Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, Rumen Radev στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών

Χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, Rumen Radev κατά την τελετή έναρξης του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών

«Φέτος γιορτάζουμε τη δέκατη επέτειο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. ένα από τα, πιο πολύτιμα διεθνή φόρουμ, όπου βασικοί ενδιαφερόμενοι συναντώνται σε αυτό το θαυμάσιο ιστορικό μέρος, εμπνευσμένοι από την πλούσια ιστορία του τόπου, για να μοιραστούν ιδέες για το μέλλον.

Θα ξεκινήσω συγχαίροντας τον αγαπητό μου συνάδελφο, Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Τασούλα, για την βαθιά επισκόπηση της πολύπλοκης ιστορίας της περιοχής μας.
Εδώ στα Βαλκάνια, κάθε χώρα έχει τη δική της αντίληψη για την ιστορία.

Και αυτό μου θυμίζει μια διάσημη σκέψη του Δανού φιλοσόφου Κίρκεγκωρ: ”Μπορείς να κατανοήσεις τη ζωή μόνο κοιτάζοντας προς τα πίσω, αλλά μπορείς να ζήσεις τη ζωή σου μόνο κοιτάζοντας προς τα εμπρός”. 

Θα έλεγα ότι, κατά τη γνώμη μου, τα πιο σημαντικά μαθήματα από την κοινή μας ιστορία, μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας είναι ότι, μετά από αιώνες αντιπαλοτήτων και αντιφάσεων, τελικά συνειδητοποιήσαμε ότι η συνεργασία είναι μια πολύ καλύτερη επιλογή από τους πολέμους.

Σήμερα, η Ελλάδα και η Βουλγαρία είναι στρατηγικοί εταίροι, χτίζοντας έναν ισχυρό άξονα σταθερότητας και ασφάλειας, προσφέροντας έτσι, πολύ καλύτερες ευκαιρίες και προοπτικές για ολόκληρη την περιοχή.

Αυτή είναι η ένατη χρονιά μου ως Πρόεδρος και θα έλεγα ότι ποτέ δεν ήταν πιο δύσκολο να μιλήσω για το μέλλον.

Επιπλέον, όταν το θέμα είναι η ασφάλεια, υπάρχει πάντα μια βαθιά αμφιλεγόμενη εικόνα μέσα μου, μεταξύ του πρώην διοικητή της Βουλγαρικής Πολεμικής Αεροπορίας, του πρώην αποφοίτου του Αεροπορικού Κολεγίου των Ηνωμένων Πολιτειών και του πολιτικού. Γιατί;

Επειδή, η δυναμική στις γεωπολιτικές διαδικασίες έχει αποκτήσει μια πρωτοφανή ταχύτητα.

Η αρχιτεκτονική ασφάλειας καταρρέει.

Μακροχρόνια εδραιωμένα επιχειρηματικά μοντέλα καταρρέουν.

Οι νέοι σαρωτικοί δασμοί ήδη κλονίζουν τις αγορές και η στασιμότητα έχει εδραιωθεί σε κορυφαίες ευρωπαϊκές οικονομίες.
Ποια θα πρέπει να είναι η απάντηση της ΕΕ, το επίπεδο των φιλοδοξιών μας και η στρατηγική της ΕΕ σε αυτή την φαινομενικά χαοτική νέα παγκόσμια τάξη;

Θα ήθελα να επισημάνω μερικές λέξεις-κλειδιά που αντικατοπτρίζουν την ικανότητα της ΕΕ να αντιμετωπίσει τις σημερινές προκλήσεις, να αναδειχθεί ισχυρότερη αύριο και να ενισχύσει τον ρόλο της στην παγκόσμια σκηνή: ασφάλεια, στρατηγική αυτονομία, ανταγωνιστικότητα, κεφαλαιαγορά, καινοτομίες και τεχνητή νοημοσύνη, ενέργεια και, πάνω απ' όλα, ενότητα.

Ωστόσο, για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του αύριο, πρέπει πρώτα να μάθουμε τα μαθήματα του παρελθόντος μας.
Διαφορετικά, οι προσπάθειές μας, τα χρήματα και ο χρόνος μας, δύσκολα θα αποδώσουν καρπούς.

Πρέπει να βρούμε δύναμη και θάρρος για να απαντήσουμε ειλικρινά σε δύσκολες ερωτήσεις.

