Ημερομηνία:  Αθήνα, 20 Μαΐου 2025
# πρωτ:         95

Η κυβερνητική πολιτική στον περιφερειακό τύπο και οι ενστάσεις του ΣΗΠΕ

Ποιος έχει δίκιο;

Τα αιτήματα, οι «λύσεις», τα λάθη και οι εκκρεμότητες

Α. ΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΔΙΚΙΟ;

Ο ΣΗΠΕ τα τελευταία χρόνια, έχει «ανοίξει» και έχει βάλει στο τραπέζι όλα τα ζητήματα που αφορούν και ενδιαφέρουν τον ημερήσιο περιφερειακό τύπο της χώρας. Όλα, χωρίς εξαίρεση, μεγάλα και μικρά. Και το έχει κάνει με μεγάλη υπευθυνότητα και προσοχή ως αξιόπιστος θεσμικός συνομιλητής της Πολιτείας. Αυτό σημαίνει ότι δεν υποβάλλει απλώς αιτήματα, αλλά επιδιώκει κάθε φορά να καταθέτει τεκμηριωμένες, πλήρως μελετημένες και ρεαλιστικές προτάσεις.

Αυτό καλύτερα από τον καθένα το γνωρίζει και ελπίζουμε ότι το αναγνωρίζει και η κυβέρνηση που είναι άλλωστε και ο βασικός παραλήπτης των προτάσεων αυτών.

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι η δουλειά της τα τελευταία χρόνια στο χώρο των περιφερειακών ΜΜΕ και ιδιαίτερα των ημερήσιων εφημερίδων, είναι επιτυχημένη. Και επικαλείται σειρά παρεμβάσεων σε θεσμικά και οικονομικά ζητήματα που κατά τη γνώμη της πιστοποιούν αυτή την επιτυχημένη πορεία.

Η δική μας γνώμη είναι εντελώς διαφορετική. Η κυβέρνηση έχει κάνει πολύ λίγα πράγματα, πολύ αργά! Και από τα λίγα που έχει κάνει, τα περισσότερα κινούνται στον αντίποδα μιας αναπτυξιακής πολιτικής που έχει ανάγκη ο κλάδος, στοχεύοντας απλώς να μη θιγούν παγιωμένες από χρόνια καταστάσεις που νοθεύουν τον υγιή ανταγωνισμό και αναπαράγουν σχέσεις εξάρτησης και διαπλοκής, αγαπημένο παιχνίδι όλων των κυβερνήσεων.

Ποιος έχει δίκιο; Η Κυβέρνηση ή ο ΣΗΠΕ;

Δεν θα απαντήσουμε μονολεκτικά. Αποφασίσαμε να παραθέσουμε αναλυτικά και απολύτως αντικειμενικά όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, με ημερομηνίες και αριθμούς πρωτοκόλλου και να αφήσουμε τον καλόπιστο αναγνώστη να βγάλει τα συμπεράσματά του.

Αυτό το σκοπό εξυπηρετεί το κείμενο που κρατάτε στα χέρια σας.

Β. ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΑΝΟΙΧΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Β.1. Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΜΗΤΡΩΑ

Β.1.1 Ο νέος Νόμος για τα Μητρώα Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου

Η θεσμική οριοθέτηση του κλάδου, δηλαδή το «ποιος είναι ποιος» και τι πραγματικά αντιπροσωπεύει, είναι ταυτοτικό ζήτημα για μας. Πολύ απλά γιατί επηρεάζει άμεσα τις συνθήκες ανταγωνισμού που επικρατούν σε μια ούτως ή άλλως προβληματική αγορά. Για το λόγο αυτό ο ΣΗΠΕ έχει επεξεργαστεί ήδη από τον Οκτώβριο του 2022 μια πλήρη και αναλυτική Πρόταση ακριβώς γι’ αυτή τη θεσμική οριοθέτηση του κλάδου, που περιέχει μια εξαντλητικά λεπτομερή, επιμέρους Πρόταση για τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένα σωστό Μητρώο Έντυπου Περιφερειακού Τύπου (Η Οριοθέτηση του κλάδου και το Μητρώο Ημερήσιου Περιφερειακού Τύπου ‐ Οκτώβριος 2022). Η Πρόταση αυτή έχει κατατεθεί στην κυβέρνηση και στο δημόσιο διάλογο και έχει μάλιστα, υπό το φως των εξελίξεων, επικαιροποιηθεί δύο φορές έκτοτε, με τελευταία, τον Ιανουάριο του 2024. Την Πρόταση αυτή όπως και όλα τα στοιχεία, τις επιστολές κ.λπ. που μνημονεύονται σε αυτό το κείμενο, μπορεί να βρει όποιος ενδιαφέρεται, στο site του ΣΗΠΕ (regionalpress.gr).

Τι έκανε η κυβέρνηση; Κινήθηκε ακριβώς στον αντίποδα των προτάσεων αυτών! Αγνόησε πλήρως την Πρόταση του ΣΗΠΕ και ψήφισε τον ν5005/22 για τα Μητρώα Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου ο οποίος επισημοποίησε πανηγυρικά την απόλυτη νόθευση του υγιούς ανταγωνισμού στον κλάδο, επιτρέποντας σε ουσιαστικά ανύπαρκτες «εφημερίδες» να ενταχθούν στο Μητρώο και να απολαμβάνουν τα ωφελήματα που αυτή η ένταξη παρέχει, όσον αφορά τις κάθε είδους κρατικές ενισχύσεις!

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι «μπήκαν κανόνες σε ένα αρρύθμιστο για δεκαετίες τοπίο και τώρα ξέρουμε ποιος εκδίδει την κάθε εφημερίδα, έχουμε ΑΦΜ, γραφεία, διευθύνσεις κ.λπ.». Εθελοτυφλεί και υπεκφεύγει με τέτοιου είδους «επιχειρήματα». Γιατί όλοι ξέρουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις, πίσω από αυτά τα στοιχεία κρύβονται κυριολεκτικά ανύπαρκτες εφημερίδες! Γιατί ανύπαρκτη πρέπει να θεωρείται μια εφημερίδα που δεν πουλάει όχι 250 και 400 φύλλα που λέει ο νόμος αλλά ούτε ένα (!) αφού ο νόμος κάνει «τα στραβά μάτια» και της επιτρέπει (ενώ υποκριτικά απαγορεύονται οι free press εκδόσεις), να τιμολογεί το φύλλο της 0,01 ευρώ (!!!) ακριβώς για να αποφύγει την πιστοποίηση των πωλήσεων μέσω καταβληθέντος ΦΠΑ! Ανύπαρκτη ουσιαστικά πρέπει να θεωρείται μια εφημερίδα χωρίς κανένα εργαζόμενο αφού ουσιαστικά και αυτό επιτράπηκε καθώς δεν θεσπίστηκε η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση και μειώθηκε μέχρι γελοιότητας ο απαιτούμενος αριθμός δημοσιογράφων και λοιπού προσωπικού! Εντάχθηκαν στο ΜΕΤ ακόμη και εφημερίδες «μαϊμούδες» που δεν τυπώνονται κανονικά, αλλά είναι φωτοτυπίες και αναπαράγονται σε φωτοτυπάδικα!

Αν αυτό θεωρείται «ρύθμιση του τοπίου», τότε οι λέξεις έχουν χάσει τη σημασία τους!

Β.1.2. Η επικείμενη τροποποίηση του Ν5005/22.

Η κυβέρνηση καταλαβαίνει και η ίδια ότι ο ν5005/22 είναι επιεικώς ανεπαρκής. Για το λόγο αυτό, μόλις δυο χρόνια από την ψήφισή του, επιχειρεί την τροποποίησή του. Άλλη μια απογοήτευση! Από το περιεχόμενο της τροποποίησης που δόθηκε πριν λίγες μέρες στη δημόσια διαβούλευση διαπιστώσαμε ότι είναι πολύ περιορισμένου εύρους, αντιμετωπίζει κυρίως υπηρεσιακές δυσλειτουργίες και δεν παρεμβαίνει καθόλου στο πραγματικό πρόβλημα του νόμου που είναι όπως είπαμε, οι ελαστικές, έως ανυπαρξίας, προϋποθέσεις ένταξης των εφημερίδων στο Μητρώο!

