To πράσινο στη Λαμία σε ύφεση: Μια σιωπηλή αλήθεια που μάθαμε να προσπερνάμε

Γράφει ο Γιώργος Γαληρόπουλος,
φοιτητής του τμήματος
Μηχανικών Περιβάλλοντος, Δ.Π.Θ.

Στη Λαμία, όπως σε κάθε επαρχιακή πόλη, το περιβάλλον είναι η καθημερινότητά μας-το πάρκο, η αυλή, το βουνό που βλέπουμε από το παράθυρο. Πόσες φορές περνάμε δίπλα από το κάστρο της Λαμίας ή κάτω από τη σκιά του Καλλίδρομου και της Οίτης χωρίς να σκεφτούμε ότι αυτό το τοπίο είναι κομμάτι του μέλλοντος μας; Και για αυτό ακριβώς μας αφορά περισσότερο από όσο νομίζουμε. Το περιβάλλον δεν είναι μακριά. Είναι ο τόπος μας και χρειάζεται τη φροντίδα μας. 

Περπατώντας στο κέντρο της Λαμίας, όλο και πιο συχνά αντικρίζουμε δέντρα που κόπηκαν, παρτέρια εγκαταλελειμμένα ή πλατείες που «τσιμεντοποιούνται» σιωπηλά. Το πράσινο που κάποτε ήταν πηγή δροσιάς και ζωής, μειώνεται σταθερά και χωρίς μεγάλη φασαρία.

Πολλοί θεωρούν το πράσινο στις πόλεις απλώς «διακοσμητικό». Στην πραγματικότητα όμως, αποτελεί έναν απαραίτητο σύμμαχο για την υγεία, την καθημερινότητα και την βιωσιμότητα της πόλης.

• Τα δέντρα, για παράδειγμα, μειώνουν τη θερμοκρασία, δημιουργώντας «θόλους» δροσιάς – σημαντικό για ηλικιωμένους, παιδιά και ευάλωτους πολίτες.

• Φιλτράρουν τον αέρα από αιωρούμενα σωματίδια, ρύπους και σκόνη.

• Συμβάλλουν στην ηχομόνωση και τη μείωση της ηχορύπανσης.

• Αναβαθμίζουν ψυχολογικά τον χώρο – άνθρωποι που βλέπουν πράσινο βιώνουν λιγότερο στρες και περισσότερο αίσθημα κοινότητας.

• Το πράσινο αυξάνει ακόμα και την τοπική οικονομική αξία (περιουσίες, τουρισμός, προσβασιμότητα).

Στην πράξη, η Λαμία έχει αρχίσει να χάνει σταθερά το πράσινο της, όχι απαραίτητα επειδή «κάποιος το αφαιρεί», αλλά γιατί δεν το προστατεύει.

• Στο κέντρο υπάρχουν δέντρα που κόπηκαν λόγω ριζών ή έργων και δεν αντικαταστάθηκαν ποτέ.

• Πολλά παρτέρια είναι ξερά και αφρόντιστα, με σπασμένα κράσπεδα και σκουπίδια,

• Σε νέες αναπλάσεις π.χ. πλατείες ή δρόμους παρατηρείται υπερβολική χρήση τσιμέντου και πολύ μικρή φύτευση.

• Σχολικά συγκροτήματα ή παιδικές χαρές χωρίς ίχνος σκιάς, γεγονός που αυξάνει τη θερμική καταπόνηση.

• Γειτονιές όπως η Νέα Άμπλιανη , η Ανθήλη, ακόμα και τμήματα του κέντρου, στερούνται πραγματικών «πράσινων πνευμόνων».

Το φαινόμενο δεν είναι πάντα αποτέλεσμα κακής πρόθεσης, αλλά κυρίως έλλειψης στρατηγικής, χρημάτων και προτεραιοτήτων.

• Οι υπηρεσίες πρασίνου των Δήμων έχουν ελλιπές προσωπικό, παλιό εξοπλισμό και περιορισμένο προϋπολογισμό.

• Πολλά δημόσια έργα γίνονται χωρίς περιβαλλοντικό σχεδιασμό ή φύτευση, καθώς το τσιμέντο θεωρείται ευκολότερη λύση.

• Οι πολίτες σε αρκετές περιπτώσεις δεν διαμαρτύρονται ή δεν ενδιαφέρονται για το πράσινο, γιατί δεν το θεωρούν προτεραιότητα.

• Η ελλιπής εκπαίδευση και ενημέρωση οδηγεί σε κακή φροντίδα και επιλογές φυτών που δεν αντέχουν το κλίμα ή τις συνθήκες.

Το πράσινο δεν είναι αποκλειστική ευθύνη του Δήμου. Είναι και υπόθεση της τοπικής κοινωνίας, των πολιτών, των σχολείων και των ίδιων των κατοίκων.

• Πιέζουμε με συγκεκριμένα αιτήματα προς τον Δήμο, όχι απλώς «πιο πράσινο».

• Προτείνουμε έξυπνες και φθηνές λύσεις: κάθετη φύτευση, αστικές γλάστρες, μικρούς θύλακες πρασίνου.

• Ενημερώνουμε και ευαισθητοποιούμε φίλους, γείτονες, σχολεία. Πρέπει να βλέπουμε το πράσινο ως δικό μας χώρο, όχι μόνο «του δήμου».

Το πράσινο δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη. Μία πόλη χωρίς πράσινο δεν είναι ούτε βιώσιμη, ούτε ανθρώπινη. Η Λαμία, μετά και από τη σύναψη συνεργασίας με την εταιρεία-κολοσσό Deloitte, έχει το δυναμικό να γίνει παράδειγμα αστικής αναγέννησης, αν υπάρξει  φωνή και συνεργασία. Αν αρχίσουμε να ενδιαφερόμαστε εμείς, τότε και οι θεσμοί θα ακολουθήσουν. Το πράσινο δεν είναι «κάτι που ζητάμε». Είναι κάτι που διεκδικούμε.