Χωρίς επέμβαση στο περιβάλλον - Δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια 1 Μεγαβάτ, απ’ το Γοργοπόταμο
• Μια πρόταση από τον Απρίλιο 2022, που αγνοήθηκε
Με αφορμή την κινητοποίηση των κατοίκων στην Τοπική Κοινότητα Παύλιανης για την αποτροπή κατασκευής υδροηλεκτρικού εργοστασίου στην περιοχή, ο συμπολίτης μας καθηγητής, φίλος και συνεργάτης της εφημερίδας μας, Κώστας Μπαλωμένος, επαναφέρει στο δημόσιο διάλογο μια πρόταση που είχε κάνει τον Απρίλιο του 2022 για τη δημιουργία υδροηλεκτρικού εργοστασίου στο Γοργοπόταμο 1 Μεγαβάτ. Μια πρόταση πολύ ελκυστική οικονομικά, χωρίς επέμβαση στο περιβάλλον, χωρίς ρύπανση και με αξιόλογη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Δυστυχώς για τον τόπο, αγνοήθηκε προκλητικά απο τους αρμόδιους.
“Στο πόδι η Παύλιανη για το υδροηλεκτρικό !
Απειλήθηκαν επεισόδια χθες, όταν κάτοικοι του χωριού σταμάτησαν τα μηχανήματα.”
[πρωτοσέλιδος τίτλος εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, 1-11-2023]
“Μετά την απόρριψη από το ΣτΕ προσφυγής πολύχρονου αγώνα κατοίκων της Παύλιανης, κατά του έργου, εντύπωση προκαλεί η θετική γνωμοδότηση του Δήμου Λαμιέων για το έργο”.
“Για ένα μικρό υδροηλεκτρικό 0,83 MW θέλουν να καταστρέψουν το φυσικό πλούτο της Παύλιανης”.
[σελ. 3, εφ. Λ.Τ., 1-11-2023]
Από το 2022 το πρόβλημα του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας κορυφώθηκε (με τον πόλεμο στην Ουκρανία) και τόσο οι κυβερνήσεις, όσο και η Αυτοδιοίκηση αναγκάστηκαν να βρουν εναλλακτικές λύσεις. Οι εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (μικρά υδροηλεκτρικά, αιολικά και φωτοβολταϊκά) με τις ελάχιστες κατά το δυνατό επεμβάσεις στο περιβάλλον. Γειτονικοί δήμοι (Μακρακώμης, Καρπενησίου) επέλεξαν φωτοβολταϊκά πάρκα. Ο δήμος Λαμίας δεν ανακοίνωσε κάτι ανάλογο. Τώρα αποκαλύπτεται ότι ήταν σε εξέλιξη η κατασκευή μικρού υδροηλεκτρικού στην Παύλιανη.
Η πρόταση που ακολουθεί, διατυπώθηκε πάλι τον Απρίλιο 2022 από τον γράφοντα, μέσω της εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ. Ήταν πολύ ελκυστική οικονομικά, χωρίς επέμβαση στο περιβάλλον, χωρίς ρύπανση και με αξιόλογη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 1 Μεγαβάτ. Δυστυχώς για τον τόπο, αγνοήθηκε προκλητικά.
Μικρό ιστορικό
Στο χωριό Γοργοπόταμος το έτος 1907 άρχισε τη λειτουργία του το εργοστάσιο Ασετιλίνης, από την εταιρεία “ΓΟΡΓΟΣ ΑΕ”. Η ασετιλίνη παραγόταν από ηλεκτρικό καμίνι, που προφανώς απαιτούσε ηλεκτρική ενέργεια. Αυτή προήλθε από ένα έξυπνο μικρό υδροηλεκτρικό, χωρίς φράγμα και επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον.
