Σούπερ μάρκετ: Nέο “τοπίο” σε προσφορές και εκπτώσεις – Οι τιμές και οι αντιδράσεις

Στόχος μέσα από την εφαρμογή του νέου Κώδικα Δεοντολογίας είναι οι προσφορές και οι εκπτώσεις να είναι πιο ξεκάθαρες και πιο «ειλικρινείς»

Σε νέα “φόρμα” μπαίνουν, πλέον, οι κανόνες για τον τρόπο που θα γίνονται οι προσφορές, οι προωθητικές ενέργειες και οι εκπτώσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ, καθώς σήμερα, ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος αναμένεται να δώσει στην δημοσιότητα το νέο εμπλουτισμένο Κώδικα Δεοντολογίας.

Εκεί θα προστεθούν νέες περιπτώσεις παραβάσεων της καταναλωτικής νομοθεσίας και παραδείγματα που αφορούν στις παραπλανητικές εκπτώσεις και προσφορές. Εν συνεχεία θα υπάρξει δεκαήμερο ενημέρωσης και εξοικείωσης της αγοράς και από τη Δευτέρα 17 Μαρτίου θα ξεκινήσουν εντατικοί έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας.

Ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας

Όπως έχει αναφέρει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΝ, μέσα από τον εμπλουτισμένο Κώδικα Δεοντολογίας το  υπουργείο Ανάπτυξης θα προσπαθήσει να διορθώσει χρόνιες παθογένειες της ελληνικής αγοράς, προκειμένου να βελτιωθεί ο ανταγωνισμός και κατ’ επέκταση να μειωθούν οι τιμές σε βασικά αγαθά. Στόχος μέσα από την εφαρμογή του νέου Κώδικα Δεοντολογίας είναι οι προσφορές και οι εκπτώσεις να είναι πιο ξεκάθαρες και πιο «ειλικρινείς». Για παράδειγμα οι προσφορές 1+1 δώρο, 2+1 δώρο, 5+1 δώρο, και όσες προωθητικές ενέργειες περιλαμβάνουν δωρεάν προϊόν με την αγορά κάποιων άλλων θα συνεχίσουν να υφίστανται. Ωστόσο οι εταιρείες που θα πραγματοποιούν αυτές τις προσφορές θα πρέπει να διαθέτουν στα ράφια των καταστημάτων τα προϊόντα ως ξεχωριστή μονάδα.

Επίσης αλλαγές θα υπάρξουν και στις προωθητικές ενέργειες που περιλαμβάνουν έκπτωση στην τιμή. Για παράδειγμα εάν ένα προϊόν πωλείται με έκπτωση 30 λεπτά, η έκπτωση αυτή θα πρέπει να είναι με βάση την προηγούμενη τιμή που ίσχυε τις τελευταίες 30 ημέρες.

Από τη ρύθμιση αυτή θα εξαιρούνται και τα νωπά και ευαλλοίωτα προϊόντα και τρόφιμα, όπως φρούτα, λαχανικά, κρέατα, θαλασσινά, φρέσκα γάλατα, τυριά και γιαούρτια, τα οποία από τη φύση τους ή στο στάδιο της μεταποίησης ενδέχεται να καταστούν ακατάλληλα προς πώληση εντός 30 ημερών.

Περιθώριο κέρδους

Με τον πληθωρισμό στα τρόφιμα να βρίσκεται σχεδόν στο 0% το υπουργείο Ανάπτυξης θα εξετάσει εάν θα παρατείνει το μέτρο που αφορά την υποχρέωση που έχουν σούπερ μάρκετ και προμηθευτές να πωλούν με περιθώριο κέρδους που δεν θα είναι μεγαλύτερο από αυτό με το οποίο πωλούσαν τα προϊόντα τους τον Δεκέμβριο του 2021.

