Το “Πολυτεχνείο” επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε

Γράφει η Ευμορφία Ρουποτιά
Αντιδήμαρχος Πολιτισμού

Στις 17 Νοεμβρίου του 1973 ο λαός βρέθηκε στις επάλξεις ενός αγώνα για διεκδίκηση των ελευθεριών του, για βελτίωση του κοινωνικού και πολιτικού επιπέδου ζωής, για εξασφάλιση των βασικών ανθρωπινων δικαιωματων οραματιζομενος μια βαθιά δημοκρατουμενη και ευνομούμενη πολιτεία,στην οποία ο ίδιος θα ήταν κυρίαρχος και πάσα εξουσία θα πηγαζε εξ αυτού.

Διψουσε για τα μεγιστα και αναπαλλοτριωτα αγαθά που θα έθεταν τις βάσεις,ώστε να μπορεί να έχει το αυτεξουσιο να ζει και να δρα ως βουλεται σεβομενος πάντα τις ελευθερίες του αλλου και τους νόμους της πολιτείας.

Ετσι γκρέμισε τη δικτατορία και πίστεψε στο όνειρο μιας πιο ελεύθερης ζωής. Ωστοσο παρατηρώντας τη διαχρονική πορεία της πολιτείας και του λαού ως σήμερα θα διαπιστώσουμε ότι τα ίδια ζητήματα, τα ίδια αιτήματα για ελευθερία, παιδεια, για καλύτερους όρους διαβιωσης βρίσκονται στη φαρέτρα του κάθε συλλογικού οργανου που εννομα και ειρηνικά προσπαθεί να τα διεκδικεί.

Τι είναι, λοιπόν, εκείνο που αυτοπαγιδευσε και πάλι τους λαούς και τις εξουσίες και δεν μπόρεσαν να κάνουν εφικτό το πραγματικό και ενυλωμενο σε αντικειμενικους όρους αγαθό της δημοκρατιας;

Γιατί από μια στυγνή δικτατορία που επιβαλλοταν και με τη βία περάσαμε σε μια κακοφορμισμ’ενη δημοκρατία του σήμερα;

Η απάντηση βρίσκεται κατά την ταπεινή μου γνώμη σε δύο παραγοντες: Ο πρώτος παράγοντας είναι ότι από μια άκρως συντηρητική και αυστηρη δικτατορία που λειτουργούσε με το μαστίγιο περάσαμε σε μια ανεξελεγκτη δημοκρατία σαν εκείνη που περιέγραψαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι ως νοσηρο πολιτευμα στο οποίο ο καθένας δρα ασυδοτα θεωρώντας ότι είναι ο ίδιος ο απόλυτα κυρίαρχος.

Άρα μιλάμε για την άμετρη δημοκρατία κατά την οποία νόμοι υπάρχουν αλλά έχουν παραθυράκια, δικαιοσύνη είναι θεσμοθετημενη αλλά στην πράξη η αδικία είναι καταφανης σε όλες της τις εκφάνσεις, αξιοκρατια παντού ως σύνθημα αλλά ακόμα και σήμερα οι ημετεροι πάντα εξυπηρετουνται, παιδεια παρούσα αλλά η λαικιστικη αντίληψη υπαρκτή, υγεία δεδομένη, αλλά συχνά πρέπει να αφανιστεις οικονομικά για να την έχεις, ποιότητα ζωής ώστε ο άνθρωπος να απολαμβάνει τη φυσική του ελευθερία αλλά καθημερινά ο άνθρωπος αυτοενεχυριάζεται σε ατέρμονες προσπάθειες επιβίωσης με δεύτερη και τρίτη εργασία για να ανταποκριθεί στις πολλαπλές απαιτήσεις την υλοκρατουμενης εποχής, τέχνη ελεύθερη, αλλά συχνά και αυτή στρατευμένη σε υλικούς στόχους, πληροφόρηση υγιής και αντικειμενικη που θα προάγει τον πλουραλισμό, αλλά δυστυχώς και αυτή κατακρημνιζεται εξυπηρετωντας οικονομικές και πολιτικές σκοπιμοτητες, χρήματα για τη βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης και βελτιστοποιηση των παρεχομενων υπηρεσιών προς τον πολίτη αλλά συχνά κατασπατάληση η ιδιοποίηση δημοσίου χρηματος με το δημόσιο χρέος να ταλανιζει τις οικονομίες των μικρών κρατων και τέλος μια ζωή που ζητά αέρα να αναπνεύσει που συχνα και αυτός είναι ακριβός και έλεγχομενος.

Ο δεύτερος παράγοντας είναι ότι λησμονηθηκε πως η δημοκρατία είναι πρώτα συμπεριφορά, τρόπος ζωής και επειτα πολιτευμα.

Η δημοκρατία απαιτεί ζεστασιά, διαχυτικο και γνήσιο λόγο, σχέσεις που στηρίζονται στην ειλικρίνεια και στον αλληλοσεβασμό, στην αποδοχή του ετέρου ανθρώπου και στην ανεκτικότητα προς το διαφορετικό, σεμνότητα και ταπεινοφροσύνη, σύνθλιψη του Υπερεγώ και ανοιχτωσιά καρδιάς, κατάπνιξη των παθών, εσωτερική δικαιοσύνη και αιδώ ώστε η αποδοχή των κανόνων να είναι αυτόκλητη.

Αντί αυτού ο σύγχρονος άνθρωπος δημιουργει ένα Υπερεγώ, θεωρεί ότι είναι απόλυτα κυρίαρχος, όλη του η ύπαρξη έχει στραφεί στα υλικά αγαθά, έχει γίνει βουλιμικος ως προς τη δόξα και την εξουσία και δεν διστάζει καθημερινά να πατα επί πτωμάτων και να χρησιμοποιεί ανθρώπους και αγαθά και υπηρεσίες ως μέσα επίτευξης ιδιοτελων, ατομικών και όχι συλλογικών στοχων.

Η δημοκρατία είναι παρούσα, είναι θεσμικά κατοχυρωμενη και είναι το καλύτερο πολιτευμα, όταν μπορούμε να το υπηρετούμε. Μαλιστα ένας συντοπιτης μας συγγραφέας, ο Χάρης Μωρικης σε πρόσφατο βιβλίο του αναφέρει για τη δημοκρατια: “Η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα για όλους, όλοι δεν είναι το καλύτερο υλικό για τη δημοκρατία”.

Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω και να καταθέσω από καρδιάς ότι θα φθάνουμε κοντά στη δημοκρατία όσο θα έχουμε σε κατιούσα πορεία την στυγνή τεχνοκρατική αντίληψη για τη ζωή και την αντιμετώπιση του ανθρώπου ως μονάδα μέτρησης και σε ανιούσα τον ανθρωπισμό που πρεσβεύει την προτεραιότητα στον άνθρωπο και την αντιμετώπιση του ως ένα ον ζωντανό με αδυναμίες και μειονεκτήματα, αλλά και με ανεξάντλητα προτερήματα που πρέπει η σύγχρονη δημοκρατία με ίσους όρους να τα αναδεικνύει.

Και βέβαια, όταν διαμαρτυρόμαστε για την κρίση της δημοκρατίας πάντα να συνυπολογίζουμε ότι για τον εκτροχιασμό της εχουμε και εμείς συνευθύνη όταν με δουλοπρεπεια διεκδικουμε αγαθά προς επίτευξη ιδιοτελών στόχων αδιαφορώντας για τους συλλογικους και έπειτα αναζητούμε αποδιοπομπαίους τράγους σε μια προσπάθεια εξοβελισμού της ατομικής υπαιτιότητας.