Νέα δεδομένα στην τραγωδία των Τεμπών • «Στον αέρα» το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για την πυρόσφαιρα μετά τις διαψεύσεις από Γάνδη και Πίζα

Η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη απέστειλε επείγουσα παραγγελία τη Δευτέρα 7/4 στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών «να διερευνηθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες περιελήφθη στο πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ.) για την υπόθεση των Τεμπών, που ανακοινώθηκε στις 27-2-2025, συμπέρασμα, σύμφωνα με το οποίο (με επίκληση της συμβολής των Πανεπιστημίων της Γάνδης και της Πίζας) θεωρήθηκε ως πιθανό αίτιο της πυρόσφαιρας, που δημιουργήθηκε αμέσως μετά τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών, άγνωστο πτητικό εύφλεκτο υγρό τουλάχιστον 2,5 τόνων, που φέρεται ότι μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία».

Η παραγγελία της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου έχει ως εξής:

Προς
Τον Διευθύνοντα την Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών
Παρακαλούμε να διενεργηθεί κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση, προκειμένου να διερευνηθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες περιελήφθη στο πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ.) για την υπόθεση των Τεμπών, που ανακοινώθηκε στις 27-2-2025, συμπέρασμα, σύμφωνα με το οποίο (με επίκληση της συμβολής των Πανεπιστημίων της Γάνδης και της Πίζας) θεωρήθηκε ως πιθανό αίτιο της πυρόσφαιρας, που δημιουργήθηκε αμέσως μετά τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών, άγνωστο πτητικό εύφλεκτο υγρό τουλάχιστον 2,5 τόνων, που φέρεται ότι μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία και το οποίο δεν σχετιζόταν με τις μηχανές των τραίνων ή το δηλωμένο φορτίο αυτών.
Η ως άνω διερεύνηση κρίνεται αναγκαία προς διακρίβωση αυτεπαγγέλτως διωκομένων αξιοποίνων πράξεων, όπως, ενδεικτικά, της αθέμιτης επιρροής σε δικαστικούς λειτουργούς (άρθρο 167Α ΠΚ), κατόπιν της διάψευσης εκ μέρους εκπροσώπων των ως άνω Πανεπιστημίων της Γάνδης και της Πίζας του ως άνω συμπεράσματος που τους αποδίδεται στο πόρισμα.
Θα πρέπει, επίσης, να διερευνηθεί μεταξύ των άλλων ποιο ρόλο διαδραμάτισε στη διατύπωση του ως άνω συμπεράσματος η Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ) και ο τεχνικός σύμβουλος οικογενειών θυμάτων των Τεμπών Κώστας Λακαφώσης.
Να μας ενημερώσετε σχετικά.
Η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου
Γεωργία Ευθ. Αδειλίνη

Το πόρισμα και τα ερωτηματικά

Το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη συνεχίζει να προκαλεί πολιτικούς και κοινωνικούς τριγμούς, με νέες πληροφορίες να βλέπουν το φως της δημοσιότητας αναφορικά με το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.

Κάποια αποσπάσματα του πορίσματος μάλιστα πως διέρρευσαν και είδαν το φως της δημοσιότητας χωρίς να έχει ολοκληρωθεί επισήμως το σύνολο της έρευνας.

Η διαρροή αφορούσε, μεταξύ άλλων, και το ζήτημα της πυρόσφαιρας που αναπτύχθηκε αμέσως μετά τη σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών. Η έκρηξη που προκλήθηκε, και η οποία αποδίδεται από ορισμένα δημοσιεύματα σε φιάλη υγραερίου (πιθανόν μεταφερόμενη), αναφέρεται με τρόπο που δημιουργεί αμφιβολίες για το κατά πόσο αυτό το ενδεχόμενο έχει διερευνηθεί πλήρως.

