Τ. Βίζερ: Η νέα συμφωνία με τους Έλληνες περιλαμβάνει μείωση του χρέους μέχρι τον Μάιο
«Αποκλείεται μία νέα συζήτηση για Grexit (έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ), καθώς κανένας δεν εύχεται -ίσως σε αντίθεση με πριν από ένα χρόνο- μια τέτοια αστάθεια», τονίζει σε σημερινή συνέντευξή του στην αυστριακή οικονομική εφημερίδα "Βίρτσαφτσμπλατ", ο επικεφαλής του Euro Working Group, Αυστριακός οικονομολόγος Τόμας Βίζερ, ο οποίος αναμένει για τα τέλη Απριλίου- αρχές Μαΐου, μία συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα, τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Όπως παρατηρεί ο ίδιος, αυτή τη στιγμή "οι συνάδελφοι" βρίσκονται στην Αθήνα και οι συζητήσεις για ένα αρκετά φιλόδοξο πακέτο θα διαρκέσουν περίπου μέχρι το Πάσχα των Καθολικών, ενώ παράλληλα πρέπει να αρχίσει η συζήτηση για την υπόσχεση των ηγετών της ΕΕ του Ιουλίου του 2015, για μία μείωση του χρέους.
Είναι ένα είδος τριγωνικής σχέσης, όπου οι θεσμοί της ΕΕ είναι ως προς την δημοσιονομική σταθεροποίηση αρκετά πιο φιλόδοξοι από το ΔΝΤ, το οποίο έχει πολύ πιο φιλόδοξες ιδέες ως προς το πώς θα συμβάλουν οι άλλες χώρες της Ευρωζώνης στη μείωση του χρέους, προσθέτει.
Σύμφωνα με τον Τόμας Βίζερ, τον Απρίλιο θα γίνει η μεγάλη συζήτηση για το πώς μπορεί να προχωρήσει η αναδιάρθρωση του χρέους και για το πώς η Αθήνα θα εκπληρώσει παράλληλα τους όρους του προγράμματος, και μάλλον στα τέλη Απριλίου, αρχές Μαΐου, θα υπάρξει μία συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα, στους θεσμούς της ΕΕ και στο ΔΝΤ, και προς τούτο είναι απαραίτητες πολύ δύσκολες αποφάσεις.
Ως προς το ύψος της ελάφρυνσης του χρέους, ο επικεφαλής του Euro Working Group αναφέρει πως αυτό δεν είναι ακόμη γνωστό και εξαρτάται από τον όγκο του ακόμη προς διαπραγμάτευση πακέτου των μεταρρυθμίσεων. Ωστόσο ο ίδιος θεωρεί ότι θα γίνει χωρίς ονομαστική διαγραφή χρέους, δηλαδή θα υπάρξουν κατά κύριο λόγο ελαφρύνσεις πληρωμών, επιμηκύνσεις χρόνου αποπληρωμής και μειώσεις επιτοκίων, ενώ σε πραγματική αξία θα υπάρξει μία σημαντική ανακούφιση των υποχρεώσεων αποπληρωμής.
Ολόκληρη η συνέντευξη του Τόμας Βίζερ υπό τον τίτλο «Η νέα συμφωνία με τους Έλληνες περιλαμβάνει μείωση του χρέους μέχρι τον Μάιο»,
«Ερ.: Ο δείκτης του κλίματος στην οικονομία εμφανίζει καθοδική τάση, οι επενδύσεις δεν αναζωογονούνται και η Ελλάδα επανέρχεται στο προσκήνιο. Επίκειται μια νέα κρίση;
Απ.: Η κατάσταση δεν είναι ιδιαιτέρως καλή, αλλά το κλίμα είναι ακόμη χειρότερο. Στην Ευρώπη υποφέρομε από την ύφεση του οικονομικού κλίματος στις αναδυόμενες αγορές και στις ΗΠΑ. Σε αυτό προστίθενται τα απίστευτα πλεονάσματα παραγωγής στην Κίνα σε μια σειρά τομέων, όπως είναι ο χάλυβας, το τσιμέντο και το γυαλί. Αυτά τα προϊόντα έχουν διατεθεί στην παγκόσμια αγορά για κάποιο χρονικό διάστημα σε εξωφρενικά χαμηλές τιμές. Αυτό από τη μια πλευρά επιφέρει περαιτέρω αποπληθωριστικές τάσεις και από την άλλη πλευρά αυξάνει το ντάμπινγκ και τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Και τούτο συμβαίνει, διότι πολλές από τις μη κερδοφόρες χαλυβουργείες ανήκουν σε περιφέρειες ή δήμους στην Κίνα, που δεν ενδιαφέρονται απαραιτήτως για την ορθολογική λογιστική διαχείριση του κόστους, δεδομένου ότι απολαύουν κρατικής υποστήριξης. Περαιτέρω υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με τη δομή των παγκόσμιων συναλλαγματικών ισοτιμιών, την αλληλεπίδραση της νομισματικής πολιτικής γύρω από τα σημαντικότερα νομίσματα στον κόσμο και τα δειλά σημάδια μιας ευρύτερης ανάπτυξης στην Ευρώπη, η οποία στηρίζεται στις επενδύσεις και στην κατανάλωση.