Ο ΣΗΠΕ ως όφειλε, κατέθεσε τις προτάσεις του (Α.Π 20/7‐2‐25) και μαζί κατέθεσε για μια ακόμη φορά την αναλυτική του Πρόταση για ένα πραγματικό και λειτουργικό Μητρώο Έντυπου Τύπου (Ιανουάριος 2024).

Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά οι προτάσεις αυτές δεν ελήφθησαν υπόψη από τη κυβέρνηση και ως εκ τούτου είμαστε υποχρεωμένοι να παρατηρήσουμε ότι πρόκειται για μια ακόμη μεγάλη χαμένη ευκαιρία για τον περιφερειακό τύπο!

Φυσικά ο ΣΗΠΕ συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση καταθέτοντας τις απόψεις του τόσο επί του συνόλου όσο και κατ’ άρθρο του Νομοσχεδίου.

Β.1.3. Η αντιμετώπιση του ζητήματος του Διευθυντή και Διευθυντή σύνταξης των εφημερίδων

Στον περιβόητο ν5005/22 υπήρχε και η απαράδεκτη όσο και πρακτικά ανεφάρμοστη διάταξη η οποία επέβαλε και για τις περιφερειακές εφημερίδες την υποχρέωση ορισμού διευθυντή και διευθυντή σύνταξης των εφημερίδων μας, υποχρεωτικά μελών επαγγελματικού σωματείου δημοσιογράφων και μάλιστα διαφορετικών μεταξύ τους προσώπων, ανατρέποντας δεδομένα και πραγματικές καταστάσεις δεκαετιών για τον κλάδο. Ο ΣΗΠΕ διαμαρτυρήθηκε έντονα (επιστολές Α.Π 196/30‐4‐24, 274/9‐6‐24 κ.λπ.) και η κυβέρνηση στο ζήτημα αυτό πράγματι ανταποκρίθηκε, λύνοντας το πρόβλημα με σχετική Τροπολογία (άρθρο 50 ν5130/24).

Β.2. ΟΙ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΥΠΟ.

Β.2.1. Η μονιμοποίηση των κρατικών δημοσιεύσεων.

Ο βασικός όγκος των υποχρεωτικών κρατικών δημοσιεύσεων (διακηρύξεις, προκηρύξεις διαγωνισμών κ.λπ.) έχει καταργηθεί ήδη από το 2016 (ν4416/16) και απλώς η κατάργηση αυτή αναστέλλεται ειδικά για τις περιφερειακές εφημερίδες, με συνεχείς παρατάσεις, η τελευταία των οποίων εκπνέει στις 31/12/25!

Ο ΣΗΠΕ, αλλά και όλοι οι φορείς του κλάδου, έχουμε εξηγήσει πολλές φορές ότι οι δημοσιεύσεις αυτές πρέπει να μονιμοποιηθούν όχι ως ενίσχυση στον περιφερειακό τύπο, αλλά για λόγους διαφάνειας, χρηστής διοίκησης, ασφάλειας των συναλλαγών, αλλά και τήρησης του ευρωπαϊκού υποδείγματος! Η αναλυτική αυτή τοποθέτηση περιλαμβάνεται στις ΘΕΣΕΙΣ του ΣΗΠΕ (Οι Κρατικές Δημοσιεύσεις στον Περιφερειακό Τύπο – Ιανουάριος 2024) και έχουν τεθεί φυσικά κατ’ επανάληψη υπόψη της κυβέρνησης, γραπτά και προφορικά, σε όλα τα Υπομνήματα, αλλά και τις συναντήσεις με τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη.

Και όχι μόνο αυτό. Ο ΣΗΠΕ έχει καταθέσει και ειδική τροπολογία για το πως ακριβώς πρέπει να γίνει η σχετική ρύθμιση της μονιμοποίησης (Τροπολογία στο άρθρο 19 του ν4782/21).

Μέχρι σήμερα η κυβέρνηση, ενώ στα λόγια αποδέχεται το βάσιμο του αιτήματος (αν και αυτό δεν ισχύει για όλους τους αρμόδιους για τα ΜΜΕ Υπουργούς που πέρασαν από τη θέση) εντούτοις ακόμη δεν έχει προχωρήσει στην άμεση νομοθετική κατοχύρωση της μονιμότητας των κρατικών δημοσιεύσεων στον περιφερειακό τύπο, λύση στην οποία συμφωνεί σημειωτέον, όλο το πολιτικό προσωπικό της χώρας.

Ελπίζουμε ότι δεν περιμένει πάλι το τέλος της χρονιάς και της προθεσμίας για να μας αναγκάσει να επισκεπτόμαστε τα υπουργικά γραφεία και να παρακαλούμε για λύσεις της τελευταίας στιγμής. Μονιμοποίηση των κρατικών δημοσιεύσεων στον περιφερειακό τύπο ΤΩΡΑ!

Β.2.2. Τροποποίηση του ν3548/07.

Δεν αρκεί η μονιμοποίηση των κρατικών δημοσιεύσεων για να ομαλοποιηθεί το νομικό καθεστώς που τις διέπει. Ο σχετικός νόμος (ν3548/07) έχει φανερά τα σημάδια του χρόνου και σε πολλά σημεία του δημιουργεί προβληματικές καταστάσεις.

Για το λόγο αυτό ο ΣΗΠΕ επεξεργάστηκε πλήρη και αναλυτική Πρόταση Τροποποίησης του ν3548/07 (Αναγκαίες και επείγουσες αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο για τις κρατικές δημοσιεύσεις – Ν3548/07/Α.Π 17/9‐2‐24), την οποία έθεσε υπόψη της κυβέρνησης στις 11/3/24 (Α.Π 78).

Η Πρόταση αντιμετωπίζει όλες τις παθογένειες του ν3548/07 που φάνηκαν με τα χρόνια όπως η ανάγκη διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής του νόμου ώστε να περιληφθούν και οι Ισολογισμοί των ΑΕ και ΕΠΕ, ο άδικος και ισοπεδωτικός σημερινός τρόπος κατανομής των δημοσιεύσεων στις εφημερίδες, ζητήματα τιμολόγησης και χρόνου εξόφλησης, παραβιάσεις του νόμου και κυρώσεις, αντιμετώπιση παράνομων και καταχρηστικών πρακτικών από φορείς του δημοσίου κλπ.

Δυστυχώς μέχρι σήμερα, έναν ολόκληρο χρόνο μετά, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν έχει αποδεχτεί, αλλά δεν έχει καν απαντήσει ή σχολιάσει το αίτημα και την Πρόταση που υποβάλλαμε!

Και όχι μόνο αυτό: Στην Νομοσχέδιο που έχει καταθέσει στη δημόσια διαβούλευση για την τροποποίηση κατά βάση του ν5005/22 για τα Μητρώα, περιλαμβάνει και διατάξεις που τροποποιούν το ν3548/07 χωρίς να λαμβάνει υπόψη της καθόλου τις κατατεθειμένες προτάσεις του ΣΗΠΕ! Κάποιες μάλιστα από τις ρυθμίσεις αυτές κινούνται στον αντίποδα των προτάσεων του ΣΗΠΕ και είναι άκρως προβληματικές!

Β.2.3. Αντιμετώπιση προβληματικών καταστάσεων ως προς τις Κρατικές Δημοσιεύσεις.

Ο ΣΗΠΕ και το ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ για τις Κρατικές Δημοσιεύσεις που έχουμε συστήσει, εντόπισαν μια σειρά προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι εφημερίδες από κάποιους φορείς του δημοσίου που ερμηνεύουν λανθασμένα βασικές διατάξεις του νομοθετικού πλαισίου που αφορά τις δημοσιεύσεις. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ο ΣΗΠΕ παρενέβη, άλλοτε με επιτυχία άλλοτε χωρίς. Διαπιστώσαμε από αυτό ότι για να λυθούν τα προβλήματα δεν αρκεί η δική μας παρέμβαση, αλλά θα έπρεπε να υπάρξει η αυθεντική ερμηνεία των διατάξεων από τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Θέσαμε λοιπόν υπόψη των αρμόδιων πολιτικών και υπηρεσιακών στελεχών το ζήτημα αυτό και ζητήσαμε με επιμονή την έκδοση μιας τέτοιας ερμηνευτικής εγκυκλίου εκ μέρους τους, υποβάλλοντας μάλιστα και Σχέδιο Εγκυκλίου (Α.Π 112/15‐6‐23, 138/31‐6‐23 και 184/12‐4‐24 καθώς και το σχετικό Σημείωμα Εργασίας (282/26‐7‐24).

