Αριθμός Πιστοποίησης: Μ.Η.Τ. 242014
Αποστολή του ΑΠΕ-ΜΠΕ στην ΠΓΔΜ: Ηρεμία στην ψηφοφορία αλλά και αγωνία για τη συμμετοχή - Σε χαμηλά επίπεδα η προσέλευση στις κάλπες
«Δεν ήρθε εδώ κανείς πολιτικός να μιλήσει. Ούτε από το ΝΑΙ ούτε από την αποχή και το ΟΧΙ. Ό,τι μάθαμε για το δημοψήφισμα το μάθαμε από την τηλεόραση, λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Πέρο Πέτροφσκι, που στη σημερινή ψηφοφορία εκτελεί χρέη μέλους της εφορευτικής επιτροπής.
Τοπική ώρα 10 το πρωί στο Κατλάνοβο, ένα μικτό χωριό, αλβανόφωνων και σλαβόφωνων, στην «καρδιά» της ΠΓΔΜ, και στο εκλογικό κέντρο επικρατεί ηρεμία.
Τρεις αστυνομικοί στην αυλή «σκοτώνουν» την ώρα τους και μέσα η εφορευτική επιτροπή περιμένει τους ψηφοφόρους.
«Μέχρι στιγμής από τους 739 εγγεγραμμένους έχουν έρθει να ψηφίσουν μόνο 30», λέει ο δικαστικός αντιπρόσωπος Αλαϊντίν Ιμέροφ. Η προσέλευση είναι μικρή, το παραδέχεται, αλλά και οι επίσημες ανακοινώσεις δεν αποτύπωναν καλύτερη εικόνα σε όλη την επικράτεια μέχρι εκείνη την ώρα.
Όπως δήλωσε εκπρόσωπος της εθνικής εκλογικής επιτροπής κατά τις δυο πρώτες ώρες της διαδικασίας είχε ψηφίσει ποσοστό 2,45% των εγγεγραμμένων και στις 11 τοπική ώρα το 8,12%.
Όταν ρωτάμε τον Πέτροφσκι αν θα ψηφίσει υπέρ ή κατά της συμφωνίας αποφεύγει να απαντήσει και εκφράζει την εκτίμηση ότι «στο χωριό άλλοι θα ψηφίσουν ΝΑΙ, άλλοι ΟΧΙ και άλλοι δεν πάνε στην κάλπη».
Η ατμόσφαιρα στο Κατλάνοβο δεν διέφερε από εκείνη στην υπόλοιπη επαρχία αλλά και στην ίδια την πόλη των Σκοπίων. Εξαίρεση, οι πόλεις και τα χωριά όπου πλειοψηφεί το αλβανικό στοιχείο, με επίκεντρο το Τέτοβο στα δυτικά.
Εκεί οι αλβανόφωνοι έχουν σημάνει γενική κινητοποίηση για μαζική προσέλευση στην κάλπη. Πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν μισθωθεί λεωφορεία, ακόμα και ταξί για να μεταφέρουν του ψηφοφόρους.
Στις άλλες, τις μικτές ή τις θεωρούμενες «σλαβομακεδονικές περιοχές», τίποτα δεν προδίδει ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια τόσο κρίσιμη ψηφοφορία.
Στον «Δρόμο της Φιλίας», όπως μετονομάστηκε από την κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ ο αυτοκινητόδρομος «Μέγας Αλέξανδρος», επικρατεί ερημιά. Ελάχιστα αυτοκίνητα τον ανεβοκατεβαίνουν, συνθήματα και αφίσες στις διαφημιστικές πινακίδες δεν υπάρχουν και ηρεμία κυριαρχεί παντού.
Στην κεντρική πλατεία της πόλης των Σκοπίων τον «τόνο» δίνουν, μέχρι στιγμής, τα δεκάδες ξένα τηλεοπτικά συνεργεία που έχουν καταφθάσει από τις προηγούμενες μέρες, ενδεικτικό της σημασίας που έχει για την διεθνή κοινότητα το σημερινό δημοψήφισμα.
Ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ ψήφισε το πρωί στη γενέτειρά του Στρούμνιτσα, ο πρόεδρος Γκιόργκι Ιβάνοφ δεν θα προσέλθει στην κάλπη καθώς βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, πλην όμως ακόμα και να είχε επιστρέψει δεν επρόκειτο να ψηφίσει, σύμφωνα με τα όσα είχε δηλώσει.
Ο ηγέτης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του VMRO, που αντιτίθεται στη συμφωνία αλλά είχε καλέσει τους πολίτες να πράξουν κατά συνείδηση στη σημερινή ψηφοφορία, ούτε αυτός πήγε (ακόμα τουλάχιστον) να ψηφίσει.
Μέχρι τώρα πάντως όλα κυλάνε ομαλά στην ψηφοφορία. Είναι ενδεικτικό ότι στο εκλογικό κέντρο που ψήφισε ο πρωθυπουργός Ζαεφ, τα μέτρα ασφαλείας της αστυνομίας ήταν πολύ διακριτικά.
Στην «αυτοψία» του ΑΠΕ-ΜΠΕ, νωρίς το πρωί, στα χωριά κατά μήκος του «Δρόμου της Φιλίας», η ηρεμία και ο ελάχιστος κόσμος στον δρόμο κι έξω από τα εκλογικά τμήματα ήταν το κοινό χαρακτηριστικό. Στη Γευγελή, μισή ώρα μετά το άνοιγμα της κάλπης, μόνο κάποιοι πρωινοί ποδηλάτες και ελάχιστα αυτοκίνητα κυκλοφορούσαν στους δρόμους και μόνο ..μία αφίσα στον δρόμο προς το κέντρο ενημέρωνε για το σημερινό δημοψήφισμα.
Υποτονική προεκλογική καμπάνια
Η αλήθεια είναι ότι τίποτα στο κέντρο των Σκοπίων δεν θυμίζει ότι οι πολίτες ψηφίζουν για ένα θέμα που επί 27 χρόνια βρισκόταν στο επίκεντρο διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ελλάδας και της FYROM. Στην πόλη μόνο κάποιες αφίσες που δίνουν τον τόνο στην προοπτική ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ από την μία και κάποιες ίσως μικρές σιωπηλές διαμαρτυρίες εκείνων που εναντιώνονται θυμίζουν ότι προσέρχονται οι ψηφοφόροι για να πουν ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην Συμφωνία των Πρεσπών.
Δεν έγιναν μεγάλες συγκεντρώσεις δεν πραγματοποιήθηκαν μεγάλες αντιπαραθέσεις στα ΜΜΕ και όμως πίσω από την «ήρεμη εικόνα» η χώρα επι της ουσίας είναι διαιρεμένη.
Η προεκλογική περίοδος ήταν υποτονική σκόπια, και αυτό για τον πολιτικό αναλυτή Πέταρ Αρσόφσκι σαφέστατα οπαδό του ΝΑΙ, γίνεται για δύο λόγους.
«Πρώτα από όλα το δημοψήφισμα έγινε γρήγορα. Δεν υπήρχε τρόπος να γνωρίζουν πότε η διένεξη θα τελείωνε γιατί υπήρχαν ακόμα διαπραγματεύσεις και κατά δεύτερον η άλλη πλευρά αποφάσισε να ρίξει τους τόνους της καμπάνιας για να υποτιμήσει το αποτέλεσμα. Γι' αυτό ήταν υποτονική η εκλογική καμπάνια αν και τα θέματα είναι σημαντικά», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ωστόσο η 'Αννα Μπομπίνκοβα πρώην καθηγήτρια και ακτιβίστρια μαζί με την οικογένεια της, συμμετείχαν κάθε Σάββατο σε μικρές συγκεντρώσεις επιχειρώντας να στρατολογήσουν ολοένα και περισσότερους είτε υπέρ της αποχής είτε υπέρ της καταψήφισης της Συμφωνίας των Πρεσπών.