Από ψηλότερο σημείο του ποταμού Γοργοπόταμος, φτιάχτηκε ένα κτιστό κανάλι, που μετέφερε ένα μέρος του νερού του ποταμού σε δεξαμενή, από την οποία με σωλήνες στην κατηφορική πλαγιά κατέληγε σε δύο υδροστροβίλους (τουρμπίνες). Αυτές ήταν συνδεδεμένες με ηλεκτρικές γεννήτριες και έτσι παραγόταν ηλεκτρική ενέργεια 1 Μεγαβάτ. Το νερό μετά έπεφτε πάλι μέσα στην κοίτη του Γοργοποτάμου, που ήταν δίπλα.
Ο ένας υδροστρόβιλος είχε παραγόμενη ισχύ 1.300 ίππων και κινούσε γεννήτρια 1 Μεγαβάτ, σε τάση 6.000 βολτ. Ο άλλος υδροστρόβιλος είχε μικρότερη ισχύ 30 ίππων και κινούσε 2 γεννήτριες για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος σε τάσεις 110 βολτ και 220 βολτ.
Η μεγάλη γεννήτρια του 1 μεγαβάτ τροφοδοτούσε το ηλεκτρικό καμίνι του εργοστασίου ασετιλίνης, με ένταση ηλεκτρικού ρεύματος 17.500 Αμπέρ. Η μικρότερες γεννήτριες τροφοδοτούσαν το ηλεκτρικό δίκτυο για φωτισμό στα χωριά Αλπόσπιτα και Γοργοπόταμο και φυσικά στα κτίρια του εργοστασίου.
Κτιστές πόρτες νερού - βάνες
Η υπάρχουσα υποδομή και η σημερινή κατάσταση
Τα κτιστά μέρη έγιναν από Ιταλούς τεχνίτες και παρά την πολυετή εγκατάλειψη (το εργοστάσιο έκλεισε το 1946-47) παραμένουν σε καλή κατάσταση. Τα μεταλλικά μέρη έχουν οξειδωθεί, αλλά είναι εύκολη η αντικατάστασή τους. Η δεξαμενή πρέπει να ξαναγίνει και να τοποθετηθούν οι μεταλλικοί σωλήνες καθόδου του νερού. Το Κεντρικό Κτίριο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θέλει επισκευή (στέγη, κουφώματα, πόρτες (φωτογραφία του παρατίθεται).
Αναγκαία είναι η αγορά και εγκατάσταση 2 υδροστροβίλων (τουρμπίνες) και μαζί τις συνδεμένες ηλεκτρικές γεννήτριες. Αυτό είναι όλο.
Το Κεντρικό Κτίριο (ηλεκτροπαραγωγής) ερειπωμένο (φωτ.2004)
Επίλογος
Ως πολίτης και δημότης Λαμίας, το 2008, έκανα ανάλογη πρόταση στον τότε δήμαρχο Γοργοποτάμου κ. Παν. Σπαθούλα, προτείνοντας παράλληλη αξιοποίηση του φυσικού χώρου για επίσκεψη, περιπατητικό τουρισμό, σε συνδυασμό με την ιστορική σιδηροδρομική γέφυρα. Απάντησε ότι “τα οικονομικά του Δήμου δεν επιτρέπουν”. Η πρόταση επανελήφθη τον Απρίλιο 2022 προς το Δήμο Λαμιέων. Δεν ευτύχησα ούτε μιας απάντησης.
Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία …
Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος
φυσικός
--------------------------------------------------------------------------------
Βιβλιογραφία
1. Κωνστ. Αθ. Μπαλωμένου : “Εργοστάσιο Ασετιλίνης Γοργοποτάμου”, εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, σε 4 συνέχειες από 9
έως 12 Νοε. 2004, Λαμία.
2. Κωνστ. Αθ. Μπαλωμένου : “Ηλεκτρική ενέργεια δωρεάν απ’ το Γοργοπόταμο”, εφ. “Λαμιακός Τύπος”, φ. 22531, σελ. 8-9, στις 7 Απριλίου 2022. Επίσης, η ίδια εργασία,
από τις 7 Απριλίου 2022 είναι αναρτημένη στο www.amfictyon.blogspot,gr.