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι στο ζήτημα αυτό η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας και εξέδωσε σχετική Εγκύκλιο (Ε/5377/20‐12‐24) με την οποία αντιμετωπίζονται (έστω και όχι απόλυτα) τα ζητήματα αυτά.

Β.2.4. Ενοποίηση τιμής δημοσιεύσεων (δημοσίου‐αναδόχου).

Η διαφορετική τιμολόγηση των δημοσιεύσεων που προβλέπει η ΚΥΑ του 2008, ανάλογα με το αν επιβαρύνεται το δημόσιο ή ο ανάδοχος, έχει δημιουργήσει στην πράξη σοβαρά προβλήματα και συγχύσεις και ταλαιπωρεί τα λογιστήρια τόσο των φορέων του δημοσίου όσο και των εφημερίδων μας (αλλά και των εργολάβων).

Η λύση στο πρόβλημα δεν μπορεί να είναι άλλη από την ενοποίηση της τιμολόγησης στα επίπεδα της

«τιμής αναδόχου», δηλαδή 0,50 ευρώ κατά χιλιοστόμετρο. Πρόκειται για μια μικρή αύξηση για τους φορείς του δημοσίου, απολύτως δικαιολογημένη από το χρόνο που έχει μεσολαβήσει από την ισχύουσα ρύθμιση, τις ανατιμήσεις που έχουν στο μεταξύ σημειωθεί κλπ. Πρέπει στο σημείο αυτό να επισημανθεί ότι η επιβάρυνση των φορέων του δημοσίου, της αυτοδιοίκησης κ.λπ. θα είναι ελάχιστη πρώτον γιατί ο βασικός όγκος των δημοσιεύσεων αυτών αφορά τους αναδόχους των διαγωνισμών και δεύτερον γιατί αυτά καθαυτά τα κόστη των δημοσιεύσεων που επιβαρύνουν τους σχετικούς προϋπολογισμούς των φορέων του δημοσίου, είναι μικρά έως ασήμαντα και σε κάθε περίπτωση δυσανάλογα προς το μέγεθος και τη σημασία του σκοπού που αντιπροσωπεύουν και εξυπηρετούν. Το κόστος της αδιαφάνειας είναι πάντα μεγαλύτερο! Την Πρόταση αυτή υποβάλλαμε στον Γενικό Γραμματέα Ενημέρωσης και Επικοινωνίας από τις 26/7/24 (Α.Π 282).

Η κυβέρνηση μας ζήτησε να υπολογίσουμε εμείς το σχετικό δημοσιονομικό κόστος από την αιτούμενη αύξηση ‐ ενοποίηση της τιμής, παρότι είναι προφανές ότι αυτό αποτελεί δική της υποχρέωση. Παρόλα αυτά ο ΣΗΠΕ ανταποκρίθηκε και ήδη εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση. Το θέμα παραμένει σε εκκρεμότητα.

Β.3. Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΤΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΜΜΕ

Β.3.1. Τηρείται η ποσόστωση του 30% υπέρ των περιφερειακών ΜΜΕ;

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η περιβόητη αυτή ποσόστωση που επιβάλλει ο ν2328/95, τηρείται και με το παραπάνω όσον αφορά τις διαφημιστικές δαπάνες των φορέων του δημοσίου και επικαλείται δια του Γενικού Γραμματέα Ενημέρωσης και Επικοινωνίας κάποια «αόρατα» νούμερα τα οποία όμως δεν δίνει στη δημοσιότητα ούτε μας τα κοινοποιεί για να ελέγξουμε την αξιοπιστία τους!

Εμείς λέμε ότι ειδικά στις περιφερειακές εφημερίδες δεν φτάνει σχεδόν καθόλου κρατική διαφήμιση και επικαλούμαστε πραγματικά στοιχεία γι’ αυτό, τις ανύπαρκτες δηλαδή σχετικές καταχωρίσεις.

Ποιος έχει δίκιο; Υπάρχει αντικειμενικός τρόπος να διαπιστώσουμε που είναι η αλήθεια;

Βεβαίως υπάρχει. Τον προβλέπει ο ίδιος ο νόμος, το Π.Δ 261/97, σύμφωνα με το οποίο «Οι φορείς – αρχές υποχρεούνται να υποβάλλουν στη ΓΓΕ‐Ε έως 31 Μαρτίου κάθε χρόνου καταστάσεις με αναλυτικό απολογισμό για τα ποσά που διέθεσαν το προηγούμενο έτος σε κάθε Μέσο και αναλυτικά για κάθε φορέα που ανέλαβε οποιαδήποτε διαφημιστική δραστηριότητα. Από τις καταστάσεις αυτές πρέπει να προκύπτει η τήρηση της κατανομής «μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών ΜΜΕ. Οι καταστάσεις αυτές πρέπει να αναρτώνται στην ιστοσελίδα της ΓΓΕ –Ε καθώς και στην ιστοσελίδα των φορέων αυτών όπου εκτός από τις ετήσιες συγκεντρωτικές καταστάσεις πρέπει να αναρτώνται στο τέλος κάθε τριμήνου και οι αντίστοιχες καταστάσεις που αφορούν το προηγούμενο τρίμηνο!»

Είναι επομένως πολύ απλό να ελέγξουμε ποιος πήρε τι και επομένως αν τα περιφερειακά ΜΜΕ πήραν τα ποσά που δικαιούνται. Όπως ακριβώς έγινε και με τις Τράπεζες που με βάση τις αναλυτικές αυτές καταστάσεις που δημοσίευσαν για το 2024, προέκυψε ότι οι περιφερειακές εφημερίδες πήραν κάτω από το 0,5% της συνολικής διαφημιστικής δαπάνης!

Όμως αυτές οι καταστάσεις ακόμη και σήμερα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν δημοσιεύονται!

Και ρωτάμε: Γιατί δεν τηρείται ο νόμος; Γιατί δεν δημοσιεύονται αυτές οι καταστάσεις ούτε στις ιστοσελίδες των φορέων ούτε στην ιστοσελίδα της ΓΓΕ‐Ε; Στις 23/4/24 (Α.Π 187) ο ΣΗΠΕ ζήτησε εγγράφως από τη ΓΓΕ‐Ε να πληροφορηθεί για τις καταστάσεις δαπανών 20 συγκεκριμένων προγραμμάτων που υλοποιήθηκαν το 2023, συνολικού ύψους 22.000.000 και αναφέραμε τους φορείς έναν προς έναν. Ως συνήθως γραπτή απάντηση δεν πήραμε, αλλά μας υποδείχτηκε προφορικά «να αναζητήσουμε εμείς από τους φορείς τις καταστάσεις αυτές» πράγμα φυσικά αδύνατον! Εδώ δεν τα δίνουν στο κράτος που υποχρεούνται από το νόμο, θα τα δώσουν σε μας;

Ζητήσαμε επίσης από τη ΓΓΕ‐Ε να ενεργοποιηθεί η πλατφόρμα e‐Πασιθέα της Γενικής Γραμματείας που υποτίθεται ότι θα παρέχει τη σχετική πληροφόρηση. Η (προφορική και πάλι) απάντηση είναι ότι η πλατφόρμα «αναβαθμίζεται» και σύντομα θα είναι σε θέση να εκπληρώσει την αποστολή της. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα!

Όλα αυτά μας πείθουν ότι υπάρχει ένα «αόρατο χέρι» που δεν επιθυμεί να βγουν στο φως οι διαφημιστικές δαπάνες του δημοσίου! Ποιος ξέρει τι τέρατα θα αποκαλυφθούν…

Β.3.2. Η Πρόταση των Ενώσεων Ιδιοκτητών Περιφερειακών ΜΜΕ που αγνοήθηκε.

