Μουσειο…λόγος: «Μικροί ήρωες, Mεγάλα άλματα»
Γράφει η Ηλιάνα Ζιώγα
Μουσειολόγος- Επιμελήτρια Εκθέσεων
Διδακτορική Ερευνήτρια Μουσειολογίας & Επικοινωνίας της Επιστήμης
Στις 25 Οκτωβρίου κάθε χρόνο εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου του Μαστού, σε όλο τον κόσμο κρατικοί και ιδιωτικοί φορείς υλοποιούν εκδηλώσεις όλο τον μήνα Οκτώβριο με σκοπό την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και την πρόληψη για το θέμα του καρκίνου. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί το συχνότερο κακοήθες νεόπλασμα των γυναικών στον δυτικό πολιτισμό και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Υπολογίζεται ότι μία στις οκτώ γυναίκες θα διαγνωστεί με καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της.
Στην Ελλάδα η συχνότητά του έχει αυξηθεί επίσης σημαντικά και υπολογίζεται σε 4500 νέες περιπτώσεις ετησίως. Οι 2000 από αυτές, πεθαίνουν. Κάθε 2,5 εργάσιμες ώρες γίνεται μία νέα διάγνωση ενώ κάθε 6 εργάσιμες ώρες μία γυναίκα πεθαίνει από καρκίνο του μαστού.
Η πρώιμη διάγνωση είναι ιδιαίτερα σημαντική, αν αναλογιστούμε ότι στην Ελλάδα, το ποσοστό πρώιμης διάγνωσης της ασθένειας στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλό σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που φτάνει έως και το 60%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο καρκίνος του μαστού στις γυναίκες είναι ο συχνότερα εντοπισμένος καρκίνος και στο γενικό πληθυσμό είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, γι΄ αυτό δεν πρέπει να παραλείπουμε τον προληπτικό μας έλεγχο, ανάλογα με την ηλικία μας. Παράλληλα, μια καλή καθημερινότητα, η σωστή διατροφή, η καθημερινή άσκηση βελτιώνουν τη γενική μας υγεία. Οι γυναίκες 20-40 ετών πρέπει να πραγματοποιούν κλινική εξέταση μαστών κάθε 3 χρόνια, γυναίκες 35-40 ετών δεν πρέπει να παραλείπουν την 1η μαστογραφία αναφοράς και οι γυναίκες άνω των 40 δε θα πρέπει να ξεχνούν μια μαστογραφία και κλινική εξέταση κάθε χρόνο. Φυσικά, σε κάθε περίπτωση πρέπει να συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας.
Η πρόληψη και η πρόωρη διάγνωση είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Ο καρκίνος είναι ένα κρίσιμο κοινωνικό ζήτημα και οι πληροφορίες που παρέχονται είναι σημαντικές για την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση των ανθρώπων.
Αξίζει να αναφερθούμε σε κάποιες ενέργειες που βοηθούν να εντοπίσουμε οποιαδήποτε αλλαγή στο σώμα μας, όπως η αυτοεξέταση του μαστού, σύμφωνα με την οποία οι γυναίκες πρέπει να εκπαιδεύονται να πραγματοποιούν αυτοεξέταση του μαστού τακτικά. Αυτή η διαδικασία βοηθά στον εντοπισμό αλλαγών στο μαστό και ο ασθενής να επισκεφθεί τον γιατρό. Στις κλινικές εξετάσεις του μαστού, πραγματοποιείται με την τακτική επίσκεψη σε γιατρό ιδίως για γυναίκες άνω των 40 ετών.
Οι μαστογραφίες είναι πολύ αποτελεσματικές στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, και αποτελούν μέρος των προληπτικών εξετάσεων, για τις γυναίκες 35-40 ετών, η πρώτη μαστογραφία είναι σημαντική. Εάν υπάρχει ιστορικό καρκίνου του μαστού στην οικογένειά σας, ενδέχεται να χρειαστεί να εξεταστείτε για γενετικούς παράγοντες. Ιδιαίτερα σημαντικό θα πρέπει να δοθεί στην υγιεινή διατροφή, τη σωστή άσκηση και της υγιούς καθημερινής ζωής ως παράγοντες πρόληψης.