Γιατί επιτρέψαμε στον εαυτό μας να χάσουμε τη μάχη για τις καινοτομίες και τις τεχνολογίες με άλλες παγκόσμιες δυνάμεις;

Γιατί επιτρέψαμε την ενεργειακή κρίση και γιατί επιτρέψαμε, το φυσικό αέριο και η ενέργεια στις ΗΠΑ και στην Κίνα, να είναι αρκετές φορές φθηνότερα από ό,τι στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Γιατί είναι δύσκολο, αδύνατο ακόμη, για την ΕΕ να λάβει γρήγορες αποφάσεις;

Θα μπορούσαμε να έχουμε αποτρέψει τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Γιατί η Ρωσία συνεχίζει να παράγει τέσσερις φορές περισσότερα πυρομαχικά, όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, παρά την κρίσιμη οικονομική υπεροχή της συλλογικής Δύσης;

Γιατί, παρά την κολοσσιαία οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία, τα αποτελέσματα στο πεδίο της μάχης απέχουν πολύ από αυτά που είχαν αρχικά σχεδιαστεί και αναμένονταν;

Ποιο είναι το επίπεδο και η αποτελεσματικότητα της συνεργασίας και των σχέσεών μας με τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου, που συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικούς ενεργειακούς πόρους, καθιστώντας τις κυρώσεις άκυρες;

Θα επιτρέψουμε στη Ρωσία και στις ΗΠΑ να διαπραγματευτούν για την ειρήνη στην Ευρώπη χωρίς την Ευρώπη;

Όποιες και αν είναι οι απαντήσεις, η Ε.Ε. χρειάζεται στρατιωτική δύναμη και μια απλοποιημένη διαδικασία λήψης αποφάσεων στον όλο και πιο αμφισβητούμενο κόσμο μας.

Ωστόσο, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι απλώς η προμήθεια όπλων, δεν οδηγεί απαραίτητα σε αμυντικές ικανότητες.

Και θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί εδώ, γιατί πιστεύω ότι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας, για να γίνει η Ευρώπη πολύ ισχυρότερη στις αμυντικές της ικανότητες, είναι να ξεπεράσουμε την κατακερματισμένη ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και να πείσουμε τους Ευρωπαίους πολίτες ότι η ασφάλεια κοστίζει και αξίζει να πληρωθεί.

Η απόκτηση στρατηγικής αυτονομίας και του απαραίτητου επιπέδου κοινής ευρωπαϊκής άμυνας θα απαιτήσει πολλά χρήματα και προσπάθειες.

Πρώτα απ' όλα, πρέπει να έχουμε ένα σαφές πολιτικό όραμα και μια κοινή αμυντική στρατηγική.

Είναι προφανές ότι η ασφάλειά μας θα συνεχίσει να εξαρτάται από τις διατλαντικές σχέσεις, οι οποίες πρέπει να διατηρηθούν και να αναπτυχθούν περαιτέρω.

Κοινό μας καθήκον, σήμερα, είναι να σταματήσουμε την αιματοχυσία στην Ουκρανία και να ανοίξουμε τον δρόμο για μια βιώσιμη ειρήνη, αξιοποιώντας επιτέλους τη δύναμη της διπλωματίας και μην χάνοντας περισσότερο, ιστορικό χρόνο.

Το αποτέλεσμα των προσπαθειών μας θα καθορίσει όχι μόνο τη μελλοντική αρχιτεκτονική ασφάλειας, αλλά και την οικονομική μας ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα.

Μακροπρόθεσμα, η ασφάλειά μας θα γίνει όλο και πιο εξαρτημένη από την οικονομική μας δύναμη, βασισμένη σε μια κοινή ασφάλεια, βασισμένη σε μια κοινή βιομηχανική και χρηματοπιστωτική πολιτική σε μια πολύ ισχυρή ευρωπαϊκή κεφαλαιαγορά. Γιατί κεφαλαιαγορά; Θυμάμαι ότι στην COP29 στο Μπακού, τον περασμένο Νοέμβριο, είχα μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με την Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, τη Διευθύνουσα Σύμβουλο του ΔΝΤ για τις διαφορές μεταξύ της οικονομικής δυναμικής των ΗΠΑ και της Ε.Ε., η οποία είναι Βουλγάρα. 