Το πρόβλημα με την Κρατική Διαφήμιση δεν είναι μόνο η μη τήρηση της κατανομής του 30% υπέρ των περιφερειακών ΜΜΕ. Τα προβληματικά σημεία είναι δυστυχώς πολλά. Και όχι μόνο κάνουν το όλο σύστημα μη λειτουργικό, αλλά αφήνουν και πολλά περιθώρια καταστρατήγησης των όποιων θετικών διατάξεων υπάρχουν. Και κυρίως επιτρέπουν να αναπτύσσονται σχέσεις διαπλοκής και αδιαφάνειας.

Για το λόγο αυτό οι τρεις Ενώσεις Ιδιοκτητών Περιφερειακών ΜΜΕ (ΕΕΤΕΠ‐Τηλεόραση, ΠΕΙΡΑΣ‐ Ραδιόφωνο και ΣΗΠΕ‐Εφημερίδες), με πρωτοβουλία του ΣΗΠΕ, ετοίμασαν με ιδιαίτερη επιμέλεια και προσοχή μια αναλυτική Μελέτη με τίτλο «Κρατική Διαφήμιση στα Περιφερειακά ΜΜΕ – Πρόταση για τις αναγκαίες αλλαγές στη Νομοθεσία και στη διοικητική πρακτική – Μάιος 2024» η οποία περιλαμβάνει μια σειρά προτάσεων για τον εξορθολογισμό και τη βελτίωση του όλου συστήματος της Κρατικής Διαφήμισης όσον αφορά τον Περιφερειακό Τύπο, έντυπο και ηλεκτρονικό και την αντιμετώπιση των παθογενειών και των στρεβλώσεων που έχουν παρατηρηθεί.

Η αναλυτική αυτή Πρόταση κατατέθηκε φυσικά στην κυβέρνηση, αλλά και στα πολιτικά κόμματα όπως και σε όλους τους σχετιζόμενους με το ζήτημα αυτό φορείς.

Έκλεισε ένας χρόνος από την κατάθεση αυτή και η κυβέρνηση επιδεικνύει μια προκλητική αδιαφορία, ακόμη και να συζητήσει τις προτάσεις αυτές, πιστή στη βασική πολιτική της «μη θίγετε τα κακώς κείμενα»!

Β.3.3. Μια διαδικαστική Πρόταση που επίσης αγνοήθηκε

Εμείς στον ΣΗΠΕ δεν θεωρούμε ότι κατέχουμε την απόλυτη αλήθεια. Γνωρίζουμε καλά ότι ειδικά το ζήτημα της Κρατικής Διαφήμισης είναι πολυπαραγοντικό. Τόσο αντικειμενικά όσο και από άποψη εμπλεκόμενων φορέων. Αυτοί οι φορείς είναι το Δημόσιο στον στενό του πυρήνα (Υπουργεία, Κρατικοί Οργανισμοί, ΝΠΔΔ), η Αυτοδιοίκηση (Περιφέρειες, Δήμοι), τα ΜΜΕ (Πανελλήνιας εμβέλειας και Περιφερειακά), οι φορείς της Διαφήμισης κλπ. Όλοι έχουν και πρέπει να έχουν λόγο στη διαμόρφωση ενός νέου τοπίου όσον αφορά την Κρατική Διαφήμιση.

Για το λόγο αυτό προτείναμε να ανοίξει άμεσα ένας σχετικός δημόσιος διάλογος, με ευθύνη του αρμόδιου για τα ΜΜΕ Υπουργείου, ο οποίος για να είναι συντεταγμένος και χρονικά οριοθετημένος θα ήταν σκόπιμο να οργανωθεί στο πλαίσιο μιας Ειδικής Επιτροπής για το νέο Καθεστώς της Κρατικής Διαφήμισης όπου όλοι οι προαναφερθέντες φορείς ή και όποιος άλλος έχει έννομο συμφέρον, θα κληθούν να πάρουν μέρος και να καταθέσουν τις απόψεις τους.

Και η πρόταση αυτή που θα μπορούσε να δώσει σωστές λύσεις, αγνοήθηκε από την κυβέρνηση.

Πως να μην θεωρήσουμε λοιπόν ότι υπάρχουν κάποιες ισχυρές δυνάμεις που αντιστέκονται στο να εξορθολογιστεί επιτέλους το όλο σύστημα της Κρατικής Διαφήμισης προκειμένου να συνεχιστεί ο «χορός των εκατομμυρίων» και η διασπάθιση του δημοσίου χρήματος για να εξυπηρετηθούν πολιτικές ή προσωπικές σκοπιμότητες;

Β.3.4. Η περίπτωση των Τραπεζών.

Αναφερθήκαμε ήδη στο ζήτημα αυτό. Για το 2024 (και μάλιστα όχι για ολόκληρο το έτος) οι τέσσερις συστημικές Τράπεζες της χώρας, Εθνική Τράπεζα, EUROBANK, ALPHA BANK και Τράπεζα Πειραιώς, διέθεσαν συνολικά στον έντυπο περιφερειακό τύπο, το «θηριώδες» ποσό των 129.477 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 0,44% της συνολικής διαφημιστικής τους δαπάνης που έφτασε τα 30.000.000 ευρώ!

Το θέμα αυτό δεν αφορά άμεσα την κυβέρνηση. Γνωρίζουμε ότι οι Τράπεζες δεν ανήκουν πλέον στο δημόσιο τομέα, άρα δεν είναι υποχρεωμένες να τηρούν τον κανόνα της κατανομής του 30% της διαφημιστικής τους δαπάνης στα περιφερειακά ΜΜΕ. Αλλά ξέρουμε επίσης ότι αυτές οι ίδιες Τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν 3 φορές κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων προσαρμογής και διασώθηκαν, από το υστέρημα του ελληνικού λαού, όλου του λαού και όχι μόνο των κατοίκων του λεκανοπεδίου! Και θα πρέπει επίσης να θυμούνται ότι οι πελάτες τους, πολίτες και επιχειρήσεις, ανάμεσά τους και οι επιχειρήσεις έκδοσης εφημερίδων, βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα, από το Σουφλί μέχρι την Κρήτη. Και δεν ανέχονται αυτή την απαράδεκτη συμπεριφορά απέναντί τους!

Αν κάνουμε εδώ αυτή την αναφορά είναι για να δείξουμε τον τρόπο με τον οποίο «το κράτος των Αθηνών», στον πυρήνα του οποίου βρίσκονται οι Τράπεζες, αντιμετωπίζει την εκτός των τειχών Ελλάδα και τα ΜΜΕ της Περιφέρειας!

Β.4. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΝΤΥΠΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΥΠΟ.

Η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι τα τελευταία χρόνια έχει δώσει πολλά χρήματα για τη στήριξη των περιφερειακών ΜΜΕ και ειδικά των έντυπων. Ο Γενικός Γραμματέας στην επιστολή του προς τον ΣΗΠΕ της 10/1/25, τα υπολογίζει συνολικά σε 16.420.519,16 (εκτός των ΕΛΤΑ) εννοείται για όλες τις κατηγορίες των περιφερειακών ΜΜΕ, αλλά και για πανελλαδικά ΜΜΕ, όπως στην περίπτωση του ΕΔΟΕΑΠ και του κόστους εκτύπωσης.

Ας τα δούμε αναλυτικά:

Κάλυψη οφειλών ΜΜΕ από την εισφορά 2% υπέρ ΕΔΟΕΑΠ

Για το σκοπό αυτό δόθηκαν συνολικά 4.172.456,62 ευρώ (3.640.724,06 για το διάστημα 2017‐21 και 531.732,56 για το 2022). Εδώ όμως πρόκειται για μια εξοργιστική λαθροχειρία! Αυτή είναι επιδότηση του ΕΔΟΕΑΠ και όχι των ΜΜΕ, και προσβάλει κι εμάς και την κοινή λογική να τη συγκαταλέγει η κυβέρνηση στις «ενισχύσεις στον περιφερειακό τύπο»! Το έχουμε πει χίλιες φορές: Μας επιβλήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση ένα εντελώς αδικαιολόγητο χαράτσι το οποίο αντικατέστησε το αγγελιόσημο το οποίο όμως εμείς δεν καταβάλαμε! Έτσι βρεθήκαμε να πληρώνουμε εισφορά πάνω στην εισφορά την ώρα που σε όλους τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας οι ασφαλιστικές εισφορές μειώνονται! Οι υποσχέσεις για την κατάργησή του, τουλάχιστον για τα περιφερειακά ΜΜΕ, δεν τηρούνται και από πάνω βρισκόμαστε να χρωστάμε και χάρη στην κυβέρνηση που μας ελαφρύνει από ένα βάρος που δεν έπρεπε καν να μας έχει επιβληθεί! Και επιπλέον ως πότε θα γίνεται αυτό; Τι θα γίνει με τις οφειλές του 2023 και του 2024; Η κυβέρνηση σιωπά.

