλ.

5. Τα μουσεία εμπνέουν

Τα μουσεία ως χώροι άτυπης μάθησης υιοθετούν ένα πλαίσιο μάθησης, το οποίο έχει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα και διαφοροποιείται σε σχέση με τη μάθηση που πραγματοποιείται στο σχολείο, χώροι άθλησης ή συγκέντρωσης κλπ. Η μάθηση σε χώρους πολιτισμού με άλλα λόγια, περιγράφεται ως μία «διαλεκτική διαδικασία» ανάμεσα στην αφήγηση, την ιστορία που έχει δημιουργήσει το μουσείο, αφορά στην εκθεσιακή πολιτική, επιλογή- διάταξη εκθεμάτων, συλλογή και στην αφήγηση που κατασκευάζει ο επισκέπτης μέσα από την εμπειρία του.

Τα σύγχρονα μουσεία, τα τελευταία χρόνια έχουν υιοθετήσει τη χρήση της τεχνολογίας μέσω ψηφιακών παραγωγών επαυξημένης πραγματικότητας, οι οποίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο χώρο των μουσείων, προσδίδοντας νέες ευκαιρίες διαδραστικών εμπειριών στους επισκέπτες των μουσείων.

6. Τα μουσεία συμβάλλουν στην αλλαγή και την ανάπτυξη των κοινοτήτων

Τα μουσεία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της πολιτικής μιας πόλης.  Η προώθηση της εκπαίδευσης και η καλλιέργεια της συζήτησης που γίνεται σε μουσεία και πολιτιστικούς οργανισμούς σε όλη τη χώρα διαμορφώνει και ενισχύει τις κοινότητες  σηματοδοτώντας το μουσείο ως σημείο αναφοράς, τόπο συνάντησης, στο οποίο καλούνται μικροί και μεγάλοι να είναι ενεργά μέλη για την κοινωνία. Πρόσφατες έρευνες παρουσιάζουν τον θετικό αντίκτυπο της λειτουργίας μουσείων στις τοπικές και περιφερειακές οικονομίες.

Οι τοπικές οικονομίες προωθούνται μέσω των πολιτιστικών δραστηριοτήτων και αυτό αποτελεί σημαντική αλλαγή στην αντίληψη του κοινού.

7. Τα μουσεία είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να περάσετε χρόνο με φίλους και οικογένεια

Τα περισσότερα μουσεία παρέχουν εξειδικευμένα προγράμματα για μεμονωμένους επισκέπτες, σχολεία, οικογένειες κ.α. Ακόμη και αν δεν υπάρχουν εκπαιδευτικά προγράμματα, η επίσκεψη στο μουσείο με φίλους και με την οικογένεια είναι σίγουρα μια ξεχωριστή εμπειρία.

Μια μέρα στο μουσείο, μπορεί να μετατραπεί σε μια μέρα που θα περάσετε με αγαπημένα πρόσωπα, καθώς οι γονείς μπορούν να μεταμορφωθούν σε «ξεναγούς» και να ζήσετε μια κοινή μουσειακή εμπειρία μάθησης. Η αγάπη για τα μουσεία θα έρθει αναπόφευκτα μετά από παρόμοιες εμπειρίες.

8. Το μουσείο είναι ο συνεργάτης της τοπικής επιχειρηματικότητας και της τουριστικής προβολής

Η ύπαρξη και η λειτουργία του μουσείου σε μια περιοχή, έχει οφέλη τόσο σε επίπεδο μικρο-οικονομίας, όσο και σε επίπεδο μακρο-οικονομίας. Πρόσφατες έρευνες ενισχύουν την αντίληψη για τον θετικό αντίκτυπο των μουσείων στις τοπικές και περιφερειακές οικονομίες.

Για τη λειτουργία και διατήρηση του μουσείου υπάρχει συνεργασία πολλών διαφορετικών ειδικοτήτων που συνδράμουν στην πραγματοποίηση της αποστολής του.

Πλήθος επιχειρήσεων, όπως  υπηρεσίες εκτύπωσης, φύλαξης, προβολής, συντήρησης κ.α, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την τοπική και εθνική οικονομία. Επίσης, η δημιουργία δικτύου μουσειακών και πολιτιστικών οργανισμών, μπορούν να συμβάλλει στην αλλαγή της αντίληψης του κοινού και στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής μέσω των πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

9. Τα μουσεία χρειάζονται την υποστήριξή σας

Πολλά μουσεία είναι μη κερδοσκοπικές οντότητες με αποστολή να εκπαιδεύουν και να εμπνέουν το κοινό – και αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται την υποστήριξη επισκεπτών, μελών και δωρητών προκειμένου να συνεχίσουν να εκπληρώνουν αυτές τις αποστολές. Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι τα μουσεία είναι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί.

Η υποστήριξη ενός μουσείου μπορεί να πραγματοποιηθεί με πολλούς τρόπους μέσω επισκέψεων ή –ακόμα καλύτερα– μέσω της ιδιότητας μέλους ή της εθελοντικής υποστήριξης.

Η υποστήριξη από τα μέλη της κοινότητας έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα, και αυτό ακριβώς είναι που κάνει τη σχέση μουσείου- ατόμου δυναμική.

10. Υπάρχει ένα μουσείο κοντά σας!

Η Φθιώτιδα διαθέτει πλήθος μουσείων και πολιτιστικών οργανισμών που μπορείτε να επισκεφθείτε! Κάνοντας μια αναζήτηση στο διαδίκτυο, μπορείτε να βρείτε το μουσείο που βρίσκεται στην περιοχή σας.

Τα μουσεία της περιοχής μας είναι Κέντρο Ιστορικής Ενημέρωσης Θερμοπυλών, Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, Αρχαιολογικό Μουσείο Λαμίας, Λαογραφικό Μουσείο Λαμίας, Δημοτική Πινακοθήκη Λαμίας, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Οίτης, Βυζαντινό Μουσείο Φθιώτιδας, Μουσείο Ραδιοφώνου, Λαογραφικό Μουσείο Κωσταλεξίου, Λαογραφικό Μουσείο Ροδωνιάς, Μουσείο Σιδηροδρόμων.                                                                                                                                                                       

Η έρευνα μας για τα μουσεία της Φθιώτιδας συνεχίζεται, πατήστε στους παρακάτω ιστοτόπους ανάλογα με τη κατηγορία στην οποία ανήκετε κάτοικοι ή επισκέπτες.

Για τους κατοίκους της περιοχής:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc7duHurSzFw_6Inpb_ADFUQEtUR9QB...

Για τους επισκέπτες της περιοχής:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeUVuOfQ8TZDsgzu3VpzseKhuakcbhL...