Κλιματική κρίση: Το καλοκαίρι δεν είναι πια όπως παλιά – Τι μας δίδαξε το φετινό

Τα καλοκαίρι πια δεν είναι όπως παλιά… Είναι μια πραγματικότητα που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, ελέω κλιματικής αλλαγής και το φετινό –που έφτασε στο τέλος του- δεν αποτελεί εξαίρεση.

Ο πρώτος καύσωνας τον Ιούνιο ήρθε νωρίτερα από κάθε άλλη φορά. Οι μεγάλες φωτιές ήταν καθημερινές και αργούσαν απελπιστικά να σβήσουν, όπως αυτή που ξεκίνησε την Κυριακή 11 Αυγούστου από τον Βαρνάβα και διασχίζοντας χιλιόμετρα έφτασε να καίει εντός του αστικού ιστού, αναδεικνύοντας για μια ακόμη φορά την απουσία αντιπυρικής προστασίας και τη γύμνια του… επιτελικού κράτους.

Κι αυτό παρά το γεγονός ότι οι επιστήμονες προειδοποιούν διαρκώς τα τελευταία χρόνια ότι πολλά ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται πιο συχνά και πιο έντονα, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, ενώ ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η διαπίστωση πως οι θερμοκρασίες θα είναι από 5,5 έως και 11 βαθμούς Κελσίου πάνω από το κανονικό, προκαλώντας μεγάλες πυρκαγιές αλλά και σοβαρούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία.

«Η κλιματική κρίση είναι εδώ και πρέπει να προσαρμοστούμε διαφορετικά οι επιπτώσεις θα είναι ολοένα και περισσότερες», είχε δηλώσει ο Ευθύμης Λέκκας στον απόηχο της φονικής φωτιάς στην Αττική.

«Να δούμε ποιοι είναι οι παράγοντες που επιβάλλουν την εκδήλωση αυτών των φαινομένων και ποιοι είναι οι παράγοντες οι οποίες συμβάλλουν στις μεγάλες επιπτώσεις (…) Βλέπουμε σε παγκόσμιο επίπεδο ότι δεν μπορούμε να αφομοιώσουμε τις επιπτώσεις», είχε πει προσθέτοντας:

«Το πρώτο που μπορούμε να κάνουμε, σύμφωνα και με τις επιταγές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, είναι να προσαρμοστούμε στην κατάσταση και δεύτερον να μετριάσουμε τις επιπτώσεις μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες στην πρόληψη, στην επέμβαση αλλά και στην αποκατάσταση (…)».

Λειψυδρία

Το φετινό καλοκαίρι η λειψυδρία χτύπησε ανελέητα την Ελλάδα, με τις προβλέψεις για το μέλλον να είναι δυσοίωνες, ελέω κλιματικής κρίσης. Σε πολλές περιοχές της χώρας, έχει σημάνει συναγερμός καθώς λίμνες και φράγματα στεγνώνουν.

Μεγάλη πτώση της στάθμης του νερού σε σχέση με το 2022 διαπιστώνεται σε δύο σημαντικούς ταμιευτήρες νερού στη χώρα μας,  στην τεχνητή λίμνη Μόρνου, στη Στερεά Ελλάδα και στο φράγμα Αποσελέμης, στην Κρήτη.

Σημαντική μείωση παρατηρείται το τελευταίο διάστημα και στην έκταση της τεχνητής λίμνης του Πηνειού στην Ηλεία λόγω της απουσίας βροχών, των υψηλών θερμοκρασιών αλλά και ως αποτέλεσμα του πολύ ήπιου χειμώνα με τις περιορισμένες χιονοπτώσεις.

