ΦΟΒΟ ΓΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΦΡΑΖΟΥΝ ΟΙ ΔΕΥΑ

• Στη ΡΑΥ η εποπτεία και ο έλεγχος των φορέων ύδρευσης - αποχέτευσης και διαχείρισης αποβλήτων


Στη Ρυθμιστική Αρχή Υδατος ανατίθενται οι αρμοδιότητες εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς των φορέων διαχείρισης αστικών αποβλήτων καθώς και η διαμόρφωση της τιμολογιακής πολιτικής τους, με σχέδιο νόμου που παρουσίασε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο και τέθηκε ήδη σε διαβούλευση.

Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου η κυβέρνηση υποστηρίζει οτι η ΡΑΥ θα αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο ελέγχου των υπηρεσιών διαχείρισης υδάτων και αποβλήτων, με τον καθορισμό ενός σαφούς και διαφανούς πλαισίου για τη διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών.

Όπως ανέφερε ο υπουργός «δεδομένης της ανάθεσης αυτών των αρμοδιοτήτων σε αυτοτελή ανεξάρτητη διοικητική αρχή, είναι αναγκαίος ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου διακυβέρνησης των ζητημάτων που σχετίζονται ιδίως με τη διαχείριση των υδάτων, προκειμένου αυτό να ανταποκρίνεται στη νέα προσέγγιση από τα οικεία διοικητικά όργανα».

Επίσης με το νομοσχέδιο:

• Εξορθολογίζονται και επικαιροποιούνται αρμοδιότητες των φορέων υδατικής διαχείρισης και πολιτικής.

• Τροποποιούνται μεμονωμένες ρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για την ορθολογική διαχείριση των υδάτων.

• Θεσπίζεται εθνική στρατηγική για τα ύδατα.

• Ενισχύονται η διαφάνεια και η ορθολογικότητα της υδατικής πολιτικής και εν τέλει η θέση των καταναλωτών μέσω της θέσπισης λογοδοσίας των φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος και του ελέγχου των αναπτυξιακών-επενδυτικών και τιμολογιακών πολιτικών τους.

• Προβλέπονται για πρώτη φορά ετήσιες εκθέσεις προγραμματισμού και πενταετή γενικά σχέδια υπηρεσιών ύδατος (masterplans).

Σημειώνεται ότι σύσταση ανεξάρτητων αρχών διαχείρισης απορριμμάτων καθώς και υδάτων και λυμάτων αποτελεί «προαπαιτούμενο» του Ταμείου Ανάκαμψης προκειμένου να προχωρήσει στην εκταμίευση των κονδυλίων.

Την αντίθεσή της ωστόσο στην υπαγωγή των ΔΕΥΑ στη ΡΑΥ, όπως προβλέπεται στο νέο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, εξέφρασε με σχετική ανακοίνωση η ΕΔΕΥΑ.

Όπως αναφέρει “δίνονται χωρίς προφανή και ουσιαστικό λόγο αυξημένες αρμοδιότητες στη Ρυθμιστική Αρχή Υδατος χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι οι Δ.Ε.Υ.Α. είναι κοινωφελείς και μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις που λειτουργούν με ανταποδοτικότητα”.

Η ΕΔΕΥΑ σημειώνει ότι αντί της θέσπισης Ρυθμιστικής Αρχής Υδάτων θα μπορούσε να ενισχυθεί και να αναβαθμισθεί η υφιστάμενη Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ώστε να συμβάλει στην ορθολογική διαχείριση των υδάτων στη χώρα μας, καταλήγοντας στο αίτημα για απόσυρση του νομοσχεδίου.

Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεωρεί ότι η σχεδιαζόμενη αυτή ρύθμιση αποτελεί μία πολύ αρνητική θεσμική εξέλιξη για τον τομέα παροχής υπηρεσιών ύδατος συνεπώς και για τις Δ.Ε.Υ.Α.

Κι αυτό διότι, όπως επισημαίνει, “η υπαγωγή των υπηρεσιών ύδατος στη Ρυθμιστική Αρχή Υδατος δεν συνάδει με την υφιστάμενη κατάσταση του τομέα υπηρεσιών ύδατος της χώρας μας, αφού στον τομέα υπηρεσιών ύδατος δεν υπάρχει ανταγωνιστικό πεδίο, με άλλα λόγια δεν υπάρχει αγορά όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της ενέργειας, την οποία πρέπει να εποπτεύσει, να ελέγξει και να ρυθμίσει μια Ρυθμιστική Αρχή προκειμένου να τηρηθούν οι κανόνες ανταγωνισμού σύμφωνα με το εθνικό και το ενωσιακό δίκαιο, και να προστατευθούν οι καταναλωτές.

Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά στις Δ.Ε.Υ.Α. πρόκειται για κοινωφελείς και μη κερδοσκοπικές δημοτικές επιχειρήσεις που δρουν μονοπωλιακά στην περιοχή αρμοδιότητάς τους δηλ. στον οικείο Δήμο σύμφωνα με το θεσμικό τους πλαίσιο (ν. 1069/80) όπως αυτό ισχύει σήμερα. Για το θέμα αυτό εξάλλου υπάρχει και πρόσφατη νομολογία όπως η Απόφαση 5/2022 της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου”.

Για τον λόγο αυτό στις δημοτικές επιχειρήσεις υδρευσης αποχέτευσης των Δήμων δημιουργείται έντονη ανησυχία, αλλά και η υποψία ότι ''με τη θέσπιση της ΡΑΥ. σχεδιάζονται παρεμβάσεις στον τομέα υπηρεσιών ύδατος που θα οδηγήσουν στην ιδιωτικοποίηση των Δ.Ε.Υ.Α. και μάλιστα σε αντίθεση με τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ υπέρ της δημόσιας διαχείρισης του νερού”.

Οι Δ.Ε.Υ.Α., σύμφωνα με το θεσμικό τους πλαίσιο όπως ισχύει σήμερα (ν. 1069/80), είναι δημοτικές επιχειρήσεις, ιδρύονται από τους Δήμους, ανήκουν στους Δήμους και βρίσκονται σε εξάρτηση από αυτούς.

Επομένως οι Δήμοι είναι αποκλειστικά αρμόδιοι να αποφασίσουν για την ύπαρξη και την λειτουργία τους.

Με το εν λόγω νομοσχέδιο, τονίζεται στην ανακοίνωση της ΕΔΕΥΑ, “η νέα Ρυθμιστική Αρχή ενισχύεται θεσμικά σε βάρος τόσο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της αρμόδιας Γενικής Γραμματείας Υδάτων που λειτουργεί σ΄αυτό όσο και ιδίως σε βάρος των παρόχων υπηρεσιών ύδατος άρα και των Δ.Ε.Υ.Α.

Ουσιαστικά, η ΡΑΥ υποκαθιστά το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ως προς την άσκηση των αρμοδιοτήτων του που αφορούν στη διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας μας, με εξαίρεση τις αρμοδιότητες που ασκεί ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ ως προς τις Δ.Ε.Υ.Α. υπεισέρχεται σε ζητήματα που συνδέονται με κρίσιμες αρμοδιότητες των επιχειρήσεων, θεσμικά κατοχυρωμένες, όπως για παράδειγμα ο καθορισμός και ο έλεγχος της τιμολογιακής τους πολιτικής.

Ουσιαστικά, πλαγιοκοπείται ο ιδρυτικός νόμος των Δ.Ε.Υ.Α., ο ν. 1069/80, ενώ στις επιχειρήσεις επιβάλλονται αυξημένες υποχρεώσεις σε ασφυκτικές προθεσμίες, παρά το ότι είναι αποδυναμωμένες από προσωπικό και ιδίως από επιστημονικό προσωπικό.

Ταυτόχρονα, τόσο οι Δ.Ε.Υ.Α. όσο και η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ο θεσμικός τους εκπρόσωπος αποκλείονται από την συμμετοχή τους στα όργανα διαμόρφωσης και διαβούλευσης για ζητήματα υδατικών πόρων σε αντίθεση με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (ν. 3199/2003).

Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεωρεί ότι “αντί της θέσπισης Ρυθμιστικής Αρχής Υδάτων θα μπορούσε να ενισχυθεί και να αναβαθμισθεί η υφιστάμενη Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ οι Δ.Ε.Υ.Α. θα πρέπει να ενισχυθούν οργανωτικά και διοικητικά για να διαχειρισθούν αποτελεσματικά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.”

Από τη σύσταση της Δ.Ε.Υ.Α. Λαμίας, κύριο μέλημά της ήταν η συνεχής και αδιάλειπτη τροφοδοσία της πόλης της Λαμίας και των Δημοτικών Διαμερισμάτων της με πόσιμο νερό.

Για το σκοπό αυτό γίνεται συνεχής προσπάθεια για βελτίωση και εκσυγχρονισμό της παραγωγής του νερού, καθώς και βελτίωση και επέκταση του δικτύου.

Ο οργανισμός διαθέτει ένα αρκετά μεγάλο δίκτυο διανομής και παροχής νερού με συνολικό μήκος 245.000 μέτρα, χωρίς τις διακλαδώσεις παροχών.

Πλέον το δίκτυο έχει εκσυγχρονισθεί και έχει γίνει αντικατάσταση του παλιού δικτύου με νέα υλικά φιλικά προς την υγεία των πολιτών. Επίσης, η ποιότητα του νερού ελέγχεται συνεχώς από εξειδικευμένο προσωπικό.