Ειδικότερα, τα πανεπιστήμια της Γάνδης και της Πίζας, τα οποία φέρεται να είχαν καίρια συμβολή κατά τη διερεύνηση των αιτιών της έκρηξης και της φωτιάς που προκλήθηκε μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων στα Τέμπη, εκφράζουν τώρα ενστάσεις και αντιρρήσεις για τις διατυπώσεις της επιστημονικής τους συνεισφοράς, όπως αυτές παρουσιάζονται στο πόρισμα που συνέταξε ο Εθνικός Οργανισμός Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ).

Η Πίζα ζητεί ανάκληση του πορίσματος

Την περασμένη Παρασκευή κοινοποιήθηκε ηλεκτρονική αλληλογραφία από τον καθηγητή του πανεπιστημίου της Πίζας, Gabrielle Landucci, προς τα μέλη της τριμελούς Επιτροπής Διερεύνησης και τον πρόεδρο του σιδηροδρομικού τομέα Χρήστο Παπαδημητρίου, ζητώντας να αφαιρεθούν τμήματα του δημοσιευμένου πορίσματος που επικαλούνται το πανεπιστημιακό ίδρυμα, αποκαλύπτοντας ότι δεν υπήρχε καμιά συμφωνία μεταξύ του ιδρύματος και της Επιτροπής. Από το email προκύπτει ότι η επικοινωνία που είχε ο Landucci με τον επικεφαλής της Επιτροπής Διερεύνησης, Bart Accou, και η οποία έγινε στις 9 Ιανουαρίου 2025, ήταν ιδιωτική και αφορούσε ένα «επιστημονικά γενικόλογο πρόβλημα, σε γενικές συνθήκες και εκτός του (ειδικού) πλαισίου των Τεμπών».

Γ. Μαραγκός: «Ουδέποτε κληθήκαμε να διερευνήσουμε το δυστύχημα»

Ο ερευνητής του Πανεπιστημίου της Γάνδης, Γιώργιος Μαραγκός που συνεργάστηκε με τον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών, αποκαλύπτει ότι οι δύο ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γάνδης ουδέποτε κλήθηκαν να διερευνήσουν το δυστύχημα και ουδέποτε πραγματοποίησαν οποιαδήποτε προσομοίωση για λογαριασμό του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.

«Κατά την άποψή μας, το όνομα του Πανεπιστημίου της Γάνδης έχει συμπεριληφθεί στην έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ με κάπως παραπλανητικό τρόπο, ώστε να φαίνεται ότι εγκρίνουμε όσα περιλαμβάνονται σε αυτήν, κάτι που στην πραγματικότητα δεν ισχύει» υπογραμμίζει.

«Δεδομένων και των δηλώσεων του καθηγητή Μαραγκού, στο συμβούλιο έχω εισηγηθει να ζητήσουμε να βγει το κομμάτι της πυρόσφαιρας».

Εκ μέρους του Πανεπιστήμιου της Πίζας, ο καθηγητής Γκάμπριελ Λαντούτσι στην επιστολή που έστειλε στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, αναφέρει ότι δεν είχε υπογράψει ποτέ σύμβαση με τον Οργανισμό. «Δεν μπορείτε να αναφέρετε οποιαδήποτε αναφορά στο Πανεπιστήμιο της Πίζας χωρίς καμία υπογεγραμμένη συμφωνία. Η προηγούμενη επικοινωνία μου είναι ένα άτυπο και ατομικό e-mail προς τον κ. Accou στις 9 Ιανουαρίου 2025, προκειμένου να ενημερωθεί για ένα επιστημονικό γενικό πρόβλημα, σε γενικές συνθήκες, και εντελώς εκτός της υπόθεσης των Τεμπών» λέει σχετικά.