Πρόγραμμα de minimis

Πρόκειται για Πρόγραμμα απευθείας επιδότησης ημερήσιων και εβδομαδιαίων περιφερειακών εφημερίδων, ενταγμένων στο Μητρώο Έντυπου Τύπου, στα πλαίσια του οποίου καταβλήθηκαν συνολικά

4.621.000 ευρώ, το 2023. Εδώ όμως υπήρξαν δύο σοβαρά προβλήματα που όχι μόνο αναίρεσαν την σημασία του προγράμματος αλλά το μετέτρεψαν για μια ακόμη φορά σε μέσο αθέμιτου ανταγωνισμού σε βάρος των σοβαρών επιχειρήσεων του κλάδου.

Το πρώτο πρόβλημα είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος του ποσού αυτού επέστρεψε στα κρατικά ταμεία αφού αντίθετα με ό,τι συνήθως συμβαίνει σε προγράμματα ενίσχυσης, εδώ έγινε παρακράτηση οφειλών προς το δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ., ακόμη και από ρυθμισμένες ή ακόμη χειρότερα, από μη ληξιπρόθεσμες οφειλές!

Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι η οριζόντια κατανομή του ποσού «επί δικαίων και αδίκων». Υποτίθεται ότι υπήρχαν κριτήρια κατανομής (προσωπικό, ετήσιος τζίρος), αλλά αυτά είχαν πολύ μικρή επιρροή αφού το σύνολο σχεδόν του ποσού μοιράστηκε οριζόντια! Και εδώ φάνηκε για μια ακόμη φορά πόσο δίκιο είχαμε όταν καταγγείλαμε την αθρόα εγγραφή των πάντων στο Μητρώο! Γιατί κάθε ημερήσια εφημερίδα που είναι στο Μητρώο (δηλαδή όλες) πήρε από 23.000 ευρώ και κάθε εβδομαδιαία από

18.000 ευρώ! Αν υπολογίσουμε ότι στο Μητρώο εντάχθηκαν περί τις 200 ημερήσιες και εβδομαδιαίες εφημερίδες, ένας απλός πολλαπλασιασμός μας δείχνει ότι έτσι ξοδεύτηκε το 85% περίπου του προγράμματος και άρα τα κριτήρια περί προσωπικού και τζίρου ήταν κουβέντες του αέρα! Έτσι βρέθηκαν εφημερίδες με έναν (1) εργαζόμενο να παίρνουν 23.000 ευρώ και εφημερίδες με πενήντα (50) εργαζόμενους να παίρνουν 50.000 ευρώ. Στη μια περίπτωση δηλαδή η επιδότηση ήταν 23.000/εργαζόμενο και στην άλλη 1.000/εργαζόμενο! Να πως καταργείται θεαματικά στην πράξη ο υγιής ανταγωνισμός για να εξυπηρετηθούν πολιτικές ή άλλες σκοπιμότητες!

Κάλυψη μεταφορικού κόστους και κόστους εκτύπωσης (χάρτου)

Το Πρόγραμμα αυτό υλοποιήθηκε για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της γεωπολιτικής αστάθειας και του πολέμου στην Ουκρανία που εκτόξευσαν στα ύψη τις τιμές στο χαρτί και στο μεταφορικό κόστος. Για το σκοπό αυτό διατέθηκαν συνολικά 7.627.062,54 ευρώ για το 2022, με την επισήμανση όμως ότι δεν αφορά μόνο τα περιφερειακά ΜΜΕ αλλά και εφημερίδες και περιοδικά πανελλήνιας κυκλοφορίας κλπ.

Πρόκειται για πρόγραμμα που βοήθησε σημαντικά τις επιχειρήσεις μας. Όμως οι λόγοι που το επέβαλλαν εξακολουθούν να ισχύουν. Και είχαμε τη διαβεβαίωση του υπουργού κ. Μαρινάκη ότι το Πρόγραμμα θα συνεχιστεί τουλάχιστον για το 2023, υπόσχεση όμως που δεν τηρήθηκε. Και για μας δεν έχει σημασία αν η ενίσχυση θα προέρχεται από το «προσωρινό πλαίσιο», το «de minimis» ή όποιο άλλο πρόγραμμα. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι όσο ο πόλεμος διαρκεί, το χαρτί και το μεταφορικό κόστος είναι στα ύψη. Και είναι δουλειά της κυβέρνησης να βρει πώς θα γίνει αυτό. Λίγα ψίχουλα από το μεγάλο τραπέζι που έχει στηθεί για τους μεγαλοκαναλάρχες των Αθηνών αρκούν!

Πρόγραμμα επιδότησης ΕΛΤΑ για διανομή εφημερίδων

Για τη διακίνηση εφημερίδων μέσω ΕΛΤΑ διατέθηκαν από το 2019 έως το 2023, συνολικά 10.477.620 ευρώ. Πρόκειται για μια ακόμη στρέβλωση του ανταγωνισμού με κρατική παρέμβαση. Γιατί την ώρα που οι περισσότερες ημερήσιες εφημερίδες πασχίζουν να στήσουν πολυδάπανα δίκτυα διανομής (αφού δεν νοείται ημερήσια εφημερίδα να φτάνει στον παραλήπτη μια‐δυο μέρες μετά την έκδοση) διαπιστώνουμε ότι κάποιοι άλλοι ακουμπάνε στο γκισέ των ΕΛΤΑ το προϊόν τους και αυτό μοιράζεται με κρατικό χρήμα! Σιγά μην τους νοιάξει αν φτάσει η εφημερίδα με καθυστέρηση στον αναγνώστη αφού έτσι κι αλλιώς σπάνια φιλοξενούν τοπικές ειδήσεις! Να μια ακόμη μορφή αντιαναπτυξιακής αντιμετώπισης. Γιατί αν αυτά τα 10.400.000 ευρώ που πήγαν σε ένα κρατικό μονοπώλιο, κατευθύνονταν σε κίνητρα δημιουργίας και συντήρησης δικτύων διανομής ατομικά ή πολύ περισσότερο συνεργατικά μεταξύ επιχειρήσεων τύπου (επιδότηση αγοράς οχημάτων, κίνητρα για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, επιδότηση πρόσληψης προσωπικού κ.λπ.) τα οφέλη θα ήταν πολλαπλάσια! Και κυρίως παραγωγικά… Όλα αυτά τα έχουμε προτείνει στην κυβέρνηση, αλλά πάντα η ίδια αντιμετώπιση. Σιωπή και αγνόηση…

Το μόνο Πρόγραμμα με πραγματική αξία

Σε όλη την Ευρώπη λαμβάνονται μέτρα στήριξης του έντυπου περιφερειακού τύπου, με βασικότερο την άμεση και απευθείας χρηματοδότηση‐επιδότηση για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων τύπου της Περιφέρειας. Τα προγράμματα αυτά έχουν συνήθως μόνιμα χαρακτηριστικά.

Ένα τέτοιο Πρόγραμμα Οικονομικής Ενίσχυσης έχουμε προτείνει κατ’ επανάληψη στην κυβέρνηση με τελευταία επιστολή προς τον αρμόδιο Υπουργό, της 7/10/24 (Α.Π 324).

Το πρόγραμμα αυτό πρέπει να έχει κατά τη γνώμη του ΣΗΠΕ, τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:

Ύψος και διάρκεια: Συνολικό ύψος 20.000.000 ευρώ κατανεμημένο σε βάθος 4ετίας (5.000.000 Χ 4 έτη) Δικαιούχοι: Αποκλειστικά επιχειρήσεις ημερήσιου και εβδομαδιαίου περιφερειακού τύπου.

Προϋπόθεση: Η ένταξη στο Μητρώο Περιφερειακού Τύπου παρά τις ενστάσεις μας για την ελαστικότητα των κριτήριων αυτής της ένταξης.

