ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 5η ΙΟΥΝΙΟΥ

Χρήστος Δελημπούρας
πρ. Σχολικός Σύμβουλος - Προϊστάμενος Π.Ε.

Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος γιορτάζεται κάθε έτος στις 5 Ιουνίου και αποτελεί την κύρια εκδήλωση του Ο.Η.Ε. για την ενημέρωση του παγκόσμιου κοινού σχετικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.

Με τον όρο «φύση» εννοούμε τον οργανικό και ανόργανο κόσμο που περιβάλλει τον άνθρωπο, τη βιόσφαιρα που έχει ανάγκη ο άνθρωπος για να επιζήσει, το οικοσύστημα, όπως το ονομάζουν οι επιστήμονες του περιβάλλοντος. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε ο άνθρωπος στη γη το φυσικό περιβάλλον αποτέλεσε πηγή ζωής, γιατί μέσα σ’ αυτό γεννιέται, ζει, διαπλάθεται και εργάζεται ο άνθρωπος.

Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος ιδρύθηκε ως θεσμός το 1972 από τον Ο.Η.Ε., κατά την πρώτη ημέρα της Διάσκεψης της Στοκχόλμης για το ανθρώπινο περιβάλλον (5-11 Ιουνίου 1972). Δύο χρόνια αργότερα, το 1974, εορτάστηκε η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος με τίτλο: «Μόνο μια γη». Παρόλο που η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος εορτάζεται ετησίως από το 1974, μόλις το 1987 άρχισε να εφαρμόζεται η ιδέα της ανάθεσης της θέσης του οικοδεσπότη σε διαφορετική χώρα κάθε χρόνο. Πράγματι η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. εξέδωσε ψήφισμα που όριζε την 5^η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και παρότρυνε τις κυβερνήσεις και τους οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών να αναλαμβάνουν κάθε χρόνο την ίδια ημέρα παγκόσμιες δραστηριότητες για τη διατήρηση και την ενίσχυση του περιβάλλοντος, με σκοπό την εμβάθυνση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και την επιδίωξη της αποφασιστικότητας, όπως αυτή εκφράστηκε στη Διάσκεψη της Στοκχόλμης.

Εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν με την πάροδο των ετών στις δράσεις για το περιβάλλον, συμβάλλοντας στην αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών, καθώς και στην εθνική και διεθνή περιβαλλοντική πολιτική. Σήμερα είναι η εκστρατεία ναυαρχίδα για την ευαισθητοποίηση του κόσμου για θέματα, όπως είναι τα περιβαλλοντικά ζητήματα, η θαλάσσια ρύπανση, ο ανθρώπινος υπερπληθυσμός, η υπερθέρμανση του πλανήτη, η βιώσιμη κατανάλωση, τα εγκλήματα κατά της άγριας φύσης κ.ά.

Κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος έχει διαφορετικό θέμα, το οποίο υιοθετούν μεγάλες επιχειρήσεις, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, κυβερνήσεις και γνωστά πρόσωπα, για να υποστηρίξουν τον αγώνα για την περιβαλλοντική προστασία. Οι χώρες πρέπει να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους σχετικά με την αποκατάσταση των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων και των εδαφών. Το περιβάλλον βρίσκεται μεταξύ των κορυφαίων προτεραιοτήτων της παγκόσμιας θεματολογίας που έχουν στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, τη διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας και την προώθηση της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία.

Ο άλλοτε ανίσχυρος και εξαρτημένος αποκλειστικά από τη φύση άνθρωπος από έρμαιο έγινε δυνάστης. Η επέμβαση του ανθρώπου πάνω στη φύση έπαψε πλέον να γίνεται περιστασιακά, σαν μορφή άμυνας μπροστά στην απειλή των φυσικών στοιχείων, αλλά γίνεται κατ’ εξακολούθηση, με επιστημονικές μεθόδους και με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Η αξιοποίηση του περιβάλλοντος έγινε εκμετάλλευση αλόγιστη, δίχως προγραμματισμό και δίχως πρόνοια για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες. Η συνεχής εκβιομηχανοποίηση, σε συνδυασμό με τη συνεχώς εντεινόμενη πληθυσμιακή αύξηση έχουν οδηγήσει αναπότρεπτα σε υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Σήμερα μιλάμε για εξάντληση των φυσικών πόρων, για ρύπανση και μόλυνση του οικοσυστήματος, για αλλοίωση που έχει πάρει τις διαστάσεις καταστροφής.

Στην Ελλάδα, οι δήμοι αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες που ενισχύουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και την περιβαλλοντική συνείδηση των τοπικών κοινωνιών. Οι δράσεις που διοργανώνονται περιλαμβάνουν δεντροφυτεύσεις, καθαρισμούς ακτών και πάρκων, εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές, βιωματικές δραστηριότητες, συμμετοχή σε περιβαλλοντικές εκθέσεις κ.ά.

Αυτές οι πρωτοβουλίες στοχεύουν όχι μόνο στην άμεση βελτίωση του περιβάλλοντος, αλλά και στην καλλιέργεια μιας κουλτούρας σεβασμού και προστασίας του περιβάλλοντος. Η ενεργή συμμετοχή των πολιτών, ιδιαίτερα των νέων, σ’ αυτές τις δράσεις είναι καθοριστική για τη διαμόρφωση ενός πιο πράσινου και βιώσιμου μέλλοντος.

Έτσι, μέσα από τη συνεργασία δήμων, σχολείων, οργανώσεων, συλλόγων και πολιτών δημιουργείται ένα ισχυρό δίκτυο που προάγει την περιβαλλοντική υπευθυνότητα και την κοινωνική συνοχή.

Δε θα ήταν υπερβολή, λοιπόν, αν χαρακτηρίζαμε το σύγχρονο άνθρωπο μητροκτόνο και μάλιστα ασυνείδητο και επιπόλαιο, μια και δεν αντιλαμβάνεται πως ο αργός θάνατος της φύσης αναπόφευκτα θα επιφέρει και το δικό του αφανισμό.

Η συνειδητοποίηση είναι θέμα αγωγής! Η αδράνεια μας κοστίζει ακριβά! Η προστασία του περιβάλλοντος είναι υπόθεση προσωπική του κάθε υπεύθυνου ατόμου που αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος και διαισθάνεται πως ο «εφιάλτης» της επόμενης μέρας δε θ’ αργήσει να γίνει πραγματικότητα. Η σωστή παιδεία θα μπορέσει να επανατοποθετήσει το άτομο στη σχέση του με τη φύση και η κρατική μέριμνα μπορεί να επανορθώσει ό,τι η άνοια του πρόσφατου παρελθόντος διατάραξε.

Είμαστε η υπεύθυνη γενιά για την αποκατάσταση του οικοσυστήματος. Όλοι μας, ας δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τη γη και την ανθρωπότητα.

Το περιβάλλον αποτέλεσε και αποτελεί πηγή ζωής, αφού σ’ αυτό γεννιέται, διαπλάθεται και ζει ο άνθρωπος.

Ας σκεφτούμε κι εμείς το χρέος μας!