Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

Τρισάγιο για την Επέτειο του Ατυχούς Πολέμου 5ης Μαΐου 1897 στο Δομοκό

Σε μια λιτή και χωρίς κόσμο τελετή τιμήθηκε φέτος η επέτειος του Ατυχούς Πολέμου της μάχης της 5ης Μαΐου 1897 στο Δομοκό.
Το τρισάγιο τελέσθηκε από τον πατέρα Νικόλαο Κουλουμπρούκα Ιερέα της ενορίας Αγίας Παρασκευής Δομοκού στο μνημείο του ανθυπολοχαγού Διονυσίου Κόκκαλη που έπεσε το 1897. Παρευρέθηκαν ο Αντιδήμαρχος Δομοκού Γεώργιος Λελεντζής,  ο Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Δομοκού Δημήτρης Τσόγκας,  ο Πρόεδρος της ΚΟΙΝ.Σ.Επ. Μυρμιδόνες Γιάννης Παπαδημητρίου και ο ιεροψάλτης Αθανάσιος Μακρυγιάννης.
Απόσπασμα από την ομιλία Χρήστου Τσουτσουλόπουλου : Στις 5-5-1897, στην περιοχή του Δομοκού, διεξήχθη η κυριότερη μάχη του ελληνοτουρκικού πολέμου.
Με την συνθήκη του Βερολίνου [16-6-1880] και με την Πρεσβευτική διάσκεψη της Κων/λης [10-4-1881], καθορίστηκαν τα νέα ελληνοτουρκικά σύνορα. Έτσι από το 1881 ολόκληρη η Θεσσαλία –μαζί και η επαρχία Δομοκού- απελευθερώθηκε από τους Τούρκους και ανήκει από τότε στην Ελλάδα. Το 1893 ο τότε Πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομικών Χαρίλαος Τρικούπης διεκήρυξε την πτώχευση του κράτους και ανέστειλε την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Ελλάδας προς τους δανειστές προηγούμενων δανείων.
Επακολούθησαν επανειλημμένες αλλά άκαρπες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και ομολογιούχων [Άγγλων, Γάλλων και Γερμανών].Τελικά με εισήγηση των ομολογιούχων, η Τουρκία κήρυξε το 1897 τον πόλεμο κατά της Ελλάδας. Στον πόλεμο αυτόν δόθηκε μεγάλη μάχη στην περιοχή του Δομοκού.
Πριν τη μάχη στην περιοχή,  δόθηκαν μάχες στην Μελούνα, μεταξύ Τυρνάβου – Ελασσόνας [6-4-1897] και στα Φάρσαλα [23-4-1897].
Τελειώνοντας οι παραπάνω μάχες οι περισσότεροι Έλληνες στρατιώτες πέταξαν τους σάκους τους με τις αποσκευές τους, γιατί ήταν μεγάλο το βάρος και εμπόδιζε στην πεζοπορία τους. Έτσι στην περιοχή μας όταν έφτασαν είχαν μόνο τον οπλισμό τους. Οι στρατιώτες έμεναν εκτεθειμένοι στο κρύο και στην βροχή, που ήταν αδιάκοπη εκείνη την εποχή.
Κατά πληροφορίες οι Τούρκοι προχωρούσαν από τα Φάρσαλα προς την περιοχή μας με 60.000 στρατό. Εναντίον των Τουρκικών δυνάμεων οι Έλληνες παρατάξανε: 139 λόχους πεζικού, 3 λόχους μηχανικού, 7 ίλες ιππικού, 85 πυροβόλα διαφόρων διαμετρημάτων και 943 εθελοντές. Η συνολική δύναμη δεν ξεπερνούσε τους 30.000 άνδρες.
