Η αναγέννηση του ΠΑΣΟΚ! (Άρθρο του Χρήστου Αλεξανδρή)

Η αναγέννηση του ΠΑΣΟΚ θα είναι το θαύμα της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα. 

Ένα κόμμα που διαλύθηκε στα χρόνια της κρίσης, πασχίζει να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του. Θα τολμήσω μια πρόβλεψη όσο κι αν κάτι τέτοιο στις μέρες μας μοιάζει παρακινδυνευμένο και επισφαλές.

Το αποτέλεσμα των επόμενων εθνικών εκλογών θα κριθεί από το αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκλογών στο ΠΑΣΟΚ και την κούρσα ανάδειξης νέας πολιτικής ηγεσίας στη δημοκρατική παράταξη. Μια δημοκρατική παράταξη που αποδομήθηκε πλήρως τα χρόνια της κρίσης και τα τελευταία χρόνια πασχίζει να ανασυγκροτηθεί.

Κινήθηκε στα όρια της πολιτικής επιβίωσης δίνοντας μάχες οπισθοφυλακής σε μια απέλπιδα κάθε φορά προσπάθεια να αποφύγει την πολιτική διάλυση και την περιθωριοποίηση της σε επίπεδα ενός μικρού κόμματος αδύναμου να επηρεάσει τις εξελίξεις.

Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα ενδέχεται να είναι διαφορετικά.

Όλα θα εξαρτηθούν από το πρόσωπο της νέας ηγεσίας.

Με τα σημερινά δεδομένα η πολιτική κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν φαίνεται να αμφισβητείται σοβαρά από τις αντίπαλες πολιτικές δυνάμεις και τη ρητορική που αναπτύσσουν κάθε φορά που επιχειρούν να τον φθείρουν.

Επειδή οι εκλογές και το 2027 αναμένεται να κριθούν στο χώρο του κέντρου, οι σημερινές πολιτικές ηγεσίες δεν δείχνουν σημάδια ανανέωσης του πολιτικού τους λόγου. Το ΠΑΣΟΚ έχασε την δυναμική κόμματος εξουσίας όταν έχασε την πολυσυλλεκτικότητά του. Είχε καταφέρει να συνδυάζει με πολιτική μαεστρία το λαϊκό με το εκσυγχρονιστικό προφίλ.

Όπως είχε πει κάποτε ο Αλέκος Παπαδόπουλος “το ΠΑΣΟΚ ήταν στην ουσία δύο κόμματα στη συσκευασία του ενός. Από τη μία η λαϊκή σοσιαλιστική πλευρά και από την άλλη η πλευρά των κεντροαριστερών εκσυγχρονιστών”.

Δεν είναι τυχαίο ότι το ΠΑΣΟΚ συνέδεσε το όνομά του με τις μεγάλες τομές και μεταρρυθμίσεις στη χώρα με το κοινωνικό κράτος και την στήριξη των μη προνομιούχων Ελλήνων πολιτών.

Συνέδεσε όμως το ονομά του και με υποθέσεις διαφθοράς, αναξιοκρατίας, κομματισμού, πελατειακών σχέσεων και αφόρητου κρατισμού.

Η ιστορία του, στην 50χρονη διαδρομή του, ήταν πάντα μια αέναη αναμέτρηση του φιλελεύθερου - εκσυγχρονιστικού κέντρου με το λαϊκό - κοινωνικό ΠΑΣΟΚ.

Αυτό ήταν το ΠΑΣΟΚ. Με τα σωστά και τα λάθη του. Με τις επιτυχίες και τις αποτυχίες. Σήμερα μόνο μια ικανή πολιτική ηγεσία, μπορεί να διασφαλίσει την πολυσυλλεκτικότητα του χώρου που είναι όρος και προϋπόθεση ανάκτησης της χαμένης δυναμικής του κόμματος.

 Το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε τον Μάιο του 2012 στην τρίτη θέση, με 13,8%.

Από την αρχή της κρίσης μεχρι σήμερα εξακολουθεί να βρίσκεται σε φάση δημοσκοπικής και εκλογικής συρρίκνωσης με μικρές μόνο αναλαμπές καλύτερης εικόνας και συνεχίζει να παλεύει με τους δαίμονές του χωρίς ωστόσο να έχει καταφέρει να αποκτήσει την πολυπόθητη δυναμική που θα το καθιστούσε αυτόματα διεκδικητή της εξουσίας, ως μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης.

Η οικονομική κρίση και τα μνημόνια ήταν η αιτία για να ζήσουμε την μεγαλύτερη αποδόμηση κυβερνητικού κόμματος στη μεταπολιτευτική περίοδο. Από τον εκλογικό θρίαμβο του 2009, το ΠΑΣΟΚ έζησε και εξακολουθεί να βιώνει την μεγαλύτερη εκλογική καταστροφή από το 2012 και ύστερα. Για 12 ολόκληρα χρόνια ο χώρος αυτός βιώνει “τη μεγάλη συμπίεση”.

Είναι η μοίρα των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων στην Ευρώπη αυτή ;

Όχι απαραίτητα. Για παράδειγμα στη Σκανδιναβία η επιτυχία με την οποία τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα αντιμετώπισαν τη μεγάλη ύφεση τα παγίωσε στην εξουσία για μισό αιώνα. Αντίθετα στην Μεγάλη Βρετανία η αποτυχία του Εργατικού κόμματος να αντιμετωπίσει τα οικονομικά προβλήματα τη δεκαετία των δύο πετρελαϊκών κρίσεων ήταν η αιτία για να χάσουν την εξουσία και να βυθιστούν σε αξεπέραστα εσωκομματικά προβλήματα.

Κάτι ανάλογο συνέβη στην Ευρώπη και την Ελλάδα την περίοδο της μεγάλης χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα γνώρισαν μια μεγάλη εκλογική συρρίκνωση.

Δεν είναι τυχαίο ότι μια κρίσιμη μάζα νέων ψηφοφόρων που βίωσαν στις δουλειές τους και στις οικογένειές τους τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και των μεγάλων περικοπών των εισοδημάτων τους και της υποβάθμισης του βιοτικού τους επιπέδου χρεώνουν αποκλειστικά την ευθύνη της επιδείνωσης της οικονομικής τους κατάστασης στο ΠΑΣΟΚ.

Από την παρακμή του ΠΑΣΟΚ, οι μεγάλοι κερδισμένοι ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ κατά πρώτο λόγο και η Νέα Δημοκρατία. Το ΠΑΣΟΚ θα ανέβει και πάλι μαζί με τη χώρα, έχει προβλέψει ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ωστόσο αυτό αν και δεν φαίνεται να επαληθεύεται σύντομα, το βέβαιο είναι ότι θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από τις οργανωτικές ικανότητες, κινήσεις και τη δράση της νέας πολιτικής ηγεσίας που θα προκύψει στις εσωκομματικές εκλογές της 6 Οκτωβρίου 2024.

Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή, όπως θα έλεγε και ο ποιητής.

Καλό κουράγιο στο νέο ή τη νέα αρχηγό.

Χρήστος Αλεξανδρής

Δημοσιογράφος