Ερ.: Υπάρχουν και θετικές ειδήσεις;
Απ.: Οι μακροοικονομικές ανισότητες στην ευρωζώνη έχουν περιορισθεί σημαντικά, το 2015 είχαμε στην Ιρλανδία ανάπτυξη περίπου 7% - αγγίζοντας τους κινεζικούς δείκτες. Η ανάπτυξη στην Ισπανία κυμαίνεται μεταξύ του 3% και 4% και δημιουργούνται κάθε μήνα δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Η περιφέρεια - τα πρώην κράτη της κρίσης - αναπτύσσεται τώρα με μεγαλύτερη ώθηση. Στη Γερμανία η ανάπτυξη δεν υπήρξε αισθητή, ήταν όμως σταθερή. Η Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί εξαιρετικό παράγοντα, ο οποίος δεν τίθεται υπό συζήτηση. Το μεγαλύτερο ερωτηματικό στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι ίσως η Ιταλία για το κατά πόσον θα μπορέσει να επιτύχει μια αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη.
Ερ.: Μπορεί η πολιτική των μηδενικών επιτοκίων και των διευρυμένων αγορών ομολόγων εκ μέρους της ΕΚΤ να φέρει την αλλαγή;
Απ.: Οι άμεσες οικονομικές επιδράσεις ενδεχομένως δεν θα είναι εντυπωσιακές. Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ έχει σημαντική επίδραση στην ισοτιμία του ευρώ, πλην όμως δεν έχει επιδράσει μέχρι τώρα με τον επιθυμητό τρόπο στον ρυθμό του πληθωρισμού. Δεν είναι βέβαιο ότι θα επιτευχθεί κάτι τέτοιο με τα πρόσφατα μέτρα.
Ερ.: Η Ελλάδα προφανώς και πάλι δεν μπορεί να εκπληρώσει τους όρους του προγράμματος διάσωσης;
Απ.: Προς το παρόν οι συνάδελφοι είναι στην Αθήνα και οι συζητήσεις για ένα πραγματικά φιλόδοξο πακέτο θα διαρκέσουν μέχρι το Πάσχα περίπου. Παράλληλα πρέπει κανείς να ξεκινήσει σύντομα τις συζητήσεις για την υπόσχεση των αρχηγών των κυβερνήσεων της ΕΕ, η οποία δόθηκε τον Ιούλιο του 2015, για μείωση του χρέους. Πρόκειται για μια τριγωνική σχέση: οι θεσμοί της ΕΕ είναι πιο αισιόδοξοι από το ΔΝΤ όσον αφορά στη δημοσιονομική εξυγίανση. Όμως, το ΔΝΤ έχει πιο φιλόδοξες απόψεις σχετικά με το πόσο μπορούν να συμβάλουν τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ευρωζώνης στο θέμα της μείωσης του χρέους. Τον Απρίλιο θα έχομε τη μεγάλη συζήτηση για το πώς μπορεί να διαμορφωθεί η αναδιάρθρωση του χρέους και πώς παράλληλα η Αθήνα εκπληρώνει τις υποχρεώσεις, που απορρέουν από το πρόγραμμα. Στα τέλη Απριλίου, αρχές Μαϊου θα υπάρξει πιθανόν συμφωνία μεταξύ της Ελλάδος, των θεσμών της ΕΕ και του ΔΝΤ. Επ'αυτού είναι αναγκαίες πολύ δύσκολες αποφάσεις.
Ερ.: Σε ποιό ύψος θα πρέπει να φθάσει η άφεση χρέους αυτή τη φορά;
Απ.: Δεν το γνωρίζομε ακόμη. Εξαρτάται από την εφαρμογή του εξακολουθούντος να ευρίσκεται υπό διαπραγμάτευση πακέτου μεταρρυθμίσεων. Όμως, πιθανόν δεν θα πρόκειται για ονομαστική μείωση του χρέους, αλλά κατ' ουσίαν για διευκολύνσεις πληρωμής, επιμηκύνσεις του χρόνου αποπληρωμής και μειώσεις τόκων. Όσον αφορά στο ΑΕΠ θα υπάρξει ουσιώδης ελάφρυνση των υποχρεώσεων προς αποπληρωμή.
Ερ.: Επομένως δεν περιμένετε νέα συζήτηση περί Grexit πριν από το καλοκαίρι;
Απ.: Αυτό αποκλείεται. Κανείς δεν επιθυμεί, ίσως σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε πριν ένα χρόνο, μια τέτοια αστάθεια.
Ερ.: Για εσάς ο αληθινός παράγων κινδύνου για την ευρωζώνη είναι η Ιταλία;
Απ.: Στην Ιταλία συσσωρεύονται πολλές αδυναμίες στα συστήματα της δημόσιας διοίκησης και της δικαιοσύνης, ζητήματα κατανομής εισοδήματος στις περιφέρειες και σχετικά προβλήματα παραγωγικότητος. Ως εκ τούτου δεν είναι πολύ εύκολο, να υπάρξει αλλαγή.