Το μέτωπο 25 χιλιομέτρων άρχιζε από το χωριό Χαλαμπρέζι και προχωρούσε ανατολικά στα χωριά Ασλανάρ, Κάτω Αγόριανη, Βελεσιώτες, Σκάρμιτσα, Πουρνάρι, Τσατμά, Μαντασιά κ.λπ.
Ένας λόχος τοποθετήθηκε στον λόφο του Αγίου Γεωργίου [Πουρναρίου] ως προφυλακή. Άλλος λόχος τοποθετήθηκε πάνω στο λόφο Πετρομάγουλα.
Το 2ο Σύνταγμα είχε το δεύτερο τάγμα του προς το χωριό Πουρνάρι. Το Τάγμα αυτό τοποθέτησε δυο λόχους αριστερά του χωριού με την εντολή να υποστηρίξουν τις πυροβολαρχίες που ήταν πίσω απ’ αυτούς [πάνω στην Περιστεριά]
Στην περιοχή γύρω από το χωριό τάχθηκαν πολλά τάγματα στη θέση Χάνι, στο Μύλο, Κακάρα κ.λπ.
Γύρω στις 9π.μ. της 5/5/1897 φάνηκαν δύο εχθρικές φάλαγγες που βάδιζαν από Φάρσαλα προς Δομοκό. Η μεγαλύτερη φάλαγγα ακολούθησε το δρόμο Φάρσαλα –Δομοκό και στράφηκε κατά των θέσεων μας.
Γύρω στις 3μ.μ. όλες οι προφυλακές μας του κεντρικού μετώπου υποχώρησαν. Μια φάλαγγα προχώρησε προς την Κακκάρα με σκοπό να διασπάσει την αμυντική γραμμή. Συγχρόνως μια άλλη φάλαγγα, αφού έκαψε τα χωριά Βαρδαλή και Γιακαρόμπα, προχώρησε στο τότε χωριό Κουσλόμπα.
Οι Τούρκοι κατέλαβαν την Πετρομάγουλα και τον λόφο Άγιος Γεώργιος και το χωριό Κουσλόμπα. Από τον λόφο του Αγίου Γεωργίου και από τα χαρακώματα που βρίσκονταν αριστερά του δρόμου Φαρσάλων – Δομοκού, ο εχθρός προσέλαβε τις θέσεις μας μπροστά στους Μύλους και τις θέσεις στην Περιστεριά.
Είναι μεγάλη η περιγραφή της μάχης καθώς υπάρχουν στοιχεία για τις θέσεις του στρατού. Λόγου τοπικού ενδιαφέροντος περιορίστηκα στα στοιχεία που συγκέντρωσα, που αφορούν την μάχη στην περιοχή του χωριού μας. (Σ.σ: Πουρνάρι Δομοκoύ)
Εἶχε φθάσει ἡ σειρὰ τοῦ Δομοκοῦ. Ἡ τοποθεσία προσφερόταν γιὰ ἄμυνα. Ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς θὰ μποροῦσε νὰ εἶχε ἀνακόψει ἀποτελεσματικὰ τὴν τουρκικὴ προέλαση. Ἐκτὸς τῶν ἄλλων εἶχε καὶ ἀρκετὸ χρόνο. Ἡ τουρκικὴ ἐπίθεση δὲν ἐκδηλώθηκε παρὰ στὶς 5 Μαΐου.
Μετὰ τὴν μάχη τῶν Φαρσάλων, οἱ περισσότεροι Ἕλληνες στρατιῶτες πέταξαν τοὺς σάκους τους μὲ τὶς ἀποσκευές τους, γιατὶ ἦταν μεγάλο τὸ βάρος καὶ ἐμπόδιζε στὴν πεζοπορία τους. Ἔτσι στὴν περιοχή μας ὅταν ἔφτασαν εἶχαν μόνον τὸν ὁπλισμό τους. Οἱ στρατιῶτες ἔμεναν ἐκτεθειμένοι στὸ κρύο καὶ στὴν βροχή, ποὺ ἦταν ἀδιάκοπη ἐκείνη τὴν ἐποχή.
Τὸ μέτωπο 25 χιλιομέτρων ἄρχιζε ἀπὸ τὸ χωριὸ Χαλαμπρέζι καὶ προχωροῦσε ἀνατολικὰ στὰ χωριὰ Ἀσλανάρ, Κάτω Ἀγόριανη, Βελεσιῶτες, Σκάρμιτσα, Πουρνάρι Τσατμά, Μαντασιὰ κλπ.
Στὴν περιοχὴ γύρω ἀπὸ τὸ χωριὸ τάχθηκαν πολλὰ τάγματα στὴν θέση Χάνι, στὸ Μύλο, Κακάρα κλπ.