«Είναι μια ιστορική στιγμή που ζούμε εμείς οι Μακεδόνες. Το ζητούμενο είναι να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως χώρα και αυτό από πάντα ήταν θέμα,» δηλώνει στο Πρακτορείο λίγο πριν πάρει το λόγο σε συγκέντρωση όπου κυριαρχεί το σύνθημα «Μα-κεδο-νί-α» 
Είκοσι χρόνια δεν άλλαξαν οι εκλογικοί κατάλογοι
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις το ΝΑΙ θα επικρατήσει ωστόσο ανοιχτό παραμένει το ποσοστό της αποχής των ψηφοφόρων καθώς οι εκλογικοί κατάλογοι δεν έχουν αναθεωρηθεί την τελευταία 20ετία και καταγράφουν 1.800 χιλιάδες ψηφοφόρους, αριθμό που αμφισβητεί η ίδια η κυβέρνηση καθώς για να ξεπεράσει το 50% θα πρέπει να ψηφίσουν πάνω από 900 χιλιάδες, κάτι πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο. Κυβερνητική πηγή των Σκοπίων δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι ο πραγματικός αριθμός δεν ξεπερνά το 1,5 εκατομμύριο.
Να γιατί τα τελευταία 24ωρα οι οπαδοί του ΝΑΙ δίνουν τον τόνο στον συμβουλευτικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος. Για τον Πέταρ Αρσόφσκι «το δημοψήφισμα είναι συμβουλευτικό. Δεν έχει νομική ισχύ. Η μόνη σημασία που έχει είναι αν θα υπάρξει αρκετή συμμετοχή ανθρώπων. Γιατί αυτό θα μεταφραστεί σε πολιτική πίεση στη Βουλή».
Πιστεύω τελικά συνεχίζει, «ότι το δημοψήφισμα θα είναι τεράστια επιτυχία γιατί μια μεγάλη πλειοψηφία ανθρώπων θέλει να υποστηρίξει αυτή τη συμφωνία».
Ρωτήσαμε τον πολιτικό αναλυτή των Σκοπίων να σχολιάσει την συμφωνία με την Αθήνα.
«Φαίνεται να υπάρχει μια νέα γενιά πολιτικών εδώ και στην Ελλάδα που φαίνονται διατεθειμένοι να αποκολληθούν από το παρελθόν και να κοιτάξουν στο μέλλον. Οπότε κατ' αυτή την έννοια η συμφωνία είναι ένας συμβιβασμός . Αυτή η χώρα εγκαταλείπει το μύθο της για την αρχαία ιστορία της και κοιτάζει το μέλλον και η Ελλάδα βεβαίως αναγνωρίζει ότι υπάρχει μία Εθνικότητα και μία γλώσσα που μπορούν να αποκαλούν τους εαυτούς τους Μακεδόνες . Υπό αυτή την έννοια μιλάμε και για τις δύο πλευρές αλλά είναι ένα συμβιβασμός τα αποτελέσματα του οποίου είναι μείον μία διαμάχη στα Βαλκάνια που είναι καλό για όλους. Φαίνεται πως υπάρχει η αίσθηση στην Διεθνή Κοινότητα ότι αυτή η ευκαιρία είναι μεγάλη. Γι' αυτό νομίζω για γεωστρατηγικούς λόγους, για να κρατηθεί η περιοχή μακριά από την Ρωσική επιρροή, να επεκταθούν τα όρια του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επίσης για υποστηριχθούν τα αναδυόμενα άστρα των πρωθυπουργών Ζάεφ και Τσίπρα που έδειξαν νέους τρόπους στην επίλυση αντιπαραθέσεων, για αυτό και η διεθνής κοινότητα είναι πολύ ενεργή εδώ» δήλωσε ο Πέταρ Αρσόφσκι
Το επόμενο βήμα