Η συνεισφορά της Γάνδης

Μόλις τρεις ημέρες πριν από τη δημοσίευση του πορίσματος, στις 27 Φεβρουαρίου, το Συμβούλιο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ ενημερώθηκε ότι το πανεπιστήμιο της Γάνδης δεν είχε πραγματοποιήσει δικές του προσομοιώσεις για τον εντοπισμό των αιτιών της πυρόσφαιρας στα Τέμπη, όπως η διοίκηση του Οργανισμού πίστευε, αλλά είχε απλώς παραλάβει τις προσομοιώσεις που «έτρεξε» η ΕΔΑΠΟ στο πλαίσιο της μεθόδου υπολογιστικής ρευστοδυναμικής, την οποία η τριμελής Επιτροπή έκρινε κατάλληλη για τον εντοπισμό των αιτιών της πυρόσφαιρας. Σημειώνεται, πάντως, πως από τον προϋπολογισμό του ΕΟΔΑΣΑΑΜ έχουν δαπανηθεί 15.000 ευρώ για τις υπηρεσίες του πανεπιστημιακού ιδρύματος.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το πανεπιστήμιο της Γάνδης είχε αποστείλει στα μέσα Φεβρουαρίου δισέλιδο έγγραφο με διορθώσεις για τις προσομοιώσεις που είχε κάνει η ΕΔΑΠΟ. Δεν υπάρχουν δημοσιεύσεις σχετικά με τον τρόπο που έγιναν οι προσομοιώσεις ή εάν ενσωματώθηκαν οι διορθώσεις πριν από την ολοκλήρωση του πορίσματος, ενώ, όπως αποκάλυπτε η «Κ» την Παρασκευή, ο κ. Λακαφώσης και η ΕΔΑΠΟ έχουν αρνηθεί γραπτώς να αποστείλουν το υποστηρικτικό υλικό της έρευνάς τους (προσομοιώσεις, ευρήματα κ.λπ.) στον εφέτη ανακριτή, Σωτήρη Μπακαΐμη, που χειρίζεται την υπόθεση.

Πάντως, μετά τη διαπίστωση του Συμβουλίου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, την τελευταία στιγμή, ότι το πανεπιστήμιο της Γάνδης δεν έχει θέσει το ίδιο σε εφαρμογή τη μέθοδο, ζητήθηκε εξαίρεση του σχετικού κεφαλαίου από το πόρισμα.

«Το Συμβούλιο στις 26/2 ζήτησε ομόφωνα από την Επιτροπή, και δη τον κ. Ακκου, να δημοσιευθεί το πόρισμα, αλλά να μη βγει το συγκεκριμένο μικρό κεφάλαιο αναφορικά με την πυρόσφαιρα, μέχρι να πιστοποιηθούν τα αποτελέσματα από Ανώτατο Πανεπιστημιακό Ιδρυμα», αναφέρει ο κ. Παπαδημητρίου, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή Διερεύνησης δεν δέχτηκε καμία αλλαγή και το Συμβούλιο ήταν υποχρεωμένο βάσει του ισχύοντος κανονισμού να εγκρίνει το πόρισμα ως είχε.

Οσον αφορά τις ενστάσεις του πανεπιστημίου της Γάνδης που είδαν το φως της δημοσιότητας, ο κ. Παπαδημητρίου αναφέρει ότι δεν έχει λάβει επίσημη γνώση επί των ζητημάτων, ούτε και το πανεπιστήμιο της Γάνδης έχει επικοινωνήσει με τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ.

Παπαδημητρίου (ΕΟΔΑΣΑΑΜ): Έχω δεχθεί απειλές να μη συνεχίσω την έρευνα από αλλοδαπούς παράγοντες

Για την ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης των αιτιών της πυρόσφαιρας είχε γίνει λόγος ήδη από την παρουσίαση του πορίσματος στα τέλη Φεβρουαρίου, κυρίως από τον κ. Παπαδημητρίου με τα μέλη της Επιτροπής Διερεύνησης, ωστόσο, να εμφανίζονται λιγότερο θερμοί για τη συνέχιση της διερεύνησης.