Γύρω στὶς 9 π.μ. τῆς 5/5/1897 φάνηκαν δύο ἐχθρικὲς φάλαγγες ποὺ βάδιζαν ἀπὸ Φάρσαλα πρὸς Δομοκό. Ἡ μεγαλύτερη φάλαγγα ἀκολούθησε τὸν δρόμο Φάρσαλα – Δομοκὸ καὶ στράφηκε κατὰ τῶν θέσεών μας.
Γύρω στὶς 3 μ.μ. ὅλες οἱ προφυλακές μας τοῦ κεντρικοῦ μετώπου ὑποχώρησαν. Μία φάλαγγα προχώρησε πρὸς τὴν Κακκάρα μὲ σκοπὸ νὰ διασπάσει τὴν ἀμυντικὴ γραμμή. Συγχρόνως μία ἄλλη φάλαγγα, ἀφοῦ ἔκαψε τὰ χωριὰ Βαρδαλὴ καὶ Γιακαρόμπα, προχώρησε στὸ τότε χωριὸ Κουσλόμπα. Οἱ Τοῦρκοι κατέλαβαν τὴν Πετρομαγούλα καὶ τὸν λόφο Ἅγιος Γεώργιος καὶ τὸ χωριὸ Κουσλόμπα. Ἀπὸ τὸν λόφο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ ἀπὸ τὰ χαρακώματα ποὺ βρίσκονταν ἀριστερά τοῦ δρόμου Φαρσάλων – Δομοκοῦ, ὁ ἐχθρὸς πρόσβαλε τὶς θέσεις μας μπροστὰ στοὺς Μύλους καὶ τὶς θέσεις στὴν Περιστεριά.
Ἡ Λεγεῶνα Φιλελλήνων καὶ Γαριβαλδινῶν ἢ ἀλλιῶς Τάγμα τῶν Ἐρυθροχιτώνων (λόγω τῶν κόκκινων στολῶν) ἔλαβε μέρος στὴν μάχη Δομοκού, μὲ ἐπικεφαλὴς τὸν στρατηγὸ Ριτσιότι Γαριβάλδη.
Ἐκεῖ διακρίθηκε τὸ Τάγμα καὶ κατάφερε μετὰ ἀπὸ πολύωρες μάχες νὰ ἀναχαιτίσει τοὺς Τούρκους, ἀναγκάζοντάς τους ἔτσι σὲ προσωρινὴ ὑποχώρηση τὸ ἀπόγευμα τῆς 5ης Μαΐου. Τὸ τίμημα ὅμως ἦταν βαρὺ γιὰ τοὺς γενναίους ἐθελοντές, ἀφοῦ ὑπέστησαν βαριὲς ἀπώλειες καὶ ἀνάμεσα στὰ πολλὰ θύματα ἦταν καὶ ὁ βουλευτὴς Ἀντόνιο Φράττι (1847-1897), ποὺ τραυματίστηκε στὴν μάχη καὶ ὑπέκυψε λίγο ἀργότερα στὰ τραύματά του.
Στὴν μάχη τοῦ Δομοκοῦ πολέμησαν συνολικὰ 3.060 ξένοι, ἐκ τῶν ὁποίων 2.786 Ἰταλοί. Ἡ ἀπώλεια τῶν θέσεων στὸ δεξιὸ τμῆμα τοῦ μετώπου βάρυνε πολὺ στὴν ἀπόφαση τοῦ Ἀρχηγοῦ Διαδόχου Κωνσταντίνου γιὰ ὑποχώρηση τῶν Ἑλληνικῶν Δυνάμεων ἀπὸ τὸν Δομοκό. Τὸ πῦρ ἔπαυσε στὶς 8.30 μ.μ. Ἡ ἔλλειψη ἐπαρκῶν δυνάμεων ἦταν πλέον ἐμφανής, καθὼς ἡ Κυβέρνηση ὡς μὴ ὄφειλε κράτησε στὸν Ἁλμυρὸ ἐκτὸς μάχης τὴν 3η Ταξιαρχία τοῦ Σμολένσκη, ἀποδυναμώνοντας τὸ μέτωπο.
Παρὰ δὲ καὶ τὴν προσωρινὴ ἀναχαίτιση τοῦ ἐχθροῦ στὸ ἀριστερὸ μέτωπο ἀπὸ τοὺς ἐθελοντὲς Γαριβαλδινούς, Φιλέλληνες καὶ τὸ ἀπόσπασμα τοῦ Τερτίπη, ἡ ἐπικράτηση τῶν Ὀθωμανῶν ἦταν πλήρης.
Τὰ στρατεύματα λοιπὸν μὲ ἀπόφαση τοῦ Κωνσταντίνου ὑποχώρησαν πρὸς Δερβὲν Φούρκα (σημερινὸ Καλαμάκι) στὶς ὑπώρειες τῆς Ὄρθρυος.

Φωτογραφίες

    

 

Απόψεις

# Οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ έκαναν χθες κατάληψη στο ήδη κλειστό εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ !  Αντιδράσεις@ Όλοι οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία της Περιφέρειας...

Ενημερωτικά δελτία

Ενημερωθείτε άμεσα από την εφημερίδα μας για τις τελευταίες ειδήσεις μέσα από την ηλεκτρονική σας διεύθυνση.
randomness