Μια άλλη Ευρώπη!

Γράφει ο Χρήστος Αλεξανδρής

Έχω την αίσθηση ότι ζούμε μια πολιτική και κοινωνική επανάσταση σήμερα σε ολόκληρη την Ευρώπη με τα άκρα να ενισχύονται σημαντικά κάθε φορά που γίνονται εκλογές και το μετριοπαθές κέντρο να αποδυναμώνεται ανησυχητικά. Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δείχνουν σημαντική άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων, ενώ η νίκη της Μαρί Λεπέν  στις ευρωεκλογές και η αύξηση της κοινοβουλευτικής της δύναμης στις Γαλλικές εκλογές σε συνδυασμό με την ενίσχυση του ακροαριστερού κόμματος του Μελανσόν, αποτυπώνει καλύτερα αυτή τη νέα πραγματικότητα.
Δεν είναι τυχαίο ούτε συγκυριακό ότι οι μεγάλοι συνασπισμοί των παραδοσιακών κομμάτων της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς που εξέφραζαν τα αιτήματα εκατομμυρίων πολιτών σε ολόκληρη την Ευρώπη, σήμερα βλέπουν τα εκλογικά τους ποσοστά να συρρικνώνονται και σε πολλές περιπτώσεις να εξαφανίζονται από τον πολιτικό χάρτη.
Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης εδώ και τρεις δεκαετίες οι πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις διαμορφώνονταν από τα παραδοσιακά κόμματα της συντηρητικής φιλελεύθερης δεξιάς και τους σοσιαλδημοκράτες και σοσιαλιστές της λεγόμενης κεντροαριστεράς. Σάρωναν στις εκλογές και εναλλάσσονταν στην εξουσία γιατί εξασφάλιζαν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και πρωτόγνωρα επίπεδα ευημερίας και ασφάλειας των κοινωνιών τους, στηρίζοντας με τις επιλογές και τις αποφάσεις τους μια ακμάζουσα μεσαία τάξη με καλές δουλειές και καλούς μισθούς. Κυβερνούσαν σε συνθήκες οικονομικής ευημερίας και διαρκούς ανάπτυξης, υποσχόμενα  καλύτερες μέρες για όλους.
Τι συνέβη  και τα τελευταία χρόνια οι πολίτες αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους στα ιστορικά κόμματα με ένα μεγάλο κομμάτι των εργαζομένων της μεσαίας τάξης και της νεολαίας να μετακινούνται από το κέντρο ακροαριστερά και ακροδεξιά; Είναι το δυσβάστακτο κόστος ζωής που αθετεί την υπόσχεση ότι μπορούν να ελπίζουν σε καλύτερες μέρες; Είναι η διάψευση της ελπίδας ότι η νέα γενιά θα ζήσει καλύτερα από τους γονείς της; Είναι τα αισθήματα ταπείνωσης και αδικίας που νιώθουν μέσα στις ίδιες τους τις χώρες;  Είναι η αίσθηση οτι ο πλούτος που παράγεται δεν μοιράζεται δίκαια;
Είναι όλα αυτά μαζί θα μπορούσε να πει κανείς. Για εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη η διατήρηση του επιπέδου ζωής δεν είναι αυτονόητη και αυτό ισχύει κυρίως για τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα. Είναι το δυσβάστακτο κόστος ζωής που τους οδηγούν στη διαμαρτυρία, στην αμφισβήτηση και σε πολλές περιπτώσεις στην απόρριψη του πολιτικού κατεστημένου μέσα από την αντισυστημική ψήφο.  Οι εξελίξεις στη Γερμανία και τη Γαλλία αλλά και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη εκφράζουν τη νέα πραγματικότητα και δείχνουν καθαρά τις τάσεις που διαμορφώνονται στις κοινωνίες.
Από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών αλλά και από το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών  αυτό που αποδεικνύεται είναι ότι οι πολίτες με την ψήφο τους αμφισβητούν τις βασικές πολιτικές επιλογές των ηγεσιών τους που πάρθηκαν τα προηγούμενα χρόνια αναφορικά με τις εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία, στο μεταναστευτικό, τις αγροτικές επιδοτήσεις, την ενεργειακή κρίση με την εκτίναξη των τιμών στα καύσιμα, αλλά και τις συζητήσεις που γίνονται για την ευρωπαϊκή άμυνα.
Η μεσαία τάξη στην Ευρώπη αισθάνεται ότι απειλείται και διαισθάνεται  ότι θα κληθεί να θυσιάσει  τα επόμενα χρόνια ένα ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι από το μέρισμα ειρήνης και ευημερίας που απολάμβανε τις αμέριμνες δεκαετίες των ανοιχτών και ελεύθερων αγορών, για να ενισχύσει  την ασφάλεια των συνόρων διαθέτοντας τεράστιους πόρους για στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Η στάση και εκλογική συμπεριφορά μεσαίων και κατώτερων τάξεων είναι εκείνη που πρωταγωνιστεί στην ανατροπή των πολιτικών δεδομένων. Ενισχύει τα άκρα και αποδυναμώνει τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας με απρόβλεπτες συνέπειες για τις κοινωνίες. Αυτοί που μένουν πίσω με την ψήφο τους γίνονται φορείς των μεγάλων αλλαγών και ανατροπών. Είναι αυτοί που αποφασίζουν σήμερα να διαρρήξουν τους δεσμούς τους με τους πολιτικούς και τα κόμματα που παραδοσιακά ψήφιζαν και ο λόγος είναι ότι δεν είδαν τη ζωή τη δική τους και των οικογενειών τους να βελτιώνεται τα τελευταία χρόνια που οι πολιτικοί του υπόσχονταν ότι θα ζήσει καλύτερες μέρες.
Ο λαϊκισμός των εύκολων λύσεων, ο πολιτικός ακτιβισμός και ο οικονομικός εθνικισμός έχει ξαναδοκιμαστεί στο παρελθόν και δεν μας έβγαλε στο ξέφωτο. Σε κάθε περίπτωση όμως η Ευρώπη του Μελανσόν, της Λεπέν, της Μελόνι και του Ορμπαν δεν μοιάζει με την Ευρώπη της Μέρκελ, του Σαρκοζί, του Ολάντ και του Μακρόν. Είναι μια διαφορετική Ευρώπη από αυτή που γνωρίζαμε  μέχρι σήμερα.