Κατά τη γνώμη της, η ευρωπαϊκή κεφαλαιαγορά είναι μικρή, εύθραυστη και κατακερματισμένη. Και τα χρήματά μας συγκεντρώνονται κυρίως στις τράπεζες, όπου είναι ασφαλή μεν, αλλά τεμπελιάζουν. Ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι χρηματοοικονομικοί πόροι συγκεντρώνονται κυρίως σε ισχυρές κεφαλαιαγορές, με αυξημένο ρίσκο, μεν, αλλά με δυναμισμό και εμπιστοσύνη στο εύρος της τεχνολογικής καινοτομίας, εντός αυτής της διαδικασίας. Πρέπει λοιπόν να πάρουμε ένα ισχυρό μάθημα από αυτό.

Ένας άλλος πυλώνας που συμβάλλει στη στρατηγική μας αυτονομία, είναι η ενεργειακή ασφάλεια και η διαφοροποίηση. Τόσο η Βουλγαρία όσο και η Ελλάδα συνεχίζουν να αποτελούν ένα ισχυρό παράδειγμα πολύ επιτυχημένης στρατηγικής συνεργασίας σε αυτούς τους πολύ σημαντικούς τομείς. 

Ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου, τον οποίο ξεκινήσαμε το 2022, ο πλωτός τερματικός σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη, όπου είμαστε μέτοχοι κατά 20% η Βουλγαρία, το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Νέας Σάντας και Μαρίτσας, ο κάθετος διάδρομος φυσικού αερίου. Στην πραγματικότητα, την περασμένη εβδομάδα ξεκινήσαμε τις κατασκευαστικές εργασίες στην επικράτειά μας. Όλα αυτά τα έργα συμβάλλουν στην ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση, όχι μόνο στις δύο χώρες μας, αλλά και στους συμμάχους και εταίρους μας, όπως η Ρουμανία, η Μολδαβία, η Ουκρανία, η Ουγγαρία, η Σερβία, η Αυστρία, η Σλοβακία και άλλες χώρες.

Ο πολυμορφικός διάδρομος μεταφορών C2C, ο αγωγός πετρελαίου μεταξύ Αλεξανδρούπολης και Μπουργκάς, θα συμβάλουν περαιτέρω, στη στρατηγική μας συνεργασία. Υπάρχουν ωστόσο, πολλοί άλλοι νέοι τομείς στους οποίους μπορούμε να συνεργαστούμε με επιτυχία, με την αξιοποίηση των μελλοντικών τεχνολογιών, όπως η παραγωγή και αποθήκευση ανανεώσιμης ενέργειας. Υπάρχει άφθονος ήλιος, όχι σήμερα, (sic) στην Ελλάδα, και τεράστια, ψηλά ορεινά φράγματα νερού στη Βουλγαρία, εξαιρετικά κατάλληλα για αντλησιοταμιευτικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας, οι οποίοι μπορούν να φιλοξενήσουν και να αποθηκεύσουν τεράστιες ποσότητες πράσινης ενέργειας. Προερχόμενη όχι μόνο από την Ελλάδα, όπου μερικά θαρραλέα έργα μεταφοράς πράσινης ενέργειας, μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων της Μεσογείου από τη Βόρεια Αφρική και την Ασία. Αυτά είναι πολύ θαρραλέα και είμαι σίγουρος, στρατηγικά έργα, για το μέλλον.

Άλλοι τομείς του μέλλοντος είναι τα εργοστάσια παραγωγής τεχνητής νοημοσύνης και οι βάσεις δεδομένων. Η Ελλάδα έχει σοβαρή εμπειρία στην ανάπτυξη βάσεων δεδομένων. Εμείς στη Βουλγαρία, έχουμε έναν πολύ ισχυρό τομέα πληροφορικής. Έναν πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας, που παρέχει σταθερό, αξιόπιστο ηλεκτρισμό. Όσον αφορά στην Τεχνητή Νοημοσύνη και οι δύο χώρες μας επιλέχθηκαν από την EuroHPC για κέντρα ανάπτυξης τεχνητής νοημοσύνης, στην Ανατολική Ευρώπη. Έχουμε λοιπόν όλες τις προϋποθέσεις για να συνεργαστούμε εξαιρετικά επιτυχημένα και αποτελεσματικά.