Υπενθυμίζεται ότι λίγο πριν από το τέλος του 2024 η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης αποφάσισε να παρατείνει τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί για την ακρίβεια μέχρι και τις 30 Απριλίου. Το συγκεκριμένο μέτρο βρίσκεται σε ισχύ για τεσσεράμισι χρόνια, με παράγοντες της αγοράς να επισημαίνουν ότι είναι πλέον αναχρονιστικό και το οποίο δεν συμβάλει στην συγκράτηση των τιμών.

Οι έλεγχοι

Παράλληλα για την “εμπέδωση” των νέων κανόνων, το υπουργείο Ανάπτυξης θέτει σε ετοιμότητα τον ελεγκτικό μηχανισμό που θα αναλάβει τους ελέγχους στον τρόπο που θα υλοποιούνται το επόμενο διάστημα οι προωθητικές ενέργειες. Στο πλαίσιο αυτό ελεγκτές θα επισκέπτονται τα σούπερ μάρκετ και τα υπόλοιπα καταστήματα τροφίμων και παριστάνοντας τους πελάτες θα ελέγχουν ότι οι προωθητικές ενέργειες  ακολουθούν τους κανόνες του Κώδικα Δεοντολογία.

Τι λένε τα σούπερ μάρκετ;

Μεγαλύτερη διαφάνεια στις εκπτώσεις, σημαντικές αλλαγές στις προσφορές των προϊόντων και σαφή κριτήρια στον τρόπο επικοινωνίας της μείωσης τιμής προς τους καταναλωτές είναι ορισμένες από τις αλλαγές που φέρνει νέος ευρωπαϊκός Κώδικας Δεοντολογίας, σύμφωνα με τον Απόστολο Πεταλά, γενικό διευθυντή της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας.

Μιλώντας στην εκπομπή «Συνδέσεις» για τις αλλαγές στις προσφορές των προϊόντων που τίθενται σε ισχύ από τις 6 Μαρτίου ο κ. Πεταλάς τόνισε ότι μετά την εφαρμογή της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας αλλάζει το τοπίο με βάση το οποίο γίνεται η επικοινωνία μείωσης τιμής στα προϊόντα μέσα στα σούπερ μάρκετ.

«Μέχρι σήμερα, οι καταναλωτές έβλεπαν στα ράφια επιγραφές όπως “-30% ή -3 ευρώ”, χωρίς να γνωρίζουν σε σχέση με ποια τιμή γινόταν η μείωση. Ο νέος κώδικας ορίζει ότι οποιαδήποτε μείωση τιμής πρέπει να συγκρίνεται με τη χαμηλότερη τιμή που είχε το προϊόν στο ίδιο κατάστημα τις τελευταίες 30 ημέρες» εξήγησε ο κ. Πεταλάς.

Όπως δήλωσε «αυτό είναι πλέον αυστηρά ελεγχόμενο, καθώς οι μηχανισμοί του Υπουργείου Ανάπτυξης μπορούν να παρακολουθούν τις τιμές μέσω των ηλεκτρονικών καταστημάτων». Παράλληλα, όπως τόνισε, η νέα νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να γνωρίζει ότι η προσφορά που βλέπει είναι πραγματική και όχι παραπλανητική.

Τέλος στις συνεχείς προσφορές «1+1 δώρο»

Μία ακόμη σημαντική αλλαγή αφορά τις συσκευασίες προσφορών, όπως τα «1+1 δώρο» ή «2+1 δώρο», που διατίθενται συνεχώς στα ράφια. Πλέον, κάθε σούπερ μάρκετ είναι υποχρεωμένο να διαθέτει και την ατομική συσκευασία του προϊόντος, με διακριτή τιμή, ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να συγκρίνει και να διαπιστώνει αν υπάρχει πραγματική ωφέλεια στην προσφορά.

