Η αντίληψη του χρόνου, μέσα από άλλες τυπογραφικές εποχές

Γράφει ο
Σόκολος Νίκος

Στα αρνητικά της ψηφιακής εποχής, μπορούμε να συγκαταλέξουμε ανάμεσα στα παλιά παραδοσιακά επαγγέλματα που χάθηκαν στον χρόνο, το επάγγελμα του τυπογράφου, ειδικά όταν στις σημερινές εξελίξεις του ψηφιακού μετασχηματισμού, οι υπολογιστές, αντικατέστησαν το μοντάζ της τετραχρωμίας, τις χαρτομακέτες, τα σταυρώματα των σελίδων, ανάλογα με τα τυπογραφικά, το σκοτεινό θάλαμο να γίνουν φιλμ, την ίδια την φωτοσύνθεση, και την στενή σχέση του τυπογράφου, με την παραδοσιακή τυπογραφία, όπως και με την ίδια την έκδοση της εφημερίδας. 

Σήμερα η ψηφιακή αναπαραγωγή της εφημερίδας, σε ένα ηλεκτρονικό περιβάλλον, μας προσφέρει μια νέα εμπειρία ανάγνωσης, αλλά όχι την οργάνωση της γνώσης, γύρω από την νοσταλγική εποχή της τυπογραφίας, και τις παλιές καλές εκείνες εποχές, που η ανάπτυξη της τυπογραφίας, συνδεόταν με την διαμόρφωση της κοινωνιολογικής έννοιας της σκέψης, την τεκμηριωμένη κριτική, αλλά και την πνευματική δημιουργία, σε ένα κόσμο, που η ελληνική παιδεία και σοφία, έφερε πιο κοντά την κοινωνική και την πολιτική προβληματική, όπως και τους ρηξικέλευθους προσανατολισμούς, για την ανάπτυξη ανώτερων νοημάτων.

Η συγκέντρωση των εργαζομένων, στα τυπογραφεία, για την έκδοση της εφημερίδας, ήταν και παραμένει μια νοσταλγική εποχή, κατά την οποία μπορούμε να συνδέσουμε την επιστήμη, την τέχνη, την ενημέρωση, με την διάδοση των ιδεών και των ειδήσεων εκείνων, που έφεραν τις σχέσεις της κοινωνίας, πιο κοντά με την έντυπη γλώσσα, αλλά και το πνευματικό εκείνο ρεύμα, στην κατανόηση των λειτουργικών, των κοινωνικών, των πολιτιστικών θεσμών, με άξονα τον ανθρώπινο λόγο και την συνειδητοποίηση της ιστορικότητας της.

Δεχόμενοι αυτοί την τροποποίηση της ψηφιακής αναπαραγωγής της εφημερίδας, χάσαμε πολλά, χάσαμε την ανθρώπινη πρακτική και λογική διάρθρωση του πολιτισμού του τυπογραφείου, την αμεσότητα των εργαζομένων, για ποικίλα θέματα και γνώσεις, την βελτίωση της τυπογραφικής τέχνης, τις τεχνολογικές εξελίξεις στον τυπογραφικό τομέα, το ενδιαφέρον για την εκδοτική παραγωγή, αλλά και για άλλες τυπογραφικές εργασίες.

Από τους πολυάριθμους επαγγελματίες των τυπογραφείων, ο δρόμος των ελληνικών τυπογραφικών στοιχείων στενεύει, μέσα από την μεταπήδηση τους σε άλλους τομείς, και μέσα από τις τυπωμένες λέξεις, που εγκαθιδρύει μια νέα οντολογία, της οποίας η γέννηση της σημερινής γραφής, δεν έχει καμία σχέση, με την προϋπόθεση της ύπαρξης της παλιάς τυπογραφικής- στοιχειοθέτησης και εκτύπωσης , μιας έκδοσης.

Από την αρχή της δημιουργίας τη γραφής, η ιστορία της Ελληνικής τυπογραφιας, είχε την αίγλη, της οργάνωσης της γνώσης, μέσα από την είδηση και την πληροφορία, είχε την δημιουργία πολλών μεταλλικών ψηφίων, στοιχείων, όλων των γραμμάτων, και των σημείων στίξης, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, ως νοσταλγική εμπειρία, μιας ζωής, με την εξωτερίκευση της δικής μας μνήμης.

Μια μνήμη που φέρνει πιο κοντά, την εποχή της αναγέννησης της σκέψης, και όχι την μνήμη ενός υπολογιστή, στο οποίο αποθηκεύονται προσωρινά δεδομένα, ώστε να έχει ο χρήστης, γρήγορη πρόσβαση σε αυτά.

Αυτή την φορά η δική μας χρήση, περιορίζεται στα παλιά παραδοσιακά επαγγέλματα που χάνονται, συμπεριλαμβανομένου και του επαγγέλματος του τυπογράφου, υπολογίζοντας τα παλαιότερα σχέδια γραμμάτων, την τεχνική των κινητών γραμμάτων, το μεγάλο εύρος σε διάφορες τυπογραφικές προσπάθειες, και την πλούσια εκδοτική παραγωγή.

Σήμερα η ψηφιακή εποχή, όλα τα κατάργησε, και εμείς προσανατολισμένοι κυρίως στην χρήση διαδικτυακών εφαρμογών, μένουμε σιωπηλοί αφηγητές, της αρμονικής συνύπαρξης της οργάνωσης της γνώσης, μέσα από εκδόσεις παλαιών εφημερίδων και περιοδικών.