Κριτήριο κατανομής: Η κατανομή της ενίσχυσης δεν πρέπει επ’ ουδενί να είναι οριζόντια, στη γνωστή λογική «από λίγα σε όλους», αλλά να είναι στοχευμένη. Το αποκλειστικό κριτήριο πρέπει να είναι ο αριθμός των εργαζομένων κάθε επιχείρησης, πλήρους απασχόλησης ή ημιαπασχόλησης με βάση τις Ετήσιες Μονάδες Εργασίας.

Αυτό είναι ένα πραγματικό, καθαρό και αντικειμενικό Πρόγραμμα στήριξης, στην ουσία επιβίωσης του έντυπου Περιφερειακού τύπου.

Η κυβέρνηση και σε αυτό το ζήτημα κωφεύει και περί άλλα τυρβάζει!

Β.5. ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Β.5.1. Το «χαράτσι» του 2% υπέρ ΕΔΟΕΑΠ

Αναφερθήκαμε ήδη σε αυτό το ζήτημα. Πρόκειται για μια άδικη, αδικαιολόγητη και απαράδεκτη επιβάρυνση ειδικά των έντυπων περιφερειακών ΜΜΕ που δεν κατέβαλλαν αγγελιόσημο, τον κοινωνικό δηλαδή πόρο υπέρ του ΕΔΟΕΑΠ, σε αντικατάσταση του οποίου επιβλήθηκε το «χαράτσι» του 2%!

Πρόκειται, όπως την χαρακτήρισε με απόφασή του και το ΣτΕ για «πρόσθετη εργοδοτική εισφορά». Δηλαδή και με δικαστική «βούλα» πλέον, είμαστε ο μόνος κλάδος που επιβαρύνεται με διπλή εργοδοτική ασφαλιστική εισφορά, την ώρα που σε όλους τους οικονομικούς κλάδους αυτές οι εισφορές μειώνονται.

Αυτό το καθεστώς πλήττει ιδιαίτερα τις σοβαρές επιχειρήσεις Τύπου της Περιφέρειας που εκπροσωπεί ο ΣΗΠΕ, οι οποίες έχουν μεν αυξημένους τζίρους λόγω της απήχησής τους στις τοπικές κοινωνίες την ίδια στιγμή όμως έχουν και τεράστια έξοδα, καθώς πλην των άλλων, διατηρούν και το συντριπτικά μεγάλο ποσοστό της συνολικής απασχόλησης στον κλάδο!

Έχουμε ζητήσει κατ’ επανάληψη την κατάργηση της επιβάρυνσης αυτής ειδικά για τα περιφερειακά ΜΜΕ. Η κυβέρνηση θεωρητικά συμφωνεί γι’ αυτό άλλωστε καλύπτει από τον κρατικό προϋπολογισμό (μέχρι το 2022) τις εισφορές αυτές. Αλλά το πρόβλημα παραμένει. Και άλλη λύση δεν υπάρχει από την άμεση κατάργηση του «χαρατσιού» αυτού ειδικά για τα περιφερειακά ΜΜΕ.

Β.5.2 Η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών

Επί 60 ολόκληρα χρόνια η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των ημερήσιων περιφερειακών εφημερίδων που καθόριζε το άρθρο 5 παρ. 3 του Ν.Δ 3619/56, δηλαδή στο 25% των εκάστοτε ισχυουσών εισφορών προς τους πάσης φύσεως ασφαλιστικούς οργανισμούς και τα ασφαλιστικά ταμεία, αποτελούσε μια μεγάλη «ανάσα» για τις εφημερίδες της Περιφέρειας. Η πρόνοια αυτή καταργήθηκε με τον Ν4387/16 γνωστό και ως «Νόμο Κατρούγκαλου» στη βάση των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας όπως τουλάχιστον επιχειρήθηκε να αιτιολογηθεί. Έχουμε ζητήσει, τώρα που εξέλιπαν οι μνημονιακές υποχρεώσεις, την επαναφορά του καθεστώτος αυτού.

Αν η κυβέρνηση εννοεί πραγματικά τα όσα λέει για την ανάγκη ενίσχυσης του περιφερειακού τύπου, τότε η επαναφορά του καθεστώτος της επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών των ημερήσιων περιφερειακών εφημερίδων, είναι ο καλύτερος τρόπος για να το πράξει:

Πρώτον, γιατί πρόκειται για ουσιαστικό μέτρο ενίσχυσης που θα βοηθήσει πραγματικά τις επιχειρήσεις τύπου στην Περιφέρεια. Δεύτερον, γιατί είναι «καθαρό» μέτρο στήριξης! Το κρατικό χρήμα δεν πάει στις τσέπες επιχειρηματιών, αλλά ουσιαστικά επιστρέφει στα κρατικά ταμεία. Τρίτον, γιατί είναι απολύτως αντικειμενικό. Και απαλλάσσει προκαταβολικά την Κυβέρνηση από τις κατηγορίες περί αυθαίρετης κατανομής, εξυπηρέτησης πολιτικών σκοπιμοτήτων κλπ. Τέταρτον, γιατί ενισχύει ουσιαστικά την απασχόληση ιδιαίτερα σε έναν πολύπαθο κλάδο και σε μια εποχή όπου η απώλεια θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα στην Περιφέρεια είναι σχεδόν αδύνατον να αναπληρωθεί όχι μόνο στον ίδιο κλάδο, αλλά και πουθενά αλλού! Πέμπτο, γιατί πρόκειται για το μόνο μέτρο κοινής αποδοχής καθώς συγκεντρώνει την αποδοχή και τη στήριξη όλων των φορέων εργοδοτών και εργαζομένων στον κλάδο.

Η κυβέρνηση έχει απορρίψει (προφορικά) το αίτημα.

Β.5.3. Άλλα αιτήματα ασφαλιστικής φύσης

Έχουμε επίσης ζητήσει την επέκταση και ως προς τις οφειλές στον ΕΦΚΑ της ρύθμισης των 72 δόσεων για τον ΕΔΟΕΑΠ από εργοδοτικές εισφορές καθώς και τον συμψηφισμό των ήδη καταβληθεισών εισφορών στον ΕΦΚΑ με τις οφειλές προς τον ΕΔΟΕΑΠ για το ίδιο αντικείμενο.

Δεν έχει γίνει.

Β.6. ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚΔΟΤΩΝ

Στο μείζον αυτό ζήτημα για τα συμφέροντα των εκδοτών περιφερειακού (και όχι μόνο) τύπου, η κυβέρνηση δια του Υπουργείου Πολιτισμού, έδρασε σωστά και αποτελεσματικά.

Το πρώτο αναγκαίο βήμα που ήταν η ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας ΕΕ/2019/790, έγινε με την ψήφιση του ν4996/22. Ο νέος νόμος κινείται σε θετική κατεύθυνση στο βαθμό που αντιμετωπίζει μια διαχρονική εκκρεμότητα, αναγνωρίζει το συγγενικό πνευματικό δικαίωμα των εκδοτών τύπου έναντι των κολοσσών του διαδικτύου σε θεωρητική αλλά κυρίως σε πρακτική βάση και υιοθετεί την βασική, αφετηριακή μας θέση για την πρόβλεψη διαδικασίας διαμεσολάβησης με τα όποια θετικά ή αρνητικά μπορεί κανείς να βρει σε αυτή.

Βέβαια αυτή είναι μόνο η αρχή. Θα χρειαστεί σκληρή και επίπονη διαπραγμάτευση με τις εταιρείες για την πρακτική αξιοποίηση του νέου νομοθετικού πλαισίου.

Γ. ΕΙΔΙΚΑ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΙΤΗΜΑΤΑ

Εκτός από τα μεγάλα προβλήματα του κλάδου που ήδη αναφέρθηκαν, κατά καιρούς ο ΣΗΠΕ υπέβαλλε στην Κυβέρνηση και στα αρμόδια ανάλογα με το θέμα υπουργεία, μια σειρά αιτήματα.

Και σε αυτά, τα περισσότερα των οποίων έχουν μικρό ή και ανύπαρκτο οικονομικό κόστος, η ανταπόκριση της κυβέρνησης δεν υπήρξε η ενδεδειγμένη.