«Δεν μπορεί ένα προϊόν να βρίσκεται συνεχώς σε προσφορά όλο τον χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι η κανονική του τιμή δεν είναι η αναγραφόμενη, αλλά η χαμηλότερη που προκύπτει από τις συνεχείς εκπτώσεις. Ο νέος κώδικας θέτει χρονικό όριο στις προωθητικές ενέργειες, ορίζοντας ότι οι προσφορές μπορούν να διαρκούν περίπου το 1/3 του συνολικού χρόνου διάθεσης του προϊόντος», διευκρίνισε ο κ. Πεταλάς.

Στόχος είναι η ενίσχυση της διαφάνειας στην αγορά

Απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με το αν τα νέα μέτρα μπορούν να οδηγήσουν σε πραγματική μείωση τιμών ή απλώς σε αλλαγή στον τρόπο παρουσίασης των προσφορών, ο κ. Πεταλάς σημείωσε ότι ο στόχος είναι η ενίσχυση της διαφάνειας στην αγορά. «Ο καταναλωτής πρέπει να ξέρει ότι η έκπτωση που βλέπει είναι πραγματική και όχι αποτέλεσμα τεχνητής αύξησης της αρχικής τιμής», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Πεταλάς έκανε, επίσης, αναφορά στη γενικότερη εικόνα των τιμών στην ελληνική αγορά, επισημαίνοντας ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα στην Ελλάδα για τον Φεβρουάριο του 2024 διαμορφώθηκε στο 0,5%, το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου ο μέσος όρος ήταν 2,7%.

Και όπως τόνισε «το ελαιόλαδο αυτή τη στιγμή δουλεύει θετικά για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα, όπως πέρυσι τέτοιον καιρό δούλευε αρνητικά, δεδομένου ότι είναι ένα βασικό προϊόν στο καλάθι του Έλληνα καταναλωτή».

Ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας για τις προσφορές και τις εκπτώσεις τίθεται σε ισχύ στις 6 Μαρτίου μετά από πολύμηνη διαβούλευση του υπουργείου Ανάπτυξης με όλους τους παράγοντες της αγοράς (σούπερ μάρκετ, βιομηχανία τροφίμων, πολυεθνικές) ώστε να είναι ξεκάθαρο τι συνιστά έκπτωση και προσφορά και πώς μπορεί να γίνονται οι σχετικές προωθητικές ενέργειες.

Οι καταναλωτές

Από την πλευρά της η Επιτροπή Καταναλωτών του Ε.Ε.Α. καλωσορίζει την ενέργεια του Υπουργείου Ανάπτυξης που κάνει πρεμιέρα στις 6 Μαρτίου και αφορά την καταγραφή των τιμών των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ και θέτει όρια στην διάρκεια των προσφορών. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της:

«Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, οι τιμές των προϊόντων θα ελέγχονται και θα καταγράφονται σε βάση δεδομένων του υπουργείου. Στη συνέχεια θα γίνονται έλεγχοι απο κλιμάκια του υπουργείου και θα επιβάλλονται κυρώσεις σε όσους εμπόρους παραπλανούν τους καταναλωτές με επιτηδευμένες αυξήσεις που στη συνέχεια παρουσιάζουν μείωση τιμής ώστε να εμφανιστούν ως προσφορές.

Το φαινόμενο είναι γνωστό και όλοι μας το έχουμε παρατηρήσει σε μεγάλες αλυσίδες.

Π.χ. το προϊόν Α έχει τιμή 1 ευρώ. Σε κάποια στιγμή αυξάνεται σε 1,40€ και μετέπειτα διαφημίζεται ως προσφορά με 40% έκπτωση στο 1 ευρώ.

Πλέον η προσφορά ορίζεται ρητά και συγκεκριμένα και σύμφωνα με την υπουργική απόφαση υπάρχει αυστηρό πλαίσιο που ορίζει και την διάρκεια της προσφοράς σε μέγιστο διάστημα το 1/3 του έτους, δηλαδή στους 4 μήνες.

Ελπίζουμε ότι αυτή η απόφαση θα αποτρέψει τους επιτήδειους απο παραπλανητικές πρακτικές σε βάρος του καταναλωτή και ότι ο έλεγχος θα γίνεται συστηματικά ακόμα και όταν δεν είναι παρούσες οι κάμερες.

