Επί ξυρού ακμής – Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις «Συμπληγάδες» της Γάζας, της Ουκρανίας και του Τραμπ

Εν μέσω της 80ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη, οι προκλήσεις και τα ερωτήματα για την επόμενη ημέρα του διεθνούς οργανισμού πληθαίνουν

Όταν ο ΟΗΕ ιδρύθηκε στις στάχτες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ανέλαβε ως βασική αποστολή τη «διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας».

Στα 80 χρόνια που μεσολάβησαν έκτοτε και ίσως ποτέ άλλοτε όσο τώρα, αυτή η υπόσχεση δείχνει να διαψεύδεται, στο φόντο ενός κατακερματισμένου κόσμου.

Οι άμαχοι Παλαιστίνιοι στην αιματοβαμμένη Γάζα υφίστανται λιμό, μαζικό εκτοπισμό και συνεχή βομβαρδισμό σε ένα εφιαλτικό σκηνικό θανάτου, ως συλλογική τιμωρία για την ειδεχθή επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023.

Στην Ουκρανία μαίνεται ο πιο καταστροφικός πόλεμος στην Ευρώπη από το 1945, με ορατό τον κίνδυνο διάχυσης.

Στο Σουδάν, ο διετής εμφύλιος έχει προκαλέσει μια από τις χειρότερες ανθρωπιστικές καταστροφές στον 21ο αιώνα.

Στον δε Ειρηνικό κλιμακώνεται η αντιπαλότητα ΗΠΑ-Κίνας.

Στο ερώτημα εάν ο ΟΗΕ μπορεί πλέον να αντεπεξέλθει αποτελεσματικά στο ρόλο του, ο Γενικός Γραμματέας του, Αντόνιο Γκουτέρες, απαντά ότι ο κόσμος σίγουρα δεν θα ήταν καλύτερος χωρίς τα Ηνωμένα Έθνη.

Όμως σε έναν κόσμο που αλλάζει με ταχείς ρυθμούς, σε αταξία, ο διεθνής οργανισμός βρίσκεται αντιμέτωπος με κλιμακούμενες προκλήσεις, μειωμένο προϋπολογισμό, ανάγκη μεταρρύθμισης -εν μέσω παράλυσης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ από τα βέτο των πέντε μόνιμων μελών, τους νικητές του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου- και, τώρα, με την απροκάλυπτη εχθρότητα του 47ου προέδρου των ΗΠΑ.

Έχοντας ήδη δεχθεί πλήγματα αξιοπιστίας από την ατιμωρητί αγνόηση ψηφισμάτων του Σ.Α. από κράτη-μέλη, όπως το Ισραήλ για τα παλαιστινιακά εδάφη και η Τουρκία για την Κύπρο, η επιρροή και η αποτελεσματικότητα του ΟΗΕ δοκιμάζονται τώρα με το κύμα επίσημων αναγνωρίσεων του κράτους της Παλαιστίνης.

Παρά το γεγονός ότι πλέον έχει γίνει από περίπου το 80% των 193 κρατών-μελών, η Παλαιστίνη παραμένει στον «προθάλαμο» του ΟΗΕ, με καθεστώς «κράτους-παρατηρητή» και χωρίς δικαίωμα ψήφου, καθώς η πλήρης ένταξή της «σκοντάφτει» στο βέτο του ισχυρού συμμάχου του Ισραήλ: των ΗΠΑ.

Στη δεύτερη θητεία του, είναι συνεχής και εμφανής η προσπάθεια του Αμερικανού προέδρου Τραμπ να υποβαθμίσει τον ΟΗΕ, όπως έκανε και στην ομιλία του στην 80η Γενική Συνέλευση, την Τρίτη (REUTERS/Al Drago)

Στη «μέγγενη» του Τραμπ

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη είναι το μόνο μέρος όπου συγκεντρώνονται όλα τα κράτη του κόσμου και όπου όλοι, ισχυροί και αδύναμοι, έχουν βήμα να ακουστούν.

Όμως ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, δεν μπόρεσε να δώσει δια ζώσης το παρών στην τρέχουσα Εβδομάδα Υψηλού Επιπέδου, επειδή η κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ αρνήθηκε να του χορηγήσει βίζα, όπως και σε δεκάδες άλλους Παλαιστίνιους αξιωματούχους.

Το πρόσφατο ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης να δοθεί στον 89χρονο Αμπάς η δυνατότητα βιντεοκλήσεων από τη Ραμάλα για παρέμβαση στην κομβική «Διεθνή Διάσκεψη για τη Λύση των Δύο Κρατών» της Δευτέρας και για την ομιλία του την Πέμπτη, δεν αναιρεί την ωμή αμερικανική παρέμβαση στη λειτουργία του διεθνούς οργανισμού, για τον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ δεν κρύβει πια την περιφρόνησή του.

