Ιστορική αναδρομή Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας Π.Ε.Λ. (1966 - σήμερα)

Γράφει ο
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
Φυσικός

(Συνέχεια από το χθεσινό φύλλο)

5. Περιορισμένες προσπάθειες δημιουργίας κλαδικών εκθέσεων και εκδηλώσεων
Tην περίοδο από 28 Μαρτίου έως 2 Απριλίου 1995, ανακοινώθηκε (με πρόεδρο της ΠΕΛ τον Απόστ. Κυριαζόπουλο) η διοργάνωση της κλαδικής έκθεσης “Ζωοκομία 1995”, σε συνεργασία με την εταιρεία “ΠΑΝΤΟΥ”, για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Αφορούσε την κτηνοτροφία, μελισσοκομία, κονικλοτροφία και πτηνοτροφία. Αποφασίστηκε να γίνει και σχετικό Συνέδριο, υπό την αιγίδα του υπουργείου Γεωργίας.   
Την περίοδο 16-20 Οκτωβρίου 1996 πραγματοποιήθηκε η 1η Έκθεση Φθιωτικών Προϊόντων “ΦΘΙΑ 96”. Ήταν πρωτοβουλία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, σε συνεργασία με την ΠΕΛ. Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας φρόντισε για την ενημέρωση και διαφήμιση της Έκθεσης σε όλα τα ελληνικά επιμελητήρια.
Την περίοδο 23-27 Σεπτεμβρίου 2009, από την HELLEXPO Α.Ε. σε συνεργασία με την ΠΕΛ, έγινε στο χώρο της ΠΕΛ, η 1η Πανελλήνια Έκθεση Γεωργικών Μηχανημάτων, εξοπλισμού και Εφοδίων (AGROTECH). Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας συμμετείχε και επιπλέον επιδότησε το ενοίκιο επιχειρήσεων-μελών του.
Στις 20 Μάη 2011, το Επιμελητήριο Φθιώτιδας, με την ΠΕΛ και την Αναπτυξιακή Διαχειριστική ΑΝ.ΔΙΑ., στις εγκαταστάσεις της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας, συνδιοργάνωσαν ημερίδα με θέματα:
(1) “Ελληνική οικονομία – Χρηματοδοτικές δράσεις για ΜΜΕ, μέσω του ΕΠΑΝ ΙΙ 2007-13”, που παρουσίασε ο Μαν. Πατεράκης, ειδικός γραμματέας Ανταγωνιστικότητας του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας
(2) “Απλοποίηση – Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος”, που παρουσίασε ο Αλέξ. Φούρλας, Γ. Γ. Βιομηχανίας του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας
(3) “Προγράμματα χρηματοδότησης ΜΜΕ για τη Στερεά Ελλάδα”, που τα παρουσίασε ο Λουκ. Καράντζαλης, από την Αναπτυξιακή Διαχειριστική ΑΝ.ΔΙΑ.
Στις 14 Μαΐου 2012 και στα πλαίσια της περιόδου λειτουργίας (12-20 Μαΐου) της Έκθεσης Λαμίας, συνδιοργανώθηκε με το Επιμελητήριο και την Π.Ε.Λ. στις εγκαταστάσεις της, εκδήλωση με θέμα: “Παράγω-Αξίζω-Προχωρώ”, ως αντίδοτο στην κρίση της περιόδου.
Την επομένη ημέρα 15 Απριλίου, έγινε διαγωνισμός μαγειρικής στο χώρο της ΠΕΛ, με καλεσμένο το γνωστό σεφ Ηλία Μαμαλάκη. Στις 16 Μαΐου, μαζί με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, την ΠΕΛ και το Δήμο Λαμίας, έγινε άλλη εκδήλωση, πάλι στα πλαίσια της εκθεσιακής περιόδου και στις εγκαταστάσεις της ΠΕΛ, με θέμα: “Νέες ιδέες και προτάσεις για την αγροτική οικονομία του τόπου μας”. Στις 18 Μάη, μαζί με την ΠΕΛ, έγινε μία ακόμη εκδήλωση, πάλι στις εγκαταστάσεις της, με θέμα: “Κατάρτιση-απασχόληση-πιστοποίηση και ανάπτυξη επιχειρηματικότητας”.
Το Δεκέμβριο 2013 λειτούργησε στο χώρο της ΠΕΛ, με υποστήριξη του δήμου Λαμίας, το Χριστουγεννιάτικο Διαδραστικό Πάρκο με τίτλο “Μαγεμένη Ελατοχώρα”. Πρόεδρος του Δ.Σ. τότε της ΠΕΛ ήταν ο Γιάννης Γρανίτσας. Το έργο ανέλαβε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση με τον ίδιο τίτλο. Από την Επιθεώρηση Εργασίας επιβλήθηκε πρόστιμο 80.000 €, για ανασφάλιστα άτομα.
Η οικονομική κρίση έφερε στην επιφάνεια και τις διαχρονικές δυσκολίες της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας. Το Δ.Σ. της Π.Ε.Λ., αποφάσισε να διοργανώσει “Ρουμελιώτικη Εμποροπανήγυρη” (παζάρι), στο χρονικό διάστημα 3-9 Σεπτεμβρίου 2014 στο χώρο της Έκθεσης! Ήταν κάτι αταίριαστο με το θεσμό και το επίπεδο της ΠΕΛ.