Γ.1. Νέος νόμος – πλαίσιο για τον περιφερειακό τύπο

Σήμερα ένα τέτοιο αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο που θα οριοθετεί δικαιώματα και υποχρεώσεις δεν υφίσταται. Αν πρόκειται κάποια στιγμή η Πολιτεία να αντιμετωπίσει σοβαρά το όλο ζήτημα που λέγεται ημερήσιος περιφερειακός τύπος της χώρας, πρέπει αντί κάθε τρεις και λίγο να τροποποιεί υφιστάμενους νόμους και διατάξεις, κάποιες από τις οποίες ψηφίστηκαν εδώ και δεκαετίες, να φροντίσει για τη δημιουργία ενός νέου, σύγχρονου, ενιαίου, ξεκάθαρου και κυρίως λειτουργικού νομοθετικού πλαισίου για τον περιφερειακό τύπο.

Στο Υπόμνημά μας «Ο ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΗΜΕΡΑ. Η πραγματική κατάσταση και τα προβλήματα. Οι θέσεις, οι προτάσεις και τα αιτήματα του ΣΗΠΕ‐ Ιανουάριος 2024» που έχουμε καταθέσει στην Κυβέρνηση, αναφερόμαστε ειδικά στους 5 βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους θα πρέπει να στηριχτεί αυτό το νέο, νομοθετικό πλαίσιο.

Τίποτα δεν έχει γίνει προς αυτή την κατεύθυνση.

Γ.2. Εκπαίδευση, επιμόρφωση, επαγγελματική πιστοποίηση

Όλες οι σοβαρές επιχειρήσεις τύπου της ελληνικής περιφέρειας έχουν από καιρό συνειδητοποιήσει ότι οφείλουν να επενδύσουν σ’ αυτό που θεωρείται το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα, δηλαδή στην ποιότητα, στην αξιοπιστία και στην πληρότητα του προϊόντος τους. Αυτή είναι και η μόνη διέξοδος που προσφέρει προοπτική επιβίωσης στον κλάδο. Για να γίνει αυτό είναι απολύτως αναγκαίο να υπάρχει υψηλής ποιότητας και άρτια εκπαιδευμένο, ιδιαίτερα στις νέες δεξιότητες, δημοσιογραφικό και τεχνικό προσωπικό.

Έχουμε ζητήσει από την Πολιτεία να εξετάσει κάθε δυνατότητα χρηματοδότησης και γενικότερα υποστήριξης ειδικών προγραμμάτων επιμόρφωσης του προσωπικού των ημερήσιων περιφερειακών εφημερίδων, ιδιαίτερα στις νέες τεχνολογίες. Ιδιαίτερο ρόλο στη διαδικασία αυτή μπορεί να διαδραματίσει το Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου το οποίο όντας μοναδικό στο είδος του σε πανελλήνιο επίπεδο μπορεί να αποτελέσει το σημείο αναφοράς για την οργάνωση και υλοποίηση πολλών από αυτά τα προγράμματα επιμόρφωσης. Παρά τις κατά καιρούς υποσχέσεις καμία τέτοια χρηματοδότηση ή ενίσχυση δεν έχει υπάρξει.

Αυτή η μόνιμη και επιμελημένη διαδικασία συνεχούς επιμόρφωσης μπορεί να οδηγήσει στην καθιέρωση μιας διαδικασίας επαγγελματικής πιστοποίησης της δημοσιογραφικής ιδιότητας που αποτελεί θεσμική υποχρέωση της Πολιτείας αλλά ουδέν έχει πράξει σε αυτή την κατεύθυνση.

Και τέλος επειδή πολύ έχει ταλαιπωρηθεί ο κλάδος από τυχάρπαστους και αεριτζήδες «εκδότες» που απασχολούν «δημοσιογράφους» με μαύρη, κακοπληρωμένη και ανασφάλιστη εργασία, έχουμε προτείνει τη θέσπιση Μητρώου Επαγγελματιών Δημοσιογράφων με αυστηρά και ελεγχόμενα κριτήρια ένταξης η οποία με τη σειρά της θα αποτελεί και απαραίτητη προϋπόθεση για εργασία σε οποιοδήποτε περιφερειακό ΜΜΕ ώστε να ελέγχονται ανά πάσα στιγμή οι όροι εργασίας και αμοιβής, η ασφαλιστική κάλυψη κλπ. Ούτε αυτό έχει γίνει.

Γ.3. Κατάργηση συνδρομών ΑΠΕ‐ΜΠΕ

Στην προσπάθειά μας να βρούμε εναλλακτικές δυνατότητες και ευκαιρίες για τη στήριξη και την ενίσχυση του έντυπου περιφερειακού τύπου, ζητήσαμε από κοινού με την ΕΕΤΕΠ, από τον αρμόδιο για τα ΜΜΕ Υπουργό (Α.Π 16/5‐2‐25) να εξετάσει την κατάργηση ή εναλλακτικά την ανάληψη από το κράτος του βάρους των συνδρομών που καταβάλλουμε σήμερα στο ΑΠΕ – ΜΠΕ.

Πρόκειται για μια αμιγώς δημοσιογραφική, ενημερωτική δραστηριότητα που συνδέεται με την πληροφόρηση και την ενημέρωση του λαού της «εκτός των τειχών Ελλάδας» κάτι που με τη σειρά της αποτελεί το βασικό ρόλο και την αποστολή του περιφερειακού τύπου, έντυπου και ηλεκτρονικού και ως εκ τούτου προσφέρει νομίζουμε μια στέρεα δικαιολογητική βάση που μπορεί χωρίς αντιρρήσεις να τεκμηριώσει μια τέτοιας μορφής ενίσχυση.

Δεν έχουμε λάβει ούτε καν απάντηση στο αίτημα.

Γ.4. Εισφορές ΕΔΟΕΑΠ

Πρόσφατα, με μια απλή, στα όρια του κυνισμού ανακοίνωση, ο ΕΔΟΕΑΠ μας πληροφόρησε ότι «ότι οι διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 5162/2024 (ΦΕΚ 198/Α/5.12.2024), περί μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών υγειονομικής περίθαλψης εργοδότη‐εργαζομένου, δεν αφορούν στον ΕΔΟΕΑΠ». Ως εκ τούτου, όπως επίσης μας πληροφόρησε η Διοίκηση του Οργανισμού, θα συνεχίσουμε και για το τρέχον έτος να

«υποβάλλουμε την ΑΚΑ με τις ίδιες ακριβώς κρατήσεις εργοδότη‐εργαζομένου όπως και για το έτος 2024».

Δηλαδή για μια ακόμη φορά ο κλάδος των περιφερειακών ΜΜΕ, ο πλέον επιβαρυμένος από τις πολλαπλές κρίσεις κλάδος των ΜΜΕ της χώρας, δεν μπορεί να επωφεληθεί ούτε καν από τα πλεονεκτήματα και τις ελαφρύνσεις που παρέχονται σε όλους τους λοιπούς κλάδους της οικονομίας! Την ίδια στιγμή δηλαδή που η κυβέρνηση διαφημίζει αφειδώς τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ως μέτρο ενίσχυσης των επιχειρήσεων, εμείς εξαιρούμαστε πανηγυρικά και εντελώς αναιτιολόγητα!

Ζητήσαμε από την αρμόδια Υπουργό Εργασίας (Α.Π 14/5‐2‐25) την άμεση ανάκληση της απαράδεκτης και προκλητικής αυτής απόφασης και επισημάναμε ότι σε αντίθεση περίπτωση θα επιβεβαιωθεί για μια ακόμη φορά ότι η κυβέρνηση όχι μόνο δεν βοηθάει πραγματικά, αλλά στην ουσία έχει βάλει στο στόχαστρο τον ημερήσιο περιφερειακό τύπο της χώρας!

Καμία αντίδραση από μέρους της κυβέρνησης μέχρι σήμερα!

Γ.5. Ψηφιακή κάρτα εργασίας για δημοσιογράφους.

Όπως είναι γνωστό το επόμενο χρονικό διάστημα, πρόκειται να γενικευτεί η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στο σύνολο των επιχειρήσεων, δηλαδή και στις επιχειρήσεις που εκδίδουν τις ημερήσιες περιφερειακές εφημερίδες της χώρας.