Πολέμιος της πολυμέρειας με τον MAGA αναθεωρητισμό του, έχει αποσύρει τις ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, την UNESCO, τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα (δεύτερη φορά) και γυρνά την πλάτη στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, που συμφωνήθηκαν από τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ προ δεκαετίας.

Επιβάλει εν τω μεταξύ οικονομικό «στραγγαλισμό» στα Ηνωμένα Έθνη.

Οι ΗΠΑ οφείλουν περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια δολάρια σε συνεισφορές.

Αν και δεν είναι ο μοναδικός οφειλέτης, είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του ΟΗΕ και τώρα, επί της δεύτερης προεδρίας Τραμπ, βυθίζουν τον διεθνή οργανισμό σε σοβαρή οικονομική κρίση.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η Ουάσιγκτον εξετάζει -σύμφωνα με πηγές του πρακτορείου Reuters- την επιβολή κυρώσεων κατά ολόκληρου του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ακόμη και εντός της εβδομάδας, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την καθημερινή λειτουργία του.

Έχει ήδη επιβάλει κυρώσεις κατά αξιωματούχων του για την έκδοση εντάλματος σύλληψης κατά του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη Γάζα.

Κόντρα στον επετειακό χαρακτήρα της, η φετινή 80η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αντανακλά τις τεράστιες προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωπα τα Ηνωμένα Έθνη (REUTERS/Shannon Stapleton)

Σε αχαρτογράφητα νερά

Καθώς οι ΗΠΑ υποχωρούν στον MAGA απομονωτισμό τους, επιδιώκοντας να διαλύσουν τον ιστό της πολυμερούς συνεργασίας, άλλες δυνάμεις δείχνουν πρόθυμες να αναπληρώσουν το κενό τους.

Ενόσω ο πρόεδρος Τραμπ «ψαλιδίζει» την αμερικανική χρηματοδότηση στον ΟΗΕ, υποστηρίζοντας ότι δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ, «χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία και το Κατάρ επιδιώκουν να επηρεάσουν το έργο του διεθνούς οργανισμού σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εργασίας», γράφουν οι New York Times.

Μετά δε την αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ΠΟΥ, το Πεκίνο -δεύτερος μεγαλύτερος συνεισφέρων στον τακτικό προϋπολογισμό του ΟΗΕ- έσπευσε να ανακοινώσει τη διάθεση επιπλέον 500 εκατομμυρίων δολαρίων στον οργανισμό Υγείας τα επόμενα πέντε χρόνια, στο φόντο του ακόμη ομιχλώδους τοπίου για την προέλευση της πανδημίας COVID-19.

Κινέζοι αξιωματούχοι προτίμησαν να μιλήσουν για τις «επιπτώσεις της μονομέρειας και των πολιτικών εξουσίας, που φέρνουν μεγάλες προκλήσεις στην παγκόσμια ασφάλεια υγείας».

Έτσι, παρατηρεί σε ανταπόκριση από τη Νέα Υόρκη ο βρετανικός Independent, η Κίνα -ένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, «μπορεί να τον διαμορφώσει με ελάχιστο κόστος» και «να εδραιωθεί ως ακρογωνιαίος λίθος στον πιο πολυμερή θεσμό από όλους -ενώ θα κρύβει τις προθέσεις της για την Ταϊβάν».

Υπάρχουν ωστόσο ενδείξεις, συμπληρώνει, «ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ μπορεί να προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα εναλλακτικό δυτικό μπλοκ επιρροής, μαζί με τον Καναδά και την Αυστραλία, για να αντισταθμίσουν την επιρροή της Κίνας και την απώλεια αμερικανικών χρημάτων και ηγεσίας στον ΟΗΕ».

Ο κόσμος βρίσκεται σε «ταραγμένα, αχαρτογράφητα νερά», «η διεθνής συνεργασία υφίσταται πιέσεις που δεν έχουμε ξαναδεί στη ζωή μας», προειδοποίησε παραμονές της Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου της 80ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο Αντόνιο Γκουτέρες.

«Κάποιοι την αποκαλούν Παγκόσμιο Κύπελλο της διπλωματίας», είπε.

«Αλλά δεν αφορά στο να κερδίσει κανείς πόντους, πρέπει να αφορά την επίλυση προβλημάτων. Διακυβεύονται πάρα πολλά».

ΠΗΓΗ ΙΝ.GR