Πάντως οι υποστηριχτές του ΟΧΙ επιμένουν ότι χωρίς το 50% δεν υπάρχει νομιμοποίηση. Η καθηγήτρια Φιλοσοφίας Μπιλιάνα Βάνσκοβα μιλάει για «στημένο σόου» που θα παιχτεί από την επόμενη μέρα από την κυβέρνηση χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα στηνσυνέντευξη της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Κατά την άποψή μου το δημοψήφισμα είναι ένα καθαρό reality show. Δεν σημαίνει τίποτα γιατί είναι σόου για να δώσει εγκυρότητα για το επόμενο στάδιο, βασικά το κρίσιμο στάδιο είναι η βουλή όπου θα γίνει η αναθεώρηση του συντάγματος και πιστεύω πως τα σημαντικά ξεκινούν την Δευτέρα. Η Κυριακή είναι ένα σόου για το διεθνές κοινό, για το εγχώριο κοινό. Η γνώμη των ψηφοφόρων είναι εντελώς άσχετη γιατί , όπως είπα, το δημοψήφισμα αντιτίθεται στο Σύνταγμα και η καμπάνια ήταν παράνομη. Ήταν γεμάτη εκφοβισμούς και παρατυπίες και τελικά αυτό το δημοψήφισμα δεν είναι υποχρεωτικό. Που σημαίνει ότι η πολιτική ελίτ πιθανότατα θα πει «σας ευχαριστούμε για την γνώμη σας αλλά θα προχωρήσουμε».
Το επόμενο βήμα για τον Πέταρ Αρσόφσκι σχολιάζοντας τι θα κάνει ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ είναι η Βουλή. «Να προσπαθήσει να πάρει την πλειοψηφία των 2/3 εγκαίρως για να επικυρώσει την συμφωνία εγκαίρως ώστε ο Τσίπρας να επικυρώσει την συμφωνία εγκαίρως και στην Ελλάδα.
Πάντως από χθές η κυβέρνηση έστειλε στο διεθνή τύπο ένα μακροσκελές κείμενο το οποίο αναφέρεται στο ιστορικό των διαπραγματεύσεων στους συμβιβασμούς όλων των πλευρών τονίζοντας ότι η διαδικασία επικύρωσης θα έχει αίσιο τέλος.
ΠΓΔΜ: Σε χαμηλά επίπεδα η προσέλευση στις κάλπες για το δημοψήφισμα
Σε χαμηλά επίπεδα κινείται η συμμετοχή στο δημοψήφισμα σχετικά με την συμφωνία για την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας.
Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Εθνική Εκλογική Επιτροπή της ΠΓΔΜ, τις δύο πρώτες ώρες της ψηφοφορίας, το ποσοστό συμμετοχής ανήλθε στο 2,45%.
Οι κάλπες για το δημοψήφισμα άνοιξαν στις 7:00 τοπική ώρα (8:00 ώρα Ελλάδας) και θα κλείσουν στις 19:00 τοπική ώρα (20:00 ώρα Ελλάδας). 
Η ΠΓΔΜ αντιμέτωπη με μια «ιστορική απόφαση», σύμφωνα με το AFP
"Μια ιστορική απόφαση", όμως επίπονη: οι κάτοικοι της ΠΓΔΜ άρχισαν σήμερα να ψηφίζουν για να πουν αν αποδέχονται να ονομαστεί η χώρα τους "Βόρεια Μακεδονία", ένα νέο όνομα με το οποίο θα επιλυθεί μια παλιά διένεξη με την Ελλάδα και θα τους φέρει κοντύτερα στην ΕΕ, μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Το δημοψήφισμα αυτό έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και το αποτέλεσμά του θα πρέπει να επικυρωθεί από το κοινοβούλιο με πλειοψηφία δύο τρίτων. Ωστόσο παρακολουθείται από κοντά από τις Βρυξέλλες, από τις έδρες του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το δημοψήφισμα αυτό "θα αλλάξει τα πράγματα, αν μας ανοίξει την πόρτα για την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ", δήλωσε στο AFP η 74χρονη Ολιβέρα Αργκίροφσκα, μια πρώην νοσηλεύτρια, η οποία πήγε νωρίς σήμερα το πρωί για να ψηφίσει στο εκλογικό τμήμα στο λύκειο Τίτο στο κέντρο των Σκοπίων, όπου λιγότεροι από δώδεκα πολίτες είχαν πάει να ψηφίσουν την πρώτη ώρα μετά το άνοιγμα των εκλογικών τμημάτων.