Τότε, μέλος της Επιτροπής είχε δηλώσει στην «Κ»: «Είμαστε κατηγορηματικοί ως προς τον αποκλεισμό των ελαίων σιλικόνης. (…) Καταλήγουμε σε ποσότητα περίπου 2,5 τόνων καυσίμου της κατηγορίας των υδρογονανθράκων, αλλά δεν είμαστε Σέρλοκ Χολμς για να κάνουμε αναφορά σε παράνομο φορτίο στο πόρισμα».

«Το συμβούλιο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναμένεται να προχωρήσει στην απόσυρση από το πόρισμα της κάθε αναφοράς γύρω από την πυρόσφαιρα », δήλωσε ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών, Χρήστος Παπαδημητρίου, με αφορμή τις αποστάσεις που παίρνουν από το πόρισμα για την πυρόσφαιρα τα Πανεπιστήμια της Γάνδης και της Πίζας.

Ο πρόεδρος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ σε συνεντεύξεις του, τόσο στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ όσο και στην ΕΡΤ είπε πως το συμβούλιο του Οργανισμού αναμένεται να προχωρήσει στην απαλοιφή από το πόρισμα της κάθε αναφοράς γύρω από την πυρόσφαιρα στα Τέμπη.
Ειδικότερα, μιλώντας στην ΕΡΤ, ο κ. Παπαδημητρίου ανέφερε ότι προς τον σκοπό της διαφύλαξης της ακεραιότητας και της αξιοπιστίας του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, θα ζητηθεί να απαλειφθεί από το πόρισμα των 178 σελίδων το μικρό κομμάτι που αφορά την πυρόσφαιρα.

Ο κ. Παπαδημητρίου μιλώντας στο ραδιόφωνο του Σκάι εξήγησε ότι ο ίδιος είχε ζητήσει ρητώς στις 26/2 να μην βγει στον αέρα το πόρισμα πριν δοθεί η αντίστοιχη μελέτη από το πανεπιστήμιο της Λοζάνης, το οποίο θεωρείται το καλύτερο στον κόσμο στον συγκεκριμένο τομέα. Ωστόσο, σημείωσε ότι ο Μπαρτ Ακού, μέλος της Επιτροπής Διερεύνησης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και νούμερο 2 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων, δήλωσε ότι αν δεν βγει το πόρισμα, θα προχωρήσει ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου, κατηγορώντας τον ελληνικό οργανισμό ότι δεν αφήνει τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό να κάνει τη δουλειά του. «Φανταστείτε τι είχε να γίνει στην Ελλάδα αν συνέβαινε κάτι τέτοιο», σχολίασε. «Παρά την ομόφωνη αντίρρηση επέμειναν να μπει στο πόρισμα η πυρόσφαιρα», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε. Μάλιστα, έκανε γνωστό ότι ο κ. Ακού στο κομμάτι για την πυρόσφαιρα, βασίστηκε σε ανεπίσημες συνομιλίες με ειδικούς από το πανεπιστήμιο της Γάνδης, κάτι που ανάγκασε το πανεπιστήμιο να δηλώσει ότι διαφωνεί με το πόρισμα. Όμως, υπογράμμισε, το πόρισμα είναι «μια άρτια επιστημονική εργασία που περιέχει 17 συστάσεις ασφαλείας και ένα μόνο περίεργο και επιστημονικά δυσεπίλυτο σημείο, αυτό της πυρόσφαιρας, το οποίο και αφήνεται ανοιχτό».

Ο κ. Παπαδημητρίου εξήγησε ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεν είχε δικαίωμα να προχωρήσει σε τροποποιήσεις στο πόρισμα, όπου «δεν μπορούμε να αλλάξουμε ούτε κόμμα». «Θα απευθυνθώ σε ανώτατα ιδρύματα για τη γνωμάτευση για την πυρόσφαιρα, ήδη έχουμε κάνει αίτημα στον “Δημόκριτο”» είπε.