Είναι σημαντικό να ενημερώνονται οι γυναίκες και να ακολουθούν τις συστάσεις των ειδικών όσον αφορά τον έλεγχο του καρκίνου του μαστού, καθώς η πρόληψη και η πρόωρη διάγνωση μπορούν να σώσουν ζωές.
Στην Ευρυτανία, ο σύλλογος «Αγώνας Ζωής», ένας σύλλογος με δυναμική παρουσία στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού για τον καρκίνο του μαστού τόσο στην Ευρυτανία όσο και στην Ελλάδα διοργάνωσε σε συνεργασία με το Κέντρο Ιστορίας Πολιτισμού Ευρυτανίας της ΠΕ Ευρυτανίας, τον Ιατρικό Σύλλογο Ευρυτανίας μια ξεχωριστή εκδήλωση.
Φέτος, η εκδήλωση περιλάμβανε το φωτισμό σε ροζ χρώμα του κτιρίου του Μουσείου για να στείλουμε το μήνυμα ότι ο καρκίνος του μαστού μπορεί να νικηθεί αν εντοπιστεί και την παρουσίαση του καινοτόμου προγράμματος «Μικροί ήρωες, Μεγάλα άλματα» που σχεδιάστηκε από την πρόεδρο του συλλόγου Ανθή Μουλιανίτη- Κοντοκώστα και την Ηλιάνα Ζιώγα Μουσειολόγο και Επιμελήτρια του Μουσείου Γεωργίου Ν. Παπανικολάου για τους μαθητές της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Τα μουσειακά εκπαιδευτικά προγράμματα στα μουσεία συμβάλλουν στην ενημέρωση κρίσιμων κοινωνικών ζητημάτων που απασχολούν την κοινωνία, βοηθούν στην απόκτηση εμπειριών και εκπαιδευτικών διαδικασιών χρησιμοποιώντας το Μουσείο ως εργαλείο. Παράλληλα, έχουν τη δυνατότητα στην αποτροπή του αποκλεισμού μέσω των συμμετοχικών δραστηριοτήτων για τα άτομα που βιώνουν μια κατάσταση στο οικογενειακό περιβάλλον και να αποτελέσουν αξιομνημόνευτη εμπειρία όταν σχετίζονται με κοινωνικά θέματα, καθώς αυτό επιτυγχάνεται με την εξατομίκευση της εμπειρίας. Η σημασία του εκπαιδευτικού προγράμματος «Μικροί ήρωες, Μεγάλα άλματα» είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι αποτελεί θέμα ταμπού ακόμη και σήμερα, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση δεν «επιβάλλεται» αλλά θα πρέπει να καλλιεργείται από τις μικρές ηλικίες για το δύσκολο ιατρικό θέμα του καρκίνου.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει εγχειρίδια για την ασθένεια του καρκίνου και δραστηριότητες για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές, εκπαιδευτικές δράσεις, επιτράπεζιο παιχνίδι, οπτικοακουστικό υλικό κ.ά. Μερικούς από τους κυριότερους στόχους του προγράμματος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές την ασθένεια ως ιατρικό και κοινωνικό ζήτημα, να μάθουν για την ασθένεια μέσω της ανακαλυπτικής μάθησης και βιωματικής προσέγγισης, να ευαισθητοποιηθούν απέναντι στα άτομα με καρκίνο και ουσιαστικά η γνωριμία των μαθητών με μία έκφανση της ζωής των ατόμων που βιώνουν αυτού του είδους την ασθένεια ή βρίσκονται στο άμεσο περιβάλλον τους.