Η αντίδραση του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας ήταν άμεση. Ενημέρωσε την Αυτοδιοίκηση, τα Επιμελητήρια και τους φορείς στο χώρο του εμπορίου. Επιπλέον δε, με αναφορά στην εποπτεύουσα Αρχή της ΠΕΛ, που ήταν η Γενική Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας Καλλιόπη Γερακούδη, ζήτησε να ακυρωθεί9 η απόφαση του Δ.Σ. της ΠΕΛ, ως μη σύννομη.

Μετά από 8 χρόνια, το 2022, στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Στερεάς Ελλάδας, που έγινε στις 27 Αυγούστου 2022, στη Σκύρο, αποφασίστηκαν να γίνουν  οι εκθέσεις “Lamia Expo”, “Διεθνής Έκθεση Θεματικού Τουρισμού και Food Festival” (στην ΠΕΛ το επόμενο δίμηνο) και η διεξαγωγή του Ράλι Ακρόπολις (με το service park του αγώνα να είναι στην ΠΕΛ), που συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα του παγκοσμίου πρωταθλήματος (WRC).

Έτσι, στις 23 Σεπτεμβρίου 2022 άνοιξε τις πύλες της η “Lamia Expo”, μια πολυθεματική έκθεση με πολλές συμμετοχές και με ευρύ επαγγελματικό φάσμα στο χώρο της ΠΕΛ. Μετά από 6 χρόνια η Έκθεση επέστρεψε, επανατοποθετώντας τη Λαμία και τη Ρούμελη στον εκθεσιακό χάρτη. Διάρκεια αυτής από 23 έως 28 Σεπτεμβρίου, με 150 και πλέον εκθέτες. Ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας Θαν. Κυρίτσης δήλωσε: “Κερδίσαμε το στοίχημα της επανεκκίνησης της Π.Ε.Λ. - Σας ευχαριστούμε όλους εσάς που στηρίξατε το εγχείρημα”. Την Έκθεση επισκέφθηκαν περισσότεροι από 30.000 άτομα.
Το μεγάλο εμπορικό γεγονός την περίοδο 14-18 Ιουνίου 2023 στις εγκαταστάσεις της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας ήταν το “LAMIA EXPO CENTRAL GREECE TRADE”. Αποτέλεσε την εκκίνηση ενός σύγχρονου θεσμού στο κέντρο της Στερεάς Ελλάδας, του οποίου τη διοργάνωση είχε η νέα εταιρία ΠΕΛ Αναπτυξιακή Α.Ε. ΟΤΑ, με την ενεργή στήριξη της ΔΕΘ-Hellexpo ΑΕ. Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας επιδότησε σημαντικό μέρος του κόστους των επιχειρήσεων-μελών του στα περίπτερα, για προβολή τους. Ο πρόεδρος της ΠΕΛ Λεωνίδας Κωστόπουλος, επεσήμανε πως οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στην Έκθεση είναι απ’ όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων, εφόσον η Έκθεση δεν έχει σχέση μόνο με το εμπόριο, αλλά και τον πολιτισμό και τις ημερίδες, οι οποίες συμβάλλουν στην επιμόρφωση, με τελικό σκοπό την ανάπτυξη.