Τέλος, απαντώντας σε ερωτήσεις κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του στην ΕΡΤ είπε, «Έχω δεχθεί απειλές να μην συνεχίσω την έρευνα από αλλοδαπούς παράγοντες (…) Δεν υποκύπτω σε απειλές. Δε φοβάμαι τίποτα».

Π. Μαρινάκης: «Καταρρέει το παραπλανητικό αφήγημα της συγκάλυψης»

Για παραπλανητικό αφήγημα περί συγκάλυψης που καταρρέει κάνει λόγο η κυβέρνηση. «Αρχίζουμε και μαθαίνουμε την αλήθεια» επισημανε ο κυβερνητικος εκπροσωπος Παύλος Μαρινάκης. Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Το παραπλανητικό αφήγημα της συγκάλυψης καταρρέει μέρα με την ημέρα (…) Το ΠΑΣΟΚ και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης κατέθεσαν πρόταση δυσπιστίας, το κορυφαίο κοινοβουλευτικό όπλο, με βάση ένα σκέλος του πορίσματος που μιλούσε για πιθανολόγηση».

Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης σχετικά με τις δηλώσεις του κ. Παπαδημητρίου ανέφερε πως ο πρόεδρος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ θα πρέπει να πάει στον εισαγγελέα εάν τον απειλούν. Συγκεκριμένα, απάντησε «φυσικά» στο ερώτημα αν θα πρέπει ο κ. Παπαδημητρίου να πάει σε Εισαγγελέα. Συγκεκριμένα, για το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και την υπόθεση της πυρόσφαιρας μίλησε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης, στην εκπομπή του OPEN «Ώρα Ελλάδος». «Αποστολή μου είναι να διασφαλίσω την ανεξαρτησία της Επιτροπής. Ο δημόσιος διάλογος πρέπει να διεξάγεται επί των δεδομένων, όχι επί συναισθημάτων και φημών» τόνισε καλώντας σε ψύχραιμη και τεκμηριωμένη ανάγνωση του πορίσματος.

Στο μεταξύ, για «βατερλώ» της κυβερνησης μιλησε στο ΕΡΤNews ο εκπρόσωπος τύπου του ΠΑΣΟΚ Κώστας Τσουκαλάς και θέτει το ερώτημα πώς είναι δυνατό να παραμένει στην θέση του ο κ. Σκέρτσος.

«Ο διορισμένος πρόεδρος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ κ. Παπαδημητρίου για δεύτερη φορά παλινωδεί προφανώς πιεζόμενος όπως και ο ίδιος καταγγέλει. Ποιοι τον πιέζουν για δεύτερη φορά; Τίποτα δεν μας εκπλήσσει πια σε συνθήκες υπονομευμένου κράτους δικαίου μετά την εξαετή διακυβέρνηση Μητσοτάκη» αναφέρουν από τον ΣΥΡΙΖΑ.

«Μέχρι χθες ήταν το καλύτερο πόρισμα διοτι η κυβέρνηση διόρισε τον…φορέα αλλά ξαφνικά δεν βολεύει και το αποσύρουν!» αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος.

Από την πλευρά του, ο Γαβριήλ Σακκελαρίδης από τη Νέα Αριστερά, ζητά να παραιτηθεί ο πρόεδρος το ΕΔΟΑΣΑΑΜ. «Είναι αδιανόητο ο άνθρωπος αυτός να παραμένει στην θέση του αφού είναι προφανές ότι άγεται και φέρεται από το επικοινωνιακό αφήγημα που ατσούμπαλα προσπαθεί να χτίσει η κυβέρνηση για να αντεπιτεθεί» σημειώνει.

«Προφασίζονται ότι δεν υπήρχε παράνομο φορτίο, είναι ένοχοι γιατί συγκάλυψαν» υπογράμμισε η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ / hellasjournal.com / ertnews.gr