Ποιοι ευθύνονται για το αδιέξοδο; (Άρθρο του Χρήστου Αλεξανδρή)

Μόνιμο θέμα συζήτησης τα τελευταία χρόνια στην Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στη Στερεά Ελλάδα είναι η διαχείριση των απορριμμάτων, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει βρεθεί κάποια λύση για το τι θα κάνουμε με τα σκουπίδια, αλλά και για το τι θα τα κάνουμε όταν οι ΧΥΤΑ που λειτουργούν σήμερα και δεν είναι πολλοί (μόλις τέσσερις) θα σταματήσουν να δέχονται άλλα σκουπίδια λόγω κορεσμού. Για παράδειγμα ο ΧΥΤΑ Λαμίας ''πνέει τα λοίσθια'', έχει μετατραπεί σε υγειονομική βόμβα με τεράστια περιβαλλοντική επιβάρυνση.   

Χωρίς κανένα φρένο στον περιορισμό της παραγωγής απορριμμάτων, συνεχίζουμε να στέλνουμε στις χωματερές έναν συνεχώς αυξανόμενο όγκο απορριμμάτων, χωρίς καμία θεαματική πρόοδο στον τομέα της ανακύκλωσης, και με τις χρηματοδοτήσεις για τις υπό κατασκευή Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων να υπάρχουν μόνο στις υποσχέσεις των πολιτικών που δίνονται αφειδώς προς τους αυτοδιοικητικούς κάθε φορά που γίνονται συναντήσεις μαζί τους.

Το μόνο που κάνουμε είναι να... ανακυκλώνουμε τις συζητήσεις για ένα πρόβλημα χωρίς να καταλήγουμε σε λύσεις. Το αφήσαμε να κακοφορμίσει και σήμερα οι Δήμαρχοι σκέφτονται ακόμη και το ενδεχόμενο να προχωρήσουν σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις πιέζοντας το υπουργείο Περιβάλλοντος για να δοθεί μια οριστική λύση γιατί ο χρόνος τελειώνει και τα χρήματα ακόμη να βρεθούν.
Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Υπήρχαν καλύτερες συνθήκες στην αρχή αυτής της συζήτησης.

Δεν κατάφεραν οι προηγούμενες δημοτικές αρχές να αξιοποιήσουν τους ευρωπαϊκούς πόρους, να κάνουν τους διαγωνισμούς και τα έργα σήμερα να έχουν ολοκληρωθεί και να λειτουργούν.

Για την επέκταση του κυτάρρου στο ΧΥΤΑ Λαμίας είχαν βγει επί Δημαρχίας Γιώργου Κοτρωνιά 9 εκατομμύρια ευρώ! Λόγω ''των πολύ καλών χειρισμών των πολιτικών μας και του μεγάλου ενδιαφέροντος που είχαν να αξιοποιήσουν τα χρήματα '' το έργο απεντάχθηκε  από το ΕΣΠΑ 2007-2013 με αποτέλεσμα την απώλεια της χρηματοδότησης, αλλά και την αδυναμία κάλυψης από ιδίους πόρους του Δήμου.

Όπως σε όλα τα πράγματα όμως, έτσι και στην Αυτοδιοίκηση πάντα υπάρχει μια δεύτερη ευκαιρία. Μεσολάβησαν εκλογές και η Δημοτική Αρχή άλλαξε.

Αποφασίστηκε λοιπόν επί Δημαρχίας Νίκου Σταυρογιάννη το εν λόγω έργο, να υλοποιηθεί με νέο διαγωνισμό και με νέους χρηματοδοτικούς και τεχνικούς όρους, μέσα από μια προγραμματική σύμβαση την οποία συνυπέγραψαν, η Περιφέρεια και ο  Φο.Δ.Σ.Α. Στερεάς Ελλάδος. Με απόφαση του Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης εγκρίθηκε η ένταξη του έργου με προϋπολογισμό 6,8 εκ ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Και πάλι όμως τα σχέδια αυτά ανατράπηκαν. Μεσολάβησαν εκλογές και τη σκυτάλη υλοποίησης του έργου παρέλαβε ο Δήμαρχος Θύμιος Καραΐσκος. Με πολιτική απόφαση της νέας Δημοτικής Αρχής ο διαγωνισμός ακυρώθηκε γιατί η τότε δημοτική αρχή ''ανακάλυψε'' προβλήματα νομιμότητας και για να μην μπλέξει σε ατέρμονες δικαστικές περιπέτειες προτίμησε να ακυρώσει τον διαγωνισμό και να προχωρήσει σε ένα νέο, παρέχοντας τη διαβεβαίωση ότι το έργο θα γίνει και μάλιστα πολύ πιο σύντομα απ ότι αρχικά προβλεπόταν.  

Όμως τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως είχε προβλεφθεί. Το έργο απεντάχθηκε και μαζί με το έργο χάθηκαν και τα χρήματα των 6, 8 εκ ευρώ! Μεσολάβησαν νέες εκλογές και η Δημοτική Αρχή αλλαξε και πάλι. Ο νέος Δήμαρχος Πανουργιάς Παπαϊωάννου βρέθηκε να έχει κληρονομήσει ένα τεράστιο αδιέξοδο. Το περιέγραψε σε αδρές γραμμές ο Διευθυντής του ΦοΔΣΑ Μπάμπης Τσοκανής.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΦοΔΣΑ  μέχρι σήμερα έχουν εναποτεθεί στο ΧΥΤΑ Λαμίας 2,5 εκατομμύρια κυβικά απόβλητα και αυτή τη στιγμή ο χώρος έχει ένα ύψος επταόροφης πολυκατοικίας. Η εκτίμηση του Γενικού Διευθυντή είναι ότι ο ΧΥΤΑ Λαμίας θα κορεσθεί το Μάρτιο του 2026 λαμβάνοντας υπόψιν το καλό σενάριο όπως είπε γιατί διαφορετικά θα πρέπει να διακόψουμε άμεσα τη λειτουργία του ΧΥΤΑ.

Παράγουμε δηλαδή και εναποθέτουμε στις χωματερές πολύ περισσότερα σκουπίδια από όσα μπορούμε να αποθηκεύσουμε και την ίδια ώρα τα έχουμε κάνει θάλασσα και στην ανακύκλωση καθώς μόνο το 3% κατευθύνεται προς αυτή τη λύση. Όλα τα υπόλοιπα θάβονται πληρώνοντας πανάκριβα τις πολιτικές της αδράνειας, της αναβλητικότητας και του σκληρού πολιτικού ανταγωνισμού σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο.

Για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο ζήτημα των σκουπιδιών υπάρχουν μεγάλες πολιτικές ευθύνες στους αιρετούς της κεντρικής εξουσίας και της αυτοδιοίκησης. Ας μην αναζητούν επομένως ορισμένοι Δήμαρχοι εξιλαστήρια θύματα στους υπηρεσιακούς παράγοντες.

Το πολιτικό προσωπικό που διαχειρίστηκε όλη αυτή την υπόθεση χωρίς τα ανάλογα αποτελέσματα, έχουν την αποκλειστική ευθύνη για το σημερινό αδιέξοδο!

Χρήστος Αλεξανδρής