6. Από την ΠΕΛ στο νέο φορέα με             ανάπλαση του χώρου και μεγάλη επένδυση
Στις 25 Ιουνίου 2018, υπό τον Περιφερειάρχη Στερεάς Κων. Μπακογιάννη έγινε ευρεία σύσκεψη των εμπλεκομένων φορέων με την ΠΕΛ, με σκοπό να βρεθεί βιώσιμη λύση για την Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας, που παρέμενε ανενεργή και είχε αφεθεί στην τύχη της. Κοινή πεποίθηση ήταν ότι η ΠΕΛ πρέπει να περάσει στα χέρια των τοπικών φορέων, με αυτοδιοίκητο χαρακτήρα, ώστε να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης. Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας εκπροσώπησε ο πρόεδρος Αθ. Κυρίτσης. Θυμίζουμε ότι το 2019 ήταν το δεύτερο έτος που η Π.Ε.Λ. ήταν κλειστή.
Το 2019 (με βάση το Ν. 4605/2019 συστήθηκε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία “Φορέας Διοίκησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ακινήτων και Εγκαταστάσεων Π.Ε.Λ. Αναπτυξιακή Α.Ε. ΟΤΑ” και διακριτικό τίτλο “Φορέας ΠΕΛ – Αναπτυξιακή Α.Ε.  ΟΤΑ”, ή “Lamia Center S.A.”. Σκοποί αυτού:
(α) Διοργάνωση ετήσιας Πανελλήνιας Έκθεσης στη Λαμία, με έμφαση στον αγροτικό τομέα.
(β) Ανάπτυξη δράσεων με φορείς για προώθηση της τοπικής-περιφερειακής οικονομίας.
(γ) Αξιοποίηση των κτιρίων, σε πόλο έλξης δράσεων έρευνας, καινοτομίας, συνεδρίων με ΑΕΙ.
(δ) Υποστήριξη τοπικών επενδυτικών συνεργασιών
(ε) προώθηση της περιοχής ως επενδυτικού προορισμού, σε συνεργασία με διεθνείς φορείς.
(ς) Ενημέρωση για εξωστρεφή επιχειρηματικότητα και στήριξη ελληνικών εξαγωγών σε αγορές.
Στο μετοχικό κεφάλαιο συμμετέχουν : Δήμος Λαμίας, Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και ΕΒΕ. Ο φορέας διαθέτει για χρήση διάρκειας 30 ετών, έκταση 167.457 τ.μ. (αρχική) και 118.010,061 τ.μ. (περιτοιχιζόμενη), με τα υπάρχοντα κτίσματα και εγκαταστάσεις.
Ο παραπάνω Αναπτυξιακός Οργανισμός εκπόνησε Γενικό Σχέδιο Οργάνωσης (Master Plan) για αξιοποίηση της Π.Ε.Λ., που εγκρίθηκε με αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, του Περιφερειακού Συμβουλίου Στερεάς και του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας. Ακολούθησε τεχνική υποστήριξη από τον Αναπτυξιακό Οργανισμό “Αμφικτυονίες Α.Ε.”, για τη σύνταξη τελικής μελέτης. Από την εταιρεία “Dimand Α.Ε.” ζητήθηκαν υπηρεσίες συμβούλου σε προμελέτη βιωσιμότητας για πολεοδομική οργάνωση του χώρου της ΠΕΛ, η οποία έκρινε το στρατηγικό σχέδιο απολύτως βιώσιμο.
Αναζητήθηκε πηγή χρηματοδότησης από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, με πρόταση που υπέβαλαν όλοι οι παραπάνω φορείς. Ακολούθησε η υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης. Έτσι ολοκληρώθηκε η αίτηση χρηματοδότησης, με τίτλο “Αξιοποίηση περιοχής Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας”. Το όλο θέμα ήταν κατεπείγον με λήξη προθεσμίας για χρηματοδότηση στις 8 Απριλίου 2022.
Το νέο έργο προβλέπει ξενοδοχειακή μονάδα πέντε αστέρων χωρητικότητας 120-150 κλινών, κέντρο υποδοχής και διοίκησης της ΠΕΛ, συνεδριακό κέντρο, διώροφο κέντρο έρευνας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας για τη φιλοξενία νεοφυών επιχειρήσεων, υπαίθριους και υπόγειους χώρους στάθμευσης, αθλητικούς χώρους, πάρκο πρασίνου, θεματικό πάρκο με προσομοιωτή, 3D και τεχνοπάρκο και φιλοξενία μεγάλων γεγονότων όπως το επικείμενο Ράλι Ακρόπολις. Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται στα 82.000.000 €.
Στις αρχές Ιουλίου του 2023 υπεγράφη σύμβαση του Αναπτυξιακού Οργανισμού “Αμφικτυονίες” του Δήμου Λαμιέων με τον ανάδοχο και αναμενόταν η έναρξη των εργασιών, όταν εμφανίστηκαν οι εκκρεμότητες του παρελθόντος. Ήταν χρέη και οφειλές του παλιού Νομικού Προσώπου της ΠΕΛ σε προμηθευτές, αλλά και προβλήματα με όμορες ιδιοκτησίες που εμπόδιζαν την υλοποίηση της επένδυσης. Έτσι η Πολεοδομία αρνήθηκε την αδειοδότηση. Υπήρξαν δικαστικές προσφυγές, αλλά και απειλές πλειστηριασμών. Με νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης αποφεύχθηκαν προς το παρόν οι προσφυγές, για προστασία της επένδυσης, αλλά αυτές τις εκκρεμότητες θα τις επιφορτιστεί ο νέος φορέας όταν θα αναλάβει και θα αξιοποιηθούν τα χρήματα της επένδυσης.