Το πρόβλημα αναμένεται να επιδεινωθεί προειδοποιούν οι ειδικοί, τονίζοντας την ανάγκη «να έχουμε έργα ορεινής οικονομίας», να γίνει βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων, αλλά και – να σχεδιαστεί μια «μακροπρόθεσμη στρατηγική που θα διασφαλίσει την επάρκεια του νερού για τις επόμενες δεκαετίες. Κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή παίζει η βελτίωση των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης, οι οποίες πρέπει να αναβαθμιστούν άμεσα για να μειωθούν οι διαρροές νερού, που αποτελούν ακόμη σημαντικό πρόβλημα σε πολλές περιοχές».

Σημαντικές επιπτώσεις

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η περιοχή της Μεσογείου έχει υποστεί σημαντικές επιπτώσεις τις τελευταίες δεκαετίες ως αποτέλεσμα της μείωσης των βροχοπτώσεων και της αύξησης της θερμοκρασίας, οι οποίες αναμένεται να επιδεινωθούν καθώς το κλίμα εξακολουθεί να μεταβάλλεται.

Οι κύριες επιπτώσεις είναι η μείωση της διαθεσιμότητας νερού και της απόδοσης των καλλιεργειών, οι αυξανόμενοι κίνδυνοι ξηρασίας και απώλειας βιοποικιλότητας, οι δασικές πυρκαγιές και οι καύσωνες. Η αύξηση της αποδοτικότητας της άρδευσης στη γεωργία μπορεί να μειώσει σε κάποιο βαθμό την κατανάλωση ύδατος, αλλά δεν θα είναι επαρκής για να αντισταθμίσει τις αυξήσεις της υδατικής καταπόνησης που προκαλούνται από το κλίμα.

Επιπλέον, ο τομέας της υδροηλεκτρικής ενέργειας θα επηρεαστεί όλο και περισσότερο από τη χαμηλότερη διαθεσιμότητα νερού και την αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας, ενώ η τουριστική βιομηχανία θα βρεθεί αντιμέτωπη με λιγότερο ευνοϊκές συνθήκες το καλοκαίρι. Οι περιβαλλοντικές ροές, οι οποίες είναι σημαντικές για την υγιή διατήρηση των υδάτινων οικοσυστημάτων, απειλούνται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις, επισημαίνει η ΕΕ.

«Ούτε καν τις φανταζόμαστε»

Φαινόμενα όπως υψηλές θερμοκρασίες, ξηρασία, πλημμύρες, πυρκαγιές θα τα βλέπουμε και θα τα βιώνουμε όλο και πιο συχνά και σε «κάθε καταστροφή θα βλέπουμε επιπτώσεις που ούτε καν φανταζόμαστε», είχε προειδοποιήσει ο κ. Λέκκας, μιλώντας τον Μάιο, σε Συνέδριο που διοργάνωσε, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών.

Φαινόμενα χιλιετίας τα είδαμε στην Ελλάδα δύο φορές σε 3 χρόνια

Στην Ελλάδα, η κλιματική κρίση ουσιαστικά τεκμηριώνεται απόλυτα από τα δύο φαινόμενα που εκδηλώθηκαν στη Θεσσαλία: τον Ιανό και τον Daniel, σύμφωνα με τον καθηγητή: «Ο Ιανός αρχικά ήταν μια πλημμύρα των 1.000 ετών και θεωρούσαμε ότι είμαστε οι άτυχοι της χιλιετίας και στη συνέχεια μέσα σε 3 χρόνια ήρθε ο Daniel που είχαμε επίσης μια πλημμύρα περιόδου πάνω από 1.000 χρόνια».

Ο ίδιος είχε τονίσει ότι οι αυξημένες θερμοκρασίες και η ξηρασία, δρομολογούν δασικές πυρκαγιές με τραγικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ατμόσφαιρα. Οι δασικές πυρκαγιές, δρομολογούν πλημμυρικά φαινόμενα που συνοδεύονται από κατολισθήσεις και όλα αυτά συνθέτουν ένα κύκλο, ο οποίος αρχίζει και περιστρέφεται με μεγαλύτερη ταχύτητα και αυτά τα γεγονότα επαναλαμβάνονται το ένα μετά το άλλο.