Μια νέα Ιταλία, μια νέα Ευρώπη; (Άρθρο του Χρήστου Αλεξανδρή)
Μετά το σοκ στη Σουηδία, μητέρα πατρίδα του κοινωνικού κράτους πρόνοιας, ήρθε ένα μεγαλύτερο σοκ από τις εκλογές στην Ιταλία και την επικράτηση ως δύναμη διακυβέρνησης ενός ακροδεξιού συνασπισμού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως και αυτό που συνέβη πριν λίγους μήνες στη Γαλλία.
Ο Εμμανουέλ Μακρόν μπορεί να κέρδισε τις εκλογές και να ανανέωσε τη θητεία του, ωστόσο το 41,5% του εκλογικού σώματος ψήφισαν την ακροδεξιά με επικεφαλής την Μαρί Λεπέν και αυτό σε συνδυασμό με την τεράστια αποχή προκάλεσαν ένα βαθύ ρήγμα στην δεύτερη πλουσιότερη χώρα της Ευρώπης.
Όλα αυτά τα γεγονότα συμβαίνουν σε χώρες που η δημοκρατία γνώρισε τις μεγαλύτερες επιτυχίες της και φυσικά είναι γεγονότα που δεν προμηνύουν ένα ευοίωνο μέλλον για την Ευρώπη. Το πώς θα κυβερνήσει ο συνασπισμός της Μελόνι στην Ιταλία, θα πρέπει να περιμένουμε να το δούμε. Το πώς κυβέρνησαν όμως τα κόμματα της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς στην Ευρώπη κάθε φορά που έπαιρναν τη λαϊκή εντολή, είναι κάτι που αποδεικνύεται σήμερα με την εκλογική τους συντριβή στις κάλπες.
Η αλήθεια είναι ότι ζούμε το τέλος της Ευρώπης όπως την ξέραμε. Το πώς θα είναι η νέα Ευρώπη που διαμορφώνεται μπροστά στα μάτια μας, σε χώρες μάλιστα που αποτέλεσαν για πολλές δεκαετίες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο πρότυπα δημοκρατικής διακυβέρνησης των λαών, το ζούμε κάθε μέρα με τις ανατροπές που βιώνουμε στον τρόπο της ζωής μας και στην απώλεια όλων αυτών των πραγμάτων που μέχρι σήμερα τα θεωρούσαμε σίγουρα, δεδομένα και ασφαλή και που βλέπουμε να απειλούνται από τους κλυδωνισμούς που προκαλούν οι αλλεπάλληλες κρίσεις αλλά και από την ανεπάρκεια των πολιτικών ηγεσιών να αντιμετωπίσουν με αποφασιστικότητα τα προβλήματα.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στις χώρες της Ευρώπης, στη Γαλλία, την Σουηδία, την Αυστρία και τώρα στην Ιταλία αυτό που παρατηρούμε είναι η απόρριψη των παραδοσιακών κομμάτων εξουσίας και η άνοδος της ψήφου διαμαρτυρίας, μια διαμαρτυρία που εκφράζεται σε κόμματα που δηλώνουν πολέμιοι του κατεστημένου και των πολιτικών και οικονομικών ελίτ.
Τα παραδοσιακά κόμματα της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς που σε άλλες εποχές άθροιζαν ποσοστά πάνω από 70% του εκλογικού σώματος, σήμερα μετά δυσκολίας επιβιώνουν αν δεν έχουν εξαφανιστεί από το πολιτικό προσκήνιο. Οι αναλυτές σπεύδουν να αποδώσουν την κατάρρευση των παραδοσιακών κομμάτων και την άνοδο των ακροδεξιών και ξενοφοβικών κομμάτων στη μετανάστευση. Ταπεινή μας άποψη είναι πως ψάχνουμε σε λάθος δρόμους τα αίτια του μεγάλου πολιτικού αναδασμού.
Βασική αιτία είναι οι τεράστιες ανισότητες εισοδήματος και πλούτου που έχουν προκληθεί στο εσωτερικό αυτών των κοινωνιών. Δεν είναι τυχαίο ότι τα κόμματα της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, είτε μιλάμε για τη Μαρί Λεπέν στη Γαλλία, είτε για την Μελόνι στην Ιταλία, κερδίζουν τους νέους ψηφοφόρους, τους χαμηλόμισθους, αυτούς που δύσκολα τα βγάζουν πέρα και τους ψηφοφόρους με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, αυτούς που δεν έχουν πτυχία και διδακτορικά και νιώθουν ότι αυτοί που κυβερνούν τους αγνοούν και δεν έχουν δικαίωμα σε μια αξιοπρεπή ζωή.
Σήμερα έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε, αν σκεφτούμε ότι αυτή η νέα Ιταλία και η νέα Ευρώπη που αναδύεται μέσα από τις απανωτές κρίσεις, ενδέχεται να μην είναι τίποτε άλλο παρά το φάντασμα της παλιάς Ευρώπης του εθνικισμού, του αυταρχισμού και του φασισμού.
Χρήστος Αλεξανδρής