7. Απολογισμός – Κριτική
Η ΠΕΛ ξεκίνησε σαν όνειρο για την περιοχή και έγινε εφιάλτης. Ουσιαστικά η ΠΕΛ ήταν μια ετήσια Γεωργική Έκθεση με διάρκεια λειτουργίας 1-2 εβδομάδων περίπου. Ήταν ΝΠΔΔ, δηλ. είχε δυσκίνητο πλαίσιο σε αντικείμενο που αφορούσε την επιχειρηματικότητα. Όπως αναφέρει ο Λεωνίδας Κωστόπουλος10, που ήταν πρόεδρος της ΠΕΛ στα τελευταία χρόνια:
“Η ΠΕΛ παρέμενε ανοργάνωτη για πολλά χρόνια. Δεν υπήρχαν αρχεία, διπλογραφικό σύστημα και αναλυτικοί λογαριασμοί. Έσοδα δεν εγγράφονταν πουθενά! Ούτε πρωτόκολλα εισιτηρίων! Λογιστικά αρχεία δεν υπήρχαν. Το 2011, έφυγε το διοικητικό προσωπικό, άρα έπαυσε κάθε δραστηριότητα.
Η απουσία ελέγχου, προϋπολογισμοί και προχειρότητα οδήγησαν στο να καταχρεωθεί η Έκθεση, πράγμα που σήμαινε πάνω από μισό εκατομμύριο και ήμασταν στο 2015 (αναφέρθηκε χωρίς βεβαιότητα το ποσό 454.000 €). Δεν υπήρξε η εποπτεία του Υπουργείου και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε σήμερα!”
Πρόσθεσε ότι: “το 2014 που έγινε η “Ελατοχώρα”, υπήρχε καταλήστευση, κακοδιαχείριση σε όλα τα επίπεδα, η κοινωνία βοά και το κράτος δεν επεμβαίνει για μια ακόμη φορά με αποτέλεσμα την πλήρη κατάρρευση που οδήγησε σε όλα τα σημερινά προβλήματα”.
Το 2012 ήδη, από το Χρήστο Σταϊκούρα, Υπουργό Οικονομικών τότε, εντοπίστηκε η ΠΕΛ ως ένας από τους αμαρτωλούς φορείς που δεν έστελνε κανένα στοιχείο στο Κράτος (στατιστικά στοιχεία-απολογιστικά δελτία). Συνέχισε όμως, να λειτουργεί! Κόπηκαν έκτοτε, πολλές κορδέλες!
Ο Γιώργος Παλαμιώτης (εφημερίδα ΣΕΝΤΡΑ), από εκείνη την εποχή, πολλές φορές φώναζε: Δεν λειτουργεί όπως πρέπει! Ως παράδειγμα, όπως ανέφερε, δεν χρησιμοποιούσε το πρόγραμμα Διαύγεια!
Τα μεγάλα ερωτήματα παραμένουν: Ποιος και πώς θα πληρώσει τα μεγάλα χρέη της ΠΕΛ ; Θα αποδοθεί η ευθύνη του υπουργείου Εμπορίου (τώρα λέγεται υπουργείο Ανάπτυξης) και πώς;
Το χρόνο που γράφονταν αυτές οι γραμμές η ΠΕΛ τέθηκε σε καθεστώς εκκαθάρισης από ορκωτούς λογιστές. Επίσης αποφασίστηκε να δοθεί χρόνος 3 ετών, ώστε να ρυθμιστούν τα χρέη αυτής.

