Μαρία Γκίκα: Βροχή στις στέγες της Ασί́ας

Γράφει η Αν. Κατερέλου-Ζαπανιώτη,

Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός

Ο σύγχρονος κόσμος, αλλά και ο μικρόκοσμος του καθενός μας από εμάς, μοιάζει καλυμμένος με ένα σκοτεινό πέπλο φόβου, ανασφάλειας και πόνου. Αντίδοτο στα παραπάνω αναζητείται μονοδιάστατα, μέσω της τεχνολογικής προόδου, της επιστήμης και της αλόγιστης διασκέδασης της ψυχής.

Σε αυτό το ομιχλώδες τοπίο όμως, υπάρχουν ακόμη συνάνθρωποί μας, οι οποίοι σαν τον Διογένη τον Κυνικό με το φανό στο χέρι μέσα στο φως της ημέρας χαράσσουν, μέσα από την απλότητα του είναι τους και της καθημερινής τους κοινωνικής δραστηριότητας και συμβολής, μονοπάτια φωτεινά. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι και η αγαπητή μου Μαρία Γκίκα.

Η Μαρία Γκίκα γεννήθηκε στη Λαμία. Ζει στην Αθήνα και από το 1991 και μετά, ταξιδεύει στον κόσμο με ένα σακίδιο στην πλάτη και πολλές αναζητήσεις. Είναι αναζητητής της αλήθειας και εραστής του πνεύματος. Προχωρά χωρίς χάρτες και προκαθορισμένες διαδρομές, με σκοπό να γνωρίσει τις ζωές των καθημερινών ανθρώπων και τη σοφία που κρύβει η ιδιαίτερη κουλτούρα τους.

Κράτησα στα χέρια μου το πρώτο δημοσιευμένο μυθιστόρημα της Μαρίας Γκίκα «Βροχή στις στέγες της Ασίας». Μυθιστόρημα που θέλει να μας εισάγει στο ερώτημα: «Γιατί η βροχή, που πέφτει στις στέγες της Ασίας, είναι διαφορετική;»

Προσπαθούσα με τη λογική να ερμηνεύσω τον ιδιαίτερο τίτλο του. Γιατί η επιλογή αυτού του φυσικού φαινομένου; Πόσο διαφορετική είναι σε αυτή την ήπειρο; Πέφτει παντοτινή και ομοιόμορφη προσφέροντας κάτι αλλιώτικο από τη θλίψη της στους ανθρώπους; Πρέπει κανείς να προστατευτεί τρέχοντας κάτω από τη στέγη ή να αφεθεί να λουστεί και να μουσκέψει προσπαθώντας να εξαγνιστεί από την αφθονία του νερού, βλέποντάς το σαν θείο δώρο να του προσφέρεται; Και άρχισαν τα ερωτηματικά.

Θεωρώ τα βιβλία ως ένα από τα ιερότερα δημιουργήματα της ανθρώπινης προσπάθειας και κάπως έτσι ξεκίνησα το διάβασμα. Γραμμένο με τρόπο γλαφυρό, χωρίς εξαντλητικές περιγραφές, με μία ευρηματική συμπλοκή των λέξεων που με κέρδισαν από τις πρώτες κιόλας σελίδες, άρχισα να προσθέτω και η ίδια στον εαυτό μου πολλά «γιατί».

Έγινα κι εγώ μαζί με τη συγγραφέα και τον βασικό πρωταγωνιστή συνεπιβάτης σε αυτό το ταξίδι χρόνων. Ίσως γιατί τα ταξίδια είναι το πέταγμα προς τη ζωή. Ταϋλάνδη, Μπανγκόκ, Σανγκάη, βροχή, ομπρέλα, μουσώνες, κρυφές πλευρές της πόλης, Λάος, Βιετνάμ, Καμπότζη, λίμνες, ποταμοί, βουδιστικά μοναστήρια, Ινδία, Νέο Δελχί, χωματόδρομοι, Ινδουιστικά κείμενα, Κίνα, Πεκίνο, επιστροφή στη Δύση. Βρέθηκαν αλήθειες στις αποσκευές μας; Μόσχα, Ουκρανία, περιπλάνηση στους δρόμους, έρωτες, προβληματισμοί, Οδησσός, κλάμα...