Πιστεύω ότι η ισχυρή μας συνεργασία και η δέσμευση για τη συνοχή και την ασφάλεια στην Ε.Ε., αποδεικνύουν ότι η περιοχή μας είναι ένα αξιόπιστο εξωτερικό σύνορο της Ε.Ε., αλλά όχι μια περιφέρεια της Ένωσης. Και είμαι σίγουρος ότι οι δύο χώρες μας θα συνεχίσουν να ενσωματώνονται βαθύτερα στην Ε.Ε.. Θα ήθελα να αξιοποιήσω αυτή την ευκαιρία για να εκφράσω τη βαθιά μου ευγνωμοσύνη στους Έλληνες φίλους μας για την ισχυρή υποστήριξη τους, στην ένταξή μας στη ζώνη Σένγκεν. Τέλος, ξεκινώντας από την 1η Ιανουαρίου φέτος, οι άνθρωποί μας μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα και αυτό θα ενισχύσει περαιτέρω την αλληλεπίδρασή μας σε πολλούς, πολλούς τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όχι μόνο στον τουρισμό.

Τέλος, μερικές λέξεις για τη Βουλγαρία. Στην συνεισφορά μας στο ΝΑΤΟ, στις ικανότητες αποτροπής και άμυνας και στην ασφάλεια της Ε.Ε., η Βουλγαρία έχει ξεκινήσει ένα ισχυρό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού. Την περασμένη εβδομάδα παραλάβαμε το πρώτο μας αεροσκάφος από τη νέα μοίρα F-16 Black 70. Μαζί με την Lürssen, κατασκευάζουμε στη Βουλγαρία υπερσύγχρονα πολεμικά πλοία για το ναυτικό μας. Μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, θα παραλάβουμε τα πρώτα τεθωρακισμένα οχήματα Stryker για τον στρατό μας. Η βουλγαρική αμυντική βιομηχανία είναι γνωστή και εκτιμάται παγκοσμίως. 

Ορισμένα νέα επενδυτικά έργα βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ οι υπάρχουσες ικανότητες εκσυγχρονίζονται. Τον περασμένο χρόνο είχαμε τον CEO της Rheinmetall, Armin Papperger, μετά από δική μου πρόσκλησή, στη Βουλγαρία, σε αυτό το πλαίσιο. 

Και ευτυχώς, σύμφωνα με τις νέες ευρωπαϊκές προτεραιότητες, καταφέραμε όλα αυτά τα χρόνια να διατηρήσουμε τις, θα έλεγα, πλούσιες παραδόσεις μας σε πρώτες ύλες και βαριά βιομηχανία.

Είμαστε έκτοι στην Ευρώπη, στην εξόρυξη και επεξεργασία μη σιδηρούχων μετάλλων, όπως ο χαλκός και ο μόλυβδος. Φυσικά, καταφέραμε επίσης να αναπτύξουμε ανταγωνιστικούς τομείς της οικονομίας μας, όπως ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας, της ρομποτικής, της μηχανοτρονικής, της πληροφορικής και του Διαστήματος. Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι μια βουλγαρική διαστημική εταιρεία τα τελευταία χρόνια, έχει παράξει και εκτοξεύσει micro και mini δορυφόρους, τρεις φορές περισσοτέρους, από ότι όλες οι βαλκανικές χώρες μαζί.

Συμπερασματικά, είμαι σίγουρος, ότι η ενωμένη Ευρώπη θα ξεπεράσει τις τρέχουσες προκλήσεις, θα αναδειχθεί ισχυρότερη αύριο και θα αυξήσει την επιρροή της στον ταραχώδη κόσμο μας, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεχίσει να αντιλαμβάνεται τη σημασία και το «βάθος» των απειλών, να ορθώνει το ανάστημα της, στο ύψος των περιστάσεων και βεβαίως, να δημιουργεί κοινές στρατηγικές δράσης ώστε να τα καταφέρει και να επιτύχει στο μέλλον. Κάθε χώρα-μέλος, θα πρέπει να προσφέρει το δικό της μερίδιο σε αυτή την κατεύθυνση. 

Η Βουλγαρία είναι και θα είναι πάντα, μέρος της Ευρώπης, καθώς κατά τη διάρκεια της ιστορίας της, η χώρα μας, έχει συνεισφέρει ουσιαστικά, στον Ευρωπαϊκό πολιτισμό κάτι που θα συνεχίσουμε να κάνουμε, αναλαμβάνοντας το μερίδιο που μας αναλογεί.»

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