Εμείς απο την πλευρά μας δεσμευόμαστε ότι θα παρακολουθήσουμε την εξέλιξη των τιμών και ήδη δημιουργούμε την δική μας βάση δεδομένων που καταγράφονται οι τιμές των αγαθών πρώτης ανάγκης.

Καλούμε όλους τους Έλληνες καταναλωτές να παρατηρούν τις τιμές στα προϊόντα που ψωνίζουν για το νοικοκυριό του  ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ και τα SUPER MARKETS    και σε οποιαδήποτε περίπτωση διαπιστώσουν παραπλανητική έκπτωση και αθέμιτες πρακτικές,να επικοινωνήσουν με την Επιτροπή Καταναλωτών και να μας αναφέρουν έστω και ανώνυμα.»

Το ΙΕΛΚΑ

Το νέο πλαίσιο έρχεται σε μια φάση επιβράδυνσης της άυξησης των τιμών με βάση το ΙΕΛΚΑ. Έτσι, οριακή αύξηση 0,60% στις τιμές των προϊόντων στα super markets τον Φεβρουάριο του 2025, σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2024, αλλά μείωση 0,35% στο κυλιόμενο δωδεκάμηνο, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, καταγράφει η έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Όπως αναφέρεται, η σταθεροποιητική τάση του Φεβρουαρίου οφείλεται, στις μικρές γενικά μεταβολές και στην αλληλεξουδετέρωση της επίδρασης από συγκεκριμένες κατηγορίες, οι οποίες παρουσιάζουν αύξηση λόγω συγκυριακών συνθηκών, όπως κατηγορίες που σχετίζονται με το κακάο και τον καφέ και τα θαλασσινά, και στις μειώσεις που παρουσιάζουν σταθερά αρκετές άλλες. Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 10 κατέγραψαν μείωση, οι 12 αύξηση και μία ήταν αμετάβλητη.

Οι μειώσεις

Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στις τροφές για κατοικίδια, στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού, και σε αρκετές κατηγορίες με τρόφιμα ψυγείου (βούτυρα, αυγά, αλλαντικά, ζύμες, έτοιμα γεύματα κ.ά.). Η κατηγορία με τρόφιμα παντοπωλείου που περιλαμβάνει το ελαιόλαδο παρουσιάζει μηδενική μεταβολή, ενώ τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά παρουσίασαν μείωση 0,28%.  Οι μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:

• Τροφές και είδη για κατοικίδια: -7,08%
• Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: –5,58%
• Αυγά, βούτυρα, ζωμοί: -1,58%
• Αλλαντικά: -1,34%
• Είδη μίας χρήσης, οικιακά είδη και είδη πάρτι: -1,20%.

Σύμφωνα με τον ΙΕΛΚΑ, οι μειώσεις που καταγράφονται, είναι αποτέλεσμα της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα

Αυξήσεις

Από την άλλη πλευρά, οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες: 

• Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +5,47%
• Είδη πρωινού και ροφήματα: +4,55%
• Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +3,19%
• Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη: +2,82%
• Τυροκομικά: +2,06%.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, σίγουρα επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωϊνού, που περιλαμβάνει και πολλά είδη με σοκολάτα. Σε σχέση με τις αυξήσεις στα θαλασσινά, είναι αποτέλεσμα της προφοράς και της ζήτησης, με την αλίευση ανοιχτής θαλάσσης και τις ιχθυοκαλλιέργειες να επαρκούν οριακά για την κάλυψη της ζήτησης. Σε σχέση με τα τυροκομικά και γαλακτοκομικά πρόκειται για αναμενόμενη εξέλιξη λόγω της μείωσης στο ζωικό κεφάλαιο το 2024, λόγω των ασθενειών των ζώων.

ΠΗΓΗ NEWS247.GR