Ερ.: Αναφερθήκατε θετικά στην Ιρλανδία και στην Ισπανία. Ακόμη και αν οι μεταρρυθμίσεις λειτουργήσουν, οι κυβερνήσεις θα χάσουν τις εκλογές. Αυτό δεν αποτελεί ισχυρό κίνητρο, για να προωθήσει κανείς μεταρρυθμίσεις.
Απ.: Παρέμειναν πιο σταθερές εκείνες οι κυβερνήσεις, οι οποίες υπήρξαν πιο πειστικές στα επιχειρήματά τους. Πρέπει κανείς να έχει την αίσθηση ότι η κυβέρνηση γνωρίζει με σχετική ακρίβεια προς τα πού θέλει να κινηθεί και ότι συζητεί ανοικτά για τις ευκαιρίες και τους κινδύνους.
Ερ.: Ποιός το κάνει αυτό;
Απ.: Επί μακρόν είχε κανείς την αίσθηση ότι η γερμανίδα Καγκελάριος, Angela Merkel, είχε ακριβώς αυτή την επικοινωνιακή ικανότητα. Το ίδιο ενδεχομένως θα μπορούσε να πει κανείς λίγο έως πολύ για τον Πρωθυπουργό της Βρετανίας, κ. David Cameron. Αυτός προσέφερε ένα σχετικά απλοϊκό μοτίβο επεξήγησης, το οποίο προφανώς λειτούργησε.
Ερ.: Με το δημοψήφισμά του, όμως, για τη βρετανική συμμετοχή στην ΕΕ παίζει ένα εξαιρετικά επικίνδυνο παιχνίδι.
Απ.: Αναμφίβολα δεν ισχυρίζομαι ότι αυτό είναι σωστό.
Ερ.: Μετά από μια βρετανική αποχώρηση θα μπορούσαν και άλλες χώρες να επιχειρήσουν έξοδο;
Απ.: Εάν δουν με ποιούς όρους θα αποχωρήσουν οι Άγγλοι, θα κοπεί αμέσως οποιαδήποτε όρεξη για έξοδο. Παρά ταύτα είναι γεγονός ότι η ΕΕ αμφισβητείται ιδιαιτέρως σκληρά από πολλούς παίκτες. Αυτοί διαμαρτύρονται για το ευρώ, την εσωτερική αγορά, την ελεύθερη κίνηση προσώπων και το σύστημα του Schengen. Καταβάλλεται προσπάθεια να μπουν σε ένα παπούτσι πολλά παγκόσμια και εθνικά προβλήματα. Αυτό είναι πρακτικά η ΕΕ.
Ερ.: Πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί αυτό το φαινόμενο;
Απ.: Θα πρέπει κανείς να έχει υπ' όψιν του τι θα συνέβαινε, εάν δεν υπήρχε πια η ΕΕ. Η Αυστρία θα είχε παντού συνοριακούς ελέγχους, θα έπρεπε σε αυτό το ασταθές παγκόσμιο νομισματικό σύστημα να εισάγει το σελίνι ή οποιοδήποτε άλλο δικό της νόμισμα, δεν θα είχε επίσημες σχέσεις με κάθε άλλο ευρωπαϊκό κράτος, ώστε να μπορεί κανείς να ασκεί σχετικά ελεύθερο εμπόριο. Όλοι οι επιτηδευματίες στην Αυστρία, εάν είναι έξυπνοι, θα έκλειναν τα καταστήματά τους και θα πήγαιναν στη Βαυαρία.
Ερ.: Θα ήταν πραγματικά τόσο δραματική η κατάσταση για την Αυστρία;
Απ.: Το ζήσαμε ήδη αυτό μια φορά στην κατάρρευση της μοναρχίας, όταν το 1919 όλοι οι αυστριακοί παραγωγοί έκλεισαν τα καταστήματά τους και μεταφέρθηκαν στις μεγαλύτερες γειτονικές αγορές. Εντελώς απλοϊκά μπορεί να πει κανείς ότι τότε απέμειναν στην Ουγγαρία η γεωργία, στην Τσεχοσλοβακία η βιομηχανία και στην Αυστρία οι δημόσιοι υπάλληλοι. Αυτό οδήγησε την Αυστρία σε πρόγραμμα βοήθειας υπό την αιγίδα του παγκόσμιου ταμείου, κάτι σαν το σημερινό ΔΝΤ. Στο Υπουργείο οικονομικών εγκαταστάθηκε ο Επίτροπος του ταμείου, Alfred Zimmermann, ο οποίος έπρεπε να εγκρίνει κάθε δαπάνη του αυστριακού κράτους.
Ερ.: Φυσικά δεν μπορεί κανείς να μεταφέρει στο σήμερα την τότε κατάσταση;
Απ.: Δεν είναι τόσο πιθανό ότι θα καταρρεύσει η ΕΕ. Παρά ταύτα θα πρέπει οι συνάδελφοι, οι οποίοι θεωρούν ότι η ΕΕ είναι τόσο φρικτή, να σκεφθούν σοβαρά ποιά θα ήταν η εναλλακτική».
(ΠΗΓΗ ΑΠΕ)