Σε τοίχους των Σκοπίων είχε γραφτεί με κόκκινα γράμματα το σύνθημα: "Ναι σε μια ευρωπαϊκή Μακεδονία", το οποίο καλούσε τους πολίτες να συμμετάσχουν σε μια "ιστορική απόφαση" και να αγνοήσουν τα αιτήματα για μποϊκοτάρισμα του δημοψηφίσματος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ωστόσο πολλοί κάτοικοι της ΠΓΔΜ δυσκολεύονται να αποδεχθούν το νέο όνομα, το οποίο κρίνουν ότι τους επιβλήθηκε από το εξωτερικό, προσθέτει το AFP.
"Καταλαβαίνω αυτό που αισθάνονται οι Μακεδόνες (...) αισθάνονται εκβιασμό", δήλωσε ο Αμπεντίν Μεμέτι, μέλος της αλβανικής μειονότητας. "Ωστόσο η ΕΕ και το ΝΑΤΟ είναι πιο σημαντικά για όλους μας", σημείωσε ο νεαρός άνδρας, ο οποίος θα ψηφίσει "ναι", όπως και η τεράστια πλειοψηφία των μελών της κοινότητάς του (αυτή αποτελεί το 20 με 25% των 2,1 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας).
"Δεν είμαι χαρούμενη. Και δεν γνωρίζω κανέναν που να κάνει χαρούμενο αυτή η συμφωνία", δήλωσε παράλληλα η 55χρονη Ντάνιτσα Τανέσκα, κάτοικος των Σκοπίων, η οποία θα ψηφίσει "όχι".
Οι αντιτιθέμενοι στη συμφωνία των Πρεσπών έχουν καλέσει σε μποϊκοτάζ, ακολουθώντας το παράδειγμα του προέδρου Γκιόργκι Ιβάνοφ, ο οποίος πρόσκειται στην εθνικιστική δεξιά και τα καθήκοντά του είναι θεσμικά.
Οι υποστηρικτές του "ναι" ελπίζουν μια συμμετοχή στο δημοψήφισμα που θα ξεπεράσει το όριο του 50%. Ωστόσο η αποχή στο δημοψήφισμα αυτό θα τροφοδοτηθεί όχι μόνον από τους δυσαρεστημένους, αλλά και από τη διασπορά: λιγότερα από 3.000 από τα μέλη της έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους, ενώ αντιπροσωπεύουν ένα τέταρτο του πληθυσμού, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, με την έξοδό τους να αποτελεί μια μάστιγα για την ΠΓΔΜ.
Για τον Μπόριαν Γιοβανόφσκι, δημοσιογράφο που εξειδικεύεται σε ευρωπαϊκά ζητήματα, αυτό που διακυβεύεται είναι ωστόσο ζωτικής σημασίας: Η ΕΕ "είναι η μόνη συνεκτική δύναμη που μπορεί να διατηρήσει την ειρήνη ανάμεσα σε θρησκείες και κοινότητες εθνοτήτων σε μια τόσο ανάμεικτη χώρα".
Οι κάλπες θα κλείσουν στις 19:00 τοπική ώρα (20:00 ώρα Ελλάδος) και τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται νωρίς απόψε το βράδυ.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)