Συνεχής αναζήτηση της αλήθειας που κάθε χώρα προσφέρει με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τη θρησκεία της, τον πολιτισμό της, τα ήθη, την κουλτούρα της. Διαπίστωσα εμβάθυνση στη φιλοσοφία των θρησκειών και βαθύ προβληματισμό. Γιατί κάθε θρησκεία προστάζει τον άνθρωπο να ακολουθήσει τη στενή οδό; Χριστιανική νηστεία, Ινδουιστική χορτοφαγία, βουδιστική αποχή από τις επιθυμίες.

Ο πρωταγωνιστής μας δεν αποχωρίστηκε την πίστη του για να την ανταλλάξει με ώρες διαλογισμού. Το μυαλό του ζητούσε αναβάσεις. Άλλωστε τι μπορείς να βάλεις στη θέση του Θεού άμα τον γκρεμίσεις από τη σκέψη του απλού ανθρώπου;

Στην εξέλιξη της ιστορίας μας το αίσθημα του πόνου τονίζεται σε όλο το φάσμα. Γίνεται αντιληπτό σε όλες του τις διαστάσεις και εκφάνσεις: πόνος στον πόλεμο, στον θάνατο, στον έρωτα, πόνος για τη φτώχεια, την κοινωνική ανισότητα.

Είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος με τον οποίο η Μαρία Γκίκα επιτυγχάνει τη μετατροπή αυτού του οδυνηρού αισθήματος σε πνευματικό προϊόν.

Κτίζουμε τις ζωές μας με θεμέλιο τον πόνο, που παρουσιάζει με διαφορετικό τρόπο την αλήθεια, γιατί ο καθένας βλέπει από τη δική του σκοπιά τη ζωή. Έσκυψε πάνω στην πηγή του και προσπάθησε να βγάλει συμπεράσματα. Ίσως και να κατέληξε σε ακριβώς όμοια με όσα σκεφτόταν πριν την αναζήτηση.

Το σημαντικό είναι. Αναμετριόμαστε με τον εαυτό μας και τις πεποιθήσεις μας αλλά και με όσα ποτέ δεν αρνηθήκαμε.

Η Μαρία Γκίκα, σε αυτή τη δική της προσωπική διαδρομή, κατέχει τους τίτλους σπουδών της Θεολόγου και της Νοσηλευτικής με εξειδικεύσεις στο York και στο St. Mary’s Hospital of London, Διδακτορικό Δίπλωμα στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών καθώς και πολλές δημοσιεύσεις, παρουσιάσεις και εισηγήσεις σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια. Η Μαρία Γκίκα δεν είναι - αλλά χαρακτηρίζεται από - όλα τα παραπάνω. Αυτά αποτελούν καρπούς του είναι της, στην έως το σήμερα διαδρομή της.

Το προσωπικό μου όμως βίωμα και η παρακολούθηση της πορείας της, η καθημερινή της στάση απέναντι στον συνάνθρωπο, τον ασθενή, τον πόνο, την ασθένεια, το θάνατο, τη ζωή επιβεβαιώνουν τα λόγια ενός σοφού: «Κανένας δεν ζει μόνο για τον εαυτό του, αλλά και για τους άλλους. Και δεν είναι αρκετό να πείθεις τον εαυτό σου, πρέπει και τους άλλους». Η Μαρία Γκίκα μέσα από τη σταδιοδρομία της, ζει για τους άλλους και μας πείθει καθημερινά πως δεν είναι τίποτα λιγότερο από, άνθρωπος.