Επίλογος
Πέρασαν 50 χρόνια αναξιοποίητα. Ο τόπος και οι άνθρωποι είδαν το όνειρό τους κάθε χρόνο να μην εδραιώνεται, τη στιγμή που και άλλοι τόποι δημιουργούσαν Εκθέσεις. Η κριτική και η δίκαιη κατανομή ευθυνών είναι επιβαλλόμενη, για να αποφύγουμε επανάληψη των λαθών.
Η λέξη κλειδί “ανάπτυξη”, είναι το πολύχρονο ζητούμενο της χώρας. Οι παράγοντες μίλησαν για τη νέα μορφή της ΠΕΛ, που θα γίνει πόλος ανάπτυξης. Εκτιμώ ότι ο πρώην πρόεδρος της ΠΕΛ Λεων. Κωστόπουλος το εξέφρασε ορθά σε συνέντευξή του, λέγοντας ότι :
«Η ΠΕΛ προκειμένου να γίνει πόλος ανάπτυξης, πρέπει η ανάπτυξη να λειτουργήσει πρώτα, περιφερειακά! Μετά να συγκεντρώνεται εκεί! Στην ΠΕΛ! Το αντίστροφο δεν μπορεί να γίνει!
Μακάρι.

  9 στα πλαίσια του Ν. 214/1975, άρθ. 9.
  10 “ΠΕΛ, «δεσποινίς ετών 39»”, ρεπορτάζ-συνέντευξη του Λεων. Κωστόπουλου στην Κατ. Ζάρρα, στην εφ. ΣΕΝΤΡΑ 15-7-2024, Λαμία.

------------------------------------------------------
Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες
1. Αρχειακό υλικό του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας.
2. εφ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ, 3-12-1967
3. “Πέφτουν υπογραφές για την ΠΕΛ”, εφ. ΣΕΝΤΡΑ, φ. 1772, σελ. 7, 3-4-2023, Λαμία.
4. “ΠΕΛ, «δεσποινίς ετών 39»”, ρεπορτάζ-συνέντευξη του Λεων. Κωστόπουλου στην Κατερίνα Ζάρρα, στην εφ. ΣΕΝΤΡΑ 15-7-2024, Λαμία.
5. Ηλιάνα Ζιώγα, μουσειολόγος: “Η Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας”, εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, φ. 22600, σ. 9, 16-17 Ιουλίου 2022.
6. Ιστοσελίδα: https://stilida.com/f8iwtika-nea/kampana-elatoxwra-80-000-eurw-prostimo-...
7. Χρ. Αλεξανδρή:  “Από παλικαριές έχουμε πλεόνασμα”, εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, 16-7-2024.
8. Σε καθεστώς εκκαθάρισης η ΠΕΛ, στην εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, φ. 23088, 18-7-2024.
9. Έγγραφο δημάρχου Λαμίας Ευθ. Καραΐσκου, προς το Δημοτικό Συμβούλιο Λαμίας, για ενημέρωση στο Master Plan για “Αξιοποίηση της περιοχής της Π.Ε.Λ.” (στις 4-4-2022)
10. Η Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας σε νέα εποχή – Η εκθεσιακή περίοδος Lamia Expo 2022 που «σηματοδοτεί» τη μεγάλη «επιστροφή» της ΠΕΛ, (29-9-2022), [ιστοσελίδα https://www.lamia.gr]
11. Αμφίβολη η αδειοδότηση του έργου των 47,3 εκατ. ευρώ στην Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας!, στην εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, φ. 23052, σελ. 3, 28 Μάη 2024.
12. Φωτογραφικό υλικό από το Διαδίκτυο.

TEΛΟΣ