Εξηγήσαμε πάλι στην αρμόδια Υπουργό Εργασίας (Α.Π 15/5‐2‐25) ότι η ρύθμιση αυτή δεν είναι λειτουργική και δεν μπορεί να εφαρμοστεί όσον αφορά το δημοσιογραφικό δυναμικό των εφημερίδων. Η ιδιαιτερότητα είναι προφανής και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επιχειρηματολογία για να αναδειχθεί. Η δουλειά του δημοσιογράφου δεν περιορίζεται ούτε σε χρονικά ούτε σε χωροταξικά όρια. Δεν έχει ωράρια ούτε μπορεί να γίνει από τα γραφεία και μόνο.

Ζητήσαμε λοιπόν την εξαίρεση των ενημερωτικών ΜΜΕ και ειδικά των επιχειρήσεων που εκδίδουν ημερήσιες περιφερειακές εφημερίδες, από την υποχρέωση εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας ως προς την απασχόληση των δημοσιογράφων.

Και εδώ καμία αντίδραση από την κυβέρνηση.

Γ.6. Προγράμματα φιλαναγνωσίας

Πρόσφατα εξαγγέλθηκε από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ένα ειδικό Πρόγραμμα για την ενθάρρυνση και την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας ανάμεσα στους μαθητές όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Έκπληκτοι διαπιστώσαμε ότι υπάρχει μια πολύ σημαντική παράλειψη που αποδυναμώνει την όλη προσπάθεια και μειώνει κατά πολύ τα προσδοκώμενα οφέλη καθώς το σχετικό πρόγραμμα αφορά μόνο το βιβλίο και δη το λογοτεχνικό, αφήνοντας εκτός τον έντυπο τύπο και ειδικά τις καθημερινές εφημερίδες!

Για το λόγο αυτό απευθυνθήκαμε στον Πρωθυπουργό και στον αρμόδιο Υπουργό Παιδείας (Α.Π 305/19‐ 11‐24) επισημαίνοντας την παράλειψη και ζητώντας το αυτονόητο, δηλαδή τη συμπερίληψη και του έντυπου τύπου στα σχετικά προγράμματα, όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλες της χώρες όπου εφαρμόζονται προγράμματα φιλαναγνωσίας. Μάλιστα δεν μείναμε στην επισήμανση. Υποβάλλαμε μαζί και πολύ συγκεκριμένες προτάσεις για το πως μπορεί να ενταχθεί ο έντυπος τύπος στα προγράμματα αυτά.

Μέχρι σήμερα δεν έχουμε υπόψη μας καμιά σχετική αντίδραση από την κυβέρνηση!

Γ.7. Μείωση – κατάργηση ΦΠΑ στον έντυπο τύπο και τις εφημερίδες.

Ένα μέτρο αποφασιστικής σημασίας για την ενίσχυση και τη στήριξη του έντυπου τύπου και ειδικά των εφημερίδων είναι χωρίς αμφιβολία η μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ που αναφέρονται στην παραγωγή, εκτύπωση, διανομή, πώληση κ.λπ. των εφημερίδων και κυρίως ο μηδενισμός του ΦΠΑ 6% επί των πωλήσεων και των συνδρομών.

Από το 2021 ισχύουσα Τροποποίηση της Κοινοτικής Οδηγίας περί ΦΠΑ (2006/112/ΕΚ) περιλαμβάνει τον έντυπο τύπο στις κατηγορίες προϊόντων στις οποίες τα κράτη – μέλη έχουν την ευχέρεια να επιβάλλουν μηδενικό ΦΠΑ! Και δεν μπορούμε να σκεφτούμε άλλη ευρωπαϊκή χώρα πέραν της χώρας μας όπου η υλοποίηση στην πράξη αυτής της δυνατότητας να είναι περισσότερο επιβεβλημένη!

Για το λόγο αυτό, μαζί με την Ένωση Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΙΗΕΑ), υποβάλλαμε σχετικό αίτημα στον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας από τις 27 /9/24 (Α.Π 318).

Δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση!

Δ. ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ.

Βλέποντας και διαπιστώνοντας όλη αυτή την αγνόηση των αιτημάτων μας και την απαξιωτική συμπεριφορά προς τον κλάδο που εκπροσωπούμε, εκ μέρους πολλών Υπουργών και ιδιαίτερα των Υπουργών αρμόδιων για τα ΜΜΕ που πέρασαν από τη θέση αυτή τα τελευταία χρόνια, θεωρήσαμε καθήκον και υποχρέωσή μας να ζητήσουμε μια συνάντηση με τον Πρωθυπουργό της χώρας προκειμένου να τον ενημερώσουμε και να ζητήσουμε την παρέμβασή του.

Έχουμε συγκεκριμένους λόγους για το αίτημα αυτό και δεν το υποβάλαμε για λόγους δημοσίων σχέσεων ή για τη φωτογραφία της στιγμής. Πρώτον εκπροσωπούμε έναν ιστορικό κλάδο που 200 χρόνια τώρα αποτελεί τον ιστορικό και διαχρονικό βραχίονα της ενημέρωσης των πολιτών της «εκτός των τειχών» Ελλάδας. Δεύτερον διότι υπάρχουν ζητήματα συναρμοδιότητας Υπουργείων και χρειάζεται η ρυθμιστική παρέμβαση του πρωθυπουργού για να αντιμετωπιστούν και να μην «πάμε μπαλάκι» από Υπουργείο σε Υπουργείο. Και τρίτον γιατί και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς με τον έντυπο περιφερειακό τύπο καθώς ο αείμνηστος πατέρας του υπήρξε συνάδελφός μας, εκδότης καθημερινής περιφερειακής εφημερίδας!

Δεν είμαστε παράλογοι και κατανοούμε το φόρτο εργασίας και τις ευθύνες του Πρωθυπουργού. Όμως πιστεύουμε ότι 3 χρόνια τώρα που υποβάλλουμε συνεχώς και με κάθε ευκαιρία το ίδιο αίτημα, θα μπορούσε να εξασφαλιστεί μια ολιγόλεπτη συνάντηση μαζί του.

Για την ιστορία αναφέρουμε ότι έχουμε ζητήσει αυτή τη συνάντηση με ειδικές επιστολές μας, τουλάχιστον τρεις φορές ( 25/11/23 ‐Α.Π 3, 4/11/24 – Α.Π 338 και 6/12/24 – Α.Π 359).

Δυστυχώς αυτή η συνάντηση δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί.

Ε. ΕΝΑ ΑΚΟΜΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΜΕΝΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ.

Η κυβέρνηση έχει θεωρητικά κάθε δικαίωμα να ασκεί την πολιτική της όπως επιθυμεί και φυσικά να μην ικανοποιεί τα αιτήματά μας. Θα κριθεί γι’ αυτό από τους συναδέλφους μας και από τους πολίτες της Περιφέρειας.

Αυτό που δεν είναι δικαίωμά της είναι να αγνοεί και να μην απαντά καν στα αιτήματα και τις επιστολές μας! Έχει όχι μόνο ηθική, αλλά και νομική υποχρέωση για αυτό καθώς τόσο η κείμενη νομοθεσία (Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας) όσο και οι κανόνες της χρηστής διοίκησης, επιβάλλουν την εντός συγκεκριμένης προθεσμίας απάντηση της Διοίκησης στα εγγράφως διατυπωμένα αιτήματα των διοικούμενων, φορέων ή πολιτών, απειλώντας μάλιστα και με χρηματικές και πειθαρχικές ποινές σε περίπτωση παραβίασης.

Δυστυχώς η στοιχειώδης αυτή υποχρέωση παραβιάζεται συνεχώς και στο μέγιστο βαθμό από τις αρμόδιες αρχές στις οποίες απευθυνόμαστε για τα αιτήματά μας. Μόνο μέσα στο 2024 υποβάλλαμε είτε στον αρμόδιο για τα ΜΜΕ Υφυπουργό κ. Μαρινάκη, είτε στον Γενικό Γραμματέα Ενημέρωσης και Επικοινωνίας κ. Γαλαμάτη είτε στις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας, είκοσι μια (21) επιστολές με διάφορα αιτήματα, ερωτήματα, προτάσεις κλπ. Δεν πήραμε ούτε μια (1) απάντηση! Και δεν μιλάμε για